เกาะน้อย (กรุงเทพมหานคร)

เกาะน้อย เป็นเกาะขนาดเล็กเกาะหนึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยา ด้านหน้าวัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร บนเกาะมีเก๋งจีนขนาดน้อยหลังหนึ่ง และมีต้นอินทผลัมสองหรือสามต้นขึ้นอยู่^[1]

เกาะน้อย

เกาะน้อย
เกาะน้อย ที่ตั้งของหมู่เกาะน้อยในกรุงเทพมหานครปัจจุบัน
ภูมิศาสตร์
ที่ตั้ง	แม่น้ำเจ้าพระยา
พิกัด	13.7440349°N 100.4900981°E / 13.7440349; 100.4900981
ประเภท	เกาะกลางแม่น้ำขุด
การปกครอง
สยาม
มณฑล	กรุงเทพ
จังหวัด	ธนบุรี
อำเภอ	หงสาราม
ข้อมูลอื่น ๆ
เขตเวลา	BMT (UTC+06.42.04)
ปัจจุบันไม่มีเกาะนี้แล้ว

เกาะน้อย แลเห็นพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามอยู่เบื้องหลัง

มีภาพเพียงไม่กี่ชิ้นที่แสดงความมีตัวตนของเกาะน้อย ภาพหนึ่งที่มีชื่อเสียงคือ "ภาพเงาต้นไม้" ผลงานของฟรานซิศจิตร หรือหลวงอัคนีนฤมิตร (จิตร จิตราคนี) ที่ถ่ายเมื่อปี พ.ศ. 2407 นอกจากนี้เกาะน้อยยังปรากฏใน "นิราศยี่สาร" ของ ก.ศ.ร. กุหลาบ (กุหลาบ ตฤษณานนท์) ที่แต่งเมื่อปี พ.ศ. 2422 เมื่อล่องเรือผ่านหน้าวัดอรุณราชวรารามเพื่อไปไหว้พระที่เขายี่สาร^[1] ถูกตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์สยามไสมยของหมอสมิธ เมื่อปี พ.ศ. 2427 ความว่า^[2]

ตะพานท่าน่ามุขมีสี่น่า		รูปกุมภาทำด้วยหินดิ้นไม่ไหว
สองตัวคู่อยู่ริมท่าชะลาไล		ตรงนั้นไซ้มีช่องร่องวาริน

แผ่นผาสีลาลาศดูหลาดเหยาะ		ทำเปนเกาะฝั่งท่าชะลาสินธุ
มีเขื่อนคั่นรายรอบเปนขอบดิน		ปลูกต้นอินทะผาลำมีหนามคม

ใบกาง ๆ มีทางคล้ายกับตาล		รศผลหวานแหลมชิดสนิทสนม
มีเก๋งใกล้ไปมาเปนท่าลม		ดูน่าชมท่าเรือจ้างหนทางจร๚ะ

มีความหมายโดยรวมว่า บริเวณสะพานท่าเรือจ้างมีรูปปั้นจระเข้หินสองตัวอยู่ใกล้กับร่องน้ำที่คั่นระหว่างแผ่นดินใหญ่กับเกาะขนาดน้อยเกาะหนึ่ง รอบเกาะมีเขื่อนคั่นไว้โดยรอบ ปลูกต้นอินทผลัมและมีเก๋งไว้นั่งรับลม^[2]

จากการศึกษาค้นคว้าของเอนก นาวิกมูล พบว่าเกาะน้อยถูกขุดลอกไปโดยกองทัพเรือ เนื่องจากกองทัพเรือตั้งอยู่พระราชวังเดิมข้างวัดอรุณราชวรารามนั่นเอง เกาะน้อยจึงกีดขวางการกลับลำของเรือ แต่ขุดลอกไปเมื่อไหร่นั้นไม่เป็นที่ปรากฏ^[1]

อ้างอิง

1. "เกาะน้อยหน้าวัด". เมืองโบราณ. 30 มีนาคม 2548. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-06-05. สืบค้นเมื่อ 13 มิถุนายน 2557. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
2. เอนก นาวิกมูล. "จระเข้บอกตำแหน่งเกาะ นายเรืองถูกเปลี่ยนหัว". ศิลปวัฒนธรรม. 20:6 เมษายน 2542, หน้า 34