อำเภอคลองท่อม

คลองท่อม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดกระบี่

อำเภอคลองท่อม
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Khlong Thom
สระมรกต
คำขวัญ:  สระมรกตขึ้นชื่อ นามระบือแหล่ง ลูกปัด งามเด่นชัดน้ำตกร้อน ชื่อกระฉ่อนนกแต้วแร้ว
แผนที่จังหวัดกระบี่ เน้นอำเภอคลองท่อม
พิกัด: 7°57′12″N 99°8′42″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กระบี่
พื้นที่
• ทั้งหมด	1,042.5 ตร.กม. (402.5 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	78,060 คน
• ความหนาแน่น	74.88 คน/ตร.กม. (193.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	81120
รหัสภูมิศาสตร์	8104
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอคลองท่อม หมู่ที่ 2 ตำบลคลองท่อมใต้ อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ 81120
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

อำเภอคลองท่อมก่อนประกาศใช้การปกครองหัวเมืองแบบมณฑลเทศาภิบาล ท้องที่อำเภอคลองท่อม มีเขตการปกครองเป็น 3 แขวง คือ แขวงคลองท่อม แขวงพรุดินนา แขวงคลองพน โดยแต่ละแขวงปกครองดูแลป้องกันภัยให้แก่ราษฎรในเขตของตนและมีนายอากรเป็นเจ้าหน้าที่เก็บเงินผลประโยชน์จากอากร ค่านา สวน การพนัน สุรา ฝิ่น และอื่นๆ

เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2440 ได้เปลี่ยนการปกครองจากเดิม โดยยุบแขวงต่างๆ แล้วจัดหน่วยการปกครองเป็นหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ จังหวัด ท้องที่ทั้ง 3 แขวง นี้ได้รวมกันจัดตั้งเป็นอำเภอขึ้นหนึ่งอำเภอ ชื่อว่า “อำเภอคลองพน” ตั้งที่ว่าการอำเภออยู่ที่หมู่ 1 ตำบลคลองพน ต่อมาในปี พ.ศ. 2445 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอมาตั้งในท้องที่ตำบลคลองท่อมใต้ บริเวณวัดคลองท่อมในปัจจุบัน ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2448 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอคลองท่อมไปอยู่ที่ปากคลองท่อม หมู่ที่ 2 ตำบลคลองท่อมใต้ โดยใช้ชื่อว่า “อำเภอคลองพน” จนเมื่อปี พ.ศ. 2460 จึงเปลี่ยนชื่อเป็น “อำเภอคลองท่อม” ตามชื่อคลองซึ่งตั้งที่ว่าการอำเภอ ต่อมาในปี พ.ศ. 2487 จึงได้ย้ายที่ว่าการอำเภอจากปากคลองท่อม มาตั้งอยู่ริมทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 (เพชรเกษม) หมู่ที่ 2 ตำบลคลองท่อมใต้ โดยมีนายเพิ่ม ศรีเทพ เป็นผู้บริจาคที่ดินจำนวน 25 ไร่ สาเหตุที่ย้ายทีว่าการอำเภอคลองท่อม จากตำบลคลองพน มาตั้งที่คลองท่อมใต้ก็เพื่อให้ที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอเป็นศูนย์กลางสะดวกในการเดินทางมาติดต่อราชการของราษฎรจากทุกตำบล

• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอคลองพน จังหวัดกระบี่ เป็น อำเภอคลองท่อม^[1]
• วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดนครศรีธรรมราช และจังหวัดกระบี่ โดยโอนพื้นที่ตำบลลำทับ กิ่งอำเภอท่ายาง อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช มาขึ้นกับอำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่^[2]
• วันที่ 29 สิงหาคม 2481 โอนพื้นที่หมู่ 3 (ในขณะนั้น) ของตำบลคลองท่อมใต้ ไปขึ้นกับตำบลห้วยน้ำขาว^[3]
• วันที่ 20 กันยายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลคลองท่อมใต้ ในท้องที่บางส่วนของตำบลคลองท่อมใต้^[4]
• วันที่ 14 พฤศจิกายน 2510 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอคลองท่อม และอำเภอเมืองกระบี่ โดยโอนพื้นที่ตำบลสินปุน อำเภอคลองท่อม ไปขึ้นกับอำเภอเมืองกระบี่^[5] เพื่อนำไปจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอเขาพนม^[6] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองกระบี่
• วันที่ 5 สิงหาคม 2523 ตั้งตำบลดินอุดม แยกออกจากตำบลลำทับ^[7]
• วันที่ 1 พฤษภาคม 2527 โอนพื้นที่หมู่ 2 บ้านเกาะไทร และหมู่ 7 บ้านบางบอนใต้ (ในขณะนั้น) ของตำบลพรุดินนา ไปตั้งเป็นหมู่ 9 และหมู่ 10 ของตำบลลำทับ^[8] ตามลำดับ
• วันที่ 24 กรกฎาคม 2527 แยกพื้นที่ตำบลลำทับ และตำบลดินอุดม จากอำเภอคลองท่อม ไปจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอลำทับ^[9] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอคลองท่อม
• วันที่ 2 กรกฎาคม 2530 จัดตั้งสุขาภิบาลคลองพน ในท้องที่บางส่วนของตำบลคลองพน^[10]
• วันที่ 15 กันยายน 2532 ตั้งตำบลทุ่งไทรทอง แยกออกจากตำบลลำทับ^[11]
• วันที่ 3 มกราคม 2534 ตั้งตำบลดินแดง แยกออกจากตำบลดินอุดม^[12]
• วันที่ 23 สิงหาคม 2536 จัดตั้งสุขาภิบาลลำทับ ในท้องที่หมู่ 3 ตำบลทุ่งไทรทอง และหมู่ 1,2,3,4,5 ตำบลลำทับ^[13]
• วันที่ 3 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอลำทับ อำเภอคลองท่อม เป็น อำเภอลำทับ^[14]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลคลองท่อมใต้ และสุขาภิบาลคลองพน เป็นเทศบาลตำบลคลองท่อมใต้ และเทศบาลตำบลคลองพน ตามลำดับ^[15] ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 31 สิงหาคม 2555 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลคลองพน อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลคลองพนพัฒนา^[16] และจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลคลองพนพัฒนา ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลคลองพนพัฒนา^[17] กับจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลทรายขาว ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลทรายขาว^[18]
• วันที่ 20 มีนาคม 2563 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยน้ำขาว ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลห้วยน้ำขาว^[19]

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอคลองท่อมตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเขาพนม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอลำทับ อำเภอวังวิเศษ และอำเภอสิเกา (จังหวัดตรัง)
• ทิศใต้ ติดต่อกับช่องแคบมะละกา
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเกาะลันตาและอำเภอเหนือคลอง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอคลองท่อมแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 ตำบล 67 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[20]	แผนที่
7.	คลองท่อมใต้	Khlong Thom Tai	9	12,739
6.	คลองท่อมเหนือ	Khlong Thom Nuea	8	6,713
3.	คลองพน	Khlong Phon	14	20,344
4.	ทรายขาว	Sai Khao	7	11,029
5.	ห้วยน้ำขาว	Huai Nam Khao	9	9,997
6.	พรุดินนา	Phru Din Na	11	10,844
7.	เพหลา	Phela	9	6,428

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอคลองท่อมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลคลองท่อมใต้ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลคลองท่อมใต้
• เทศบาลตำบลคลองพน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลคลองพน
• เทศบาลตำบลคลองพนพัฒนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองพน (นอกเขตเทศบาลตำบลคลองพน)
• เทศบาลตำบลทรายขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทรายขาวทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลห้วยน้ำขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยน้ำขาวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองท่อมใต้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองท่อมใต้ (นอกเขตเทศบาลตำบลคลองท่อมใต้)
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองท่อมเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองท่อมเหนือทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพรุดินนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพรุดินนาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเพหลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเพหลาทั้งตำบล

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ เก็บถาวร 2011-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เล่ม 34 หน้า 65 วันที่ 29 เมษายน 2460
2. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัด พุทธศักราช ๒๔๗๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 54 (0 ก): 40–54. April 1, 1937. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-16. สืบค้นเมื่อ 2021-09-15.
3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดกระบี่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 1868–1869. August 29, 1938.
4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลคลองท่อมใต้ อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (75 ง): (ฉบับพิเศษ) 69-70. September 20, 1956.
5. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอคลองท่อม และอำเภอเมืองกระบี่ จังหวัดกระบี่ พ.ศ. ๒๕๑๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (111 ง): 920–922. November 14, 1967.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (125 ง): 3326. December 26, 1967. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-04-06. สืบค้นเมื่อ 2021-09-15.
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอคลองท่อม และอำเภอเขาพนม จังหวัดกระบี่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 97 (118 ง): 2696–2703. August 5, 1980.
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 101 (57 ง): 1275–1277. May 1, 1984.
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ ตั้งเป็นกิ่งอำเภอลำทับ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 101 (95 ง): 2268. July 24, 1984. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-09. สืบค้นเมื่อ 2021-09-15.
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลคลองพน อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (125 ง): 4599–4600. July 2, 1987.
11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบล ในท้องที่กิ่งอำเภอลำทับ อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (154 ง): (ฉบับพิเศษ) 85-89. September 15, 1989.
12. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอลำทับ อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (2 ง): 152–157. January 3, 1991.
13. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลลำทับ กิ่งอำเภอลำทับ อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (116 ง): (ฉบับพิเศษ) 4-5. August 23, 1993.
14. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอลำทับ อำเภอร่องคำ อำเภอเวียงแหง อำเภอนาโยง อำเภอแก้งสนามนาง อำเภอโนนแดง อำเภอบ้านหลวง อำเภอกะพ้อ อำเภอศรีบรรพต อำเภอแก่งกระจาน อำเภอหนองสูง อำเภอสบเมย อำเภอเมยวดี อำเภอโคกเจริญ อำเภอทุ่งหัวช้าง อำเภอผาขาว อำเภอวังหิน อำเภอดอนพุด อำเภอบึงโขงหลง และอำเภอห้วยคต พ.ศ. ๒๕๓๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (179 ก): (ฉบับพิเศษ) 1-3. November 3, 1993. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-02-24. สืบค้นเมื่อ 2021-09-15.
15. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-09-15.
16. "เปลี่ยนชื่อ องค์การบริหารส่วนตำบลคลองพน ไปเป็น องค์การบริหารส่วนตำบลคลองพนพัฒนา". August 31, 2012. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
17. "เปลี่ยนฐานะจาก องค์การบริหารส่วนตำบลคลองพนพัฒนา เป็น เทศบาลตำบลคลองพนพัฒนา". August 31, 2012. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
18. "เปลี่ยนฐานะจาก องค์การบริหารส่วนตำบลทรายขาว เป็น เทศบาลตำบลทรายขาว". August 31, 2012. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
19. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยน้ำขาว อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ เป็นเทศบาลตำบลห้วยน้ำขาว" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 137 (ตอนพิเศษ 66 ง): 1–3. March 20, 2020. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2024-06-19. สืบค้นเมื่อ 2021-09-15.
20. "สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร". stat.bora.dopa.go.th.