ฟอร์มาลดีไฮด์
From Wikipedia, the free encyclopedia
ฟอร์มาลดีไฮด์ (formaldehyde, systematic name คือ methanal, สารละลายในน้ำเรียกว่า ฟอร์มาลีน) เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่มีตามธรรมชาติ มีสูตรเคมี CH2O หรือ H-CHO เป็นแอลดีไฮด์ (R-CHO) ที่ซับซ้อนน้อยที่สุด ชื่อสามัญของสารมาจากความคล้ายคลึงและความเกี่ยวข้องของสารกับกรดฟอร์มิก
| |||
ชื่อ | |||
---|---|---|---|
Preferred IUPAC name
Formaldehyde[1] | |||
Systematic IUPAC name
Methanal[1] | |||
ชื่ออื่น | |||
เลขทะเบียน | |||
| |||
3D model (JSmol) |
|||
3DMet | |||
Beilstein Reference |
1209228 | ||
ChEBI | |||
ChEMBL | |||
เคมสไปเดอร์ |
| ||
ดรักแบงก์ |
| ||
ECHA InfoCard | 100.000.002 | ||
EC Number |
| ||
เลขอี | E240 (preservatives) | ||
Gmelin Reference |
445 | ||
IUPHAR/BPS |
|||
KEGG |
| ||
MeSH | Formaldehyde | ||
ผับเคม CID |
|||
RTECS number |
| ||
UNII | |||
UN number | 2209 | ||
CompTox Dashboard (EPA) |
|||
InChI
| |||
SMILES
| |||
คุณสมบัติ[2] | |||
CH2O | |||
มวลโมเลกุล | 30.026 g·mol−1 | ||
ลักษณะทางกายภาพ | แก๊สไร้สี | ||
ความหนาแน่น | 0.8153 ก./ซม3 (−20 °C)[3] (ของเหลว) | ||
จุดหลอมเหลว | −92 องศาเซลเซียส (−134 องศาฟาเรนไฮต์; 181 เคลวิน) | ||
จุดเดือด | −19 องศาเซลเซียส (−2 องศาฟาเรนไฮต์; 254 เคลวิน)[3] | ||
400 g L−1 | |||
log P | 0.350 | ||
ความดันไอ | < 1 บรรยากาศ[4] | ||
pKa | 13.27 (hydrate)[5][6] | ||
Magnetic susceptibility (χ) |
-18.6·10−6 ซม3/โมล | ||
Dipole moment |
2.330 D[7] | ||
โครงสร้าง | |||
กลุ่มจุด |
C2v | ||
รูปร่างโมเลกุล |
Trigonal planar | ||
เภสัชวิทยา | |||
QP53AX19 (WHO) | |||
ความอันตราย | |||
GHS labelling: | |||
Pictograms |
|||
Signal word |
อันตราย | ||
Hazard statements |
H301, H311, H314, H317, H331, H335, H336, H341, H350, H370 | ||
Precautionary statements |
P201, P280, P303+P361+P353, P304+P340, P305+P351+P338, P309+P311 | ||
NFPA 704 (fire diamond) | |||
จุดวาบไฟ | 64 องศาเซลเซียส (147 องศาฟาเรนไฮต์; 337 เคลวิน) | ||
อุณหภูมิที่ ติดไฟได้เอง |
430 องศาเซลเซียส (806 องศาฟาเรนไฮต์; 703 เคลวิน) | ||
ขีดจำกัดการระเบิด | 7-73% | ||
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC): | |||
LD50 (median dose) |
100 มก./กก. (ทางปาก, หนู)[8] | ||
LC50 (median concentration) |
333 ppm (หนู, 2 ชม.) 815 ppm (หนู, 30 นาที)[9] | ||
LCLo (lowest published) |
333 ppm (แมว, 2 ชม.)[9] | ||
NIOSH (US health exposure limits): | |||
PEL (Permissible) |
TWA 0.75 ppm ST 2 ppm (โดยเป็น formaldehyde และ formalin)[10][11] | ||
REL (Recommended) |
Ca TWA 0.016 ppm C 0.1 ppm [15 นาที][10] | ||
IDLH (Immediate danger) |
Ca [20 ppm][10] | ||
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS) | MSDS (Archived) | ||
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |||
aldehydesที่เกี่ยวข้อง |
Acetaldehyde Butyraldehyde | ||
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง |
methanol formic acid | ||
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa
|
ฟอร์มาลดีไฮด์เป็นสารตั้งต้น (precursor) ของวัสดุและสารประกอบเคมีอื่น ๆ มากมาย ในปี 1996 สมรรถภาพการผลิตสารประเมินว่าอยู่ที่ 8.7 ล้านตันต่อปี[12] ซึ่งนำไปใช้ผลิตวัสดุเกี่ยวกับเรซิน เช่น แผ่นชิ้นไม้อัด และวัสดุเคลือบ เป็นหลัก
เพราะใช้อย่างกว้างขวาง มีพิษ และระเหยได้ สารจึงเป็นอันตรายอย่างสำคัญต่อสุขภาพมนุษย์[13] ในปี 2011 โครงการพิษวิทยาแห่งชาติสหรัฐจัดสารว่า "ทราบกันว่าเป็นสารก่อมะเร็งในมนุษย์"[14][15][16]