![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%25283-5%2529.svg/langth-640px-Flag_of_the_United_Kingdom_%25283-5%2529.svg.png&w=640&q=50)
สหพันธรัฐฉาน
From Wikipedia, the free encyclopedia
สหพันธรัฐฉาน หรือ แคว้นสหรัฐไทยใหญ่[1] (อังกฤษ: Federated Shan States; ไทใหญ่: မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႊၸိုင်ႈတႆး Muang Hom Tum Jueng Tai) เป็นชื่อของหน่วยทางการบริหารในจักรวรรดิอังกฤษ ครอบคลุมดินแดนของรัฐฉานและรัฐกะเรนนีในพม่าปัจจุบัน ในขณะที่อังกฤษเข้ามาปกครองพม่า การจัดตั้งสหพันธรัฐเป็นการเตรียมการเพื่อถ่ายโอนอำนาจของเจ้าฟ้ามาสู่รัฐบาลพม่า สถานะของเจ้าฟ้าภายในระบบนี้เทียบได้กับราชรัฐในอินเดียที่ได้ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2431[2]
สหพันธรัฐฉาน | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
พ.ศ. 2465–พ.ศ. 2492 | |||||||||
![]() แผนที่รัฐฉานและกะเรนนีเมื่อ พ.ศ. 2460 | |||||||||
ภาษาทั่วไป | ภาษาไทใหญ่ | ||||||||
การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||||||
ประวัติศาสตร์ | |||||||||
• การจัดตั้ง | พ.ศ. 2465 | ||||||||
• พม่าได้รับเอกราช | พ.ศ. 2492 | ||||||||
|
ในช่วงที่อังกฤษปกครอง เจ้าฟ้าที่ปกครองไทใหญ่มี 7 เมือง ปกครองด้วยราชวงศ์ท้องถิ่น และมีข้าหลวงอังกฤษดูแล 1 คน และได้รวมการบริหารรัฐกะเรนนีเข้ามาด้วยเมื่อ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2465 และเรียกชื่อว่าสหพันธรัฐฉาน[3] ภายใต้การดูแลของข้าหลวงใหญ่อังกฤษซึ่งยังดูแลกลุ่มรัฐว้าด้วย[4] ต่อมา ในวันที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2485 ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง รัฐเชียงตุงถูกรุกรานโดยกองทัพจักรวรรดิญี่ปุ่น ตามข้อตกลงก่อนหน้านี้ระหว่างรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงครามกับจักรวรรดิญี่ปุ่น ในเดือนธันวาคมของปีเดียวกันนั้น กองทัพพายัพของไทยได้เข้ายึดครองพื้นที่บางส่วนของรัฐกะเรนนีที่อยู่ระหว่างชายแดนไทยกับแม่น้ำสาละวิน ซึ่งกินพื้นที่ฝั่งตะวันออกของรัฐกันตรวดี รวมทั้งพื้นที่ของรัฐเชียงตุงและเมืองพาน ไทยเรียกดินแดนที่ถูกผนวกนี้ว่าสหรัฐไทยเดิม ซึ่งตั้งขึ้นเมื่อ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2486[5] ไทยได้คืนดินแดนนี้ให้อังกฤษใน พ.ศ. 2488
หลังจากพม่าได้รับเอกราชใน พ.ศ. 2491 สหพันธรัฐฉานได้เข้าร่วมในสหภาพพม่าในฐานะรัฐฉานและรัฐกะยา โดยมีสิทธิจะแยกตัวออกจากสหภาพตามความตกลงเวียงปางหลวง หลังการรัฐประหารใน พ.ศ. 2505 สิทธิของรัฐฉานในการแยกตัวออกและสถานะต่าง ๆ ของเจ้าฟ้าถูกยกเลิกโดยรัฐบาลทหารของเนวีน