สาธารณรัฐอาร์มีเนียที่ 1

สาธารณรัฐอาร์มีเนียที่ 1 มีชื่ออย่างเป็นทางการ สาธารณรัฐอาร์มีเนีย (อาร์มีเนีย: Հայաստանի Հանրապետություն, อักษรโรมัน: Hayastani Hanrapetut'yun^{[lower-alpha 2]}) เป็นรัฐเอกราชที่ดำรงอยู่ตั้งแต่วันที่ 30 พฤษภาคม ค.ศ. 1918 ถึงวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1920 ในดินแดนที่มีประชากรอาร์นีเนียอาศัยอยู่ในอดีตจักรวรรดิรัสเซีย (ที่รู้จักกันในชื่อ "อาร์มีเนียตะวันออก" หรือ "อาร์มีเนียของรัสเซีย") สาธารณรัฐก่อตั้งขึ้นในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1918 หลังจากการล่มสลายของสหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยทรานส์คอเคเซีย โดยมีเมืองหลวงอยู่ที่เยเรวาน^{[lower-alpha 1]} ซึ่งถือเป็นการฟื้นฟูรัฐอาร์มีเนียขึ้นครั้งแรกนับตั้งแต่สมัยกลาง

สาธารณรัฐอาร์มีเนีย Հայաստանի Հանրապետություն
ค.ศ. 1918–ค.ศ. 1920
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: Մեր Հայրենիք แมร์ฮัยแรนิค "ปิตุภูมิของเรา"
แผนที่สาธารณรัฐอาร์มีเนียที่หนึ่งตั้งแต่เดือนพฤษภาคม–มิถุนายน ค.ศ. 1919
เมืองหลวง	เยเรวาน[lower-alpha 1]
ภาษาราชการ	อาร์มีเนีย[1]
ภาษาทั่วไป	อาร์มีเนีย อาเซอร์ไบจาน รัสเซีย กรีก[2]
กลุ่มชาติพันธุ์ [3]	ชาวอาร์มีเนีย: 53% มุสลิม: 38% อื่น ๆ: 9%
การปกครอง	สาธารณรัฐระบบรัฐสภา[4]
นายกรัฐมนตรี
• มิถุนายน ค.ศ. 1918 – พฤษภาคม ค.ศ. 1919	Hovhannes Kajaznuni
• พฤษภาคม ค.ศ. 1919 – พฤษภาคม ค.ศ. 1920	Alexander Khatisian
• พฤษภาคม–พฤศจิกายน ค.ศ. 1920	Hamo Ohanjanyan
• พฤศจิกายน–ธันวาคม ค.ศ. 1920	Simon Vratsian
สภานิติบัญญัติ	Khorhrdaran
ยุคประวัติศาสตร์	สมัยระหว่างสงคราม
• ประกาศอิสรภาพ	28 พฤษภาคม ค.ศ. 1918
• รัฐบัญญัติสหอาร์มีเนีย	28 พฤษภาคม ค.ศ. 1919
• โซเวียตบุกครอง	2 ธันวาคม ค.ศ. 1920
พื้นที่
ค.ศ. 1918 (ภายหลังสนธิสัญญาบาตูม)[4][5]	11,396 ตารางกิโลเมตร (4,400 ตารางไมล์)
ค.ศ. 1919 (ภายหลังการสงบศึกมูโดรส)[3]	45,325 ตารางกิโลเมตร (17,500 ตารางไมล์)
ค.ศ. 1920 (ภายหลังสนธิสัญญาอะเลคซันโดรปอล)[6][7]	30,044 ตารางกิโลเมตร (11,600 ตารางไมล์)
ประชากร
• ค.ศ. 1918 (ภายหลังสนธิสัญญาบาตูม)[4][5]	900,000
• ค.ศ. 1919 (ภายหลังการสงบศึกมูโดรส)[3]	1,510,000
• ค.ศ. 1920 (ภายหลังสนธิสัญญาอะเลคซันโดรปอล)[6][7]	720,000
สกุลเงิน	รูเบิลอาร์มีเนีย[8]
ก่อนหน้า ถัดไป สหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยทรานส์คอเคเซีย สาธารณรัฐที่สูงอาร์มีเนีย อาร์มีเนียโซเวียต ตุรกี
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	อาร์มีเนีย อาเซอร์ไบจาน ตุรกี จอร์เจีย

แผนที่ที่รัฐบาลสาธารณรัฐอาร์มีเนียนำเสนอ ณ การประชุมสันติภาพปารีส

แผนที่ที่สภาแห่งชาติอาร์มีเนียนำเสนอ ณ การประชุมสันติภาพปารีส

การแบ่งเขตการปกครองของอาร์มีเนีย โดยรวมดินแดนที่ได้รับมาจากสนธิสัญญาแซฟวร์

พรมแดนตุรกี-อาร์มีเนียตามสนธิสัญญาแซฟวร์

ในปีแรกของการได้รับเอกราช อาร์มีเนียกินพื้นที่เพียงบริเวณรอบด้านทะเลสาบเซวาน หลังจากการบุกครองของจักรวรรดิออตโตมันในระหว่างการทัพคอเคซัส แต่หลังจากการสงบศึกมูโดรส เขตแดนของอาร์มีเนียขยายขึ้นอันเนื่องจากการถอนกำลังของออตโตมัน นำไปสู่สงครามชายแดนในช่วงสั้น ๆ กับประเทศเพื่อนบ้านอย่างจอร์เจีย ในช่วงฤดูหนาวแรก ผู้ลี้ภัยหลายแสนคนในประเทศที่หนีการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์เสียชีวิตจากความอดอยากหรือการถูกทอดทิ้ง ในฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 1919 อาร์มีเนียเข้าผนวกภูมิภาคคาร์สและนาคีชีวันที่ออตโตมันยึดครองก่อนหน้านี้ โดยได้รับการสนับสนุนจากสหราชอาณาจักร ด้วยเหตุนี้ อาณาเขตของประเทศจึงเพิ่มขนาดมากกว่าเดิมสามเท่า อย่างไรก็ตาม อาร์มีเนียสามารถควบคุมพื้นที่เหล่านี้ได้ในระยะเวลาอันสั้น จนกระทั่งการก่อการกำเริบมุสลิมที่ปะทุขึ้นในช่วงฤดูร้อน ค.ศ. 1919

ในช่วงปลาย ค.ศ. 1919 ภูมิภาคซางแกซูร์เผชิญกับการโจมตีจากประเทศเพื่อนบ้านอย่างอาเซอร์ไบจาน อย่างไรก็ตาม การต่อสู้เริ่มสงบลงจนกระทั่งชาวอาร์มีเนียก่อจราจลเมื่อเดือนมีนาคมของปีต่อมา ในภูมิภาคนากอร์โน-คาราบัคที่อยู่ในการควบคุมของอาเซอร์ไบจาน ซึ่งสิ้นสุดลงจากการบุกครองอาเซอร์ไบจานของกองทัพแดงในเดือนเมษายน จากนั้นในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1920 ผู้แทนอาร์มีเนียร่วมลงนามในสนธิสัญญาแซฟวร์ ซึ่งทำให้ประเทศได้รับดินแดนเพิ่มเติม 40,000 ตารางไมล์ (100,000 ตารางกิโลเมตร) ของพื้นที่ในอาร์มีเนียตะวันตก แม้ว่าสนธิสัญญานี้จะไม่เคยนำมาใช้เลย ในช่วงปลาย ค.ศ. 1920 กองกำลังตุรกีเข้ารุกรานสาธารณรัฐ ซึ่งจบลงจากการแบ่งประเทศ จากนั้นจึงถูกรัสเซียโซเวียตเข้ายึดครองและเปลี่ยนเป็นสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาร์มีเนีย ไม่นานหลังจากนั้น เกิดการกบฏต่อต้านบอลเชวิคต่อต้านอำนาจโซเวียตที่กินเวลาตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1921

ในระยะเวลาสองปีครึ่งของการดำรงอยู่ อาร์มีเนียได้สร้างความสัมพันธ์ทางการทูตกับ 40 ประเทศ รวมถึงได้รับการรับรองโดยนิตินัย มีการจัดการเลือกตั้งรัฐสภา และมีการก่อตั้งมหาวิทยาลัยแห่งแรก รัฐสภาและรัฐบาลของประเทศอยู่ภายใต้การครอบงำของพรรคดาชนาค (ARF) อย่างไรก็ตาม ตำแหน่งในคณะรัฐมนตรีช่วงแรกได้มอบให้กับพรรคที่สนับสนุนชนชั้นนายทุนอย่างพรรคประชานิยมอาร์มีเนีย และภายหลังเป็นพรรคปฏิวัติสังคมนิยม

หมายเหตุ

1. ในสมัยสาธารณรัฐอาร์มีเนียที่หนึ่ง เยเรวานเป็นที่รู้จักในชื่อ เอรีวาน (รัสเซีย: Эривань) ซึ่งเป็นชื่อที่ใช้ในจักรวรรดิรัสเซีย
2. Classical spelling: Հայաստանի Հանրապետութիւն

อ้างอิง

1. Hovannisian 1971, p. 146. sfn error: no target: CITEREFHovannisian1971 (help)
2. Hovannisian 1982, p. 311. sfn error: no target: CITEREFHovannisian1982 (help)
3. Childs 1922.
4. Hewsen & Salvatico 2001, p. 235.
5. Hovannisian 1967, p. 196. sfn error: no target: CITEREFHovannisian1967 (help)
6. Herzig & Kurkchiyan 2005, p. 113.
7. Hovannisian 1996b, pp. 407–408. sfn error: no target: CITEREFHovannisian1996b (help)
8. Hovannisian 1982, pp. 296–297. sfn error: no target: CITEREFHovannisian1982 (help)

บรรณานุกรม

• Adalian, Rouben Paul (2010). Historical Dictionary of Armenia (2nd ed.). Plymouth: Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-4337-0. OCLC 433221772.
• Akçam, Taner (2007). A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility. New York: Metropolitan Books. ISBN 978-0805079326.
• Arakelian, Babken N.; Yeremian, Suren T.; Arevshatian, Sen S.; Bartikian, Hrach M.; Danielian, Eduard L.; Ter-Ghevondian, Aram N., บ.ก. (1984). Հայ ժողովրդի պատմություն հատոր VII. ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՂԹԱՆՍԿԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ [History of the Armenian People: The Victory of Soviet Power of Armenia] (PDF) (ภาษาอาร์เมเนีย). Vol. 7. Yerevan: Armenian SSR Academy of Sciences Publishing. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 April 2022.
• "Armenia – International Encyclopedia of the First World War (WW1)". encyclopedia.1914-1918-online.net. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 October 2022. สืบค้นเมื่อ 11 November 2022.
• Avakian, Arra S. (1998). "The First Republic of Armenia (1918-1920)". Armenia: A Journey Through History: Van. Electric Press. ISBN 978-0-916919-24-5.
• Bassiouni, M. Cherif, บ.ก. (2010). The Pursuit of International Criminal Justice: A World Study on Conflicts, Victimization, and Post-conflict Justice. Vol. 2. Antwerp: Intersentia. ISBN 978-94-000-0017-9. OCLC 497573622.
• Chichekian, Garabet (15 April 1967). The Territorial Evolution of Armenia Since 1639: A Study in Political Geography (PDF). Ottawa: University of Ottawa. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 9 February 2020.
• Childs, William John (1922). "Armenia" . Encyclopædia Britannica. Vol. 30 (12th ed.).{{cite encyclopedia}}: CS1 maint: date and year (ลิงก์)
• Danielyan, Eduard (2003). "Armenia". ใน Mokyr, Joel (บ.ก.). The Oxford Encyclopedia of Economic History, Volume 2. Oxford University Press.
• de Waal, Thomas (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-1945-9.
• de Waal, Thomas (2010). The Caucasus: An Introduction. Oxford University Press. ISBN 9780199746200.
• de Waal, Thomas (2015). Great Catastrophe: Armenians and Turks in the Shadow of Genocide. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-935070-4. OCLC 897378977.
• "Declaration of Independence (May 30, 1918)". ARF Archives Institute. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 July 2013. สืบค้นเมื่อ 14 September 2013.
• "Division of Armenology and Social Sciences". Armenian National Academy of Sciences.
• "Gains of the Turkish Nationalists: Armenia's Hopes Crushed by Kemal—Complicated Situation in Syria—Progress in Palestine". Current History. 13 (1): 66–69. 1921. JSTOR 45329058 – โดยทาง JSTOR.
• Gharibyan, Alik; Hakobyan, Hayk. The Social-Economic and Political situation in Transcaucasus (1918-1921) (PDF). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 August 2022.
• Grigoryan, Grigor (2005). "ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ՎԻՃԱԿԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ 1919Թ" [Population statistics of the Republic of Armenia for 1919]. Issues of Armenian History (ภาษาอาร์เมเนีย). Yerevan: Institute of History of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia. 5: 122–128. ISBN 99941-969-0-1. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 January 2023.
• Hakobyan, Tatul (28 May 2009). "On Armenian independence day, a visit to Sardarapat, symbol of Armenian pride". Armenian Reporter. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 21 September 2013. สืบค้นเมื่อ 20 September 2013.
• Hakobyan, Tatul (9 August 2015). "Sèvres: The Unfulfilled Armenian Dream". ANI Armenian Research Center. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 September 2015.
• Hakobyan, Ararat M. (2018). Khudinyan, Gevorg (บ.ก.). "ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ 1918 – 1920 ԹԹ. ԵՎ ՆՐԱ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ" [The government of the Republic of Armenia in 1918–1920 and characteristics of its activities] (PDF). Hamahaykakan Handes (ภาษาอาร์เมเนีย). "Vem handes" SPY (4): 98–110. ISSN 1829-1864. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 January 2023.
• Hakobyan, Tatul (3 January 2019). "Հայաստանի վարչական բաժանումները 1918-1922 թվականներին" [Administrative divisions of Armenia in 1918–1922]. CivilNet (ภาษาอาร์เมเนีย). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 April 2021.
• Hakobyan, Tatul (4 April 2020). "Հայաստանի բնակչությունը 1919-ին․ Երևանը գրեթե հասնում է Ալեքսանդրապոլին" [The population of Armenia in 1919. Yerevan almost reaches Alexandropol]. CivilNet. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 April 2021.
• Harutyunyan, Babken (2019). Atlas of the Armenian Genocide. Vardan Mkhitaryan. Erevan. ISBN 978-9939-0-2999-3. OCLC 1256558984.
• Herzig, Edmund; Kurkchiyan, Marina (2005). The Armenians: Past and Present in the Making of National Identity. London: RoutledgeCurzon. ISBN 0-203-00493-0. OCLC 229988654.
• Hewsen, Robert H.; Salvatico, Christopher C. (2001). Armenia: A Historical Atlas (PDF). Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-33228-4. OCLC 42027370.
• Hille, Charlotte (2010). State Building and Conflict Resolution in the Caucasus. Leiden: Brill. ISBN 978-90-474-4136-6. OCLC 668211543.
• Hovhannisian, Sen (1 January 2019). Atlas of Armenia. Yerevan: Nahapet. ISBN 978-9939-856-52-0. OCLC 1124982334.
• แม่แบบ:Cite The Struggle for Transcaucasia
• Khachikyan, Armen (2010). Kosyan, Aram (บ.ก.). History of Armenia: A Brief Review. Author of maps Robert H. Hewsen. Yerevan: Edit Print. ISBN 978-9939-52-294-4. OCLC 760069375.
• Korkotyan, Zaven (1932). Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) [The population of Soviet Armenia in the last century (1831–1931)] (PDF) (ภาษาอาร์เมเนีย). Yerevan: Pethrat. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2 February 2022.
• Libaridian, Gerald J. (2007). Modern Armenia: people, nation, state. New Brunswick, New Jersey: Transaction Publishers. ISBN 978-1-4128-0648-0.
• Mirzoyan, Alla (2010). Armenia, the Regional Powers, and the West: Between History and Geopolitics. Palgrave Macmillan. ISBN 9780230106352.
• "Նախկին վարչապետներ" [Former Prime Ministers] (ภาษาอาร์เมเนีย). Government of Armenia Website. สืบค้นเมื่อ 2 August 2013.
• Nichanian, Mikaël (2015). Détruire les Arméniens. Histoire d'un génocide [Destroying the Armenians: History of a Genocide] (ภาษาฝรั่งเศส). Presses Universitaires de France. ISBN 978-2-13-062617-6.
• Nazaryan, Lousine (28 May 2009). "Historian Ashot Melkonyan: "The idea of unity of the Armenian nation must not be buried in oblivion"". Hayastani Hanrapetutyun. สืบค้นเมื่อ 14 September 2013.
• "New Republics in the Caucasus: Armenia, Azerbaidjan, and Georgia: Their Mutual Relations and Their Present Status". Current History. University of California Press. 11 (3): 491–498. 1920. JSTOR 45325199 – โดยทาง JSTOR.
• Palakean, Grigoris (2009). Armenian Golgotha: A Memoir of the Armenian Genocide, 1915-1918. Vintage Books. ISBN 978-1-4000-9677-0.
• Papian, Ara (2007). "The Arbitral Award on Turkish-Armenian Boundary by Woodrow Wilson (Historical Background, Legal Aspects, and International Dimensions)". Iran & the Caucasus. 11 (2): 255–294. doi:10.1163/157338407X265487. ISSN 1609-8498. JSTOR 25597337.
• Pasdermadjian, Garegin (1918). "Why Armenia Should be Free Armenia's Role in the Present War" (30). Hairenik Publishing. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
• Payaslian, Simon (2007). "The Republic of Armenia: The First Republic". The History of Armenia. New York: Palgrave Macmillan US. pp. 145–170. doi:10.1057/9780230608580_7. ISBN 978-0-230-60858-0. สืบค้นเมื่อ 25 July 2022.
• Pipes, Richard (1959). "Demographic and Ethnographic Changes in Transcaucasia, 1897-1956". Middle East Journal. Middle East Institute. 13 (1): 41–63. JSTOR 4323084 – โดยทาง JSTOR.
• "Richard Hovannisian to Discuss First Republic of Armenia at Lecture in Belmont". The Armenian Weekly. 3 November 2015.
• Saparov, Arsène (2014). From conflict to autonomy in the Caucasus: the Soviet Union and the making of Abkhazia, South Ossetia and Nagorno Karabakh. Routledge. ISBN 978-1-317-63783-7. OCLC 1124532887.
• Saroyan, William (1943). 31 selected stories from "Inhale and Exhale". New York: Avon Book Company.
• Smele, Jonathan D. (2015). Historical Dictionary of the Russian Civil Wars, 1916–1926. Lanham, Maryland. ISBN 978-1-4422-5281-3. OCLC 923010906.
• Soviet Armenian Encyclopedia (ภาษาอาร์เมเนีย). Vol. 6. Yerevan. 1980.
• Suny, Ronald Grigor (1993). Looking Toward Ararat: Armenia in Modern History. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 9780253207739.
• "The Birth of the First Republic of Armenia". civilnet.am. CivilNet. 28 May 2013.
• Walker, Christopher J. (1990). Armenia: The Survival of a Nation (revised 2nd ed.). New York: St. Martin's Press. ISBN 9780312042301.

40°10′34″N 44°30′51″E