ประเทศบรูไน
นครรัฐในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ / From Wikipedia, the free encyclopedia
บรูไน (มลายู: Brunei) หรือ เนอการาบรูไนดารุสซาลาม[13] (Negara Brunei Darussalam, ยาวี: نڬارا بروني دارالسلام; แปลว่า บรูไนนครรัฐแห่งสันติภาพ) เป็นรัฐเอกราชบนเกาะบอร์เนียวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ชายฝั่งทางด้านเหนือจรดทะเลจีนใต้ พรมแดนทางบกที่เหลือจากนั้นถูกล้อมรอบด้วยรัฐซาราวักของมาเลเซียตะวันออก บรูไนเป็นประเทศเดียวที่มีพื้นที่ทั้งหมดอยู่บนเกาะบอร์เนียว ส่วนพื้นที่ที่เหลือของเกาะถูกแบ่งเป็นของประเทศมาเลเซียและอินโดนีเซีย ประเทศบรูไนมีประชากรประมาณ 423,196[14] คนใน พ.ศ. 2560[15]
เนอการาบรูไนดารุสซาลาม | |
---|---|
คำขวัญ:
| |
ที่ตั้งของ ประเทศบรูไน (เขียว) ในอาเซียน (เทาเข้ม) — [คำอธิบายสัญลักษณ์] | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | บันดาร์เซอรีเบอกาวัน 4°53.417′N 114°56.533′E |
ภาษาราชการ และภาษาประจำชาติ | มลายู[1] |
ภาษาอื่น ๆ
และสำเนียงท้องถิ่น[2][3] | |
อักษรทางการ | |
กลุ่มชาติพันธุ์ (2021)[5] |
|
ศาสนา (2016)[5] |
|
เดมะนิม | ชาวบรูไน |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว สมบูรณาญาสิทธิราชแบบอิสลาม |
ฮัสซานัล โบลเกียห์ | |
• มกุฎราชกุมารและรัฐมนตรีอาวุโส | อัลมุห์ตาดี บิลละห์ |
สภานิติบัญญัติ | ไม่มี[lower-alpha 1] |
ก่อตั้ง | |
ประมาณ ค.ศ. 1368 | |
คริสต์ศตวรรษที่ 15–19 | |
• รัฐในอารักขาของอังกฤษ | 17 กันยายน ค.ศ. 1888 |
• การครอบครองของญี่ปุ่น | ค.ศ. 1941–1945 |
• เอกราชจาก สหราชอาณาจักร | 1 มกราคม ค.ศ. 1984 |
7 มกราคม ค.ศ. 1984 | |
พื้นที่ | |
• รวม | 5,765 ตารางกิโลเมตร (2,226 ตารางไมล์) (อันดับที่ 164) |
8.6 | |
ประชากร | |
• 2020 ประมาณ | 460,345[9] (อันดับที่ 175) |
• สำมะโนประชากร 2016 | 417,256 |
72.11 ต่อตารางกิโลเมตร (186.8 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 134) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 2022 (ประมาณ) |
• รวม | 33.389 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[10] (อันดับที่ 125) |
• ต่อหัว | 74,952 ดอลลาร์สหรัฐ[10] (อันดับที่ 5) |
จีดีพี (ราคาตลาด) | 2022 (ประมาณ) |
• รวม | 35.555 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[10] (อันดับที่ 124) |
• ต่อหัว | 79,816 ดอลลาร์สหรัฐ[10] (อันดับที่ 29) |
เอชดีไอ (2019) | 0.838[11] สูงมาก · อันดับที่ 47 |
สกุลเงิน | ดอลลาร์บรูไน (BND) |
เขตเวลา | UTC+8 (เวลาในประเทศบรูไน) |
ขับรถด้าน | ซ้ายมือ |
รหัสโทรศัพท์ | +673[c] |
โดเมนบนสุด | .bn[12] |
|
ประเทศบรูไนเจริญถึงขีดสุดในสมัยสุลต่านโบลเกียห์ที่ปกครองจักรวรรดิบรูไนช่วง พ.ศ. 2028 - 2071 โดยกล่าวกันว่าสามารถควบคุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของเกาะบอร์เนียวได้ อาทิพื้นที่ในปัจจุบันของรัฐซาราวัก รัฐซาบะฮ์ กลุ่มเกาะซูลูทางตะวันออกเฉียงเหนือของเกาะบอร์เนียว มะนิลาและหมู่เกาะที่อยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเกาะบอร์เนียว ต่อมาใน พ.ศ. 2064 เฟอร์ดินานด์ มาเจลลันมาพบกับบรูไน และใน พ.ศ. 2121 บรูไนต่อสู้กับสเปนในสงครามกัสติยา
ในช่วงศตวรรษที่ 19 จักรวรรดิบรูไนเริ่มเสื่อมอำนาจ สุลต่านยอมยกซาราวัก (กูชิง) ให้เจมส์ บรูก และแต่งตั้งให้เป็นรายาแห่งซาราวัก จากนั้นซาราวักก็ตกเป็นของบริษัทบริษัทเอ็นบีซีซีของอังกฤษ ใน พ.ศ. 2431 บรูไนได้กลายเป็นรัฐในอารักขาของอังกฤษและได้รับมอบหมายให้เป็นพลเมืองอังกฤษในฐานะผู้บริหารอาณานิคมใน พ.ศ. 2449 หลังจากนั้นในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองญี่ปุ่นได้บุกเข้ายึดครองบรูไน พ.ศ. 2502 มีการเขียนกฎหมายสูงสุดฉบับใหม่ขึ้น และใน พ.ศ. 2505 การประท้วงขนาดเล็กที่ต่อต้านระบอบกษัตริย์สิ้นสุดลงด้วยความช่วยเหลือของอังกฤษ[16]
บรูไนเป็นประเทศผู้ส่งออกน้ำมันเป็นสินค้าหลัก (ปริมาณการผลิตน้ำมันประมาณ 180,000 บาร์เรล/วัน)[17]