จักรวรรดิออสเตรีย

จักรวรรดิออสเตรีย (อังกฤษ: Austrian Empire; เยอรมัน: Kaiserthum Oesterreich, ตัวสะกดสมัยใหม่: Kaiserthum Österreich, ออกเสียง: [ˌkaɪ̯zɐtuːm ˈøːstəʁaɪ̯ç] ^ⓘ) เป็นจักรวรรดิพหุชาติในภูมิภาคยุโรปกลางและตะวันออก ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 1804 ถึง ค.ศ. 1867 จักรวรรดิออสเตรียได้รับการสถาปนามาจากอาณาจักรฮาพส์บวร์ค ในช่วงที่ยังดำรงอยู่ จักรวรรดิออสเตรียเป็นจักรวรรดิที่มีประชากรมากที่สุดเป็นอันดับ 3 รองจากจักรวรรดิรัสเซียและสหราชอาณาจักร โดยอยู่ร่วมกับปรัสเซีย และเป็นหนึ่งในสองมหาอำนาจของสมาพันธรัฐเยอรมัน ในทางภูมิศาสตร์ จักรวรรดิออสเตรียเป็นจักรวรรดิที่มีพื้นที่มากที่สุดเป็นอันดับ 3 ในยุโรป รองจากจักรวรรดิรัสเซียและจักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง (มีพื้นที่ 621,538 ตารางกิโลเมตร หรือ 239,977 ตารางไมล์) โดยจักรวรรดิออสเตรียได้รับสถาปนา เพื่อตอบโต้จักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง โดยมีพื้นที่บางส่วนซ้อนอยู่ภายในจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ จนกระทั่งการล่มสลายของจักรวรรดิในระยะหลัง ใน ค.ศ. 1806

จักรวรรดิออสเตรีย Kaiserthum Österreich (เยอรมัน)
ค.ศ. 1804–ค.ศ. 1867
ธงชาติ ตราแผ่นดินจักรวรรดิ
เพลงชาติ: Gott erhalte Franz den Kaiser ก็อทเอไฮล์ทีฟรานซ์ดินไคเซอร์ "พระเจ้าทรงพิทักษ์จักรพรรดิฟรันซ์"
จักรวรรดิออสเตรียใน ค.ศ. 1815 โดยมีพรมแดนของสมาพันธรัฐเยอรมัน อยู่ในรูปของเส้นประ
จักรวรรดิออสเตรีย ณ จุดที่ยิ่งใหญ่สูงสุด (คริสต์ทศวรรษที่ 1850)
สถานะ	รัฐ1 ของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ (ค.ศ. 1804–1806) รัฐ1 ของสมาพันธรัฐเยอรมัน (ค.ศ. 1815–1866)
เมืองหลวง	เวียนนา
ภาษาทั่วไป	ออสเตรีย-บาวาเรีย, เยอรมัน, ฮังการี, เช็ก, สโลวัก, โปแลนด์, รูทีเนีย, สโลวีเนีย, โครเอเชีย, เซอร์เบีย, โรมาเนีย, ลอมบาร์ด, เวเนโต, ฟรูเลีย, ลาดิน, อิตาลี, ยูเครน, ยิดดิช
ศาสนา	ส่วนมาก: โรมันคาทอลิก (ประจำชาติ) ส่วนน้อย: ลูเทอแรน, นิกายปฏิรูป, อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์, ยิว
เดมะนิม	ชาวออสเตรีย
การปกครอง	สมบูรณาญาสิทธิราชย์ (ค.ศ. 1804–1860) ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ[1] (ค.ศ. 1860–1867)
จักรพรรดิ
• ค.ศ. 1804–1835	ฟรันทซ์ที่ 1
• ค.ศ. 1835–1848	แฟร์ดีนันท์ที่ 1
• ค.ศ. 1848–1867	ฟรันทซ์ โยเซ็ฟที่ 1
มุขมนตรี
• ค.ศ. 1821–1848	เคลเมินส์ ฟ็อน เม็ทเออร์นีช (คนแรก)
• ค.ศ. 1867	ฟรีดริช แฟร์ดีนันท์ ฟ็อน บ็อยสท์ (คนสุดท้าย)
สภานิติบัญญัติ	สภาจักรวรรดิ
• สภาสูง	สภาขุนนาง
• สภาล่าง	สภาผู้แทนราษฎร
ยุคประวัติศาสตร์	19th century
• สถาปนา	11 สิงหาคม ค.ศ. 1804
• การยุบจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์	6 สิงหาคม ค.ศ. 1806
• การประชุมใหญ่แห่งเวียนนา	8 มิถุนายน ค.ศ. 1815
• บังคับใช้รัฐธรรมนูญ	20 ตุลาคม ค.ศ. 1860
• สงครามออสเตรีย-ปรัสเซีย	14 มิถุนายน 1866
• การประนีประนอม ค.ศ. 1867	30 มีนาคม ค.ศ. 1867
สกุลเงิน	เทียลเลอร์ (ค.ศ. 1804–1857) แวเรินส์เทียลเลอร์ (ค.ศ. 1857–1867)
ก่อนหน้า ถัดไป จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ อาร์ชดัชชีออสเตรีย รัฐผู้คัดเลือกซัลทซ์บวร์ค ราชอาณาจักรฮังการี (ค.ศ. 1301–1526) สาธารณรัฐเวนิส ดัชชีมีลาโน ราชอาณาจักรโบฮีเมีย แคว้นชายแดนโมราเวีย ดัชชีไซลีเชีย ราชอาณาจักรโครเอเชีย (ฮาพส์บวร์ค) ราชอาณาจักรสลาโวเนีย ราชอาณาจักรกาลิเซียและโลโดเมเรีย ดัชชีบูโควีนา ราชรัฐทรานซิลเลเนีย (ค.ศ. 1711–1867) สมาพันธรัฐเยอรมัน ออสเตรีย-ฮังการี คีลลีอิทาเนีย ทรานส์ลีอิทาเนีย ราชอาณาจักรอิตาลี ดัชชีวอร์ซอ
1: เฉพาะดินแดนออสเตรียและโบฮีเมียเท่านั้น

คำว่า “จักรวรรดิออสเตรีย” ใช้สำหรับดินแดนที่เป็นของราชวงศ์ฮาพส์บวร์คมาตั้งแต่ก่อนปี ค.ศ. 1804 แต่ไม่ใช่ชื่อทางการทางการ โดยทั่วไปแล้วมักจะใช้คำว่า “ออสเตรีย” มากกว่า บางครั้งใช้คำว่าออสเตรีย-ฮังการี แต่เป็นการใช้ที่ไม่ถูกต้อง

จักรวรรดิออสเตรียก่อตั้งในปี ค.ศ. 1804 โดยจักรพรรดิฟรันทซ์ที่ 2 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ จักรพรรดิแห่งราชวงศ์ฮาพส์บวร์ค ซึ่งต่อมาจึงเฉลิมพระนามเป็นจักรพรรดิฟรันทซ์ที่ 1 แห่งออสเตรีย ได้รวบรวมดินแดนมาจากที่ดินส่วนพระองค์และดินแดนของจักรวรรดิ เพื่อตอบโต้การที่จักรพรรดินโปเลียนที่ 1 ทรงประกาศก่อตั้งจักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง ขึ้นในปีเดียวกันนั้น

หลังจากนั้นออสเตรียและบางส่วนของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ก็รวมตัวกันต่อต้านฝรั่งเศสและพันธมิตรเยอรมันระหว่างสงครามประสานมิตรครั้งที่สาม ที่นำไปสู่ความพ่ายแพ้อย่างยับเยินในยุทธการที่เอาสเทอร์ลิทซ์ (Battle of Austerlitz) เมื่อต้นเดือนธันวาคม ค.ศ. 1805 เมื่อมาถึงวันที่ 4 ธันวาคมก็มีการยุติการสู้รบและเริ่มมีการเจรจาสงบศึกในที่ไม่ไกลนัก

ต่อมาจักรพรรดิฟรันซ์ที่ 2 ต้องทรงจำยอมตกลงในสนธิสัญญาเพรสส์บูร์ก (Treaty of Pressburg) ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1805) ซึ่งเป็นสนธิสัญญาที่เท่ากับเป็นการยุบเลิกจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์อันเป็นจักรวรรดิที่รุ่งเรืองมาเป็นเวลานานโดยการจัดระบบการปกครองของรัฐในเยอรมนีภาพใต้อิทธิพลของนโปเลียน ที่เป็นการเริ่มต้นของอาณาบริเวณที่ใกล้เคียงกับอาณาบริเวณของประเทศเยอรมนีสมัยใหม่ ดินแดนของออสเตรียในเยอรมนีตกไปเป็นของพันธมิตรของฝรั่งเศส ได้แก่ กษัตริย์แห่งบาวาเรีย กษัตริย์เวือร์ทเทิมแบร์ก และรัฐผู้คัดเลือกบาเดิน ออสเตรียต้องสละดินแดนในเยอรมนีทั้งหมดโดยไม่มีข้อแม้

แปดเดือนหลังจากนั้นเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม ค.ศ. 1806 จักรพรรดิฟรันทซ์ที่ 2 ก็ทรงยุบจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ เนื่องจากการก่อตั้งสมาพันธรัฐแห่งแม่น้ำไรน์โดยฝรั่งเศส เพราะไม่มีพระประสงค์จะให้นโปเลียนมาครองราชย์สืบต่อจากพระองค์ ในขณะเดียวกันพระเจ้าจอร์จที่ 3 แห่งสหราชอาณาจักรผู้ทรงเป็นผู้คัดเลือกแห่งฮันโนเฟอร์ผู้ทรงเสียดินแดนในบริเวณรัฐผู้คัดเลือกเบราน์ชไวก์-ลือเนบูร์กแก่นโปเลียนด้วยเช่นกัน ก็ไม่ทรงยอมรับการกระทำของฝรั่งเศส ฝ่ายสหราชอาณาจักรตอบโต้โดยการก่อตั้งราชอาณาจักรฮันโนเฟอร์ที่ปกครองต่อมาจนกระทั่งเมื่อสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งสหราชอาณาจักรขึ้นครองราชสมบัติราชอาณาจักรฮันโนเฟอร์ก็แยกตัวจากการปกครองโดยพระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักร

แม้ว่าจักรพรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์จะเป็นตำแหน่งที่มาจากการเลือกตั้ง ราชวงศ์ฮาพส์บวร์คก็ดำรงตำแหน่งนี้มาสืบต่อกันมาตั้งแต่ ค.ศ. 1440 จะมีขาดก็เป็นเพียงบางช่วง และออสเตรียก็นับเป็นศูนย์กลางของจักรวรรดิมาโดยตลอด

จักรวรรดิออสเตรียเดิมมิได้รวมราชอาณาจักรฮังการี และดินแดนอิสระอื่น ๆ ที่ราชวงศ์ฮับส์บูร์กปกครองมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1541 ฮังการีมาถูกผนวกหลังจากการพ่ายแพ้ในการปฏิวัติระหว่างปี ค.ศ. 1848/1849 แต่ก็เป็นปัญหาต่อมาเมื่อฮังการีเรียกร้องให้มีการปฏิรูปรัฐธรรมนูญโดยการไม่ยอมสวมมงกุฎให้จักรพรรดิฟรันทซ์ โยเซ็ฟเป็นกษัตริย์แห่งฮังการี หลังจากออสเตรียพ่ายแพ้ในสงครามออสเตรีย-ปรัสเซียในปี ค.ศ. 1866 และแยกตัวออกจากสมาพันธรัฐเยอรมันแล้ว จักรวรรดิออสเตรียจึงได้เปลี่ยนมาเป็นจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีโดยข้อตกลงออสเตรีย-ฮังการี ค.ศ. 1867 ที่ทำให้ฮังการีและดินแดนในการปกครองมีฐานะเท่าเทียมกับออสเตรียทั้งหมด

อ้างอิง

1. October Diploma

ดูเพิ่ม

• จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี
• จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์