โฮเอลุง
From Wikipedia, the free encyclopedia
โฮเอลุง (อักษรโรมัน: Hö'elün) หรือ โอเอลุง (มองโกเลีย: ᠥᠭᠡᠯᠦᠨ, Ö’elün Üjin, แปลว่า แม่นางโฮเอลุง; fl. 1162–1210) เป็นสตรีชนชั้นสูงชาวมองโกเลีย มารดาของเทมุจิง (หรือที่รู้จักในนามชิงกิสข่าน) เธอมีบทบาทอย่างมากต่อการก้าวเข้าสู่อำนาจของเขา ดังที่ปรากฏบรรยายใน ประวัติศาสตร์ลับของชาวมองโกล
โฮเอลุง | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() ภาพวาดแสดงรูปของโฮเอลุง จากภาพประกอบใน ประวัติศาสตร์ลับของชาวมองโกล ฉบับภาษามองโกเลียที่ตีพิมพ์ในปี 1989 | |||||||||
| |||||||||
การปริวรรตเป็นอักษรจีน | |||||||||
อักษรจีนตัวเต็ม | 訶額侖 | ||||||||
อักษรจีนตัวย่อ | 诃额仑 | ||||||||
| |||||||||
โฮเอลุงเกิดมาในตระกูลอ็อลฮอนด์ของชนเผ่าฮองีรัด แรกเริ่มเธอสมรสกับชิเลโด (Chiledu) ชนชั้นสูงชาวเมร์คิต แต่ไม่นานหลังแต่งงานก็ถูกจับกุมตัวไปโดยเยซุเกย์ สมาชิกคนสำคัญของเผ่ามองโกลซึ่งลักพาตัวเธอไปเพื่อเป็นภรรยาเอก ทั้งคู่มีบุตรสี่คนและธิดาหนึ่งคน ได้แก่ เทมุจิง (Temüjin; หรือที่รู้จักในนาม ชิงกิสข่าน), กาซาร์, ฮาชิอน, เทมุเก และเทมุเล็ง หลังเยซุเกย์เสียชีวิตจากการวางยาพิษ และเผ่ามองโกลทิ้งครอบครัวของเธอจากเผ่า โฮเอลุงต้องเลี้ยงดูลูกทั้งหมดของเธอจนเติบใหญ่ด้วยตนเองภายใต้สถานะยากจน นักประวัติศาสตร์ชี้ให้เห็นถึงความสามารถในการไม่ย่อท้อและทักษะการบริหารจัดการของเธอเป็นพิเศษ เธอยังคงมีบทบาทสำคัญในชีวิตของเทมุจิงหลังแต่งงานกับโบร์เท โฮเอลุงและโบร์เทเป็นสตรีของคนที่คอยบริหารค่ายของเทมุจิงและให้คำปรึกษาแก่เขา
โฮเอลุงสมรสกับมูงลิก (Münglig) อดีตผู้ติดตามของเยซุเกย์ เพื่อเป็นการตอบแทนความช่วยเหลือที่เขามีให้หลังการพ่ายแพ้ในสงครามเมื่อปี 1187 ในช่วงทศวรรษต่อ ๆ มา โฮเอลุงจัดการแต่งงานแบบคลุมถุงชนและคงสัมพันธไมตรีที่ดีกับฝั่งเยซุเกย์ ในปี 1206 เมื่อเทมุจิงสถาปนาตนเป็นเจงกิส ข่าน เป็นไปได้ว่าโฮเอลุงรู้สึกน้อยเนื้อต่ำใจจากการได้รับรางวัลน้อยกว่าความพยายามที่เธอได้ทุ่มเทให้เมื่อเทียบกับสามี นอกจากนี้เธอยังมีส่วนในข้อพิพาทระหว่างเจงกิสข่าน พี่น้องของเขา และ บรรดาลูกชายของมูงลิก เธอเสียชีวิตไม่นานหลังจากนั้น เชื่อกันว่าเป็นผลมาจากความเครียดในการประสานข้อขัดแย้งระหว่างคนรอบตัวเธอ กระนั้นไม่ปรากฏว่าเธอเสียชีวิตเมื่อไรอย่างชัดเจน