Remove ads
ส่วนหนึ่งของสถานการณ์ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
กรณีตากใบ เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2547 ที่อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส โดยเริ่มต้นจากการชุมนุมเพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมให้กับชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน (ชรบ.) จำนวน 6 คนซึ่งถูกจับกุมตัวในข้อหาว่ามีส่วนรู้เห็นกับเหตุการณ์ในเหตุปล้นปืนและก่อความไม่สงบในพื้นที่ภาคใต้
กรณีตากใบ | |
---|---|
เป็นส่วนหนึ่งของ ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย | |
แผนที่จังหวัดนราธิวาสจุดเกิดเหตุอำเภอตากใบ | |
สถานที่ตั้งของ สถานีตำรวจภูธรตากใบ (1) และค่ายอิงคยุทธบริหาร (2) | |
สถานที่ | สถานีตำรวจภูธรอำเภอตากใบ อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ค่ายอิงคยุทธบริหาร อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี |
วันที่ | 25 ตุลาคม พ.ศ. 2547 |
ประเภท | การสังหารหมู่ |
ตาย | 85 คน[1][2][3] |
ประชาชนในวันนั้นทยอยเดินทางมาเป็นจำนวนมาก เพื่อชุมนุมร่วมเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวบุคคลทั้ง 6 คน ณ สถานีตำรวจภูธรตากใบ จังหวัดนราธิวาส เจ้าหน้าที่ตำรวจและทหารได้มีการเจรจาขอให้เลิกการชุมนุม เนื่องจากเป็นช่วงเวลาถือศีลอดในศาสนาอิสลาม แต่การเจรจากลับไม่เป็นผล จึงเกิดการสลายการชุมนุมเกิดขึ้น ทำให้มีประชาชนถูกควบคุมตัวกว่า 1,300 คน เสียชีวิต 85 คน และบาดเจ็บเป็นจำนวนมาก
เหตุการณ์ความรุนแรงในสามจังหวัดภาคใต้ชึ่ง ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวมุสลิม เริ่มขึ้นในเดือนมกราคม พ.ศ. 2547 เมื่อสมาชิกของกลุ่มมุสลิมติดอาวุธได้โจมตีที่ตั้งแห่งหนึ่งของกองทัพ รัฐบาลทักษิณ ชินวัตร ประกาศขยายการใช้กฎอัยการศึกจากเดิมที่มีประกาศอยู่แล้วในบางพื้นที่ของจังหวัดนราธิวาส ยะลา และปัตตานี[4]
วันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2547 ชาวมุสลิมกลุ่มหนึ่งได้ชุมนุมที่หน้าสถานีตำรวจภูธรอำเภอตากใบ เนื่องจากไม่เห็นด้วยกับการคุมขังประชาชน 6 คนที่ถูกกล่าวหาว่ามอบอาวุธให้กับผู้ก่อความไม่สงบ เมื่อผู้ชุมนุมขว้างปาก้อนหินและพยายามจะบุกสถานีตำรวจ กองกำลังความมั่นคงได้ใช้แก๊สน้ำตาและยิงตอบโต้ มีผู้ชุมนุมเสียชีวิตอย่างน้อย 6 คน และถูกจับกุมประมาณ 1,300 คน ก่อนจะถูกเคลื่อนย้ายไปยังค่ายอิงคยุทธบริหาร อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี ที่ซึ่งคนจำนวนมากถูกทุบตี ในจำนวนคนที่ถูกจับกุมมีคนอย่างน้อยอีก 79 คนเสียชีวิต[4] การชันสูตรพบว่าเกิดจากการหายใจไม่ออก หมดสติกระทันหันจากความร้อน และการชัก ซึ่งน่าจะเกิดจากสภาพที่แอดอัดเกินไประหว่างการเดินทางและอยู่ในรถบรรทุกทหารกว่า 6 ชั่วโมงและจากการถูกปฏิบัติอย่างไม่เหมาะสม เสียชีวิตรวม 85 คน คนที่เหลือส่วนใหญ่หลังถูกสอบสวนแล้วก็ถูกปล่อยโดยไม่มีการแจ้งข้อกล่าวหา แต่มี 58 คนที่ถูกแจ้งข้อกล่าวหาว่ารวมตัวชุมนุมโดยผิดกฎหมาย
เหตุการณ์ดังกล่าวจุดประกายให้เกิดการประท้วงอย่างแพร่หลายทั่วประเทศ[5] วีซีดีซึ่งจัดทำโดยกลุ่มมุสลิม ได้แสดงให้เห็นถึงภาพเหตุการณ์เช่นเดียวกับเสียง วีซีดีเหล่านี้ได้ถูกส่งเวียนไปตามกลุ่มมุสลิมในประเทศไทย[6] รัฐบาลทักษิณ ชินวัตร อ้างว่าเป็นการผิดกฎหมายในการครอบครองวีซีดีดังกล่าวและกล่าวว่ารัฐบาลสามารถฟ้องร้องผู้ที่มีไว้ในครอบครองได้ โดยวีซีดีดังกล่าวมีเนื้อหาโฆษณาชวนเชื่อและมุ่งโจมตีรัฐบาลทักษิณ[6]
ไม่นานหลังจากเหตุการณ์ ปฏิกิริยาแรกของนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร ออกมากล่าวว่าชายเหล่านี้เสียชีวิต "เพราะพวกเขายังอ่อนแอจากการอดอาหารระหว่างเดือนรอมฎอน"
กระทั่งวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2549 ไม่มีสมาชิกกองกำลังความมั่นคงที่มีส่วนรับผิดชอบถูกนำเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม[7] ต่อมานายกรัฐมนตรี พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ กล่าวแสดงความขอโทษอย่างเป็นทางการต่อเหตุการณ์ดังกล่าว[8]
ภาคประชาสังคมได้มีความพยายามเรียกร้องสันติภาพ[9][10][11][12][13][14] รวมทั้งต่อต้านการใช้ความรุนแรง[15][16][17]
รัฐบาลได้ตั้งคณะกรรมการอิสระสอบข้อเท็จจริงกรณีมีผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส จำนวน 11 คนเพื่อสืบสวนหาความจริง ประกอบไปด้วย[18]
คณะกรรมการได้รายงานข้อค้นพบกับรัฐบาลในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2548 แต่ข้อค้นพบดังกล่าวไม่ได้ถูกเปิดเผยต่อสาธารณะ[4] โดยคณะกรรมการอิสระตรวจสอบข้อเท็จจริงสรุปว่าวิธีการสลายการชุมนุมที่ใช้กำลังติดอาวุธและใช้กระสุนจริง โดยเฉพาะใช้กำลังทหารเกณฑ์ และทหารพรานซึ่งมีวุฒิภาวะไม่สูงพอเข้าร่วมในการเข้าสลายการชุมนุมนั้นเป็นวิธีการที่ไม่เหมาะสมไม่เป็นไปตามแบบแผน และวิธีปฏิบัติที่ใช้กันตามหลักสากล นอกจากนี้คณะกรรมการดังกล่าวยังพบว่าผู้บังคับบัญชาที่เกี่ยวข้องละเลยไม่ควบคุมดูแลการลำเลียง และเคลื่อนย้ายผู้ชุมนุมประท้วงที่ถูกควบคุมตัวให้แล้วเสร็จ แต่ปล่อยให้เป็นหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ทหารระดับชั้นผู้น้อยที่มีข้อจำกัดด้านประสบการณ์[19]โดยผลสอบของคณะกรรมการเป็นดังนี้
จากกรณีที่เกิดขึ้น ได้เกิดกระบวนการฟ้องร้องตามกฎหมายในกรณีตากใบ โดยแบ่งออกเป็น 4 คดีความ[21] ได้แก่
ซึ่งสังเกตได้ว่าฝั่งรัฐต้องการจะประนีประนอมกับประชาชนในพื้นที่ คล้ายคลึงกับการนิรโทษกรรมตามคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรีที่ 66/2523 มากกว่าการใช้กฎหมายในการจัดการปัญหา รวมถึงไม่ทำให้ประเด็นดังกล่าวกลายเป็นข้ออ้างในการสร้างแนวร่วมมุมกลับจากประชาชนในพื้นที่ และถูกนำมาใช้เป็นประเด็นการเมืองในการต่อต้านรัฐบาล[21]"การยุติข้อพิพาทในคดีนี้จะเป็นเงื่อนไขหนึ่งที่ส่งผลดีต่อการแก้ไขปัญหาความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ การฟ้องคดีและการดำเนินคดีต่อไปจึงไม่เป็นประโยชน์แก่สาธารณะ และอาจกระทบต่อความปลอดภัย หรือความมั่นคงของชาติ รวมทั้งผลประโยชน์อันสำคัญของประเทศ…"
โดยสรุป จากเหตุการณ์เมื่อมีผู้เสียชีวิตในระหว่างการควบคุมของเจ้าพนักงานกฎหมายกำหนดให้ดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา คือ เป็นการตายผิดธรรมชาติที่ต้องชันสูตรพลิกศพและต้องทำสำนวนชันสูตรพลิกศพให้ศาลไต่สวน โดยผู้เสียชีวิตจากการถูกยิง 7 คน ไม่มีการไต่สวนผลชันสูตรพลิกศพ โดยพบว่าปลายปี พ.ศ. 2549 มีหนังสือของอัยการจังหวัดนราธิวาสในขณะนั้น ลงความเห็นว่าไม่พบผู้กระทำความผิด ให้งดการสอบสวน ส่วนผู้เสียชีวิตอีก 78 คน ศาลจังหวัดสงขลามีคำสั่งผลการไต่สวนสำนวนชันสูตรพลิกศพ ในปี พ.ศ. 2552 ว่าเหตุและพฤติการณ์ที่ตายคือ ผู้เสียชีวิตทั้ง 78 คน ขาดอากาศหายใจในระหว่างอยู่ในความควบคุมของเจ้าพนักงานซึ่งปฏิบัติราชการตามหน้าที่ แต่ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ผลการไต่สวนสำนวนการชันสูตรพลิกศพของศาล จะต้องถูกส่งไปให้อัยการสูงสุดพิจารณาชี้ขาด ซึ่งปรากฏว่าสำนวนดังกล่าวไม่เคยถูกส่งถึงอัยการสูงสุดมาก่อน
หลังจากสิ้นสุดกระบวนการทางศาลทั้ง 4 คดี รัฐบาลในสมัย นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ได้จ่ายเงินเยียวยาให้กับผู้ได้รับผลกระทบจากกรณีตากใบ จำนวน 987 ราย วงเงินรวมกว่า 641 ล้านบาท ครอบคลุมกรณี[22]
โดยการเยียวยาดังกล่าวกระทำผ่าน ระเบียบคณะกรรมการยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (กพต.) ว่าด้วยการให้ความช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากการกระทำของเจ้าหน้าที่รัฐอันสืบเนื่องมาจากเหตุการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ปี 2555[22] ซึ่งดำเนินการโดย พ.ต.อ. ทวี สอดส่อง เลขาธิการศูนย์อำนวนการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ. บต.) ในเวลานั้น
ทักษิณ ชินวัตร ได้กล่าวคำขอโทษต่อกรณีตากใบเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2565 หลังจากเกิดเหตุการณ์และผ่านไปถึง 18 ปี ระหว่างการตอบคำถามจากผู้สื่อข่าวในการพูดคุยผ่านแอปพลิเคชันคลับเฮาส์ โดยกล่าวถึงเหตุการณ์ในเวลานั้นว่า ตนได้รับรายงานเหตุการณ์ในตอนนั้นว่ามีการไปปิดล้อมสถานีตำรวจเพื่อกดดันให้เกิดการปล่อยตัวผู้ต้องหาที่ก่อความไม่สงบ ทำให้เจ้าหน้าที่ใช้น้ำฉีดเพื่อสลายการชุมนุมและเกิดการปะทะกัน และดำเนินการสลายการชุมนุม จากนั้นได้ลำเลียงตัวผู้ชุมนุมและพบว่ามีผู้เสียชีวิตในระหว่างการลำเลียง[22]
เขากล่าวในคลับเฮาส์ต่อถึงรายงานที่ได้รับหลังเหตุการณ์ ว่ากระบวนการขนย้ายที่ผิดกับหลักการทั่วไป และสงสัยว่าทำไมถึงใช้วิธีการนอนซ้อนทับกันจนขาดอากาศหายใจ ผู้ปฏิบัติทำให้ตนถูกโกรธและเป็นที่เกลียดชังจากสังคม โดยเฉพาะชาติมุสลิมอย่างประเทศมาเลเซียซึ่งได้ทราบหลังจากได้ถูกรัฐประหารไปแล้ว ซึ่งมาเลเซียเข้าใจว่าเป็นคำสั่งของตน ซึ่งทักษิณได้พบภายหลังว่าเป็นกระบวนการของทหารที่ต้องการสร้างความเกลียดชังให้ตน เนื่องจากจะไม่เอาตนจนเกิดการยึดอำนาจ[22]
นอกจากนี้ทักษิณยังได้ย้ำว่าตนไม่ทราบว่าใครเป็นผู้สั่งการ และกล่าวโทษว่า "เป็นเรื่องที่สั่งการโดยทหาร" เพื่อพาผู้ชุมนุมเหล่านี้ไปยังค่ายทหาร[22]
สุดท้ายเขาได้กล่าวขอโทษถึงเหตุการณ์ดังกล่าวว่า[22]
"ถึงแม้ผมไม่ได้สั่งการ แต่ในฐานะที่ผมเป็นนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ผมต้องขอโทษ ขออภัย แก่บรรดาญาติพี่น้องของผู้ที่สูญเสีย และผู้ที่ได้รับความเสียหายในครั้งนั้นด้วย... ถือเป็นความผิดพลาดอย่างแรงของการลำเลียงผู้ต้องหาแบบนั้น"
วันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2567 คดีนี้ได้กลับสู่กระบวนการอีกครั้ง โดยสำนักงานตำรวจแห่งชาติส่งสำนวนคดีอาญาของสถานีตำรวจภูธรหนองจิก อ.หนองจิก จ.ปัตตานี พร้อมสำนวนคดีชันสูตรพลิกศพไปยังอัยการสูงสุด พร้อมมีความเห็นสั่งไม่ฟ้องเจ้าหน้าที่ของรัฐ และจนถึงขณะนี้สำนวนคดีอยู่ระหว่างกระบวนการพิจารณาของอัยการสูงสุด โดยผู้เสียหายจำนวน 48 ครอบครัว เป็นโจทก์ยื่นฟ้องเจ้าหน้าที่รัฐ รวม 9 คน ในข้อหาร่วมกันฆ่าผู้อื่น พยายามฆ่าผู้อื่นและร่วมกันกักขังหน่วงเหนี่ยวต่อศาลจังหวัดนราธิวาส[23]
กระทั่งวันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2567 ศาลจังหวัดนราธิวาสมีคำสั่งรับฟ้องคดีจำเลยรวม 7 คนในข้อหาฆ่าผู้อื่น พยายามฆ่าผู้อื่นและร่วมกันกักขังหน่วงเหนี่ยว และยกฟ้องจำเลยในชั้นไต่สวนมูลฟ้องจำนวน 2 คน ได้แก่ พล.ท.สินชัย นุตสถิตย์ อดีตรองแม่ทัพภาคที่ 4 และ พ.ต.อ.ภักดี ปรีชาชน อดีตรองผู้กำกับสถานีตำรวจภูธรตากใบ ซึ่งครอบครัวผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บ 48 ราย เป็นโจทก์ยื่นฟ้อง โดยศาลเห็นว่าคดีมีมูลตามที่โจทก์ยื่นพยานหลักฐานและมีเหตุการณ์สลายการชุมนุม และการเคลื่อนย้ายเกิดขึ้นจริง[24] สำหรับจำเลย 7 คน ที่ศาลรับฟ้อง ประกอบด้วย
ขณะที่ศาลมีคำสั่งไม่รับฟ้องจำเลยที่ 2 และจำเลยที่ 7 เนื่องจาก[24]
นอกจากนี้ยังมีการออกมาตอบโต้ประเด็นที่มีการออกมาสื่อสารว่ารัฐบาลในช่วงที่ผ่านมา ได้ดำเนินการเยียวยาให้กับผู้ได้รับผลกระทบทั้งหมดแล้วนั้น กระบวนการดังกล่าวยังไม่ถือว่าเป็นการสิ้นสุด แต่ยังคงต้องคืนความยุติธรรมให้กับผู้ได้รับผลกระทบ อับดุลเลาะห์ หะยีอาบู ทนายความจากมูลนิธิทนายความมุสลิม ให้สัมภาษณ์กับ เดอะ โมเมนตัม ว่าการเยียวยาเป็นคนละประเด็นกับการนำตัวเจ้าหน้าที่รัฐในเวลานั้นเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม[26]
“การเยียวยาเป็นเพียงส่วนหนึ่งที่รัฐจะต้องทำในฐานะผู้รับผิดชอบ แต่การเอาผู้กระทำผิดมารับโทษนั้นเป็นอีกส่วนหนึ่ง การเยียวยาในคดีที่มีการเสียชีวิตของคนจำนวนมากมายขนาดนี้ ไม่สามารถเยียวยาด้วยเงินเพียงอย่างเดียวได้ มันไม่เหมาะสมกับการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่รัฐ”
“ดังนั้น ตั้งแต่ปี 2552-2555 ที่มีการเยียวยาคดีตากใบ รัฐบาลไม่มีการดำเนินการทางอาญากับเจ้าหน้าที่รัฐที่เกี่ยวข้องกับคดีตากใบเลย แต่อยู่ๆ ก็ข้ามมาที่การเยียวยา ซึ่งผมมองว่ามันไม่ใช่สิ้นสุดคดีอย่างถูกต้อง”— อับดุลเลาะห์ หะยีอาบู, ทนายความจากมูลนิธิทนายความมุสลิม
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ในวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2567 อัยการสูงสุดได้รับสำนวนวิสามัญฆาตกรรมและสำนวนไต่สวนชันสูตรพลิกศพจากศาลจังหวัดสงขลา ซึ่งหลังจากได้รับแล้วได้มีคำสั่งให้มีการสอบสวนเพิ่มเติมในอีกหลายหัวข้อ กำหนดให้ทางตำรวจส่งภายในวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 ซึ่งพนักงานสอบสวนได้ส่งผลการสอบสวนทั้งหมดให้กับอัยการสูงสุดเมื่อวันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2567[27] แม้ว่าฝ่ายตำรวจในชั้นสอบสวนจะยืนความเห็นว่าไม่สั่งฟ้อง อัยการสูงสุดได้พิจารณาให้ฟ้องร้องผู้ต้องหาจำนวน 8 คน ในวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2567[28] ประกอบด้วย
อัยการสูงสุดให้เหตุผลว่า แม้ผู้ต้องหาทั้ง 8 คนจะขาดเจตนา แต่การจัดหารถสำหรับบรรทุกให้เหมาะสมนั้นควรจะเป็นสิ่งที่ผู้ต้องหาที่ 1-7 รับทราบ นอกจากนี้ ผู้ต้องหาที่ 2-6 และ 8 ควรจะเห็นสภาพรถดังกล่าว แต่ไม่ดำเนินการใด ๆ จนส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตจำนวน 78 คน ผู้ต้องหาทั้ง 8 คนจึงเข้าข่ายฐานความผิดร่วมกันฆ่าผู้อื่น ทำให้อัยการสูงสุดมีคำสั่งฟ้อง ซึ่งจะแจ้งไปยังผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติประสานให้แจ้งข้อกล่าวหาและส่งตัวผู้ต้องหาไปที่อัยการจังหวัดปัตตานีต่อไป[28]
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.