พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี (24 กันยายน พ.ศ. 2455 — 30 ธันวาคม พ.ศ. 2520) เป็นพระธิดาในจอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี
พระเจ้าวรวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นโท
ประสูติ	24 กันยายน พ.ศ. 2455
สิ้นพระชนม์	30 ธันวาคม พ.ศ. 2520 (65 ปี)
พระสวามี	หม่อมเจ้าอรชุนชิษณุ สวัสดิวัตน์
พระบุตร	หม่อมราชวงศ์เดือนเด่น กิติยากร หม่อมราชวงศ์ชิษณุสรร สวัสดิวัตน์
ราชสกุล	บริพัตร (โดยประสูติ) สวัสดิวัตน์ (โดยเสกสมรส)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
พระมารดา	หม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์
ศาสนา	พุทธ

พระประวัติ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี เรียกโดยลำลองว่า "ท่านพระองค์หญิงห้า" หรือ "ท่านพระองค์ห้า"^[1] ประสูติเมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2455 เป็นพระบุตรพระองค์ที่หกและเป็นพระธิดาพระองค์ที่ห้าในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์ พระองค์มีพระอิสริยยศเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า มาแต่แรกประสูติ เนื่องจากในปี พ.ศ. 2454 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าฯ ให้ยกพระบุตรของสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนครสวรรค์วรพินิตที่ประสูติแต่หม่อมเจ้าประสงค์สมเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทั้งสาย^[2]

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี เสกสมรสกับหม่อมเจ้าอรชุนชิษณุ สวัสดิวัตน์ พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ กับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภาพรรณี เป็นพระโสทรานุชาในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี มีโอรสธิดา 2 คน ได้แก่

1. หม่อมราชวงศ์เดือนเด่น สวัสดิวัตน์ สมรสกับหม่อมราชวงศ์สฤษดิคุณ กิติยากร
2. ศาสตราจารย์ ดร.หม่อมราชวงศ์ชิษณุสรร สวัสดิวัตน์ สมรสกับหม่อมราชวงศ์พร้อมฉัตร สวัสดิวัตน์ (ราชสกุลเดิม วุฒิชัย)

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2520 สิริพระชันษา 65 ปี

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2493 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)^[3]
• พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)^[4]

พงศาวลี

พงศาวลีของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี

16. (=20, 24) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               8. (=10, 12) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       17. (=21, 25) สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์               9. สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี                       19. หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา               2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต                                   20. (=16, 24) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               10. (=8, 12) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       21. (=17, 25) สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               5. สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี                             22. สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค)               11. เจ้าคุณจอมมารดาสำลี ในรัชกาลที่ 4                       23. คล้าย บุนนาค               1. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี                                         24. (=16, 20) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               12. (=8, 10) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       25. (=17, 21) สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               6. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย                             26. ขุนเทพฯ               13. เจ้าจอมมารดาห่วง ในรัชกาลที่ 4                       27. เกษ               3. หม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร                                   14. หมื่นมหิศรราชหฤทัย (บัว ฌูกะวิโรจน์)                       7. หม่อมกลีบ ไชยันต์ ณ อยุธยา                             30. สน               15. กลาย ฌูกะวิโรจน์

อ้างอิง

1. วิรัช จาตุรงคกุล. "ชีวิตในวังของสกุลจาตุรงคกุล". มูลนิธิสกุล ณ นคร และสายสัมพันธ์. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-03-03. สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2558. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
2. "ประกาศ ยกพระวรวงษ์เธอ เป็นพระเจ้าวรวงษ์เธอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 27 (1ก): 99. 8 มกราคม พ.ศ. 2453. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
3. พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ตอนที่ 25 เล่ม 67 ราชกิจจานุเบกษา 2 พฤษภาคม 2493
4. พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 43 หน้า 4301 วันที่ 6 มีนาคม 2469