![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Zeaxanthin_molecule_spacefill.png/640px-Zeaxanthin_molecule_spacefill.png&w=640&q=50)
ซีอาแซนทิน
From Wikipedia, the free encyclopedia
ซีอาแซนทิน (อังกฤษ: zeaxanthin) เป็นสารกลุ่มแคโรทีนอยด์และแซนโทฟิลล์ที่พบในธรรมชาติ พบมากที่ใบพืชโดยทำหน้าที่ปรับพลังงานแสงและเป็นสารระงับพลังงานส่วนเกินจากการสังเคราะห์ด้วยแสง (non-photochemical quenching) สัตว์รับซีอาแซนทินจากการรับประทานพืช[1]
![]() | |
![]() | |
ชื่อ | |
---|---|
IUPAC name
4-[18-(4-hydroxy-2,6,6-trimethyl-1-cyclohexenyl)-3,7,12,16-tetramethyl-octadeca-1,3,5,7,9,11,13,15,17-nonaenyl]-3,5,5-trimethyl-cyclohex-3-en-1-ol | |
ชื่ออื่น
β,β-carotene-3,3'-diol | |
เลขทะเบียน | |
| |
3D model (JSmol) |
|
ChEBI | |
เคมสไปเดอร์ |
|
ECHA InfoCard | 100.005.125 ![]() |
เลขอี | E161h (colours) |
ผับเคม CID |
|
UNII | |
CompTox Dashboard (EPA) |
|
InChI
| |
SMILES
| |
คุณสมบัติ | |
C40H56O2 | |
มวลโมเลกุล | 568.88 g/mol |
ลักษณะทางกายภาพ | สีส้มแดง |
จุดหลอมเหลว | 215.5 องศาเซลเซียส (419.9 องศาฟาเรนไฮต์; 488.6 เคลวิน) |
ไม่ละลายน้ำ | |
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง |
lutein xanthophyll |
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa
|
คำว่า "zeaxanthin" มาจากชื่อวิทยาศาสตร์ของข้าวโพด (Zea mays) และคำในภาษากรีก ξανθός (xanthos) ที่แปลว่าเหลือง ซีอาแซนทินมีสูตรเคมีคือ C40H56O2 เช่นเดียวกับลูทีน แต่ต่างกันตรงตำแหน่งพันธะคู่ของวงแหวนสุดท้าย ทำให้ลูทีนมีตำแหน่งไครัล 3 ตำแหน่ง ในขณะที่ซีอาแซนทินมี 2 ตำแหน่ง
ซีอาแซนทินและลูทีนเป็นสารแคโรทีนอยด์สองชนิดที่พบมากในจอตา โดยซีอาแซนทินพบมากที่ส่วน macula ส่วนลูทีนพบมากที่ขอบจอตา ซีอาแซนทินช่วยกรองแสงและเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดโอกาสการเกิดจอตาเสื่อมและต้อกระจก[2][3] แหล่งที่พบซีอาแซนทินมากคือสาหร่าย Spirulina จึงนิยมนำมาผลิตเป็นอาหารเสริม[4] นอกจากนี้ยังพบในไข่ ปวยเล้ง ผักกาดหอม บรอกโคลี กีวีฟรุต หญ้าฝรั่นและเก๋ากี่[1][5]
เมื่อใช้ซีอาแซนทินเป็นวัตถุเจือปนอาหาร จะมีเลขอีคือ E161h