![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Registan_square_Samarkand.jpg/640px-Registan_square_Samarkand.jpg&w=640&q=50)
సమర్కండ్
ఉజ్బెకిస్తాన్ లోని ప్రాచీన నగరం / From Wikipedia, the free encyclopedia
సమర్కండ్ ఆగ్నేయ ఉజ్బెకిస్తాన్లోని నగరం. మధ్య ఆసియాలో నిరంతరాయంగా మానవ ఆవాసముంటూ ఉన్న పురాతన నగరాలలో ఒకటి. దీనిని సమర్ఖండ్ అని కూడా పిలుస్తారు. సమర్కండ్ ఎప్పుడు స్థాపించబడిందనేదానికి ప్రత్యక్ష సాక్ష్యం లేనప్పటికీ, పురాతన శిలాయుగం చివరి నుండి నగర ప్రాంతంలో మానవ కార్యకలాపాలకు సంబంధించిన ఆధారాలు ఉన్నాయి. ఇది సా.పూ 8, 7వ శతాబ్దాల మధ్య స్థాపించబడిందని అనేక సిద్ధాంతాలు ఉన్నాయి. చైనా, ఐరోపాల మధ్య గల సిల్క్ రోడ్లో ఉండడంతో ఇది అభివృద్ధి చెందింది. కొన్ని సమయాల్లో సమర్కండ్, మధ్య ఆసియాలోని అతిపెద్ద [2] నగరాలలో ఒకటిగా ఉండేది. [3] ఈ నగర నివాసులలో ఎక్కువ మంది స్థానిక పర్షియన్ మాట్లాడేవారు. తజిక్ పర్షియన్ మాండలికం కూడా మాట్లాడతారు. ఈ నగరం, మధ్య ఆసియాలోని తజిక్ ప్రజల చారిత్రక కేంద్రాలలో ఒకటి. ఇది గతంలో ఇరాన్ సామ్రాజ్యాలలో ముఖ్యమైన నగరాలలో ఒకటిగా ఉండేది. [4]
సమర్కండ్ | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
— నగరం — | ||||||||
[[File:
పైనుండి సవ్యదిశలో: ]]రేగిస్తాన్ స్క్వేర్, షా-ఇ-జిందా శ్మశానం, బీబీ ఖానుం మసీదు, షా-ఇ-జిందా లోపలి దృశ్యం, షేర్-దోర్ మద్రాసా, తైమూర్ సమాధి పైనుండి సవ్యదిశలో: రేగిస్తాన్ స్క్వేర్, షా-ఇ-జిందా శ్మశానం, బీబీ ఖానుం మసీదు, షా-ఇ-జిందా లోపలి దృశ్యం, షేర్-దోర్ మద్రాసా, తైమూర్ సమాధి |
||||||||
|
||||||||
దేశం | ![]() |
|||||||
విలాయత్ | సమర్కండ్ విలాయత్ | |||||||
ఆవాసాల ప్రారంభం | సా.పూ. 8 వ శతాబ్దం | |||||||
జనాభా (2019 జనవరి 1) | ||||||||
- నగరం | 5,13,572[1] | |||||||
- Metro | 9,50,000 | |||||||
Postal code | 140100 | |||||||
వెబ్సైటు | samarkand.uz (in English) |
పర్షియాకు చెందిన అచెమెనిడ్ సామ్రాజ్యం నాటికి, ఇది సోగ్డియన్ సాత్రాపికి రాజధాని. ఈ నగరాన్ని సా.పూ. 329 లో అలెగ్జాండర్ స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. అప్పట్లో దీనిని మార్కండ అని పిలిచేవారు. [5] 1220లో చెంఘిజ్ ఖాన్ నేతృత్వంలో మంగోలులు స్వాధీనం చేసుకునే వరకు ఈ నగరాన్ని ఇరానియన్, టర్కిక్ పాలకులు పరిపాలించారు. నేడు సమర్కండ్, సమర్కండ్ ప్రాంతానికి రాజధాని, జిల్లా-స్థాయి నగరం. ఇందులో పట్టణ ఆవాసాలైన కిమ్యోగర్లర్, ఫర్క్సోడ్, జిష్రావ్లు ఉన్నాయి . [6] 5,51,700 జనాభాతో (2021), [7] ఇది ఉజ్బెకిస్తాన్లో రెండవ అతిపెద్ద నగరం.
ఈ నగరం ఇస్లామిక్ పండితుల అధ్యయనానికి కేంద్రంగాను, తైమూరిడ్ పునరుజ్జీవనోద్యమానికి జన్మస్థలంగానూ ప్రసిద్ధి చెందింది. 14వ శతాబ్దంలో, తైమూర్ (తామర్లేన్) దీనిని తన సామ్రాజ్యానికి రాజధానిగా, తన సమాధి అయిన గుర్-ఎ అమీర్గాను మార్చుకున్నాడు . సోవియట్ కాలంలో పునర్నిర్మించబడిన బీబీ-ఖానిమ్ మసీదు నగరం లోని అత్యంత ప్రసిద్ధ మైలురాళ్లలో ఒకటిగా నిలిచిపోయింది. సమర్కండ్ లోని రిజిస్తాన్ స్క్వేర్ నగరం లోని పురాతన కేంద్రం. మూడు మతపరమైన స్మారక భవనాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి. ఎంబ్రాయిడరీ, బంగారు పని, పట్టు నేత, రాగి చెక్కడం, సిరామిక్స్, చెక్క చెక్కడం, చెక్క పెయింటింగ్ వంటి పురాతన హస్తకళల సంప్రదాయాలను నగరం జాగ్రత్తగా సంరక్షించుకుంది. [8] 2001లో, యునెస్కో ఈ నగరాన్ని తన ప్రపంచ వారసత్వ జాబితాలో సమర్కండ్- సాంస్కృతిక కూడలి (సమర్కండ్ - క్రాస్రోడ్స్ ఆఫ్ కల్చర్స్) గా చేర్చింది.
ఆధునిక సమర్కండ్లో పాత నగరం, కొత్త నగరం అనే రెండు విభాగాలున్నాయి. కొత్త నగరం రష్యన్ సామ్రాజ్యం, సోవియట్ యూనియన్ ల కాలంలో అభివృద్ధి చెందింది. పాత నగరంలో చారిత్రక కట్టడాలు, దుకాణాలు పాత ప్రైవేట్ గృహాలు ఉన్నాయి. కొత్త నగరంలో సాంస్కృతిక కేంద్రాలు, విద్యా సంస్థలతో పాటు పరిపాలనా భవనాలు ఉన్నాయి. [9] 2022 సెప్టెంబరు 15-16, లో, SCO సభ్య దేశాల 22వ సమావేశం అయిన సమర్కండ్ సమ్మిట్ జరిగింది.