ఎస్టోనియా

ఎస్టోనియా లేదా ఎస్తోనియా (ఆంగ్లం :Estonia), ^[6][7] అధికారిక నామం రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఎస్టోనియా. ఉత్తర ఐరోపాకు చెందిన బాల్టిక్ ప్రాంతంలోని ఒక దేశం.^[8] దీని ఉత్తర సరిహద్దున ఫిన్‌లాండ్, పశ్చిమ సరిహద్దున స్వీడన్, దక్షిణ సరిహద్దున లాట్వియా (343 కి.మీ) తూర్పు సరిహద్దున రష్యా (338 కిలోమీటర్ల దూరం) దేశాలు ఉన్నాయి.^[9][10] బాల్టిక్ సముద్రం పశ్చిమతీరంలో స్వీడన్, ఉత్తరాన ఫిన్‌లాండ్ ఉంది. బాల్టిక్ సముద్రంలోని ఎస్టోనియా ప్రధాన భూభాగంతో పాటు 2,222 దీవులను కలిగి ఉంది.^[11] దీనిలో భూమి, నీటి వైశాల్యం కలిపి 45,339 చ.కి.మీ. (17,505 చ.కి.మీ.) ఉంది. తేమతో కూడిన ఖండాంతర వాతావరణంతో ప్రభావితమవుతుంది. సంప్రదాయ ఎస్టోనియన్లు ఫిన్నిక్ ప్రజలు, వారి ఉత్తరాన పొరుగున ఉన్నవారితో సాంస్కృతిక సంబంధాలు ఏర్పరుచుకున్నారు.ఎస్టోనియా అనేది ఫిన్యో-ఉగ్రిక్ భాష. ఇది ఫిన్నిష్, సామీ భాషలతో దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. హంగరీ భాషకి సుదూర సంబంధం కలిగి ఉంటుంది.

ఏస్టి వబరీక్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఎస్టోనియా
జాతీయగీతం Mu isamaa, mu õnn ja rõõm (English: My Fatherland, My Happiness and Joy)
ఎస్టోనియా యొక్క స్థానం Location of  ఎస్టోనియా  (dark green) – on the European continent  (light green & dark grey) – in the ఐరోపా సమాఖ్య  (light green)  —  [Legend]
రాజధాని అతి పెద్ద నగరం		en:Tallinn 59°25′N 24°45′E
అధికార భాషలు		Estonian1
జాతులు		68.8 % Estonian 25.6 % Russian   2.1 % Ukrainian   4.5 % others
ప్రజానామము		Estonian
ప్రభుత్వం		en:Parliamentary republic
-	President	en:Toomas Hendrik Ilves
-	Prime Minister	Andrus Ansip (RE)
-	Parliament speaker	Ene Ergma (IRL)
-	Current coalition	(RE, IRL, SDE)
Independence from		Russia and Germany
-	Autonomy declared	12 April 1917
-	Independence declared Officially recognized	24 February 1918 2 February 1920
-	1st Soviet occupation	1940-1941
-	German occupation	1941-1944
-	2nd Soviet occupation	1944-1991
-	Independence restored	20 ఆగస్టు 1991
Accession to the European Union		1 May 2004
-	జలాలు (%)	4.45%
జనాభా
-	2007 అంచనా	1,340,602[1] (151st)
-	2000 జన గణన	1,376,743
జీడీపీ (PPP)		2008 అంచనా
-	మొత్తం	$27.207 billion[2]
-	తలసరి	$20,259[2]
జీడీపీ (nominal)		2008 అంచనా
-	మొత్తం	$23.232 billion[2]
-	తలసరి	$17,299[2]
జినీ? (2005)		34 (medium)
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2006)		0.871[3] (high) (42nd)
కరెన్సీ		యూరో (EUR)
కాలాంశం		EET (UTC+2)
-	వేసవి (DST)	EEST (UTC+3)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్		.ee3
కాలింగ్ కోడ్		+372
1	Võro and Seto in southern counties are spoken along with Estonian. Russian is widely spoken in Ida-Virumaa due to the Soviet program promoting mass immigration of urban industrial workers from the USSR in the post-war period.
2	47,549 km² were defined according to the Tartu Peace Treaty in 1920 between Estonia and Russia. Today the remaining 2,323 km² are nowadays part of Russia. The ceded areas include the Petserimaa county and the boundary in the north of Lake Peipus as the Lands behind the city of Narva including Ivangorod (Jaanilinn).[4][5]
3	.eu is also shared with other member states of the European Union.

ఆధునిక ఎస్టోనియన్ల భాషా పూర్వీకులు - సుమారు క్రీ.పూ 1800 తరువాత చేరుకున్నారు.^[12][13] తరువాత జర్మనీ, డానిష్, స్వీడిష్, రష్యన్ పాలనలో శతాబ్దాలుగా ఉన్నారు. ఎస్టోనియన్లు 1918 జనవరి 24 న మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం ముగింపులో రష్యన్ సామ్రాజ్యం నుండి స్వాతంత్ర్యం పొందారు. విజయవంతమైన ప్రజాస్వామ్య పాలన తరువాత వచ్చిన నిశ్శబ్ద శకం (సైలెన్స్ ఎరా) ఎస్టోనియాను ఎక్కువగా నిరంకుశంగా చేసింది. రెండో ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో 1940లో ఎస్టోనియాను సోవియట్ యూనియన్ ఆక్రమించింది. తరువాత ఒక సంవత్సరం తర్వాత నాజీ జర్మనీ, తరువాత తిరిగి 1944 లో సోవియట్‌లు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. దాని తరువాత అది ఎస్టోనియన్ సోవియట్ సోషలిస్ట్ రిపబ్లిక్‌గా పునర్నిర్మించబడింది. స్వాతంత్ర్యం కోల్పోయిన తరువాత బహిష్కరణలో ఒక ప్రభుత్వం పనిచేసింది. 1988లో సింగింగ్ రివల్యూషన్ సందర్భంగా ఈస్టోనియా సుప్రీం సోవియట్ పాలనను తిరస్కరించడంతో ఈస్టోనియా సార్వభౌమాధికార ప్రకటనను విడుదల చేసింది.^[14]

1991 ఆగస్టు 20 న స్వాతంత్ర్యం పునరుద్ధరించబడింది. స్వాతంత్ర్యం పునరుద్ధరించడంతో ఎస్టోనియా ఒక ప్రజాస్వామ్య సమైక్య పార్లమెంటరీ గణతంత్రంగా అయింది. దీనిలో పదిహేను కౌంటీలు ఉన్నాయి. దీని రాజధాని, దేశంలో అతిపెద్ద నగరం టాలిన్. 1.3 మిలియన్ల జనాభాతో ఐరోపా సమాఖ్య, యూరోజోన్, నార్త్ అట్లాంటిక్ ట్రీటీ ఆర్గనైజేషన్ (నాటో), ఒ.ఇ.సి.డి, స్కెంజెన్ ప్రాంతంలోని అతి తక్కువ జనాభా కలిగిన సభ్య దేశాల్లో ఇది ఒకటిగా ఉంది.

ఎస్టోనియా ఒక అభివృద్ధి చెందిన దేశం. 2011లో ఐరోపా సమాఖ్యలో అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతూ, అధిక-ఆదాయం కలిగిన ఆర్థికవ్యవస్థ కలిగిన దేశంగా నిలిచింది.^[15] మానవ అభివృద్ధి సూచికలో దేశం అత్యున్నత స్థానంలో ఉంది.^[16] ఆర్థిక స్వేచ్ఛ, పౌర హక్కులు, పత్రికా స్వేచ్ఛ (2012, 2007 లో ప్రపంచంలో 3 వ స్థానం) మెరుగైన స్థితిలో ఉన్నాయి.^[17] 2015 పి.ఐ.ఎస్.ఎ.పరీక్షలో ఈస్టోనియా ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులు సింగపూర్, జపాన్ తర్వాత ప్రపంచంలోని 3 వ స్థానంలో ఉన్నారు.^[18] ఎస్టోనియన్ పౌరులకు సార్వత్రిక ఆరోగ్య సంరక్షణ ^[19] ఉచిత విద్య,^[20] ఒ.ఇ.సి.డి.లో దీర్ఘకాలంగా జీతంతో కూడిన ప్రసూతి సెలవులను అందిస్తారు.^[21] స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పటి నుండి దేశంలో ఐటి రంగం వేగంగా అభివృద్ధి చెందింది. ఇది ప్రపంచంలోని అత్యధిక డిజిటల్ సమాజాలలో ఒకటిగా మారింది.^[22] 2005లో ఎస్టోనియా ఇంటర్నెట్ ద్వారా ఎన్నికలను నిర్వహించిన మొట్టమొదటి దేశంగా నిలిచింది. 2014లో మొదటి దేశం ఇ-రెసిడెన్సీని అందించింది.

పేరు వెనుక చరిత్ర

ఈస్టోనియన్ భాషలో ఎస్టోనియన్ల అత్యంత పురాతనమైన అర్థం మారావ్వాస్.^[23] "దేశ ప్రజలు" లేదా "భూమి ప్రజలు" అని అర్థం. ఎస్టోనియన్లు నివసించే భూమిని మావల్డ్ అని పిలుస్తారు. దీనికి "దేశం రాజ్యం" లేదా "భూమి రాజ్యం" అని అర్ధం.ఎస్టేషియా ఆధునిక నామం గురించి ఒక ఊహ ఏమిటంటే ఇది జర్మనీ (సా.శ. 98 ) లో రోమన్ చరిత్రకారుడు టాసిటస్ వర్ణించిన ప్రజలు ఎయిస్తి నుండి పుట్టిందని భావిస్తున్నారు.^[24] చారిత్రాత్మక ఎయిస్తి బాల్టిక్ ప్రజలకు ఆరోపించబడింది. అయితే ఆధునిక ఎస్టానియన్లు ఫిన్నో-ఉగ్రిక్.ఎయిస్తి, ఎస్టోనియా మధ్య భౌగోళిక ప్రాంతాలు సరిపోలడం లేదు. ఎయిస్తి దూరంగా దక్షిణం వైపుగా ఉంటుంది.

పురాతన స్కాండినేవియా సాగాస్ ఎస్ట్లాండ్ అని పిలవబడే భూమిని సూచిస్తుంది. దేశం ఇప్పటికీ ఐస్‌లాండ్ పిలువబడుతుంది. డానిష్, జర్మన్, డచ్, ఆఫ్రికాన్స్, స్వీడిష్, నార్వేజియన్ పదం ఎస్ట్‌లాంద్ దేశానికి దగ్గరగా ఉంది. ఎర్టియా, హస్తడియా అనే తొలి లాటిన్, ఇతర పురాతన వెర్షన్లు ఉన్నాయి.^[25] ఎస్టోనియా అనేది 1921 కు ముందు ఒక సాధారణ ప్రత్యామ్నాయ ఆంగ్ల అక్షరక్రమంగా ఉంది.^[26][27]

చరిత్ర

వైకింగ్ యుగానికి పూర్వ చరిత్ర

Bronze Age stone-cist graves

ఎస్టోనియాలో 13,000 నుండి 11,000 సంవత్సరాల క్రితం చివరి హిమ యుగాల నుండి వచ్చిన మంచు కరిగిపోయిన తరువాత మానవ నివాసాలు ప్రారంభం అయ్యాయి. ఎస్టోనియాలో అత్యంత పురాతనమైనది పుల్లి గ్రామం. ఇది పర్ను నది ఒడ్డున ఉంది. ఇది దక్షిణ-పశ్చిమ ఎస్టోనియాలోని సిండి పట్టణ సమీపంలో ఉంది. రేడియోకార్బన్ డేటింగ్ ప్రకారం సుమారు 11,000 సంవత్సరాల క్రితం పుల్లి ప్రజలు ఈ ప్రాంతంలో స్థిరపడ్డారని భావిస్తున్నారు. ^[28]

కుండా సంస్కృతి మెథోలితిక్ కాలంతో ముడిపడి ఉందని భావిస్తున్నారు. ఈకాలంలో ఉత్తర ఎస్టోనియాలోని నిర్మించబడిన నగరానికి కుండా పట్టణం పేరు పెట్టబడింది. ఇక్కడ పురాతన కాలం నాటి మొట్టమొదటి మానవ నివాసం ఉంది. ఆ సమయంలో దేశం అడవులతో కప్పబడి ఉండేది. ప్రజలు జలాశయాల సమీపంలో సంచారజీవులుగా నివసించారు. ప్రజలు నాటి మృతదేశాల సమీపంలో పాక్షిక సంచార వర్గాల్లో నివసించారు. వీరికి వేట, ఆహార సేకరణ, చేపలు పట్టడం జీవనోపాధిగా ఉండేయి.^[29] దాదాపు క్రీస్తుపూర్వం 4900 నాటికి నియోలిథిక్ కాలానికి చెందిన నర్వా సంస్కృతికి సంబంధించిన నవీన కాలపు సెరామిక్స్ కనిపిస్తాయి.^[30] క్రీస్తు పూర్వం సుమారు 3200 నుండి ప్రారంభమై కార్డెడ్ వేర్ సంస్కృతి కనిపించింది; ఇందులో ఆదిమ వ్యవసాయం, జంతువుల పెంపకం వంటి కొత్త కార్యకలాపాలు ప్రారంభమయ్యాయి.^[31] క్రీ.పూ. 1800 కాలానికి కాంస్య యుగం ప్రారంభమైంది. మొదటి కొండ కోట స్థావరాలు స్థాపించబడ్డాయి.^[32] సుమారు క్రీ.పూ 1000 నాటికి వేటాడు-చేపల పెంపకం, సింగిల్ వ్యవసాయ ఆధారిత స్థావరాలు ఏర్పరచుకుని నివసించడం ప్రారంభమైంది.ఇది ఇనుము యుగం ప్రారంభంలో క్రీ.పూ .500 వరకు కొనసాగింది.^[28][33] తరువాత పెద్ద మొత్తంలో కాంస్య వస్తువులు స్కాండినేవియన్, జర్మనీ తెగలతో చురుకుగా పరస్పర సంభాషణ సాగించారని సూచిస్తున్నాయి.^[34]

Iron Age artefacts of a hoard from Kumna^[35]

Cord Ware, Boat Axe Culture pottery and stone axes

మరింత సమస్యాత్మక, యుద్ధ పూరితమైన మధ్య ఐరన్ ఏజ్ తరువాత బాహ్య బెదిరింపులు వేర్వేరు దిశల్లో కనిపించేవి. ముఖ్యంగా ఎస్టోనియన్లు స్వీడిష్ రాజు ఇంగ్రార్ను ఓడించి చంపిన తరువాత అనేక స్కాండినేవియన్ సాగాస్ ఎస్టోనియన్లతో ప్రధాన ఘర్షణలను జరిగాయి.^[36][37] ఇలాంటి బెదిరింపులు తూర్పులో కనిపించాయి. పశ్చిమప్రాంతంలో రష్యారాజ్యాలు విస్తరించాయి. 1030 లో యారోస్లావ్ వైజ్ ఎస్టోనియన్లను ఓడించి ఆధునిక టార్టులో ఒక కోటను స్థాపించాడు; 1061 లో పోస్కొవ్‌ మీద దాడి తరువాత ఈ స్థావరాన్ని ఎస్టోనియన్ జాతి (సోసోల్స్) నాశనం చేసారు.^{[38][39][40][41]} 11 వ శతాబ్దంలో స్కాండినేవియన్ వైకింగ్ యుగం కాలంలో బాల్టిక్ సముద్రం ప్రాంతంలో సాగిన బాలోనిటిక్ వైకింగ్ యుగంలో క్యొరోనియన్లు సారేమావా ద్వీపం నుండి ఎస్టానియన్లు (ఒసిలియన్స్ అని పిలిచేవారు) సీబోర్న్ దాడులతో విజయం సాధించారు. 1187 లో ఎస్టానియన్స్ (ఒసిలియన్స్), కురోనియన్లు లేదా / కరేలియన్లు ఆ సమయంలో స్వీడన్ ప్రధాన నగరంగా ఉన్న సిగ్టునాను తొలగించారు.^[42][43]

సా.శ.ప్రారంభ శతాబ్దాలలో ఎస్టోనియాలో రాజకీయ, పరిపాలనా ఉపవిభాగాలు మొదలయ్యాయి.ఇందులో రెండు పెద్ద ఉపవిభాగాలు కనిపించాయి: పారిష్ (ఎస్టోనియన్: కిహేల్కొండ్), కౌంటీ (ఎస్టోనియన్: మాకాంగ్) ఇది పలు పారిష్లను కలిగి ఉంది. ఒక పారిష్‌కు పెద్దలు నాయకత్వం వహించారు.ఇది కొండ కోట చుట్టూ కేంద్రీకృతమై ఉంది. కొన్ని అరుదైన సందర్భాలలో ఒక పారిష్‌కు బహుళ కోటలు ఉన్నాయి. 13 వ శతాబ్దం నాటికి ఎస్టోనియాలో ఎనిమిది అతిపెద్ద కౌంటీలు ఉన్నాయి: హర్జుమా, జర్వామా, లానామా, రివాలా, సారెమా, సకల, ఉగాది, వీరుమా; అదనంగా ఆరు చిన్న ఒకే పారిష్ కౌంటీలు: అలెంపోయిస్, జొగెంటాగనా, మొహు, నూర్ంకుండ్,ంసూపూలిటెస్, వైగా. కౌంటీలు స్వతంత్ర సంస్థలు సహకారంతో విదేశీ బెదిరింపులకు వ్యతిరేకంగా నిలిచాయి.^[44][45] ప్రారంభ ఎస్టోనియన్‌లో అన్యమత మత అభ్యాసాలు చాలా తక్కువగా ఉన్నాయి. లివనియా హెన్రీ క్రానికల్ తారపిటా ఓసేలియన్స్ ఉన్నతమైన దేవుడిగా పేర్కొన్నాడు. ఆధ్యాత్మిక అభ్యాసాలు షమాన్లచే మార్గనిర్దేశం చేయబడ్డాయి. పవిత్రమైన తోటలు ముఖ్యంగా ఓక్ పొదలు, ప్రార్థనా స్థలంగా పనిచేస్తున్నాయి.^[46][47]

డానిష్ ఎస్టోనియా, టెర్రా మారినా, మద్య యుగం

Kuressaare Castle in Saaremaa dates back to the 1380s

1199 లో పోప్ మూడవ ఇన్నోసెంట్ "లైవ్నియా క్రైస్తవులను కాపాడటానికి" ప్రకటించిన ఒక క్రుసేడ్‌ ^[48] 1206 లో ఎస్టోనియాకు చేరుకుంది. డానిష్ రాజు రెండవ వాల్డెమర్ సారామాను మీద సాగించిన దాడి అసఫలం అయింది. ఇంతకుముందు లివొనియన్లు, లాటలియన్లు, సెలానియన్లు స్వాధీనం చేసుకున్న జర్మన్ లివియోనియన్ బ్రదర్స్ 1208 లో ఎస్టోనియన్లపై పోరాటం ప్రారంభించారు. తరువాతి సంవత్సరాల్లో రెండు వైపులా అనేక దాడులను, కౌంటర్ రైడ్లను చేసింది. ఎస్టోనియన్ నిరోధకతకు సకల కౌంటీ పెద్ద అయిన లెంబిట్ నాయకత్వం వహించాడు. కానీ 1217 మంది ఎస్టోనియన్లు సెయింట్ మాథ్యూస్ డే యుద్ధంలో గణనీయమైన ఓటమిని ఎదుర్కొన్నారు.యుద్ధంలో లెంబిటు చంపబడ్డాడు. 1219 లో రెండవ వాల్డెమార్ లిన్డనిసెస్‌లో అడుగుపెట్టి యుద్ధంలో ఎస్టోనియన్లను ఓడించి ఉత్తర ఎస్టోనియాను జయించేందుకు ప్రారంభించారు.^[49][50]

తరువాతి సంవత్సరం స్వీడన్ వెస్ట్రన్ ఎస్టోనియాను ఆక్రమించుకుంది. కానీ ఒసిలినియన్లు దాడిని తిప్పికొట్టారు. 1223 లో రివాల్ మినహా ఎస్టోనియన్ మొత్తం ఒక పెద్ద తిరుగుబాటు ద్వారా జర్మనీ, డేన్స్‌ను ఎత్తివేసింది. కానీ ఈ క్రుసేడర్లు వెంటనే దాడిని తిరిగి ప్రారంభించారు. 1227 లో సరేమా చివరి కౌంటీగా ఆక్రమించబడింది.^[51][52] ఈ దండయాత్ర తరువాత ప్రస్తుత ఎస్టోనియా, లాట్వియా ప్రాంతానికి టెర్రా మరియానా అనే పేరు పెట్టారు. కానీ తరువాత లివోనియాగా పిలువబడింది.^[53] ఉత్తర-ఎస్టోనియా ఎస్టోనియన్ డానిష్ డచీగా మారింది. మిగిలినవి స్వోర్డ్ బ్రదర్స్, డోర్పాట్, ఓసెల్- వీక్ ప్రిన్స్-బిషపిక్ల మధ్య విభజించబడింది. 1236 లో పెద్ద ఓటమిని ఎదుర్కొన్న తరువాత స్వోర్డ్ బ్రదర్స్ లిటోనియన్ ఆర్డర్‌గా అవతరించిన ట్యుటోనిక్ ఆర్డర్‌లో విలీనం అయ్యారు.^[54] తరువాతి దశాబ్దాలలో సారేమాలో విదేశీ పాలకులకు వ్యతిరేకంగా అనేక తిరుగుబాట్లు ఉన్నాయి. 1343 లో పెద్ద తిరుగుబాటు ప్రారంభమైంది. సెయింట్ జార్జ్ నైట్ తిరుగుబాటు అని పిలుస్తారు. ఇది ఉత్తర-ఎస్టోనియా, సారెమా మొత్తం ప్రాంతంలో ఆవరించింది. ట్యుటోనిక్ ఆర్డర్ 1345 లో తిరుగుబాటును అణిచివేసింది. తరువాత సంవత్సరం డేనిష్ రాజు ఆర్డర్లో ఎస్టోనియాలో తన ఆస్తులను అమ్మాడు.^[55][56] విజయవంతం కాని తిరుగుబాటు బాల్టిక్ జర్మన్ మైనారిటీకి అధికారం ఏకీకరణకు దారితీసింది. విజయవంతం కాని తిరుగుబాటు బాల్టిక్ జర్మన్ మైనారిటీకి అధికారం ఏకీకరణకు దారితీసింది.^[57] తరువాతి శతాబ్దాల్లో వారు నగరాల్లో, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పాలనా శ్రేణిగా ఉన్నారు.^[58]

Territories a part of the Kingdom of Denmark during 1219–1645

క్రుసేడ్ రెవాల్ (టాలిన్ని) సమయంలో లిన్డనిసేస్సే ప్రాంతంలో డానిష్ ఎస్టోనియా రాజధానిగా స్థాపించబడింది. 1248 లో రివాల్ పూర్తి పట్టణం హక్కులను స్వీకరించింది. లుబెక్ చట్టమును స్వీకరించింది.^[59] హన్సీటిక్ లీగ్ బాల్టిక్ సముద్రంపై వాణిజ్యం మీద నియంత్రణ సాధించింది. ఎస్టోనియాలో మొత్తం నాలుగు అతిపెద్ద పట్టణాలు ఇందులో సభ్యత్వం స్వీకరించాయి: రెవాల్, డోర్పాట్ (టార్టు), పెర్నావు (పెర్ను), ఫెల్లిన్ (విల్జాండి). రెవాల్ నోవగోరోడ్, పశ్చిమ హాన్సియాటిక్ నగరాల మధ్య వాణిజ్య మధ్యవర్తిగా వ్యవహరించింది. డోర్పాట్ అదే పాత్రను పోస్కోవ్‌తో కొనసాగించింది. ఆ సమయంలో అనేక వర్గాలు ఏర్పడ్డాయి. కానీ స్థానిక ఎస్టోనియన్ల చాలా కొద్ది మంది మాత్రమే పాల్గొన్నారు.^[60] హన్సాతో సంధి ద్వారా సంరక్షించబడిన రెవాల, డోర్పాట్ వంటి సంపన్న నగరాలు పదేపదే లివోనియాలోని ఇతర పాలకులను నిరాకరించాయి.^[61] 1410 లో గ్రున్వాల్డ్ యుద్ధంలో దాని ఓటమి తరువాత ట్యుటోనిక్ ఆర్డర్ పతనమైంది. 1435 సెప్టెంబరు 1 న స్వివెనా యుద్ధంలో లివానియన్ ఆర్డర్ ఓటమి తరువాత 1435 డిసెంబరు 4 న లివానియన్ కాన్ఫెడరేషన్ ఒప్పందం సంతకం చేయబడింది.^[62] లివినియన్ ఆర్డర్ పట్ల వ్యతిరేకత ఉన్నప్పటికీ 1517 లో ఐరోపాలో ప్రారంభమైన సంస్కరణ వెంటనే లివినియాలో వ్యాప్తి చెందింది.^[63] పట్టణాలు మొట్టమొదట ప్రొటెస్టంటిజాన్ని 1520 లో స్వీకరించాయి. 1530 నాటికి మెజారిటీ ప్రజలు, సెర్వ్ రైతులు లూథరనిజాన్ని స్వీకరించారు.^[64][65] చర్చి సేవలను ఇప్పుడు ప్రాంతీయ భాషలో నిర్వహించారు. ఇది ప్రారంభంలో జర్మన్‌లో ఉన్నప్పటికీ ఎస్టోనియాలో 1530 లో మొట్టమొదటి మతపరమైన సేవలు కూడా జరిగాయి.^[64][66] 16 వ శతాబ్దంలో మస్కౌవీ (స్వీడన్), పోలాండ్-లిథువేనియా ఏకీకృత అధికారం నగరాలు, ఉన్నత వర్గాల, బిషప్లు, ఆర్డర్ల మధ్య వివాదాల ద్వారా వికేంద్రీకరణ చెందడం లివోనియా బలహీనతకు దారితీసింది.^[64][67]

స్వీడిష్ ఎస్టోనియా

Estonia as part of the Swedish Empire (1561–1721)

Estonian capital Tallinn (then Reval) in the first half of the 17th century.

1558 లో జార్జి " ఇవాన్ ది టెర్లిబుల్ ఆఫ్ రష్యా " లివోనియాపై దాడి చేసి లియోనియన్ యుద్ధాన్ని ప్రారంభించింది. 1560 లో లివొనియన్ ఆర్డర్ వ్యూహాత్మకంగా ఓడిపోయింది. లివొనియన్ బలగాలు విదేశీ రక్షణ కోరుకున్నాయి. లివోనియాలో అధిక భాగం పోలిష్-లిథువేనియన్ పరిపాలనను స్వీకరించింది. ఉత్తర రిపబ్లిక్ రివాల్ కులీనులు స్వీడిష్ రాజుకు విధేయత చూపారు.ఓసెల్-వీక్ బిషప్ తన భూములను డానిష్ రాజుకు విక్రయించారు. రష్యన్ దళాలు క్రమంగా లివోనియాలో అధిక సంఖ్యలో విజయం సాధించాయి. కాని 1570 చివరిలో పోలిష్-లిథువేనియన్, స్వీడిష్ దళాలు దాడిని ప్రారంభించాయి. చివరకు 1583 లో రష్యన్ ఓటమితో యుద్ధం ముగింపుకు వచ్చింది.^[67][68] యుద్ధ ఫలితంగా ఉత్తర ఎస్టోనియాకు చెందిన స్వీడన్ డచీగా మారింది. దక్షిణ ఎస్టోనియా పోలిష్-లిథువేనియన్ డచీ ఆఫ్ లివోనియాగా మారింది. సారేమా డానిష్ నియంత్రణలోనే కొనసాగింది^[69] 1600 లో సంభవించిన పోలిష్-స్వీడిష్ యుద్ధం మరింత వినాశనం కలిగించింది. 1629 లో స్వీడన్, ఉత్తర లాట్వియా ప్రాంతాలతో స్వీడన్‌ లివోనియాను పొందింది.^[70] 1645 లో డేనిష్ సారేమామా స్వీడన్‌కు బదిలీ చేయబడింది.^[71] ఈ యుద్ధం ఫలితంగా ఎస్టోనియా జనాభా 16 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో 2,70,000 నుండి 1630 లలో 1,20,000 కు చేరుకున్నాయి.^[72] సెర్ఫ్‌డం స్వీడిష్ పాలనలో ఉండిపోయింది. కాని చట్టబద్ధంగా జరిగిన సంస్కరణలు రైతుల భూవినియోగం, వారసత్వ హక్కులను బలపరిచింది. దీని ఫలితంగా ప్రజల చారిత్రక జ్ఞాపకార్థం "గుడ్ ఓల్డ్ స్వీడిష్ టైమ్" ఏర్పడింది.^[73] రెవాల్, డోర్పాట్లో స్వీడిష్ రాజు రెండవ గుస్టాఫ్ అడాల్ఫ్ జిమ్నాసియంలను ఏర్పాటు చేశారు. తరువాతి 1632 లో టార్టు యూనివర్సిటీకి అప్గ్రేడ్ చేయబడింది. రెండు పట్టణాలలో కూడా ప్రింటింగ్ ప్రెస్ లు స్థాపించబడ్డాయి. 1680 లలో ఎస్టోనియన్ ఎలిమెంటరీ విద్య ప్రారంభం అయింది. బెంగాట్ గోట్ఫ్రైడ్ ఫోర్సెలియస్ ప్రయత్నాల కారణంగా, ఎస్టోగ్రాఫికల్ సంస్కరణలను ఎస్టోనియన్ వ్రాసేందుకు వీరికి పరిచయం చేసింది.^[74] ఎస్టోనియా జనాభా 60-70 సంవత్సరాల ఆయుఃకాలంతో వేగంగా అభివృద్ధి చెందింది.1695-97 నాటి భారీ కరువు వరకూ 70,000-75,000 మంది ఉన్న ప్రజలు కరువు కారణంగా - జనాభాలో 20% మంది మరణించారు.^[75]

జాతీయ జాగృతి, రష్యన్ సాంరాజ్యం

Carl Robert Jakobson played a key role in the Estonian national awakening.

Estonia is dotted with a large number of manors which used to house the ruling German landowning upper classes.^[76]

1700 లో గ్రేట్ నార్తరన్ యుద్ధం ప్రారంభమైంది. 1710 నాటికి రష్యన్ సామ్రాజ్యం ఎస్టోనియా అంతటినీ జయించింది.^[77] ఈ యుద్ధం ఎస్టోనియా జనాభాను మళ్లీ నాశనం చేసింది. 1712 జనాభా నష్టం 1,50,000-1,70,000 గా అంచనా వేశారు.^[78] రష్యన్ పరిపాలన బాల్టిక్ జర్మన్ల రాజకీయ, భూస్వామ్య హక్కులను పునరుద్ధరించింది.^[79] 18 వ శతాబ్దంలో సామూహిక వ్యవసాయ సంబంధాలపై పూర్తిగా ఆధిపత్యం వహించిన ఎస్టోనియా రైతుల హక్కులు అత్యల్ప స్థానానికి చేరుకున్నాయి.^[80] 1816-1819లో సెర్ఫ్‌డం అధికారికంగా రద్దు చేయబడింది. కాని ఇది ప్రారంభంలో చాలా తక్కువ ఆచరణాత్మక ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంది; 19 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో రైతాంగం హక్కుల ప్రధాన మెరుగుదలలు సంస్కరణలతో ప్రారంభమయ్యాయి.^[81] సామూహిక, స్థానిక ఈస్టోనియా-మాట్లాడే జనాభాకు విద్య లభించిన కారణంగా 19 వ శతాబ్దంలో ఒక చురుకైన ఈస్టెంటో జాతీయవాద ఉద్యమం అభివృద్ధి చెందింది. ^{[ఆధారం చూపాలి]} ఇది సాంస్కృతిక స్థాయిలో ప్రారంభమైంది. ఎస్టోనియన్ భాషల సాహిత్యం స్థాపనతో థియేటర్, ప్రొఫెషినల్ మ్యూజిక్, ఎస్టోనియా జాతీయ గుర్తింపు, చైతన్యం రూపకల్పనకు దారి తీసింది. 19 వ శతాబ్దంలో ఎస్టోనియా జాతీయ చైతన్యం విస్తరించినప్పటికీ ^[82] ఈ అభివృద్ధికి ముందే మధ్యతరగతిలో సాహిత్యపరమైన జాతి అవగాహన జరిగింది.^[83] 18 వ శతాబ్దం నాటికి స్వీయ విలువ కలిగిన ఈస్ట్‌లేన్, పురాతన మారావాలతో పాటు ఎస్టోనియాలోని ఈస్టోనియా ప్రావిన్సులలో, రష్యన్ సామ్రాజ్య లివనియా ఎస్టోనియన్ల మధ్య విస్తరించింది.^[84] 1739 లో బైబిల్ అనువదించబడింది. ఎస్టోనియాలో ప్రచురించిన పుస్తకాలు, కరపత్రాల సంఖ్య 1750 లలో 18 నుండి 1790 వరకు 54 కి పెరిగింది. శతాబ్దం ముగిసే సమయానికి వయోజన రైతులలో సగం కంటే ఎక్కువ మంది చదవగలిగారు. ఫ్రెడరిక్ రాబర్ట్ ఫేహ్ల్మాన్ (1798-1850), క్రిస్టోజన్ జాక్ పీటర్సన్ (1801-1822), ఫ్రెడరిక్ రెయిన్హోల్డ్ క్రూట్జ్వాల్డ్ (1803-1882) సహా ఎస్టోనియన్లుగా గుర్తించిన మొట్టమొదటి విశ్వవిద్యాలయ విద్యావంతులైన మేధావులు 1820 లో ప్రాముఖ్యత పొందారు. 13 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో విజయం సాధించినప్పటి నుంచీ పాలక వర్గీయులు ఎక్కువగా జర్మన్ భాష, సంస్కృతికి చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు.

గల్లీబ్ మెర్కెల్ (1769-1850) ఒక బాల్టిక్ జర్మన్ ఎనోఫైల్ ఎస్టోనియన్లను ఇతరులకు సమానంగా ఉన్న జాతీయతగా భావించిన మొట్టమొదటి రచయిత; 19 వ శతాబ్దం మధ్యలో బాల్టిక్ జర్మనీ సాంస్కృతిక నమూనా ఎథోనియా జాతీయ ఉద్యమానికి ప్రేరణగా మారింది. ఏదేమైనా శతాబ్దపు మధ్యలో కార్ల్ రాబర్ట్ జాకబ్సన్ (1841-1882), జాకబ్ హర్ట్ (1839-1907), జోహన్ వోల్దేమర్ జాన్సెన్ (1819-1890) వంటి నాయకులతో ఉన్న ఎస్టోనియన్లు వారి రాజకీయ డిమాండ్ మరింత ప్రతిష్ఠాత్మకంగా మారింది. జాతీయ ఉద్యమంలో విజయవంతమైన ఫిన్స్ వైపు మొగ్గుచూపారు.1862 లో నేషనల్ ఇతిహాసమైన కలేవిపోగ్, 1869 లో మొట్టమొదటి జాతీయ గీత ఉత్సవం సంస్థ ముఖ్యమైన పురస్కారాలను ప్రచురించింది. 1890 వ దశకంలో రష్యన్ సామ్రాజ్యం ప్రారంభించిన రస్సిఫికేషనుకు ప్రతిస్పందనగా ఎస్టోనియన్ జాతీయవాదం మరింత రాజకీయాంగా గళం విప్పింది. ^{[ఆధారం చూపాలి]} మొట్టమొదట పూర్తి స్వయంప్రపత్తికి పిలుపునిచ్చారు. తరువాత రష్యన్ సామ్రాజ్యం నుండి పూర్తిగా స్వాతంత్ర్యం పొందింది.

స్వతంత్రం

Estonian Declaration of Independence

Declaration of independence in Pärnu on 23 February 1918. One of the first images of the Republic.

1917 అక్టోబరు విప్లవం తరువాత రష్యన్ సైన్యం బోల్షెవిక్‌ను స్వాధీనం చేసుకుంది. రష్యన్ సైన్యానికి వ్యతిరేకంగా జర్మన్ విజయాలు రష్యా ఎర్ర సైన్యం తిరోగమనం చేసాలా చేసాయి. జర్మన్ దళాలు ముందుకు వచ్చిన తరువాత " మాప్యావ్ ఎల్డర్స్ కమిటీ " ఎస్టోనియన్ స్వాతంత్ర్య ప్రకటనను జారీ చేసింది.^[85] ఫిబ్రవరి 23 పర్ను, 1918 ఫిబ్రవరి 24 న టాలిన్లో.ఈ దేశం జర్మనీ సైనికులచే ఆక్రమించబడింది. తరువాత బ్రెస్ట్-లిటోవ్స్‌ ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది. దీని వలన రష్యా ప్రభుత్వం ఎస్టోనియాకు సంబంధించిన అన్ని వాదనలు రద్దు చేసింది. జర్మన్లు 1918 నవంబరు వరకు కొనసాగారు. పశ్చిమప్రాంతంలో యుద్ధం ముగియడంతో సైనికులు జర్మనీకి తిరిగి వచ్చారు. బోల్షెవిక్ దళాలు ఎస్టోనియాలోకి వెళ్ళడానికి అనుమతించడానికి వదిలివేయబడింది.^[86] ఎస్టోనియన్ స్వాతంత్ర్యం యుద్ధం 14 నెలలు కొనసాగిన తరువాత ముగింపుకు వచ్చింది.

సోవియట్ రష్యాకు వ్యతిరేకంగా ఎస్టోనియా స్వాతంత్ర్య యుద్ధం తరువాత జర్మన్ ఫ్రీకోర్ప్స్, బాల్టిస్కే లాండ్‌స్వెహ్ర్ వాలంటీర్లతో కలసి ఎస్టోనియాతో పాటు పోరాడారు. 1920 ఫిబ్రవరిలో శాంతి ఒప్పందం మీద సంతకం చేయబడింది. ఫిన్లాండ్ చేత 1920 జూలై 7 న పోలాండ్‌చే 1920 డిసెంబరు 31 న అర్జెంటీనా చేత 1921 జనవరి 12 న పాశ్చాత్య మిత్రరాజ్యాలచే 1921 జవవరి 26 న, భారతదేశం 1921 సెప్టెంబరు 22 న జరిగింది.

ఎస్టోనియా ఇరవై రెండేళ్ల పాటు స్వాతంత్ర్యాన్ని నిలుపుకుంది. ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభం కారణంగా రాజకీయ అశాంతి కారణంగా పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యం 1934 లో రద్దు చేయబడింది. ^{[ఆధారం చూపాలి]} తదనంతరం 1938 లో అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికైన కాన్‌స్టాన్టిన్ పాట్స్ అధికారం చేపట్టిన అదే సంవత్సరం పార్లమెంటరీ ఎన్నికలు పునరుద్ధరించబడ్డాయి.

Estonian volunteers in Finland during the Continuation War

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం

రెండో ప్రపంచ యుద్ధం ఎస్టోనియా విధి నిర్ణయించడంలో ప్రధానపాత్ర వహించింది. జర్మన్-సోవియట్ నాన్-ఆక్రమణ ఒప్పందం, 1939 ఆగస్టు నాటి దాని అదనపు సీక్రెట్ ప్రోటోకాల్ ద్వారా నిర్ణయించబడింది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో ఎస్టోనియా జనాభాలో 25% మంది పాల్గొన్నారు. యుద్ధం, ఆక్రమణ కారణంగా సంభవించిన మరణాల సంఖ్య 90,000 గా అంచనా వేయబడ్డాయి. వీటిలో 1941 లో సోవియట్ బహిష్కరణలు. జర్మన్ బహిష్కరణలు, హోలోకాస్ట్ బాధితులు ఉన్నారు. ^[87]

సోవియట్ ఆక్రమణ

Schematics of the Soviet military blockade and invasion of Estonia and Latvia in 1940

మోలోటోవ్-రిబ్బెంత్రోప్ ఒప్పందం, దాని సీక్రెట్ అదనపు ప్రోటోకాల్ ప్రకారం 1939 ఆగస్టులో జోసెఫ్ స్టాలిన్ అడాల్ఫ్ హిట్లర్ ఒప్పందం " స్ఫేర్స్ ఆఫ్ స్పెషల్ ఇంట్రెస్ట్ " ఆధారంగా తూర్పు ఐరోపాను విభజించడానికి ఒప్పందం చేసుకున్నారు.^[88][89]

1939 సెప్టెంబరు 24 న రెడ్ నేవీ యుద్ధనౌకలు ఎస్టోనియా ఓడరేవులను ఆవిష్కరించాయి. సోవియట్ బాంబర్లు టాలిన్ సమీపంలోని గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ఒక పహరా ప్రారంభించాయి.^[90] ఈస్ట్రన్ ప్రభుత్వం యు.ఎస్.ఎస్.ఆర్. సైనిక స్థావరాలను స్థాపించడానికి, "పరస్పర రక్షణ" కోసం ఎస్టోనియన్ భూభాగంలోని 25,000 మంది సైనికులను అనుమతించాలని ఒత్తిడి చేసింది. ^[91] 1940 జూన్ 12 న సోవియట్ బాల్టిక్ ఫ్లీట్‌కు ఎస్టోనియా మొత్తం సైనిక దిగ్బంధానికి సంబంధించిన ఆదేశం ఇవ్వబడింది. ^[92] జూన్ 14 న ప్రపంచం పారిస్ పతనం మీద దృష్టి సారించింది. నాజీ జర్మనీ పారిస్‌ను పతనం చేయడానికి ముందు రోజు, ఎస్టోనియా మీద సోవియట్ సైనిక దిగ్బంధనం అమలులోకి వచ్చింది. టాలిన్, రిగా, హెల్సింకిలో ఉన్న సంయుక్త ప్రతినిధుల నుండి మూడు దౌత్య పటాలను మోసుకెళ్ళే టాలిన్ నుండి హెల్సింకికు ప్రయాణిస్తున్న ఫిన్నిష్ ప్రయాణీకుల విమానం "కలేవా"ను రెండు సోవియట్ బాంబర్స్ కొట్టివేసాయి.^[93] జూన్ 16 న సోవియట్ యూనియన్ ఎస్టోనియాను ఆక్రమించింది.^[94] 17 జూన్ న ఎస్టోనియాలోని వారి సైనిక స్థావరాల నుండి ఎర్ర సైన్యం నిష్క్రమించింది.^[95] తరువాతి రోజు దాదాపు 90,000 అదనపు దళాలు దేశంలోకి ప్రవేశించాయి. అధికమైన సోవియట్ బలానికి లొంగిపోయి ఎస్టోనియా ప్రభుత్వం 1940 జూన్ 17 న రక్తపాతాలను నివారించుకుంది.^[96] ఈస్టోనియా సైనిక ఆక్రమణ 21 జూన్ నాటికి పూర్తి అయింది. ^[97] ఎస్టోనియన్ రక్షణ దళాల అధిక భాగం ఎస్టోనియా ప్రభుత్వాల ఆదేశాల ప్రకారం లొంగిపోయింది. ప్రతిఘటన నిరుపయోగం అని నమ్మి వారు రెడ్ ఆర్మీకి లొంగి పోయారు.^[98][99] ఈస్టోనియా ఇండిపెండెంట్ సిగ్నల్ బటాలియన్ రెడ్ ఆర్మీ, కమ్యునిస్ట్ మిలిషియా "పీపుల్స్ స్వీయ-రక్షణ" విభాగాలకు 21 జూన్ నాడు టాలిన్లోని 221 గ్రామర్ పాఠశాల ముందు^[100] జూన్ 21 న ప్రతిఘటనను చూపింది.^[101] ఆరు సాయుధ పోరాట వాహనాలు మద్దతు ఇచ్చిన అదనపు బలగాలను రెడ్ ఆర్మీ తీసుకువచ్చినప్పుడు. ఈ యుద్ధం సన్టౌన్ వరకు చాలా గంటలు కొనసాగింది. చివరగా సైనిక ప్రతిఘటన చర్చలతో ముగిసింది. ఇండిపెండెంట్ సిగ్నల్ బటాలియన్ లొంగిపోయి నిరాయుధులయ్యారు.^[102] చనిపోయిన ఎస్టోనియన్ సైనిక సిబ్బందిలో అలెక్సీ మానిస్కిస్, జోహన్నెస్ మండ్రేలు ఉన్నారు. ఎస్టోనియన్ వైపున అనేక మంది గాయపడగా సోవియట్ వైపు పది మంది మృతిచెందడం, చంపబడడం జరిగింది. ^[103][104]

దస్త్రం:Estonia threatre after bombing.jpg

Estonia Theatre after bombing by Red Air Force in March 1944

1940 ఆగస్టు 6 న ఎస్టోనియన్ సోవియట్ యూనియన్ ఎస్టోనియన్ ఎస్ఎస్ఆర్ కలిసి ఉంది.^[105] సుప్రీం-జాతీయ సంఘంలో చేరడానికి నిర్ణయించిన ప్రముఖ ప్రజాభిప్రాయాలను ఎస్టోనియా రాజ్యాంగం నియమాలు విస్మరించాయి. బదులుగా మునుపటి నెలలో ఎన్నికలలో ఎన్నుకోబడినవారు సోవియట్ యూనియన్‌లో చేరడానికి ఓటు వేయాలని నిర్ణయం తీసుకున్నారు.^[106] 1941 జూన్ 14 న ఎస్టోనియాలో సోవియట్ యూనియన్ల నిర్వహించిన భారీ బహిష్కరణలతో నిరసన చర్యలు జరిగాయి. 1940-1941 లో సోవియట్ అధికారులచే సోవియట్ యూనియన్ విశాల ప్రాంతాలలో అనేక దేశాల రాజకీయ, మేధావి నాయకులు చంపబడడం లేదా బహిష్కరించబడ్డారు. వేలాదిమంది సాధారణ ప్రజలపై అణిచివేత చర్యలు తీసుకోబడ్డాయి.సోవియట్ యూనియన్‌కు వ్యతిరేకంగా జర్మన్ ఆపరేషన్ బర్బరోస్సా ప్రారంభించినప్పుడు సుమారు 34,000 యువ ఎస్టోనియన్ పురుషులు రెడ్ ఆర్మీలో బలవంతంగా చేర్చ చేయబడ్డారు. వీరిలో 30% మందికి తప్పించుకున్నారు. ఖాళీ చేయలేని రాజకీయ ఖైదీలను ఎన్.కె.వి.డి. చేత మరణశిక్షకు గురిచేసింది.^[107] యు.కె, యు.ఎస్.తో సహా అనేక దేశాలు యు.ఎస్.ఎస్.ఆర్. డీ జ్యూర్ ద్వారా ఎస్టోనియాన్ను స్వాధీనం చేసినట్లు గుర్తించలేదు. ఇటువంటి దేశాలు తమ మాజీ ప్రభుత్వాల పేరుతో పనిచేసే ఎస్టోనియన్ దౌత్యవేత్తలు, కంసల్టెంట్లను గుర్తించాయి. ^[108] ఈ దౌత్యవేత్తలకు ఎస్టోనియా స్వాతంత్ర్యం చివరి పునరుద్ధరణ వరకు ఈ అసాధారణ పరిస్థితి కొనసాగింది.^[109] అధికారిక సోవియట్, ప్రస్తుత రష్యన్ సంస్కరణ 1944-1976లో కమ్యూనిస్ట్ వ్యతిరేక పార్టిసన్లు "బందిపోట్లు" లేదా "నాజీలు" అని పిలుస్తారు. అయితే రష్యన్ స్థానం అంతర్జాతీయంగా గుర్తించబడలేదు.^[110]

జర్మన్ ఆక్రమణ

Jüri Uluots

జర్మనీ 1941 జూన్ 22 న సోవియట్ యూనియన్‌ను ఆక్రమించిన తరువాత వేహ్ర్మచ్ట్ జూలై 7 న ఎస్టోనియన్ దక్షిణ సరిహద్దును దాటింది. ఎర్ర సైన్యం జూలై 12 న పర్ను రివర్ - ఎమజొగి లైన్ వెనుకకు వెళ్ళింది. జూలై చివరినాటికి ఎస్టోనియాలోని ఎస్టోనియా ఫారెస్ట్ బ్రదర్స్‌తో కలసి పనిచేస్తున్న జర్మన్లు ఎస్టోనియాలో ముందుకు సాగారు. జర్మన్ దళాలు ఎస్టోనియన్ పార్టిసిన్స్ రెండూ ఆగస్టు 17 న నార్వాను,ఆగస్టు 28 న ఎస్టోనియన్ రాజధాని టాలిన్ని ఆక్రమించింది. సోవియట్ యూనియన్ ఎస్టోనియా నుండి బయటకు వెళ్ళిన తరువాత జర్మన్ దళాలు అన్ని పార్టిసన్ సమూహాలను నిరాకరించాయి.^[111] ప్రారంభంలో జర్మన్లు చాలా మంది ఎస్టోనియన్లు యు.ఎస్.ఎస్.ఆర్. అణచివేతల నుండి స్వేచ్ఛను స్వాగతించారు. దేశం స్వాతంత్ర్యం పునరుద్ధరణకు నిరీక్షణలు పెరిగాయి. నాజీలు కేవలం మరొక ఆక్రమిత అధికారం మాత్రమే అని గ్రహించారు. జర్మన్లు వారి యుద్ధ ప్రయత్నాలకు ఎస్టోనియా వనరులను ఉపయోగించారు. ఆస్ట్రియా లోని జర్మనీ ప్రావీంసులో ఎస్టోనియా భాగంగా ఉంది. జర్మన్లు వారి ఎస్టోనియా సహకారులు ఎస్టోనియాలో హోలోకాస్టును కూడా చేపట్టారు. దీనిలో వారు 22 నిర్బంధ శిబిరాల నెట్వర్కుకు ఏర్పాటు చేశారు. వేల మంది ఎస్టోనియన్ యూదులు, ఎస్టోనియన్ జిప్సీలు, ఇతర ఎస్టోనియన్లు, ఎస్టోనియన్ కాని యూదులు, సోవియట్ యుద్ధ ఖైదీలను హత్య చేశారు.^[112] సోవియట్ యూనియన్‌తో పోరాడడానికి ఫిన్నిష్ సైన్యం (ఇది నాజీలతో అనుబంధం కలిగివుంది) నాజీలను ఇష్టపడని కొందరు ఎస్టోనియన్లు (ఎస్టోనియన్: సోమోమ్పోసిడ్), ఫిన్లాండ్లో ఎస్టోనియా స్వచ్ఛంద సేవకుల నుండి ఫిన్లాండ్ ఇన్ఫాంట్రీ రెజిమెంట్ 200 ఏర్పడింది. చాలామంది ఎస్టోనియన్లు జర్మన్ సాయుధ దళాల (ఎస్టోనియా వఫ్ఫెన్- SS తో సహా) లోకి నియమించబడ్డారు. వారిలో చాలామంది 1944 లో ఎస్టోనియాను నూతన ఆక్రమణ ముప్పు ముంచెత్తింది.^[113] ఎస్టోనియా రిపబ్లిక్ చివరి చట్టబద్ధమైన ప్రధాన మంత్రి కార్యాలయానికి (" ఎస్టోనియా రిపబ్లిక్ రాజ్యాంగం ") 1944 జనవరిలో ఎస్టోనియా మళ్లీ ఎర్ర సైన్యం నుండి దాడి అవకాశాన్ని ఎదుర్కొంటోందని రేడియో సమాచారం అందింది. ఈ కాల్ ఫలితంగా 38,000 నూతన నియామకాలు జరిగాయి.^[114] ఫిన్నిష్ ఆర్మీలో చేరిన వేలమంది ఎస్టోనియన్లు సోవియట్ పురోగతికి వ్యతిరేకంగా ఎస్టోనియాను రక్షించడానికి నియమించిన కొత్తగా ఏర్పడిన ప్రాదేశిక రక్షణ దళంలో చేరారు. ఎస్టోనియా యుద్ధంలో పాల్గొనడం ద్వారా ఎస్టోనియన్ స్వాతంత్ర్యానికి పాశ్చాత్య మద్దతును ఆకర్షించగలమని ఆశిస్తుంది.^[115]

సోవియట్ ఎస్టోనియా

Estonian Swedes fleeing the Soviet occupation to Sweden (1944)

Otto Tief, the Prime Minister of the last government of Estonia before the occupation of the country.

సోవియట్ దళాలు 1944 శరదృతువులో నార్వా నదీ తీరంలో టన్నెన్బర్గు లైన్ (సిన్నిమాడ్) ఎమ్మాహోగి నది, వెస్ట్రన్ ఎస్టోనియా ద్వీపసమూహం, ఆగ్నేయ ఎస్టోనియాలో జరిగిన యుద్ధాల తరువాత ఎస్టోనియాను తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నాయి.

ఎర్ర సైన్యం ద్వారా తిరిగి ఆక్రమించిన నేపథ్యంలో వేలాది మంది ఎస్టోనియన్లు (విద్య, సంస్కృతి, విజ్ఞానశాస్త్రం, రాజకీయ, సామాజిక నిపుణులతో సహా), జర్మన్లు కలిసి తిరుగుబాటు చేసేందుకు ఫిన్లాండుకు, స్వీడనుకు పారిపోవడానికి నిర్ణయించుకున్నారు. 1949 జనవరి 12 న " సోవియెట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ మినిస్టర్లు " బాల్టిక్ దేశాల్లో ఉన్న కులక్స్, వారి కుటుంబాలు, జాతీయవాదులు ఇతరులు బహిష్కరణ చేస్తూ ఒక ఉత్తర్వును విడుదల చేశారు.^[116] వయోజన బాల్టిక్ జనాభాలో 10% కంటే ఎక్కువ మంది సోవియట్ కార్మిక శిబిరాలకు తరలించబడ్డారు లేదా పంపబడ్డారు.^[116] సోవియట్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా నిరంతర తిరుగుబాటుకు ప్రతిస్పందనగా ^[117] 20,000 కంటే ఎక్కువ మంది ఎస్టోనియన్లు లేబరు శిబిరాలకు లేదా సైబీరియాకు బలవంతంగా బహిష్కరించబడ్డారు.^[118] దాదాపు మిగిలిన అన్ని గ్రామీణ కుటుంబాలు కలిసిపోయాయి.

రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత సోవియట్ యూనియన్లో పూర్తిగా ఏకీకృతం చేయాలనే లక్ష్యంలో భాగంగా ఎస్టోనియాలో భారీ బహిష్కరణలు జరిగాయి. దేశంలో రష్యన్ వలసలను ప్రోత్సహించే విధానం కొనసాగింది.^[119] 1960 ల ఆరంభంలో (స్టాలిన్ మరణం తరువాత) బహిష్కరించబడిన ఎస్టోనియన్లు తిరిగి రావడానికి అనుమతించలేదు. 1940-41లో సోవియెట్ దళాలు తిరిగి రాకపోవడంతో ఎస్టోనియాలో ప్రజలు సోవియట్ అధికారులపై గెరిల్లా యుద్ధాన్ని ప్రారంభించారు. పోరాటంలో ఫారెస్ట్ బ్రదర్స్ జర్మన్, ఫిన్నిష్ సైన్యాలు, కొంతమంది పౌరులు ఎక్కువగా ఎస్టోనియన్ అనుభవజ్ఞులు ఉన్నారు. ఈ సంఘర్షణ 1950 ల ప్రారంభం వరకు కొనసాగింది.^[120] ప్రపంచ యుద్ధం, సోవియట్ యుగం వలన సంభవించిన భౌతిక నష్టం ఎస్టోనియా ఆర్థిక వృద్ధిని గణనీయంగా మందగింపజేసింది.తద్వారా పొరుగున ఉన్న ఫిన్లాండ్, స్వీడన్లతో పోలిస్తే విస్తారమైన సంపదను కోల్పోయింది.^[121]

సోవియట్ రాష్ట్రంలో మిలిటరైజేషన్ మరో అంశం. దేశంలోని పెద్ద భాగాలు ముఖ్యంగా తీరప్రాంత ప్రాంతాలలో సోవియట్ సైన్యాలను మినహా ప్రజలకు అనుమతి రద్దు చేయబడింది. తీర ప్రాంతం, అన్ని సముద్ర దీవులు (సారేమామా, హైయయామాతో సహా) "సరిహద్దు మండలాలు"గా ప్రకటించబడ్డాయి. వాస్తవానికి అక్కడ నివసించే ప్రజలు అనుమతి లేకుండా వారితో ప్రయాణించడానికి నియంత్రించబడ్డారు. సైనిక స్థావరాలతో నిండి ఉండి గణనీయంగా నిషేధప్రాంతాలలో ఒకటిగా పలడిస్కీ నగరం ఉంది. ఇది పూర్తిగా ప్రజల ప్రవేశానికి మూసివేయబడింది. సోవియట్ బాల్టిక్ ఫ్లీట్ జలాంతర్గాములకు, అనేక పెద్ద సైనిక స్థావరాలకు ఈ నగరం ఒక ఆధారంగా ఉంది. ఇందులో అణు జలాంతర్గామి శిక్షణ కేంద్రం పూర్తి అయస్కాంత జలాంతర్గామి అణు రియాక్టర్లతో పనిచేసే అణు జలాంతర్గామి ఉన్నాయి. పాలిడికి రియాక్టర్ భవనం 1994 లో ఎస్టీనియాను అదుపులోకి తీసుకుంది. చివరి రష్యా దళాలు దేశం నుండి బయలుదేరిన తరువాత. ^[122][123] వలసలు సోవియట్ ఆక్రమణకు మరొక ప్రభావంగా ఉంది. సోవియట్ యూనియన్లోని ఇతర ప్రాంతాల నుండి వందల వేలమంది వలసదారులు పారిశ్రామికీకరణ, సైనికీకరణకు సహాయపడటానికి ఎస్టోనియాకు మారారు. 45 సంవత్సరాలలో సుమారు 5 లక్షల మంది జనసంఖ్య పెరుగుదలకు కారణమైంది.^[124]

తిరిగి స్వతంత్రం

Estonia joined the European Union in 2004 and signed the Lisbon Treaty in 2007.

Kersti Kaljulaid is the current president of Estonia.

యునైటెడ్ స్టేట్స్, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, ఫ్రాన్సు, ఇటలీ, ఇతర పాశ్చాత్య దేశాలలో సోవియట్ ఎస్టోనియాను విలీనం చేసుకోవడం ఎస్ఎస్ఆర్ఆర్ అక్రమంగా పరిగణించాయి. బహిష్కరణకు గురైన స్వతంత్ర రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఎస్టోనియా ప్రతినిధులతో వారు దౌత్య సంబంధాలను కొనసాగించారు. ^[125] ఓస్లో, నార్వే లో ^[126] ఎస్టోనియా ఎస్ఎస్ఆర్ ఉనికిని ఎస్టోనియా సోవియట్ యూనియన్‌గా చట్టబద్ధమైన భాగంగా వారు గుర్తించలేదు.^[127] సోవియట్ యూనియన్ అంతర్గత పాలన సవాళ్లను ఎదుర్కొన్నందున దాని బయటి సామ్రాజ్యంపై పట్టును విడిచింది. 1980 లలో ఎస్టోనియా స్వయంప్రతిపత్తి కోసం ఒక ఉద్యమం ప్రారంభమైంది. 1987-1989 ప్రారంభంలో మరింత ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం పాక్షికంగా ఉండేది. తరువాత సోవియట్ యూనియన్ బలహీనపడటంతో ఎస్టోనియా స్వయంప్రతిపత్తి ప్రారంభం అయింది.

1989 లో "పునరుద్దరణ" సమయంలో జాతీయ పునరుజ్జీవనం ఒక మైలురాయిగా భావిస్తూ అధిక స్వాతంత్ర్యం ఆశించిన రెండు మిలియన్లకు పైగా ప్రజలు లిథువేనియా, లాట్వియా, ఎస్టోనియాలకు విస్తరించిన మానవ గొలుసును (బాల్టిక్ వే అని పిలిచారు) రూపొందించారు.మూడు దేశాలు సైనిక, రాజకీయ ఆక్రమణ నుండి విముక్తి పొందుతూ స్వతంత్రాన్ని తిరిగి పొందడానికి ఇటువంటి ప్రదర్శనలు చోటుచేసుకున్నాయి. ఈస్టోనియా సార్వభౌమాధికార ప్రకటన 1988 నవంబరు 16 న జారీ చేయబడింది.^[128] 1991 మార్చి 3 న ఎస్టోనియాలో జాతీయ స్వాతంత్ర్యం పునరుద్ధరించడానికి దేశవ్యాప్త ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ జరిగింది. 78.9% మంది ఓటర్లు పాల్గొన్న ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో 82.9% ఓట్లతో ఆమోదం పొందారు. 1991 ఆగస్టు 20 న మాస్కోలో సోవియట్ సైనిక తిరుగుబాటు ప్రయత్నం సందర్భంగా ఎస్టోనియా అధికారిక స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించింది. 1940 పూర్వం రాజ్య పునఃస్థాపన చేయబడింది. ఎస్టోనియాను గుర్తించిన మొట్టమొదటి దేశంగా 1991 ఆగస్టు 22 న ఐస్‌లాండ్ ఎస్టోనియాను గుర్తించింది. సోవియట్ యూనియన్ 1991 సెప్టెంబరు 6 న ఎస్టోనియా స్వాతంత్ర్యాన్ని గుర్తించింది. జనరల్ శాసనసభ రిజల్యూషన్ 46/4 కింద 1993 సెప్టెంబరు 17 న యు.ఎన్. సభ్యదేశాల్లో సభ్యత్వాన్ని ఆమోదించింది. ^[129] గత ఆక్రమణ శక్తి (రష్యన్ సైన్యం) చివరి విభాగాలు 1994 ఆగస్టు 31 న ఎస్టోనియాను విడిచి పోయాయి. 2004 మార్చి 29న ఎస్టోనియా నాటోలో సభ్యదేశంగా చేరింది. ^[130] 2003 ఏప్రిల్ 16 న ఒప్పందంలో సంతకం చేసిన తరువాత ఎస్టోనియా 2004 మే 1 న యూరోపియన్ యూనియన్లో చేరిన పది దేశాలలో ఒకటిగా మారింది.2007 నవంబరు 28 నుండి 2008 నవంబరు వరకు ఎస్టోనియా తన 90 వ వార్షికోత్సవాన్ని జరుపుకుంది.

భౌగోళికం

The northern coast of Estonia consists mainly of limestone cliffs.

ఎస్టోనియా 57.3 ° నుండి 59.5 ° ఉత్తర అక్షాంశం, 21.5 ° నుండి 28.1 ° తూర్పు రేఖాంశంలో ఉంది. ఈస్ట్ యూరోపియన్ వాయవ్య భాగంలో ఫిన్లాండ్ నుండి ఫిన్లాండ్ గల్ఫ్ వెంట బాల్టిక్ సముద్రం తూర్పు తీరంలో ఉంది. సగటు ఎత్తు సముద్రమట్టానికి 50 మీటర్లు (164 అడుగులు) చేరుతుంది. ఆగ్నేయ దిశలో సుకు మునామగీ 318 మీటర్లు (1,043 అడుగులు) దేశంలో ఎత్తైన ప్రదేశంగా గుర్తించబడుతుంది. సముద్ర తీరం 3,794 కిలోమీటర్ల (2,357 మైళ్ళు)పొడవున తీరప్రాంతం ఉంది. వీటిలో అనేక ప్రదేశాలు జలసంధుల ప్రవేశాలు ఉన్నాయి. ద్వీపాల సంఖ్య 2,355 (సరస్సులు సహా)ఉంటుందని అంచనా. వాటిలో రెండు ప్రత్యేక కౌంటీలను కలిగి ఉండటానికి తగినంత వైశాల్యం కలిగి ఉంటాయి: సారేమామా, హైయయామా.^[131][132] ఇక్కడ ఒక చిన్న ఉల్క క్రేటర్ల సమూహం ఉంది. వీటిలో అతిపెద్దది కాలే అని పిలవబడుతుంది, దీనిని సారెమామా, ఈస్టోనియాలో గుర్తించవచ్చు.

ఎస్టోనియా సమశీతోష్ణ వాతావరణం ఉత్తర భాగం సముద్ర, ఖండాంతర వాతావరణం మధ్య పరివర్తనా జోన్లో ఉంది. ఎస్టోనియాలో సమానమైన నాలుగు విభాగాలు ఉన్నాయి. ద్వీపాలలో సగటు ఉష్ణోగ్రతలు 16.3 ° సెంటీగ్రేడ్ (61.3 ° ఫారెన్‌హీట్)ఉంటుంది జూలైలో 18.1 ° సెంటీగ్రేడ్ (64.6 ° ఫారెన్‌హీట్) ఉంటుంది. వెచ్చని నెలలో -3.5 ° సెంటీగ్రేడ్ (25.7 ° ఫారెన్‌హీట్) నుండి -7.6 ° సెంటీగ్రేడ్‌ (18.3 ° ఫారెన్‌హీట్) ఉంటుంది. ఎస్టోనియాలో సగటు వార్షిక ఉష్ణోగ్రత 5.2 ° సెంటీగ్రేడ్ (41.4 ° ఫారెన్‌హీట్).^[133] 1961-1990లో సగటు వర్షపాతం 535 నుండి 727 మి.మీ. (21.1 నుండి 28.6 అంగుళాలు) వరకు ఉంది.^[134]

ఎస్టోనియా ఆగ్నేయ భాగంలో తీవ్రస్థాయిలో ఉన్న మంచు కవచం డిసెంబరు మధ్యకాలం నుండి మార్చి చివరి వరకు ఉంటుంది. ఎస్టోనియాలో 1,400 సరస్సులు ఉన్నాయి. వీటిలో అత్యధికం చాలా చిన్నవి. అతి పెద్ద సరస్సు " పీపుస్ " 3,555 చ.కి.మీ (1,373 చ.కి.మీ). దేశంలో అనేక నదులు ఉన్నాయి. పొడవైన వాటిలో వోహాండు (162 కిమీ లేదా 101 మైళ్ళు), పర్ను (144 కి.మీ లేక 89 మీ), పోల్ట్సామా (135 కి.మీ లేక 84 మీ) ఉన్నాయి.^[131] ఎస్టోనియాలో అనేక ఫెన్, బాగ్స్ ఉన్నాయి. ఎస్టోనియాలో 50% వరకూ అటవీప్రాంతం వుంటుంది.^[135] అత్యంత సాధారణ వృక్ష జాతులు పైన్, స్ప్రూస్, బిర్చ్.^[136]

ఫైటోగ్యోగ్రాఫికల్గా, ఎస్టోనియా బొరియల్ కింగ్డంలోని సిర్కోంగోరియల్ రీజియన్ సెంట్రల్ యూరోపియన్, తూర్పు ఐరోపా రాష్ట్రాల మధ్య పంచుకుంది. " వరల్డ్ వైడ్ ఫండ్ ఫర్ నేచుర్ " ఆధారంగా ఎస్టోనియన్ భూభాగం సర్మాటిక్ మిశ్రమ అడవుల పర్యావరణానికి చెందినది.

Satellite image of Estonia Satellite image of Estonia  Osmussaar is one of many islands in the territorial waters of Estonia. Osmussaar is one of many islands in the territorial waters of Estonia.  There are approximately 2,549 చదరపు కిలోమీటర్లు (984 చ. మై.) of mires in Estonia which cover 5.6% of the territory. There are approximately 2,549 చదరపు కిలోమీటర్లు (984 చ. మై.) of mires in Estonia which cover 5.6% of the territory.[137]  50% of Estonia's territory is covered by forest land 50% of Estonia's territory is covered by forest land  Duckboards along a hiking trail in Viru bog in Lahemaa National Park. The longest hiking trail is 627 కి.మీ. (390 మై.) long. Duckboards along a hiking trail in Viru bog in Lahemaa National Park. The longest hiking trail is 627 కి.మీ. (390 మై.) long.[138]

నిర్వహణా విభాగాలు

Counties of Estonia

ఎస్టోనియా ఆఫ్ రిపబ్లిక్ పదిహేను కౌంటీలుగా విభజించబడింది (మాకాన్నాడ్). ఇవి దేశంలోని పరిపాలక ఉపవిభాగాలుగా ఉన్నాయి. ఈస్టోనియా రాజకీయ, పరిపాలనా ఉపవిభాగాలకు సంబంధించిన మొట్టమొదటి లిఖిత ప్రస్తావన ఉత్తర క్రూసేడ్‌లో పదమూడవ శతాబ్దంలో వ్రాయబడిన లివోనియా హెన్రీ క్రానికల్ నుండి లభించింది.^[139]

ఒక మాకాంగ్ (కౌంటీ) అతిపెద్ద పరిపాలక ఉపవిభాగం. ఎస్టోనియా స్వతంత్రం పొందాక ముఖ్యంగా వెల్కా కౌంటీ (వోరు, టార్టు, విల్జాండి కౌంటీలు), పెంపుడుెరీ కౌంటీ (రష్యా నుండి 1920 టార్టు శాంతి ఒప్పందంతో స్వాధీనం చేసుకున్న ప్రాంతం) ఏర్పాటు చేసి అనేక మార్పులు చేయబడ్డాయి. సోవియట్ పాలనలో పెంపుడుసేరి కౌంటీను 1945 లో రష్యన్ ఎస్.ఎఫ్.ఎస్.ఆర్. స్వాధీనం చేసుకుని. పీస్కోవ్ ఒబ్లాస్ట్ పీచోర్స్కీ జిల్లాగా మార్చారు. 1990 జనవరి 1 న సోవియట్ యుగం జిల్లాల్లోని సరిహద్దులో కౌంటీలను తిరిగి స్థాపించారు. ప్రస్తుత, చారిత్రిక (1940 కు పూర్వం, 1918 పూర్వపు) కాలాల మధ్య చాలా వైవిధ్యాల వలన సాంస్కృతిక, భాషా విభేదాలు నిర్వచించడానికి ఇప్పటికీ మానవీయ భాష ఉపయోగిస్తారు. ఇప్పుడు అమలులో ఉన్న ప్రతి కౌంటీ ప్రభుత్వానికి (మావలిట్సస్) ప్రాంతీయ స్థాయిలో ప్రాతినిధ్యం వహించే ఒక కౌంటీ గవర్నర్ (మవవేం) నాయకత్వం వహిస్తాడు. ఎస్టోనియా ప్రభుత్వం ఐదు సంవత్సరాలకు ఒకమారు గవర్నర్లను నియమిస్తూ ఉంది.

ప్రతి కౌంటీ అదనంగా పురపాలక సంఘాలుగా విభజించబడింది. (ఒమవాలిట్సస్) ఇది ఎస్టోనియా చిన్న పరిపాలక ఉపవిభాగం. మునిసిపాలిటీలు రెండు రకాలు ఉన్నాయి: ఒక పట్టణ పురపాలక సంఘం - లిన్ (పట్టణం), గ్రామీణ మునిసిపాలిటీ - వాల్డ్ (పారిష్). వాటి మధ్య ఏ ఇతర స్థితి విలక్షణం లేదు. ప్రతి మునిసిపాలిటీ కార్యనిర్వాహక సంస్థలతో ఒక స్వీయ-ప్రభుత్వ యూనిట్ ఉంటుంది. ఎస్టోనియాలోని మొత్తం భూభాగం మున్సిపాలిటీలు విభజించబడింది.

ఒక మునిసిపాలిటీలో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ జనాభా కలిగిన ప్రదేశాలు ఉండవచ్చు. టాలిన్ని ఎనిమిది జిల్లాల (లిన్నాసాసా) పరిమిత స్వీయ-ప్రభుత్వంతో (హబెర్స్టీటి, కేస్క్లిన్ (కేంద్రం), క్రిస్టియన్, లాస్నమే, మస్తేమా, నోమ్మే, పిరిస్తా, పోజా-టాలిన్) విభజించబడింది. గ్రామీణ మునిసిపాలిటీలను కూడా (గ్రామీణ) జిల్లాలుగా (ఓస్వాల్డ్) విభజించవచ్చు. అతి ముఖ్యమైన స్వయంప్రత్తి కలిగిన జిల్లాలతో అత్యంత ప్రముఖమైన భూభాగంగా హిమ్యోమా పారిష్ ఉంది.

సుమారు 4,50,000 మంది నివాసితులు ఉన్న రుహ్ను పరిధిలో సుమారు 150 మునిసిపాలిటీలు ఉన్నాయి. అవి సారెమాయా పారిష్ (2717,83 చ.కి.మీ) నుండి లోస్సా పట్టణానికి (3,82 కి.మీ) మద్య ప్రాంతాలుగా ఉన్నాయి. 2017 అక్టోబరు నాటికి ఎస్టోనియాలోని పరిపాలనా సంస్కరణల తరువాత ఎస్టోనియాలో 79 మున్సిపాలిటీలు ఉన్నాయి. వాటిలో 14 పట్టణాలు, 65 గ్రామీణ ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. ముందుగా 213 పురపాలక సంఘాలు ఉన్నాయి.

ఆర్ధికరంగం

Estonia is part of a monetary union, the eurozone (dark blue), and of the EU single market.

The central business district of Tallinn

ఎస్టోనియా ఆర్థికవ్యవస్థ ఉత్తరాన ఉన్న స్వీడన్, ఫిన్లాండ్ ఆర్థికవ్యవస్థలతో అత్యంత సన్నిహిత సబంధాలను కలిగి ఉంది.^[140][141] ఐరోపా సమాఖ్య సభ్యదేశంగా ప్రపంచ బ్యాంకు ఎస్టోనియాను అధిక ఆదాయం కలిగిన ఆర్థిక వ్యవస్థగా పరిగణిస్తుంది. అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి అంచనా ఆధారంగా దేశం తలసరి జి.డి.పి. (పి.పి.పి) 2016 లో 29,312 డాలర్లు.^[2] వేగవంతమైన పెరుగుదల కారణంగా ఎస్టోనియా తరచూ లిథువేనియా, లాట్వియా పక్కన బాల్టిక్ టైగర్గా వర్ణించబడింది. 2011 జనవరి 1 ఎస్టోనియా యూరోను స్వీకరించి 17 వ యూరోజోన్ సభ్య దేశంగా మారింది.^[142]

యూరోస్టాట్ ప్రకారం 2010 చివరిలో ఐరోపా సమాఖ్య దేశాలలో ఎస్టోనియా 6.7% జి.డి.పి కంటే ప్రభుత్వ అప్పుల నిష్పత్తి తక్కువగా ఉంది. ^[143]

నీలం నేపథ్యంలో స్కైప్ వైట్ అక్షరాల లోగో

జిడిపిలో ఐటి రంగం వాటా 2004 నుండి గణనీయంగా పెరిగింది. ఎస్టోనియా డెవలపర్లు స్కైప్ను సృష్టించారు ప్రధానంగా ఎస్టోనియాలో అభివృద్ధి చేయబడింది.

సమతుల్య బడ్జెట్ దాదాపుగా ప్రజా రుణరహితం.ఎస్టోనియా మార్కెట్ ఆధారిత ఆర్థికవ్యవస్థ ఫ్లాట్ రేట్ ఆదాయ పన్ను, స్వేచ్ఛా వాణిజ్య పాలసీ, పోటీ వాణిజ్య బ్యాంకింగ్ రంగం, ఇన్నోవేటివ్ ఇ-సర్వీసెస్, మొబైల్-ఆధారిత సేవలు వంటి అన్ని అర్హతలు కలిగి ఉంటాయి.

ఎస్టోనియా వినియోగించే విద్యుత్తులో 75% దేశంలో ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది.^[144] 2011 లో దాదాపు 85% స్థానికంగా తవ్విన చమురు షేల్‌తో ఉత్పత్తి చేయబడింది.^[145] చెక్క, పీట్, బయోమాస్ వంటి ప్రత్యామ్నాయ ఇంధన వనరులు సుమారు 9% ప్రాథమిక శక్తి ఉత్పాదకతను కలిగి ఉన్నాయి. పునరుత్పాదక పవన శక్తి 2009 లో మొత్తం వినియోగంలో 6%గా ఉంది.^[146] ఎస్టోనియా పశ్చిమ యూరోప్, రష్యా నుండి పెట్రోలియం ఉత్పత్తులను దిగుమతి చేస్తుంది. చమురు షెల్ ఎనర్జీ, టెలీకమ్యూనికేషన్స్, వస్త్రాలు, రసాయన ఉత్పత్తులు, బ్యాంకింగ్, సేవలు, ఆహారం, చేపలు పట్టడం, కలప, నౌకానిర్మాణం, ఎలక్ట్రానిక్స్, రవాణా వంటివి ఆర్థిక వ్యవస్థ కీలక విభాగాలుగా ఉన్నాయి.^[147] టాలిన్కు సమీపంలోని మంచు రహిత నౌకాశ్రయం ముగా ఆధునిక రవాణా సౌకర్యం, అధిక సామర్థ్యం కలిగి ఉంది. ధాన్యం ఎలివేటర్, కొత్త చమురు ట్యాంకర్ ఆఫ్-లోడ్ సామర్ధ్యాలను కలిగి ఉన్న ఆధునిక సదుపాయం కలిగి ఉంది.^{[ఆధారం చూపాలి]} పశ్చిమదేశాలు, రష్యా, ఇతర ప్రదేశాల మధ్య రవాణా సేవలు అందిస్తుంది.^{[ఆధారం చూపాలి]}

2007 లో ప్రారంభమైన ప్రపంచ ఆర్థిక మాంద్యం కారణంగా 2008 రెండవ త్రైమాసికంలో ఎస్టోనియా జి.డి.పి. 1.4% క్షీణించింది. ఇది 3 వ త్రైమాసికంలో 3%, 2008 లో 4 వ త్రైమాసికంలో 9% పైగా ఉంది. రిజిగోకు చేత ఆమోదించబడిన అనుబంధ రుణ బడ్జెట్‌ను చేసింది. బడ్జెట్ ఆదాయం 2008 లో ఇ.ఇ.కె. 6.1 బిలియన్లు, ఇ.ఇ.కె. 3.2 బిలియన్ల వ్యయం తగ్గింది. ^[148] 2010 లో ఆర్థిక పరిస్థితి స్థిరపడింది. బలమైన ఎగుమతులపై వృద్ధిని ప్రారంభం అయింది. 2010 నాలుగో త్రైమాసికంలో ఎస్టోనియా పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి గత సంవత్సరంతో పోలిస్తే 23% పెరిగింది. అప్పటి నుండి దేశం ఆర్థిక వృద్ధిని ఎదుర్కొంటోంది.^[149]

యూరోస్టాట్ డేటా ప్రకారం ఈస్టోనియన్ పి.పి.ఎస్. 2008 లో యు.యూ సగటులో 67% తలసరి ఉంది.^[150] 2016 మార్చిలో ఎస్టోనియాలో సగటు నెలవారీ స్థూల జీతం 1105 యూరోగా ఉంది.^[151] ఏదేమైనా ఎస్టోనియాలోని వివిధ ప్రాంతాల మధ్య జి.డి.పి.లో విస్తారమైన అసమానతలు ఉన్నాయి; ప్రస్తుతం, దేశం జి.డి.పిలో సగభాగం టాలిన్‌లో సృష్టించబడింది.^[152] 2008 లో టాలిన్ తలసరి జి.డి.పి. 172% ఎస్టోనియా సగటులో ఉంది.^[153] ఇది ఇతర కౌంటీల సగటు స్థాయిలను దాటి టాటాని తలసరి జి.డి.పి. 115% ఐరోపా సమాఖ్య సగటుగా చేసింది.

2016 మార్చిలో నిరుద్యోగం రేటు ఐరోపా సమాఖ్య సగటు కంటే తక్కువగా 6.4% ఉంది.^[151] అయితే 2011 లో నిజమైన జి.డి.పి. పెరుగుదల 8.0% ఉంది.^[154] యూరో జోన్ సగటుకు ఐదు రెట్లు. 2012 లో ఎస్టోనియా బడ్జెట్ మిగులు కలిగిన ఒకే ఒక్క యూరో సభ్యదేశంగా మిగిలిపోయింది. జాతీయ రుణం కేవలం 6% మాత్రమే ఉంది. ఇది ఐరోపా‌లో అతి తక్కువగా రుణం ఉన్న దేశాలలో ఒకటి.^[155]

ఆర్ధిక సూచనలు

ఎస్టోనియా ఆర్థికవ్యవస్థ ఒక పారదర్శక ప్రభుత్వ ఆర్థిక విధానాలు, అత్యున్నత ఆర్థికస్వేచ్ఛతో ఉపయోగించుకుంటూ ప్రపంచంలో 6 వ స్థానంలో అలాగే ఐరోపాలో 2 వ స్థానంలో కొనసాగుతుంది.^[156][157] చట్టం నియమం ఒక స్వతంత్ర, సమర్థవంతమైన న్యాయవ్యవస్థచే బలంగా ఉండిపోయింది. ఫ్లాట్ రేట్లు, తక్కువ పరోక్ష పన్నులు, విదేశీ పెట్టుబడులకు నిష్కాపట్యత, సరళీకృత వర్తక పాలన, సరళీకృత పన్ను వ్యవస్థ ఆర్థిక వ్యవస్థకు మద్దతునిస్తుంది.^[158] వరల్డ్ బ్యాంక్ గ్రూప్ 2017 " డూయింగ్ బిజినెస్ ఇండెక్స్ " ఆధారంగా ప్రపంచంలో 12 వ స్థానంలో ఉంది.ఆర్ధికాభివృద్ధిలో ఇది పొరుగున ఉన్న ఫిన్లాండ్, ఆస్ట్రేలియా, జర్మనీ, కెనడా, స్విట్జర్లాండ్లను అధిగమించింది.^[159] ఐటి రంగం మీద బలమైన దృష్టి చాలా వేగంగా, సరళమైన, సమర్థవంతమైన ప్రభుత్వ సేవలకు దారితీసింది. ఉదాహరణకి పన్ను రాబడిని దాఖలు చేయడానికి ఐదు నిమిషాల కంటే తక్కువ సమయం పడుతుంది. 98% బ్యాంకింగ్ లావాదేవీలు ఇంటర్నెట్ ద్వారా నిర్వహించబడతాయి.^[160][161] మాజీ సోవియట్ యూనియన్ దేశంగా ఉన్నప్పటికీ ఎస్టోనియాలో ట్రేస్ మ్యాట్రిక్స్ ప్రకారం ప్రపంచంలోనే మూడవ అతి తక్కువ వ్యాపార లావాదేవీలు ఉన్నాయి.^[162]

Business Bribery Risk Scores in the region, 2016

Rank/Country	Business Bribery Risk Score
1స్వీడన్	10
3 ఎస్టోనియా	17
8 సింగపూర్	25
10 డెన్మార్క్	27
12 కెనడా	28
14 స్విట్జర్లాండ్	29
20 యునైటెడ్ స్టేట్స్	34
31 బెల్జియం	40
94 రష్యన్ ఫెడరేషన్	58
Lower score = Less risk. Source: TRACE Matrix[162]

The Index of Economic Freedom 2017

Country	Rank	Score
Hong KongSpecial administrative region (SAR) of China	1	89.8
Singapore	2	88.6
New Zealand	3	83.7
Switzerland	4	81.5
Australia	5	81.0
Estonia	6	79.1
Canada	7	78.5
United Arab Emirates	8	76.9
Ireland	9	76.7
Chile	10	76.5

చరిత్రాత్మకాభివృద్ధి

1929 నాటికి స్థిరమైన ద్రవ్యంగా క్రోన్ స్థాపించబడింది. దీనిని దేశ కేంద్ర బ్యాంకు " బ్యాంక్ ఆఫ్ ఎస్టోనియా " జారీ చేసింది. క్రోయాన్ అనే పదం ("కిరీటం") ఇతర నార్డిక్ కరెన్సీల (స్వీడిష్ క్రోనా, డానిష్, నార్వేజియన్ క్రోన్ వంటివి) సంబంధించింది. 1928 లో క్రోనాన్ విజయం సాధించింది.దీనిని 1940 వరకు ఉపయోగించారు. ఎస్టోనియా స్వాతంత్ర్యాన్ని తిరిగి పొందిన తరువాత 1992 లో క్రోయన్ తిరిగి పరిచయం చేయబడింది.

2000 నుండి 2012 వరకు ఎస్టోనియా యొక్క GDP పెరుగుదల

స్వతంత్రాన్ని తిరిగి స్థాపించినప్పటి నుండి, ఈస్టోనియా తూర్పు - పశ్చిమ మధ్య గేట్వేగా మారింది. పశ్చిమాన ఆర్థిక సంస్కరణలు, ఏకీకరణను తీవ్రంగా కొనసాగించింది. ఎస్టోనియా మార్కెట్ సంస్కరణలు మాజీ కాకేన్ ప్రాంతంలోని ఆర్థిక నాయకత్వదేశాలలో ఒకటిగా పేర్కొన్నాయి.^{[ఆధారం చూపాలి]} 1994 లో మిల్టన్ ఫ్రైడ్మాన్ ఆర్థిక సిద్ధాంతాల ఆధారంగా ఎస్టోనియా వ్యక్తిగత ఆదాయంతో సంబంధం లేకుండా ఒక ఫ్లాట్ టాక్స్ దత్తత తీసుకుంది. ఈ విధానం అమలు చేసిన మొట్టమొదటి దేశాలలో ఒకటిగా ఎస్టోనియా గుర్తించబడుతుంది. ఈ రేటు 2005 జనవరిలో మూడు రెట్లు తగ్గింది. 2006 జనవరిలో 23%, 2008 జనవరి నాటికి 21% వరకు తగ్గింది.^[163] ఎస్టోనియా ప్రభుత్వం 2004 చివరిలో ఎస్టోనియన్ యూరో నాణేల రూపకల్పనను ఖరారు చేసింది. నిరంతర ద్రవ్యోల్బణం కారణంగా ప్రణాళికా కంటే ఆలస్యంగా 2011 జనవరి 1 న దేశ కరెన్సీగా యూరోను స్వీకరించింది. ^[142][164] స్థానిక మునిసిపాలిటీలకు నిధుల కోసం ఉపయోగించే భూమివిలువ ఆధారిత పన్ను విధించబడుతుంది. ఇది రాష్ట్రస్థాయి పన్ను. అయితే 100% ఆదాయం స్థానిక మండళ్లకు నిధుల కోసం ఉపయోగించబడుతుంది. 0.1-2.5% పరిమితుల్లో స్థానిక కౌన్సిల్ ఈ రేటును నిర్ణయించింది. పురపాలక సంఘాలకు నిధుల అత్యంత ముఖ్యమైన వనరులలో ఇది ఒకటి.^[165] ల్యాండ్ వేల్యూ టాక్స్ అనేది భూమి విలువపై మాత్రమే పరిగణిస్తారు. మెరుగుదలలు, భవనాలు పరిగణించబడవు. భూమి విలువ పన్నులో చాలా తక్కువ మినహాయింపులను పరిగణిస్తారు. ప్రభుత్వ సంస్థలు కూడా పన్ను పరిధిలోకి వస్తాయి.^[165] ఈ పన్ను ఎస్టోనియాలోని యజమాని ఆక్రమిత నివాసాల అధిక రేటుకు (~ 90%)విధించబడుతుంది.^[165] దోహదపడింది. ఇది యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో 67.4%తో పోల్చితే.^[166] 1999 లో - 1991 లో ఎస్టోనియా ఆర్థికంగా తీవ్రసంక్షోభం ఎదుర్కొన్నది. ఎందుకంటే 1998 రష్యన్ ఆర్థిక సంక్షోభ ప్రభావం ఎక్కువగా ఉండడమే ఇందుకు ప్రధానకారణంగా ఉంది.^{[ఆధారం చూపాలి]}

ఎస్టోనియా 1999 నవంబరులో " వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్ "లో చేరింది. ఐరోపా సమాఖ్య, ప్రపంచ బ్యాంకు, " నార్డిక్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ బ్యాంక్ ఎస్టోనియా " 2002 చివరి నాటికి ఐరోపా సమాఖ్య సభ్యత్వం కోసం చాలా సన్నాహాలు పూర్తిచేసింది. ఇప్పుడు ఐరోపా సమాఖ్య కొత్త సభ్య దేశాలలో బలమైన ఆర్థిక వ్యవస్థల్లో ఒకటిగా ఉంది.^{[ఆధారం చూపాలి]}ఎస్టోనియా 2010 లో ఒ.ఇ.సి.డి.లో చేరింది.^[167]

వనరులు

The oil shale industry in Estonia is one of the most developed in the world.^[168] In 2012, oil shale supplied 70% of Estonia's total primary energy and accounted for 4% of Estonia's gross domestic product.^[169][170]

ఎస్టోనియాలో సాధారణ వనరులు తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ ఈ భూమి ఇప్పటికీ అనేక రకాల చిన్న వనరులను అందిస్తుంది. దేశంలో భారీ చమురు, సున్నపురాయి డిపాజిట్లు ఉన్నాయి. వీటిలో 48% భూభాగంలో అడవులు విస్తరించి ఉన్నాయి.^[171] నూనె షెల్ల్, సున్నపురాయితో పాటు ఎస్టోనియాలో ఫాస్ఫరైట్, పిచ్‌బ్లెండె, గ్రానైట్ నిలువలు ఉన్నాయి. అవి ప్రస్తుతం విస్తృతంగా వెలికితీయబడడం లేదు.^[172]

టైలింగ్లలో 50 సంవత్సరాల నుండి యురేనియం ధాతువు, షిల్లే, లోపరేట్ వంటి అరుదైన ధాతువులు మైనింగ్ నుండి సేకరించబడుతున్నాయి.^[173] అరుదైన భూముల ధరల కారణంగా ఈ ఆక్సైడ్ల వెలికితీత ఆర్థికపరంగా ప్రయోజనకరంగా మారింది. దేశం ప్రస్తుతం సంవత్సరానికి సుమారు 3000 టన్నులను ఎగుమతి చేస్తూ ప్రపంచ ఉత్పత్తిలో సుమారు 2% ప్రాతినిధ్యం వహిస్తోంది.^[174] ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ఎస్టోనియా నార్వా పవర్ ప్లాంట్సులో పాత విభాగాలను మూసివేసిన తర్వాత ఎనర్జీ ఉత్పత్తిని పొందడానికి 2016 నాటికి పునర్నిర్మించకపోతే ఒక అణుశక్తి కర్మాగారాన్ని నిర్మించాలా అన్నది ప్రజలలో చర్చనీయాంశంగా మారింది.^[175]

పరిశ్రమలు, పర్యావరణం

Rõuste wind farm in Hanila Parish.

ఆహారం తయారీ, నిర్మాణం, ఎలెక్ట్రిక్ పరిశ్రమలు ప్రస్తుతం ఎస్టోనియాలు శాఖలుగా విస్తరించాయి.^{[ఆధారం చూపాలి]} 2007 లో నిర్మాణ పరిశ్రమలో మొత్తం 80,000 మంది ఉద్యోగులు ఉన్నారు. ఈపరిశ్రమలో దేశం శ్రామిక శక్తిలో 12% మంది ఉన్నారు.^[176] మరో ముఖ్యమైన పారిశ్రామలలో యంత్రాలు, రసాయన పరిశ్రమ ఉన్నాయి. ఇది ప్రధానంగా ఇడా-విరు కౌంటీలో, టాలిన్ పరిసరాలలో ఉంది.

తూర్పు-ఎస్టోనియాలో కేంద్రీకృతమైవున్న చమురు షెల్లే ఆధారిత మైనింగ్ పరిశ్రమ మొత్తం దేశం విద్యుత్తులో సుమారు 90% ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ^[177] మైనింగ్ పరిశ్రమ నుండి విడుదలయ్యే సల్ఫర్ డయాక్సిడ్ వాయు కాలుష్యానికి ప్రధాన కారణాలుగా ఉన్నాయి. 1950 ల ప్రారంభంలో సోవియట్ యూనియన్ త్వరితంగా అభివృద్ధి చెందిన మైనింగ్ పరిశ్రమ నుండి వెలువడిన సల్ఫర్ డయాక్సైడ్‌తో వాతావరణం కలుషితం చేయబడింది. కొన్ని ప్రాంతాలలో తీరప్రాంత సముద్రజలాన్ని కలుషితం చేస్తుంది. ప్రధానంగా సిల్లామా పారిశ్రామిక సముదాయం చుట్టూ కాలుష్యం అధికంగా ఉంది.^[178]

ఎస్టోనియా శక్తి, శక్తి ఉత్పత్తి మీద ఆధారపడిన దేశాలలో ఒకటి. ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో అనేక స్థానిక, విదేశీ కంపెనీలు పునరుత్పాదక ఇంధన వనరులలో పెట్టుబడి పెట్టాయి.^{[ఆధారం చూపాలి]} ఎస్టోనియాలో గాలి శక్తి ప్రాముఖ్యత పెరుగుతూ ఉంది. ప్రస్తుతం గాలి నుండి మొత్తం ఉత్పత్తి శక్తి 60 మెగావాట్లు ఉంది. అదే సమయంలో దాదాపు 399 మెగావాట్ల ప్రాజెక్టులు ప్రస్తుతం అభివృద్ధి చేయబడుతున్నాయి. లేక్ పీపుస్ ప్రాంతం, హియాయమా తీర ప్రాంతాల్లో 2800 మెగావాట్ల కంటే ఎక్కువ ప్రాజెక్టులు ప్రతిపాదించబడ్డాయి.^{[179][180][181]}

ప్రస్తుతం (బహుశా 2011)నార్వా పవర్ ప్లాంట్ల పాత విభాగాలను పునర్నిర్మించటానికి, కొత్త పవర్ స్టేషన్లను నెలకొల్పడానికి, చమురు షెల్ ఆధారిత ఉత్పత్తిలో అధిక సామర్థ్యాన్ని అందించడానికి ప్రణాళికలు రూపొందించబడ్డాయి.^[182] 2010 ఏప్రిల్ లో ఎస్టోనియా విద్యుత్తు మార్కెట్లో 35% సరళీకృతం అయ్యింది.2013 నాటికి మొత్తం విద్యుత్తు మార్కెట్టు సరళీకృతం చేయబడుతుంది. ^[183]లిథువేనియా, పోలాండ్, లాట్వియాలతో కలిపి లిథియానాలోని ఇగ్నాలినా స్థానంలో విసాజినాస్ అణుశక్తి కర్మాగారాన్ని బదిలీ చేయడంలో దేశం భాగస్వామ్యం వహిస్తుంది.

^[184][185] అయినప్పటికీ ఈ ప్రాజెక్ట్ నెమ్మదిగా (ఫుకుషిమా విపత్తు, ఒకిల్లోటో ప్లాంట్ చెడు ఉదాహరణ వంటివి) కారణంగా ఎస్టి ఎనర్జియా చమురు ఉత్పాదనకు ప్రధానంగా దృష్టిని మార్చింది. ఇది మరింత లాభదాయక వ్యాపారంగా కనిపిస్తుంది.^[186]

ఎస్టోనియాకి బలమైన సమాచార సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ఉంది. ఇది 1990 ల మధ్యకాలంలో చేపట్టిన టిగ్రిహ్యూప్ ప్రాజెక్టుకు కారణంగా ఉంది. ఇది ఎస్టోనియా ఇ-గవర్నమెంట్లో ఐరోపాలో అత్యంత "వైర్డు", ఆధునిక దేశంగా పేర్కొనబడింది.^[187] ఇ-రెసిడెన్సీ ప్రోగ్రామ్ ద్వారా ఎస్టోనియాలో ఉన్నవారికి ఈ సేవలను అందించే ఒక కొత్త మార్గం ఏర్పడుతుందని భావిస్తున్నారు.

స్కైప్ ఎస్టోనియా-ఆధారిత డెవలపర్లు అహీ హీన్ల, ప్రియిట్ కెస్సలు, జాసన్ టాలిన్, వాస్తవానికి కాజాను అభివృద్ధి చేశాయి.^[188] ఇతర ముఖ్యమైన టెక్ ప్రారంభసంస్థలు గ్రాబ్కాడ్, ఫార్చుమో, ట్రాన్స్‌ఫర్వైజ్ ఉన్నాయి. ప్రపంచంలో ఎస్టోనియాలో ప్రత్యేకంగా అత్యధిక ప్రారంభసంస్థలు ఉన్నాయని కూడా ఇది వివరిస్తుంది.^[189] ఎస్టోనియా విద్యుత్తు నెట్వర్క్ నార్డ్ పూల్ స్పాట్ నెట్వర్క్‌లో భాగంగా ఉంది.^[190]

వాణిజ్యం

Graphical depiction of Estonia's product exports in 28 colour-coded categories

Estonia (2016[191])	Export	Import
Sweden	20%	9%
Finland	16%	13%
Latvia	9%	9%
Lithuania	6%	8%
Germany	5%	-%
Russia	5%	5%
Norway	4%	-%
Denmark	4%	-%
United States	3%	-%
United Kingdom	3%	4%
Poland	-%	8%
Netherlands	-%	6%
China	-%	4%
Hungary	-%	3%

1990 ల ముగింపు నుండి ఎస్టోనియా మార్కెటు ఆర్థిక వ్యవస్థను స్వీకరించింది. తూర్పు ఐరోపాలో అత్యధిక తలసరి ఆదాయస్థాయి కలిగిన దేశాలలో ఇది ఒకటి అయింది.^[192] స్కాండినేవియన్, ఫిన్నిష్ మార్కెట్లకు సామీప్యతగా ఉండడం తూర్పు - పశ్చిమ మధ్య పోటీ తత్వం కలిగిన తీరప్రాంత ఉపస్థితి కలిగి ఉంది. అత్యంత నైపుణ్యం గల కార్మిక శక్తి 2000 ల ప్రారంభంలో ప్రధాన ఆర్థిక ప్రయోజనాలు సాధించడానికి సహకరించాయి. అతిపెద్ద నగరం టాలిన్ ఆర్థిక కేంద్రంగా ఉద్భవించింది.ఇటీవల తాలిన్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ ఒ.ఎం.ఎక్స్ వ్యవస్థతో చేరింది. ప్రస్తుత ప్రభుత్వం గట్టి ఆర్థిక విధానాలను అనుసరించింది. తద్వారా సమతుల్య బడ్జెటు, తక్కువ ప్రభుత్వరుణం సాధ్యపడింది.

ఏదేమైనా 2007 లో పెద్ద కరెంటు అక్కౌంటు లోటు, పెరుగుతున్న ద్రవ్యోల్బణం ఎస్టోనియా కరెన్సీపై ఒత్తిడి తెచ్చాయి. ఇది యూరోకు అనుగుణంగా ఉండి ఎగుమతి-ఉత్పత్తి చేసే పరిశ్రమలలో పెరుగుదల అవసరాన్ని నొక్కిచెప్పింది. ఎస్టోనియా ప్రధానంగా యంత్రాలు, పరికరాలు, కలప, కాగితం, వస్త్రాలు, ఆహార ఉత్పత్తులు, ఫర్నిచర్, లోహాలు, రసాయన ఉత్పత్తులను ఎగుమతి చేస్తుంది.^[193] ఎస్టోనియా సంవత్సరానికి 1.562 బిలియన్ కిలోవాటు విద్యుత్తును ఎగుమతి చేస్తుంది.^[193] అదే సమయంలో ఎస్టోనియా దిగుమతులలో యంత్రాలు, పరికరాలు, రసాయన ఉత్పత్తులు, వస్త్రాలు, ఆహార ఉత్పత్తులు, రవాణా పరికరాలు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి.^[193] ఎస్టోనియా సంవత్సరానికి 200 మిలియన్ కిలోవాట్ గంటల విద్యుత్తును దిగుమతి చేస్తుంది.^[193]

2007 - 2013 మధ్య ఎస్టోనియాలో వివిధ ఐరోపా సమాఖ్య స్ట్రక్చరల్ ఫండ్ల నుంచి 53.3 బిలియన్ క్రోయన్స్ (3.4 బిలియన్ యూరోలు) ప్రత్యక్ష మద్దతును పొంది ఎస్టోనియాలో అతిపెద్ద విదేశీ పెట్టుబడులను సృష్టించింది.^[194] ప్రధానంగా ఐరోపా సమాఖ్య ఇంధన, వ్యవస్థాపకత, పరిపాలనా సామర్ధ్యం, విద్య, సమాచార సమాజం, పర్యావరణ రక్షణ, ప్రాంతీయ, స్థానిక అభివృద్ధి, పరిశోధన అభివృద్ధి కార్యకలాపాలు, ఆరోగ్యం, సంక్షేమం, రవాణా, కార్మిక మార్కెటు వంటి రంగాలలో పెట్టుబడి పెట్టబడతాయి.^[195]

గణాంకాలు

Oskar Friberg is the last male Estonian Swede on the island of Vormsi who outlived the Soviet Occupation

Residents of Estonia by ethnicity (2017)[196]
Estonians			68.8%
Russians			25.1%
Ukrainians			1.8%
Belarusians			0.9%
Finns			0.6%
Others			2.9%

Population of Estonia 1970–2009. The changes are largely attributed to Soviet immigration and emigration.

ఎస్టోనియాలో రెండో ప్రపంచ యుద్ధానికి ముందు ఎస్టోనియన్లు 88% జనాభా ఉన్నారు. జాతీయ మైనారిటీలు మిగిలిన 12% ఉన్నారు.^[197] 1934 లో అతిపెద్ద అల్పసంఖ్యాక సమూహాలుగా రష్యన్లు, జర్మన్లు, స్వీడిష్లు, లాట్వియన్లు, యూదులు, పోల్స్, ఫింస్, ఇంగ్రియన్లు ఉన్నారు.

1881 లో ఎస్టోనియాలో బాల్టిక్ జర్మన్లు 5.3% (~ 46,700) నుండి 1934 నాటికి 1.3% (16,346) కు క్షీణించింది.^[197][198] ఎస్టోనియా స్వాతంత్ర్యం మద్య ఈప్రాంతంలోని ప్రజలు జర్మనీకి వలస పోవడం కారణంగా 19 వ శతాబ్దం ముగింపులో, 20 వ శతాబ్దంలో ప్రధానంగా జర్మనీకి చెందిన రష్యాలో రష్యనిజానికి మార్చే ప్రయత్నం కొనసాగింది.

1945 - 1989 మధ్యకాలంలో ఎస్టోనియన్ ప్రస్తుత సరిహద్దులలో ఉన్న జనాభాలో ఎస్టోనియన్ల జాతి ప్రజలు 61%కు పడిపోయింది. సోవియట్ ప్రోగ్రాం ప్రధానంగా రష్యా, ఉక్రెయిన్, బెలారస్ నుండి పట్టణ పారిశ్రామిక కార్మికుల సామూహిక వలసలను ప్రోత్సహించింది.అలాగే యుద్ధ వలసలు, జోసెఫ్ స్టాలిన్ సామూహిక బహిష్కరణలు, మరణశిక్షల కారణంగా 1989 నాటికి అల్పసంఖ్యాక ప్రజలు జనాభాలో మూడింట ఒక వంతు మంది ఉన్నారు. ఎందుకంటే ఎస్టోనియన్లు కానివారి సంఖ్య దాదాపు ఐదు రెట్లు అధికరించింది.

1980 ల ముగింపులో ఎస్టోనియన్లు వారి జనాభా మార్పును జాతీయ విపత్తుగా గుర్తించారు. సోవియట్ జాతీయీకరణ కార్యక్రమంలో భాగంగా ఎస్టోనియా ప్రజలను రష్యా నుండి బహిష్కరించడం కారణంగా సంభవించిన వలస విధానాల ఫలితంగా ఇది సంభవించింది. యు.ఎస్.ఎస్.ఆర్. నుండి ఎస్టోనియాకు చెందిన ప్రజల వలసలు, సైనిక వలసలు సంభవించాయి. స్వతంత్ర పునర్నిర్మాణం తర్వాత దశాబ్దంలో సంప్రదాయ రష్యన్లు పెద్ద ఎత్తున ఎస్టోనియా నుండి రష్యాకు వలసలు సాగించారు. 1994 లో రష్యన్ సైనిక స్థావరాల తొలగింపు తరువాత ఎస్టోనియాలో జాతి ఎస్టోనియన్ల నిష్పత్తి 2006 లో 61% నుండి 69%కు పెరిగింది.

ఆధునిక ఎస్టోనియా అనేది జాతిపరంగా వైవిధ్యమైన దేశంగా ఉంది. కానీ ఎస్టోనియా రెండు కౌంటీలలో ఎస్టోనియా జనాభా కేంద్రీకృతమై ఉన్నందున ఈ వైవిధ్యం దేశం అంతటా లేదు. 98.4% మంది ఎస్టోనియన్లు ఉన్న ఎస్టోనియాలోని 15 కౌంటీలలోని 13 కౌంటీలలో 80% పైగా ఎస్టోనియన్లు ఉన్నారు.హర్జు (రాజధాని నగరం, టాలిన్), ఇడా-వీరు కౌంటీలలో సంప్రదాయ ఎస్టోనియన్లు వరుసగా 60%, 20% ఇతర ప్రజలు ఉన్నారు. రష్యన్లు మొత్తం జనాభాలో 25.6% ఉన్నారు. కానీ హర్జూ జిల్లాలో 36% మంది ఇడా-విరు కౌంటీలో 70% మంది ఉన్నారు.

1925 లో ఆమోదించబడిన ఎస్టోనియన్ కల్చరల్ స్వయంప్రతిపత్తి చట్టం ఐరోపాలో ఆ సమయంలో ప్రత్యేకమైనదిగా భావించబడింది.^[199] రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఎస్టోనియాతో దీర్ఘకాలిక సంబంధాలను కలిగి ఉన్న 3,000 కన్నా ఎక్కువ మంది మైనారిటీలకు సాంస్కృతిక స్వయంప్రతిపత్తి మంజూరు చేయబడింది. సోవియట్ ఆక్రమణకు ముందు జర్మన్లు , యూదుల మైనారిటీలు సాంస్కృతిక మండలిని ఎన్నుకోగలిగారు. జాతీయ మైనారిటీల కోసం సాంస్కృతిక స్వయంప్రతిపత్తి చట్టం 1993 లో తిరిగి ప్రవేశపెట్టబడింది. చారిత్రాత్మకంగా, ఎస్టోనియా వాయవ్య తీరం, దీవుల్లోని పెద్ద భాగాలు స్థానికంగా రనారూట్స్‌లాస్డ్ (తీరప్రాంత స్వీడీస్) ప్రజలు ఉన్నారు.

ఇటీవలి సంవత్సరాలలో 1990 ల ప్రారంభంలో ఆస్తి సంస్కరణల కారణంగా తీరప్రాంత స్వీడన్ల సంఖ్య మళ్లీ దాదాపు 500 మంది ప్రజలు వరకు అధికరించింది. 2004 లో ఎస్టోనియాలో ఇంగ్రియన్ ఫిన్నిష్ మైనారిటీ సాంస్కృతిక మండలిని ఎన్నుకున్న తరువాత సాంస్కృతిక స్వయంప్రతిపత్తి ఇవ్వబడింది. ఎస్టోనియా స్వీడిష్ మైనారిటీ 2007 లో సాంస్కృతిక స్వయంప్రతిపత్తిని కూడా పొందింది.

సమాజం

A Viljandi folk dance group performing at Hedemora gammelgård, Sweden.

ఎస్టోనియన్ సమాజం గత ఇరవై సంవత్సరాలుగా గణనీయమైన మార్పులకు గురైంది. ఇది అత్యధిక స్థాయి కుటుంబ ఆదాయం పంపిణీ విధానం కలిగి ఉంది. ఐరోపా సమాఖ్య సగటు (2009 లో 31) కంటే గినా కోఎఫీషియంట్ స్థిరంగా ఉంది.^[200] అయితే ఇది స్పష్టంగా పతనం అయింది. 2012 జనవరిలో నమోదైన నిరుద్యోగం రేటు 7.7%.^[201]

ఆధునిక ఎస్టోనియా అనేది ఒక బహుళజాతి ప్రజలు నివసిస్తున్న దేశం. దీనిలో 2000 భాషా గణాంకాల ఆధారంగా 109 భాషలు మాట్లాడబడుతున్నాయని అంచనా.ప్రజలు తమ మాతృభాషగా 67.3% మంది ఎస్టోనియా భాషను, 29.7% రష్యన్, 3% ఇతర భాషలను మాట్లాడతారు.^[202] 2010 జూలై 2 నాటికి ఎస్టోనియా నివాసితులలో 84.1% మంది ఎస్టోనియన్ పౌరులు, 8.6% మంది ఇతర దేశాల పౌరులు, 7.3% మంది "నిశ్చితమైన పౌరసత్వం కలిగిన పౌరులు".^[203] 1992 నుండి సుమారు 1,40,000 మంది పౌరులు న్యూట్రలైజేషన్ పరీక్షల ద్వారా ఎస్టోనియన్ పౌరసత్వాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు.^[204]

ఎస్టోనియాలో 90% కంటే ఎక్కువ కౌంటీలలో సంప్రదాయ ఎస్టోనియన్లు ఉన్నారు. ఇది టాలిని వంటి భారీ పట్టణ కేంద్రాలకు విరుద్ధంగా ఉంది. ఇక్కడ ఎస్టోనియన్లు జనాభాలో 60% మంది ఉన్నారు. మిగిలిన వారు ఎక్కువగా సోవియట్ కాలంలో ఎస్టోనియాలో చేరిన రష్యన్, ఇతర స్లావిక్ నివాసులు ఉన్నారు.

2008 ఐక్యరాజ్యసమితి మానవ హక్కుల మండలి నివేదిక ఎస్టోనియా పౌరసత్వ విధానాన్ని "చాలా నమ్మదగినది"గా పేర్కొంది. ^[205] సర్వే ప్రకారం రష్యన్ కమ్యూనిటీలో 5% మాత్రమే సమీపకాలంలో రష్యాకు తిరిగి వచ్చారని భావిస్తున్నారు. ఎస్టోనియన్ రష్యన్లు వారి సొంత గుర్తింపును అభివృద్ధి చేశారు. ప్రతివాదులు సగానికి పైగా ఎస్టోనియన్ రష్యన్లు రష్యాలోని రష్యన్ల మద్య గమనించదగ్గ వ్యత్యాసం ఉందని గుర్తించారు. 2000 లలో నిర్వహించిన ఒక సర్వేతో ఫలితాన్ని పోల్చినప్పుడు రష్యా భవిష్యత్తు దృక్పథం ఎస్టోనియాకు మరింత అనుకూలమైనదని భావిస్తున్నారు. ^[206] ఎస్టోనియా సోవియట్ మొదటి సోవియట్ రిపబ్లిక్ అయ్యింది. స్వలింగ జంటల పౌర సంఘాలను చట్టబద్ధం చేసింది. ఈ చట్టం అక్టోబరు 2014 లో ఆమోదించబడింది. 2016 జనవరి 1 నుండి అమల్లోకి వచ్చింది.^[207]

213 నుండి పరిశోధన అధ్యయనం ప్రకారం 53.3% ఎథ్నిక్ ఎస్టోనియా యువత నార్డిక్ ఐడెంటిటీ వారికి చాలా ముఖ్యమైనదిగా భావిస్తారు. "బాల్టిక్" గుర్తింపు సమూహంలో 52.2% మంది ఒకే జాతికి చెందినవారు ఉన్నారు.^[208]

ఎస్టోనియన్ యువకులు తమ గుర్తింపు ఫిన్స్ మాదిరిగానే ఉంది. ఒక వ్యక్తి పౌరుడిగా ఉండటం, ఫెనో-ఉగ్రిక్ నార్డిక్ సంబంధించిన పౌరులు, ఐరోపాలో మాకు, లాటియన్ల మధ్య సాధారణ గుర్తింపు ఉంది - ఇది ఫిన్లాండ్, స్వీడన్ యువకుల కంటే ఇక్కడ బలంగా ఉంది.^[208]

నగరీకరణ

ఎస్టోనియా రాజధాని టాలిన్ అతిపెద్ద నగరంగా ఉంది. ఇది ఎస్టోనియా ఉత్తర తీరంలో, గల్ఫ్ ఆఫ్ ఫిన్లాండ్ వెంట ఉంది. దేశంలో 33 నగరాలు, అనేక పారిష్ పట్టణాలు ఉన్నాయి. మొత్తంగా 47 లిన్నా ఉన్నాయి. "లిన్"తో ఆంగ్ల భాషలో "నగరాలు", "పట్టణాలు" ఉన్నాయి. జనాభాలో 70% కంటే ఎక్కువ మంది పట్టణాలలో నివసిస్తున్నారు. 20 అతిపెద్ద నగరాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి: ఎస్టోనియన్ నగరాలు

మతం

Religion	2000 Census[209]		2011 Census[210]
	Number	%	Number	%
Orthodox Christians	143,554	12.80	176,773	16.15
Lutheran Christians	152,237	13.57	108,513	9.91
Baptists	6,009	0.54	4,507	0.41
Roman Catholics	5,745	0.51	4,501	0.41
Jehovah's Witnesses	3,823	0.34	3,938	0.36
Old Believers	2,515	0.22	2,605	0.24
Christian Free Congregations	223	0.02	2,189	0.20
Earth Believers	1,058	0.09	1,925	0.18
Taara Believers			1,047	0.10
Pentecostals	2,648	0.24	1,855	0.17
Muslims	1,387	0.12	1,508	0.14
Adventists	1,561	0.14	1,194	0.11
Buddhists	622	0.06	1,145	0.10
Methodists	1,455	0.13	1,098	0.10
Other religion	4,995	0.45	8,074	0.74
No religion	450,458	40.16	592,588	54.14
Undeclared	343,292	30.61	181,104	16.55
Total1	1,121,582	100.00	1,094,564	100.00

¹Population, persons aged 15 and older.

1644 లో నిర్మించిన Ruhnu stave చర్చి, ఎస్టోనియాలో పురాతన మనుగడలో ఉన్న చెక్క భవనం

హెన్రీ లివొనియన్ క్రానికల్ ఆధారంగా క్రైస్తవీకరణకు ముందు ఓసేలియన్లకు థరపిటా ప్రధానమతంగా ఉంది.^[211]

ఎస్టోనియా 13 వ శతాబ్దంలో ట్యుటోనిక్ నైట్స్ ద్వారా క్రైస్తవమత దేశంగా చేయబడింది. సంస్కరణ సమయంలో ప్రొటెస్టాంటిజం వ్యాప్తిచెందింది. 1686 లో ఎస్టోనియాలో లూథరన్ చర్చి అధికారికంగా స్థాపించబడింది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ముందు ఎస్టోనియాలో దాదాపు 80% ప్రొటెస్టెంట్ కాల్వినిజం, అలాగే ఇతర ప్రొటెస్టంట్ శాఖలకి అనుగుణంగా ఉన్న వ్యక్తులతో అత్యధికంగా లూథరన్ చర్చి అనుయాయులుగా ఉన్నారు.^{[212][213][214]} చాలామంది ఎస్టోనియన్లు దేశం మతపరంగా ఉండరాదని పేర్కొన్నారు. ఎందుకంటే 19 వ శతాబ్దంలో మతం జర్మన్ భూస్వామ్య పాలనతో ముడిపడి ఉంది.^[215] చారిత్రాత్మకంగా టార్టు కౌంటీలోని లేక్ పీపుస్ ప్రాంతానికి సమీపంలో మరొక మైనారిటీ మతం రష్యన్ ఓల్డ్-నమ్మిన ఉంది.

ప్రస్తుతం ఎస్టోనియా రాజ్యాంగం ప్రజలకు మతస్వేచ్ఛను కలిగిస్తూ చర్చిని, ప్రభుత్వాన్ని విభజిస్తుంది. మతం విశ్వాసం గోప్యతకు వ్యక్తిగత హక్కులకు హామీ ఇస్తుంది.^[216] డెంత్సు కమ్యూనికేషన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఐ.ఎన్.సి. ఆధారంగా ఎస్టోనియా ప్రపంచంలో మతవిశ్వాసం తక్కువగా ఉన్న దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. 75.7% జనాభాలో అవిశ్వాసులమని చెప్పుకుంటారు. యురోబోర్మీ పోల్ 2005 ప్రకారం ఎస్టోనియన్లలో కేవలం 16% మంది మాత్రమే దేవుని పట్ల నమ్మకం ఉంటుందని అంగీకరిస్తున్నారు.ఎస్టోనియా అన్ని దేశాలలో అతి తక్కువ నమ్మకం కలిగిన దేశంగా ఉంది.^[217] లూథరన్ వరల్డ్ ఫెడరేషన్ ప్రకారం చారిత్రక లూథరన్ తెగలు 1,80,000 మంది నమోదైన సభ్యులతో పెద్ద ఉనికిని కలిగి ఉన్నాయి.^[218]

2012 లో యురోబ్రోమీటర్ ద్వారా ఐరోపా సమాఖ్యలో మత విశ్వాసం గురించి నిర్వహించిన ప్రజాభిప్రాయసేకరణలో ఎస్టోనియాలో 45% మంది ఎస్టోనియాలో అతి పెద్ద మతం క్రైస్తవ మతం అని గుర్తించాయి.^[219] ఈస్టోనియా ఆర్థడాక్స్ ఎస్టోనియాలో అతిపెద్ద క్రైస్తవ సమూహంగా ఉంది. ఈస్టోనియాలో ఈస్టర్న్ ఆర్థడాక్స్ 17% ^[219] ప్రొటెస్టంటులు 6%, ఇతర క్రైస్తవులు 22% ఉన్నారు. ఏమతానికి చెందని వారు 22%, నాస్తికుల శాతం 15%, 15% వరకు అస్పష్టమైన ప్రజలు ఉన్నారు.^[219]

2015 లో ఎస్టోనియా జనాభాలో 51% మంది క్రైస్తవులు, 45% మతపరంగా అనుబంధంగా లేరని- నాథీస్ట్స్, ఎగ్నోస్టిక్స్, వారి మతాన్ని "ప్రత్యేకమైన నథింగ్"గా పేర్కొన్నవారు,2 % ఇతర విశ్వాసాలకు చెందినది.^[220] క్రైస్తవులలో 25% ఈస్ట్రన్ ఆర్థోడాక్స్, 20% లుథెరాన్స్, 5% ఇతర క్రైస్తవులు, 1% రోమన్ క్యాథలిక్ ఉన్నారు.^[221] మతపరంగా అనుబంధించబడని వారిలో 9% మంది నాస్తికులుగా, 1% అజ్ఞేయవాదిగా, 35% ఏమతవిశ్వాసం ప్రకటించనివారుగా ఉన్నారు.^[222]

సెయింట్ ఓలాఫ్స్ చర్చ్, టాలిన్ 1549 నుండి 1625 వరకు ప్రపంచంలోని అత్యంత ఎత్తైన భవనం

లూథరనిజం దేశంలో అతిపెద్ద మతపరమైన వర్గంగా ఉంది. 1,60,000 సంప్రదాయ ఎస్టానియన్లు (లేదా జనాభాలో 13%) వరల్డ్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ చర్చెస్ వంటి ఇతర సంస్థలు 2,65,700 ఎస్టోనియన్లు లూథరన్‌లుగా ఉన్నారని నివేదిస్తున్నాయి.^[223] అదనంగా, 8,000-9,000 మంది సభ్యులు విదేశాల్లో ఉన్నారు.

తూర్పు సంప్రదాయ క్రైస్తవ మతాన్ని అనుసరిస్తున్న నివాసులు మరో పెద్ద సమూహంగా ఉన్నారు.దీనిని ప్రధానంగా రష్యన్ మైనారిటీ ప్రజలు అభ్యసించేవారు. రష్యన్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చి 1,50,000 మంది సభ్యులతో రెండవ అతిపెద్ద మతంగా ఉంది. గ్రీక్-ఆర్థోడాక్స్ ఎక్యుమెనికల్ ప్యాట్రిచ్చాట్ ప్రకారం ఎస్టోనియన్ అపోస్టోలిక్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చిలో మరొక 20,000 మంది సభ్యులు ఉన్నారని పేర్కొన్నది. అందువలన పౌరసత్వం సంబంధించి లూథరనిజం, ఆర్థోడాక్సీ అనుచరుల సంఖ్య దాదాపు సమానంగా ఉంటుంది. ఎస్టోనియాలోని కాథలిక్కులు లాటిన్ అపోస్టోలిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ను కలిగి ఉన్నాయి.

2000 జనాభా లెక్కల ప్రకారం (కుడివైపున ఉన్న పట్టికలో) తారా నమ్మకం^{[224][225][226]} లేదా ఎస్టోనియాలోని మౌస్కోలో సుమారు 1,000 మంది అనుచరులు ఉన్నారు. యూదు సమాజం 1,900 జనాభా ఉన్నారని అంచనా వేయబడింది (ఎస్టోనియాలోని యూదుల చరిత్ర చూడండి). సుమారు 68,000 మంది తమను తాము నాస్తికులుగా భావిస్తారు.^[227]

భాషలు

The Finnic languages

ఎస్టోనియా అధికారిక భాష ఎస్టోనియన్ యురాలిక్ భాషాకుటుంబానికి చెందిన ఫిన్నిక్ శాఖకు చెందినది.ఇది యురాలిక్ భాషకు చెందిన ఫిన్నిక్ భాషగా ఫిన్లాండ్లో వాడుకలో ఉంది. గల్ఫ్ ఆఫ్ ఫిన్లాండ్ మరొక వైపున వాడుకలో ఉన్న ఫిన్నిష్ భాషకు ఎస్టోనియన్ భాషకు సన్నిహితసంబంధం ఉంది. ఫిన్నిష్ భాష ఇండో-యూరోపియన్ సంతతికి చెందిన ఐరోపాలోని కొన్ని భాషలలోనిది కాదు. మరికొన్ని ఇతర భాషాపదజాలం ఎస్టోనియా భాషలో విలీనం అయింది.పదజాలంతో కొన్ని అతివ్యాప్తులు ఉన్నప్పటికీ ఇండో-యూరోపియన్ భాషలైన భారతీయ, స్వీడిష్, లాట్వియన్, రష్యన్ భాషలతో ఎస్టోనియా, ఫిన్నిష్ సమీప సంబంధం కలిగి లేవు.

ఎస్టోనియన్, జర్మేనిక్ భాషలు చాలా భిన్నమైన మూలాలు అయినప్పటికీ ఎస్టోనియన్ జర్మన్ భాషలలో అనేక సారూప్య పదాలను గుర్తించవచ్చు. ఉదాహరణకు జర్మనీ పాలన కాలంలో సాధారణ జర్మన్ (మధ్యలో జర్మన్), హై జర్మన్ (ప్రామాణిక జర్మన్లతో సహా) నుండి జర్మనీ భాషల నుండి పదజాలం దాదాపుగా మూడో వంతు భాషలోకి వచ్చింది. తక్కువగా శాక్సన్, హై జర్మన్ పదాలు 22%-25% వరకు ఉన్నాయని అంచనా వేస్తున్నారు. శాక్సన్ పదజాలం 15% ఉంది.

దక్షిణ ఈస్టోనియా (వొరొ, సెటో సహా) దక్షిణ ఈస్టోనియాలో వాడుకలో ఉంది. ఇది ఉత్తర ఎస్టోనియా నుండి వంశపారంపర్యంగా ఉంటుంది. కానీ సాంప్రదాయకంగా అధికారిక మాండలికాలు "ఎస్టోనియన్ భాష మాండలికాలు "గా ఉన్నాయి కాని ప్రత్యేక భాష (లు) కాదు.^[228]

1944 నుండి 1991 వరకు రష్యన్ ఎస్టోనియన్ ఎస్ఎస్ఆర్ అనధికారిక భాషగా ఉంది. సోవియట్ యుగంలో తప్పనిసరి రెండవ భాషగా బోధించబడుతున్నందున రష్యన్ ఇప్పటికీ ద్వితీయ భాషగా వాడుకలో ఉంది. 1998 లో మాజీ సోవియట్ యూనియన్ (ప్రధానంగా రష్యన్ ఎస్.ఎఫ్.ఎస్.ఆర్) నుండి వచ్చిన తొలి, రెండవ తరం పారిశ్రామిక వలసదారులు ఎస్టోనియా భాషను మాట్లాడలేదు.^[229] అయినప్పటికీ 2010 నాటికి 64.1% మంది సంప్రదాయ ఎస్టోనియన్లు ఎస్టోనియన్ మాట్లాడతారు.^[230] తరువాత ఎక్కువగా రష్యన్ మాట్లాడే జాతి మైనార్టీలు, రాజధాని నగరం టాలిన్ని, ఇడా-వర్మాలోని పారిశ్రామిక పట్టణ ప్రాంతాల్లో ఎక్కువగా నివసిస్తున్నారు.

13 వ నుండి 20 వ శతాబ్దం వరకు ముఖ్యంగా ఎస్టోనియాలో ముఖ్యంగా తీరప్రాంతాలలో, ద్వీపాలలో (ఉదా. హియాయుమా, వర్మీ, రుహ్ను; స్వీడిష్ లో, డాగో, ఓర్మో, రన్ఓ, వరుసగా) బాల్టిక్ సముద్రం తీరప్రాంతాలలో స్వీడిష్ భాష వాడుకగా ఉన్న ప్రజలు నివసించారు. ప్రస్తుతం వారు దాదాపుగా అదృశ్యమైయ్యారు. స్వీడిష్ మాట్లాడే మైనారిటీ పార్లమెంటులో ప్రాతినిధ్యం వహించింది. పార్లమెంటరీ చర్చల్లో వారి మాతృభాషను ఉపయోగించుకునే హక్కు ఉంది.

1918 నుండి 1940 వరకు ఎస్టోనియా స్వతంత్రంగా ఉన్నప్పుడు స్వీడిష్ సంఘం బాగా గౌరవించబడింది. స్వీడిష్ మెజారిటీ కలిగిన మునిసిపాలిటీలు ప్రధానంగా తీరప్రాంతానికి చెందినవారు స్వీడిష్ భాషను ఉపయోగించారు. స్వీడిష్-ఎస్టోనియన్ సంస్కృతిలో ఒక భాగంగా చోటుచేసుకుంది. అయినప్పటికీ చాలామంది స్వీడిష్ మాట్లాడే ప్రజలు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసే ముందు స్వీడన్‌కు పారిపోయారు. అంటే 1944 లో సోవియట్ సైన్యం ఎస్టోనియా మీద దాడి చేయడానికి ముందు. అనేక ఇతర ప్రాంతాల మాదిరిగా కాకుండా స్వీడన్ ప్రభావం లయనే కౌంటీలోని నోరౌట్సి పారిష్‌లో ప్రత్యేకంగా విలక్షణంగా ఉంటుంది. ఇక్కడ ద్విభాషా ఎస్టోనియన్, స్వీడిష్ పేర్లు వీధి చిహ్నాలు ఉన్న అనేక గ్రామాలు ఉన్నాయి.^[231][232]

ఎస్టోనియన్ విద్యార్థులు నేర్చుకున్న అత్యంత సాధారణ విదేశీ భాషలు ఆంగ్లం, రష్యన్, జర్మన్, ఫ్రెంచ్. ఇతర ప్రముఖ భాషలలో ఫిన్నిష్, స్పానిష్, స్వీడిష్ ఉన్నాయి.^[233]

విద్య, సైంస్

The University of Tartu is one of the oldest universities in Northern Europe and the highest-ranked university in Estonia.

ఎస్టోనియాలో అధికారిక విద్యాచరిత్ర 13 వ - 14 వ శతాబ్దాల్లో మొదటి రాజవంశం కేథడ్రాల్ పాఠశాలలను స్థాపించడంతో ప్రారంభం అయింది.^[234] ఎస్టోనియన్ భాషలో మొట్టమొదటి ప్రైమర్ 1575 లో ప్రచురించబడింది. 1632 లో స్వీడిష్ రాజు రెండవ గుస్తావ్ అడాల్ఫ్‌చే టార్టు విశ్వవిద్యాలయం పురాతన విశ్వవిద్యాలయం స్థాపించబడింది. 1919 లో విశ్వవిద్యాలయ కోర్సులు మొదట ఎస్టోనియన్ భాషలో బోధించబడ్డాయి.

ఎస్టోనియాలో నేటి విద్య సాధారణ వృత్తి, అభిరుచిగా విభజించబడింది. విద్యా వ్యవస్థ నాలుగు స్థాయిలు: ప్రీ-పాఠశాల, ప్రాథమిక, ద్వితీయ, ఉన్నత విద్యపై ఆధారపడి ఉంది.^[235] పాఠశాలల విస్తృత నెట్వర్కు విద్యాసంస్థలు స్థాపించడానికి మద్దతు ఇచ్చాయి. ఈస్టోనియా విద్యా వ్యవస్థలో ప్రభుత్వ, మునిసిపల్, ప్రైవేట్ సంస్థలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం ఈస్టోనియాలో 589 పాఠశాలలు ఉన్నాయి.^[236]

ఇంటర్నేషనల్ స్టూడెంట్ అసెస్మెంట్ కోసం ప్రోగ్రామ్ ఆధారంగా ఎస్టోనియాలో వ్యాయామశాల విద్యార్థుల పనితీరు ప్రపంచంలోనే అత్యధికంగా ఉందని భావిస్తున్నారు. 2010 లో దేశం విద్యా వ్యవస్థ నాణ్యత ప్రపంచంలో 13 వ స్థానంలో నిలిచింది. ఇది ఒ.ఇ.సి.డి. సగటు కంటే అధికంగా ఉంది.^[237] అంతేకాక 25-64 సంవత్సరాల వయస్సులో ఉన్న 89% మంది ఎస్టోనియా వయోజనులు ఉన్నత-స్థాయి డిగ్రీకి సమానమైన ఉన్నత పాఠశాల డిగ్రీ సాధించారు. పారిశ్రామిక ప్రపంచంలో అత్యధిక స్థాయిలో ఇది ఒకటి.^[238]

Building of the Estonian Students' Society in Tartu. It is considered to be the first example of Estonian national architecture.^[239] The Treaty of Tartu between Finland and Soviet Russia was signed in the building in 1920.

టార్టులో ఎస్టోనియన్ స్టూడెంట్స్ సొసైటీ భవనం ఇది ఎస్టోనియన్ జాతీయ నిర్మాణకళకు మొదటి ఉదాహరణగా పరిగణించబడుతుంది. 2008 ఆగస్టులో దక్షిణ జార్జియా యుద్ధంలో జార్జియాకు మద్దతుగా ఎస్టోనియన్‌తో పాటు జార్జియన్ జెండా ఎగురవేసింది. 1920 లో ఫిన్లాండ్, సోవియట్ రష్యా మధ్య టార్టు ఒప్పందం ఈ భవనంలో సంతకం చేయబడింది.

ఎస్టోనియాలో అకడమిక్ ఉన్నత విద్య మూడు స్థాయిలలో విభజించబడింది: బ్యాచిలర్స్, మాస్టర్స్, డాక్టరల్ స్టడీస్. కొన్ని ప్రత్యేకతలు (ప్రాథమిక వైద్య అధ్యయనాలు, పశువైద్య, ఫార్మసీ, డెంటిస్ట్రీ, ఆర్కిటెక్ట్-ఇంజనీర్, ఒక తరగతిలో గురువు కార్యక్రమం) బ్యాచిలర్, మాస్టర్స్ స్థాయిలు ఒక విభాగంగా ఉంది.^[240] ఎస్టోనియన్ ప్రజా విశ్వవిద్యాలయాలు ఉన్నత విద్యా సంస్థల కంటే ఎక్కువగా స్వయంప్రతిపత్తి కలిగివున్నాయి. యూనివర్సిటీ విద్యా జీవితాన్ని నిర్వహించడంతో పాటు విశ్వవిద్యాలయాలు కొత్త పాఠ్యాంశాలను రూపొందించి ప్రవేశ నిబంధనలు, షరతులను ఏర్పరుస్తాయి. బడ్జెట్ను ఆమోదించడం, అభివృద్ధి ప్రణాళికను ఆమోదించడం, రెగ్టర్ని ఎన్నుకోవడం, ఆస్తులకు సంబంధించి పరిమిత నిర్ణయాలు తీసుకోవడం వంటి బాధ్యతలు నిర్వహిస్తుంది. ^[241] ఎస్టోనియాలో ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు విశ్వవిద్యాలయాల ఉన్నాయి. టాటా విశ్వవిద్యాలయం, టాలిన్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ టెక్నాలజీ, టాలిన్ విశ్వవిద్యాలయం, ఎస్టోనియన్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ లైఫ్ సైన్సెస్, ఎస్టోనియన్ అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్స్; అతిపెద్ద ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయం ఎస్టోనియన్ బిజినెస్ పాఠశాల ఉన్నాయి.

ESTCube-1 is the first Estonian satellite.

• ఇ.ఎస్.టి. క్యూబ్ -1:-సూక్ష్మ ఉపగ్రహ కక్ష్య గ్లోబ్ ఎస్టోనియాకు ప్రసారం అవుతోంది
• ఇ.ఎస్.టి. క్యూబ్-2 :- మొదటి ఎస్టోనియన్ ఉపగ్రహం.

" ఎస్టోనియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ " అనేది సైన్స్ నేషనల్ అకాడమీగా ఉంది. ఇది ప్రాథమిక, అనువర్తిత పరిశోధనను చేపట్టిన బలమైన లాభాపేక్షలేని పరిశోధన సంస్థలుగా నేషనల్ కెమికల్ ఫిజిక్స్, బయోఫిజిక్స్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఉన్నాయి. 1950 ల చివరిలో టార్టులో, టాలిన్లో మొట్టమొదటి కంప్యూటర్ కేంద్రాలు స్థాపించబడ్డాయి. 1980 లలో సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజనీరింగ్ ప్రమాణాల అభివృద్ధిలో ఎస్టోనియన్ నిపుణులు సోవియెట్ యూనియన్ మంత్రివర్గాలకు సహకరించారు.^[242][243] 2011 నాటికి ఈస్టోనియా రీసెర్చ్ అండ్ డెవెలప్మెంట్ దాని జి.డి.పి.లో 2.38% ఉంది. ఐరోపా సమాక్య సగటు సగటు 2.0%తో పోలిస్తే ఇది అధికం.^[244] ఎస్టోనియాకు చెందిన ఫెరీరిచ్ జార్జ్ విల్హెమ్ వాన్ స్ట్రువ్, ఎర్నస్ట్ ఒపిక్, జాన్ ఐనాస్టో, జీవశాస్త్రవేత్త కార్ల్ ఎర్నెస్ట్ వాన్ బేర్, జాకబ్ వాన్ యెస్కుల్ల్ ప్రముఖ శాస్త్రవేత్తలు ఉన్నారు. విల్హేంమ్ ఓస్ట్వాల్డ్, కార్ల్ స్చ్మిడ్ట్, ఆర్థికవేత్త రాగ్నర్ నర్క్‌సే గణిత శాస్త్రవేత్త ఎడ్గార్ క్రోన్, పరిశోధకులు లూడివిగ్ పుసాప్ప్, నికోలాయ్ పిరోరోవ్, భౌతిక శాస్త్రవేత్త థామస్ జోహన్ సీబెక్, రాజకీయ శాస్త్రవేత్త రీన్ తజేరేపె, మనస్తత్వవేత్త ఎండెల్ తూల్వింగ్, రిస్తొ నాటాన్, సెమియోటిషియన్ యురి లోట్మన్ రసాయన శాస్త్రవేత్తలుగా ఉన్నారు.

" న్యూ సైంటిస్ట్ " ఈస్టోనియా ప్రభుత్వం ప్రాయోజిత వ్యక్తిగత జన్యు సమాచార సేవను అందించే మొదటి దేశం అని పేర్కొన్నది.జన్యువులను వయోజన-ప్రారంభ మధుమేహం, కార్డియోవాస్కులర్ వ్యాధులు వంటి పరిస్థితులకు అదనపు రోగాలకు కారణమయ్యే వారికి భవిష్యత్తులో అనారోగ్యాలను తగ్గించడానికి, నిరోధించడానికి గురి చేస్తారు. ప్రభుత్వం 1.3 మిలియన్ల మంది పౌరులకు 1,00,000 మందికి డి.ఎన్.ఎ. ఆధారంగా జీవనశైలి సలహాలను అందించాలని యోచిస్తోంది.^[245]

Culture

ప్రధాన వ్యాసాలు: Culture of Estonia and List of Estonians

ఈస్టోనియా సంస్కృతిని స్థానిక వారసత్వం ఆధిపత్యం చేస్తుంది. ఇది ఎస్టోనియా భాషకు ప్రాతినిథ్యం వహిస్తూ ప్రధానంగా నార్డిక్, యూరోపియన్ సాంస్కృతిక అంశాలను కలిగి ఉంటుంది. చరిత్ర, భౌగోళిక ఉనికి కారణంగా ఎస్టోనియా సంస్కృతిని పొరుగున ఉన్న ప్రాంతాలైన ఫిన్నీక్, బాల్టిక్, స్లావిక్, జర్మనీ ప్రజల సంప్రదాయాలు అలాగే మాజీ ప్రధాన పాలనాధికారాలైన స్వీడన్, రష్యా దేశాల సాంస్కృతిక అభివృద్ధి ప్రభావితం చేశాయి.

ప్రస్తుతం ఈస్ట్రన్ సమాజం పరిమితమైన ప్రభుత్వం సిద్ధాంతాలకు, కేంద్రీకృత అధికారశక్తిని, అవినీతిని నిరుత్సాహపరుస్తూ స్వేచ్ఛను, ఉదారవాదాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది. ప్రొటెస్టెంట్ పని నియమావళి సాంస్కృతిక ప్రధానమైనదిగా ఉండి ఉచిత విద్య అనే అత్యున్నత బహుమతి అందించే సంస్థగా ఉంది. ఇతర నార్డిక్ దేశాలలో ప్రధాన స్రవంతి సంస్కృతి వలెనే ఎస్టోనియన్ సంస్కృతి ఆధ్యాత్మిక వాస్తవికతలతో సాంప్రదాయ జీవనవిధానంతో నిర్మించడాన్ని గమనించవచ్చు. ఆచరణాత్మక కారణాలతో విస్తృతమైన సమసమాజ వారసత్వం (చూడండి: ఎవ్రిమాన్ కుడి, సార్వత్రిక ఓటు హక్కు), సహజప్రకృతితో సన్నిహితత్వంతో (చూడండి: వేసవి కాటేజ్) ఎస్టోనియన్ సంస్కృతి రూపొందించబడింది.

ఎస్టోనియన్ అకాడెమి ఆఫ్ ఆర్ట్స్ కళలు, డిజైన్, నిర్మాణకళ, మాధ్యమం, కళాచరిత్ర, సంప్రదాయంలో (ఎస్టోనియా: ఎస్తేట్ కున్టికాకాడెమియా, ఎ.కె.) ఉన్నత విద్యను అందిస్తోంది. అయితే టార్టు విశ్వవిద్యాలయం అనుబంధిత " విల్జండి కల్చర్ అకాడెమీ ఆఫ్ టార్టు " స్థానిక నిర్మాణశైలి, స్థానిక లోహపు తయారీపని, స్థానికంగా వస్త్ర తయారీ రూపకల్పన, సాంప్రదాయక హస్తకళ, సంప్రదాయ సంగీతం (జాజ్, చర్చి సంగీతం) వంటి రంగాలలో కృషిచేస్తూ స్థానిక సంస్కృతికి ప్రజాదరణ అభివృద్ధి చేస్తుంది. 2010 లో ఎస్టోనియాలో 245 మ్యూజియమ్లు ఉన్నాయి. ఇందులో 10 మిలియన్ల కంటే అధికంగా వస్తువులు సేకరించబడి ఉన్నాయి.^[246]

సంగీతం

The Estonian Song Festival is UNESCO's Masterpiece of the Oral and Intangible Heritage of Humanity.

ఎస్టోనియన్ సంగీతం గురించి సాక్సో గ్రామటికాస్ " గెస్టా డానారుం "లో మొట్టమొదటి సారిగా ప్రస్తావన చేయబడింది. (సుమారుగా 1179).^[247] యుద్ధం కొరకు ఎదురుచూస్తున్న సమయంలో రాత్రి సమయంలో ఎస్టోనియన్ యోధులు గానం చేసిన పాటల గురించి సాక్సో ప్రస్తావించింది. పాత జానపదగీతాలను " రెజివార్స్ " అని పిలువబడతాయి. ఈ సంప్రదాయాన్ని బాల్టిక్ ఫిన్నిషు ప్రజలు అందరూ పాటిస్తుంటారు. రిథమిక్ జానపద పాటలు వాటి స్థానాన్ని ఆక్రమించిన సమయంలో 18 వ శతాబ్దం వరకు ఎస్టోనియన్ల మధ్య రూనిక్ గానం బాగా విస్తరించింది.^{[ఆధారం చూపాలి]}

ఒకప్పుడు గొర్రెలకాపరులు విస్తరించిన ప్రాంతాలలో సాంప్రదాయిక వాయు ఆధారిత సంగీతవాయిద్యాలు విస్తారంగా వ్యాపించినా ఇప్పుడు మరింత సాధారణంగా ప్రజలందరి చేత ఉపయోగించబడుతున్నాయి. ఫిడేల్, జితార్, కంసెర్టినా, అకార్డియన్ వంటి ఇతర సాధనాలు పోల్కా సంగీతంతో ఇతర నృత్య సంగీతంతో చేర్చి ఉపయోగిస్తారు. కన్నెల్ ఒక స్థానిక ఉపకరణం ఇప్పుడు ఎస్టోనియాలో మరింత ప్రజాదరణ పొందింది. 2008 లో విల్జాండిలో ఒక స్థానిక సంగీత సంరక్షణ కేంద్రం ప్రారంభించబడింది.^[248]

2010 నుండి ఆర్వో పార్ట్ ప్రపంచం అత్యధికంగా ప్రదర్శనలు ఇచ్చిన స్వరకర్త

ఎస్టోనియా సాంగ్ ఫెస్టివల్స్ (లాలుపిడు) సంప్రదాయం 1869 లో ఎస్టోనియా జాతీయ చైతన్యాన్ని ప్రారంభించింది. ప్రస్తుతం ఇది ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ఔత్సాహిక బృంద సంఘటనలలో ఒకటిగా మారింది. 2004 లో 1,00,000 మంది సాంగ్ ఫెస్టివల్లో పాల్గొన్నారు. 1928 నుండి టాలిన్ సాంగ్ ఫెస్టివల్ గ్రౌండ్స్ (లౌలెవ్లాజాక్) జూలైలో ప్రతి ఐదు సంవత్సరాలకు ఒకసారి నిర్వహిస్తుంది. 2014 జూలైలో చివరి పండుగ జరిగింది. అంతేకాక యూత్ సాంగ్ ఉత్సవాలు ప్రతి 4-5 ఒకసారి జరిగాయి. వాటిలో చివరివి 2017 లో జరిగాయి.^[249]

19 వ శతాబ్దంలో ఎస్టోనియాలో రుడోల్ఫ్ టోబియాస్, మినా హర్మా, మార్ట్ సార్, ఆర్టుర్ కాప్, జుహాన్ ఎవిక్, అలెక్సాండర్ కునిలిడ్, ఆర్టుర్ లేమ్బా, హీనో ఎల్లర్ వంటి వృత్తిపరమైన సంగీతకారులు ఉద్భవించారు. ఎస్టోనియాలో ఆర్వో పార్ట్, ఎడార్డ్ ట్యూబిన్, వేల్జో టోర్మిస్లు వంటి స్వరకర్తలు ఉన్నారు.^{[ఆధారం చూపాలి]} 2014 లో ఆర్వో పార్ట్ వరుసగా నాలుగో సంవత్సరం ప్రపంచంలో అత్యధికంగా ప్రదర్శనలు అందించిన జీవన స్వరకర్తగా గుర్తించబడ్డాడు.^[250]

బారిటోన్ జార్జ్ ఓట్స్ ఒక ఒపెరా గాయనిగా ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రఖ్యాతి సాధించింది.

ఎస్టోనియా ప్రముఖ సంగీతం కళాకారుడు కెర్లి కోయివ్ ఐరోపాలో ప్రజాదరణ పొందింది. అలాగే ఉత్తర అమెరికాలో మితమైన ప్రజాదరణ పొందింది. ఆమె 2010 డిస్నీ చిత్రం ఆలిస్ ఇన్ వండర్ల్యాండు, అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలలోని టెలివిజన్ సిరీస్ స్మాల్‌విల్లేలకు సంగీతాన్ని అందించింది.

2001 లో టనేల్ పడర్, డేవ్ బెంటన్ ప్రదర్శించిన పాట "ఎవరీబడి" పాటతో ఎస్టోనియా యూరోవిజన్ సాంగ్ కాంటెస్టును గెలుచుకుంది. 2002 లో ఎస్టోనియా ఈవెంటుకు ఆతిథ్యం ఇచ్చింది. మార్జా లీస్ ఇలస్ రెండు సందర్భాలలో (1996, 1997) ఎస్టోనియా తరఫున పోటీలో పాల్గొన్నది. ఎలా ఇయిస్ ఎట్టీ, కోయిట్ టూమ్, ఎవెలిన్ శామ్యూల్ యూరోజైనియన్ పాటలపోటీలో ప్రజాదరణను పొందారు. లెన్నా కుర్మామా గాయకుడిగా ఐరోపాలో ^{[ఆధారం చూపాలి]} ఆమె బ్యాండ్ వెనిలా నింజాతో చాలా ప్రజాదరణ పొందింది. అర్బన్ సింఫొనీతో "రాండాజాద్", ఎస్టోనియా భాషలో యు.కె, బెల్జియం, స్విట్జర్లాండులలో పాడిన మొదటి పాటగా గుర్తించబడుతుంది.

సాహిత్యం

Jaan Kross is the most translated Estonian writer.

ఎస్టోనియన్ సాహిత్యంలో ఎస్టోనియన్ భాషలో (సుమారు 1 మిలియన్ స్పీకర్లు) వ్రాసిన పుస్తకాలు ఉన్నాయి.^[251] నార్తన్ క్రూసేడ్స్ తరువాత ఎస్టోనియాను 13 వ శతాబ్దం నుంచి 1918 వరకు జర్మనీ, స్వీడన్, రష్యా ఆధిపత్యం చేసిన ఫలితంగా ఎస్టోనియా భాషలో సాహిత్య రచనలు కొన్ని మాత్రమే ఉన్నాయి. వ్రాతపూర్వకం లభించిన ఎస్టోనియన్ రచనలు పురాతన రికార్డులు 13 వ శతాబ్దానికి చెందినవై ఉన్నాయి. లినోనియాలోని హెన్రీ క్రానికల్‌లో లివియోనియే ఆరంభం అయింది. ఇందులో ఎస్టోనియాలో ప్రదేశాల పేర్లు, పదాలు, వాక్యాలు శకలాలు ఉన్నాయి. లిబెర్ సెన్సస్ డేనియా (1241) ఈస్టొనియన్ ప్రదేశాలు, కుటుంబ పేర్లను కలిగి ఉంది.^[252] అనేక జానపద కథలు ఈనాటికీ చెప్పబడుతూ ఉన్నాయి. కొంతమంది వ్రాసిన వ్రాతలు అంతర్జాతీయ పాఠకులకు అందుబాటులో ఉంచడానికి అనువదించబడ్డాయి.^[253]

ఎస్టోనియన్ సాంస్కృతిక సాహిత్యం వాస్తవానికి జానపద కవిత్వ రూపం కలిగి ఉంటుంది. చెప్పుకోదగ్గ కొన్ని మినహాయింపులతో ఈ పురాతన రూపం తరువాతి కాలంలో ఎక్కువ పని చేయలేదు. ఈ రంగంలో అత్యంత అసాధారణ విజయాలలో ఒకటి జాతీయ పురాణం కలెవిపొయగ్ ఉందని భావిస్తున్నారు. వృత్తిపరమైన స్థాయిలో సాంప్రదాయ జానపద గీతం 20 వ శతాబ్దం చివరి త్రైమాసికంలో కొత్త లక్ష్యానికి చేరింది. ప్రధానంగా కంపోజర్ వేజో టోర్మిస్ కృతికి ధన్యవాదాలు తెలపాలి.

ఆరంభకాల ఎస్టోనియన్ సాహిత్యంలో మొదటిసారిగా గద్యరూప రచన చేసిన ఓస్కార్ లట్స్ రచనలు ( అతని పాఠశాల నవల కెవెడే (స్ప్రింగ్)) ఇప్పటికీ విస్తృతంగా చదవబడుతున్నాయి.^[254] అంటోన్ హాన్సెన్ సాంఘిక, పురాణ, మానసిక, వాస్తవిక పెన్టోగ్రఫీ " ట్రూత్ అండ్ జస్టిస్" ఎస్టోనియా సమాజం ఒక రైతాంగ సంఘంలా ఆరంభమై స్వతంత్ర దేశంలా మారిన సంభవించిన పరిణామక్రమాన్ని వివరిస్తుంది.^[255][256] ఆధునిక కాలంలో జాన్రో క్రాస్, జాన్ కాప్లిన్స్కి ఎస్టోనియాలో బాగా ప్రసిద్ధి చెందిన అనువదించబడిన రచయితలుగా గుర్తించబడుతున్నారు.^[257] 20 వ శతాబ్దం చివర్లో, 21 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన రచయితలలో టోన్యు అమ్పేలు, ఆండ్రూస్ కివిరాఖ్ ఉన్నారు. వీరు ఎస్టోనియన్ జానపద కథలు, పురాణాల అంశాలను ఉపయోగిస్తున్నారు. వాటిని అసంబద్ధాఇనవిగా వింతైనవిగా మారుస్తారు.^[258]

మాధ్యమం

ఎస్టోనియా సినిమా 1908 లో స్వీడిష్ కింగ్ గుస్తావ్ టాలిన్ని సందర్శించడం గురించి వార్తాచిత్రాన్ని ప్రారంభించింది.^[259] ఎస్టోనియాలో మొట్టమొదటి ప్రజా టి.వి. ప్రసారం 1955 జూలైలో జరిగింది. 1926 డిసెంబరులో రెగ్యులర్ లైవ్ రేడియో ప్రసారాలు ప్రారంభమయ్యాయి. 1990 ల ప్రారంభంతో పోలిస్తే ఎలక్ట్రానిక్ మాధ్యమాల రంగంలో నియంత్రణలు విప్లవాత్మక మార్పులను తెచ్చాయి. ప్రైవేట్ టి.వి. ప్రసారాల కొరకు మొదటి లైసెన్సులు 1992 లో జారీ చేయబడ్డాయి. మొదటి ప్రైవేట్ రేడియో స్టేషన్ 1990 లో గాలిలోకి ప్రవేశించింది.

ప్రస్తుతం మాధ్యమం ఒక శక్తివంతమైన పోటీ రంగంగా ఉంది. వీక్లీ వార్తాపత్రికలు, మ్యాగజైన్స్ వంటి అనేక శాఖలు ఉన్నాయి. ఎస్టోనియన్లకు 9 దేశీయ టి.వి. చానల్స్, రేడియో స్టేషన్లు ఉన్నాయి. రాజ్యాంగం వాక్స్వాతంత్ర్యానికి హామీ ఇస్తుంది. ఎస్టోనియా ప్రెస్ ఫ్రీడమ్ కోసం అంతర్జాతీయ స్థాయిలో గుర్తింపు పొందింది. 2012 " రిపోర్టర్స్ వితౌట్ బోర్డర్స్ " ఆధారంగా ప్రెస్ ఫ్రీడమ్ ఇండెక్సులో 3 వ స్థానంలో నిలిచింది.^[260]

ఎస్టోనియాలో రెండు వార్తా సంస్థలున్నాయి. 1990 లో స్థాపించబడిన బాల్టిక్ న్యూస్ సర్వీస్ (BNS) అనే ప్రైవేట్ న్యూస్ ఏజెంసీ ఎస్టోనియా, లాట్వియా, లిథువేనియా లను కవర్ చేస్తుంది. ఈటీవి24 అనేది ఈస్టి రహ్వర్నిఘాలింగ్ యాజమాన్యంలో పనిచేస్తున్న ఒక సంస్థ. ఇది ఎస్టీనియా నేషనల్ బ్రాడ్ కాస్టింగ్ యాక్ట్ నిబంధనల ప్రకారం గతంలో ప్రత్యేకంగా ఉన్న ఈస్టి రేడియో,ఈస్టి టెలివిజన్ లను స్వంతం చేసుకుంది.^[261][262]

నిర్మాణకళ

A traditional farmhouse built in the Estonian vernacular style.

ఎస్టోనియా నిర్మాణ చరిత్ర ప్రధానంగా ఉత్తర ఐరోపాలో సమకాలీన అభివృద్ధిని ప్రతిబింబిస్తుంది. మధ్యయుగ పాత పట్టణం టాలిన్ నిర్మాణకళాపరంగా యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ జాబితాలో చేర్చబడింది. అధికంగానూ, తక్కువగానూ సంరక్షించబడుతున్న క్రైస్తవానికి పూర్వకాలపు కాలనికి చెందిన పలు కొండ కోటలు దేశంలో ఉన్నాయి. పెద్ద సంఖ్యలో ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరకుండా ఉన్న మధ్యయుగ కోటలు, చర్చిలు ఉన్నాయి. గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ఇప్పటికీ విస్తారమైన సంఖ్యలో శతాబ్దాల పూర్వపు గృహాలు ఉన్నాయి.

శలవులు

ఎస్టోనియన్ స్వాతంత్ర్య జారీ అయిన ఫిబ్రవరి 24 న స్వాతంత్ర్య దినం జరుపుకుంది. 2013 నాటికి 12 జాతీయ సెలవుదినాలు ప్రతి సంవత్సరం జరుపుకుంటారు.^[263][264]

సంస్కృతి

Mulgipuder, a national dish of Estonia made with potatoes, groats, and meat

చారిత్రాత్మకంగా ఎస్టోనియా వంటకాలు భారీగా సీజన్ లభించే ఆహారాలు, రైతులు ఉత్పత్తిచేసే ఆహారంపై ఆధారపడుతుంటాయి. ప్రస్తుతం ఇక్కడ అనేక ప్రత్యేకమైన అంతర్జాతీయ ఆహారాలు లభిస్తుంటాయి. ఎస్టోనియాలోని అత్యంత సాధారణ ఆహారాలలో కాల్చిన బ్లాక్ బ్రెడ్, పంది, బంగాళాదుంపలు, పాల ఉత్పత్తులు ఉన్నాయి.^[265] సాంప్రదాయకంగా వేసవి, వసంతకాలంలో ఎస్టోనియన్లు తాజాగా - బెర్రీలు, మూలికలు, కూరగాయలు వంటి తోట నుండి నేరుగా వచ్చే తాజా పండ్లు, కూరగాయలు అన్నిటిని తినడానికి ఇష్టపడతారు. వేట, చేపల వేట కూడా చాలా సాధారణం అయినప్పటికీ ప్రస్తుతం వేట, చేపలు పట్టడం హాబీలుగా ఎక్కువగా ఆనందించబడుతున్నాయి. ప్రస్తుతం వేసవిలో ఆరుబయట గ్రిల్ బాగా ప్రసిద్ధి చెందింది.

సాంప్రదాయకంగా శీతాకాలంలో, జామ్లు, సంరక్షణచేసిన ఆహారాలు, ఊరగాయలు ఆహారపు జాబితాలో చేరుతుంటాయి. శీతాకాలం కోసం పండ్లు, పుట్టగొడుగులు, కూరగాయలను సేకరించడం అలవాటుగా ఉంటుంది. ప్రస్తుతం దుకాణాలలో లభిస్తున్న ఆహారాలు కొనుగోలు చేయగలగటం వలన ప్రస్తుతం సేకరించి, పరిరక్షించటం వంటి పనులకు తక్కువ అవుతుంది. అయితే గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో శీతాకాలంలో ఆహారాన్ని సిద్ధం చేయడం ఇప్పటికీ చాలా ప్రజాదరణ పొందింది.

క్రీడలు

Tartu Ski Marathon in 2006.

ఎస్టోనియన్ సంస్కృతిలో క్రీడలు ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. 1918 లో రష్యా నుండి స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించిన తర్వాత ఎస్టోనియన్ మొదటిసారిగా 1920 వేసవి ఒలింపిక్సులో దేశీయ హోదాతో పోటీలలో పాల్గొన్నది. 1923 లో జాతీయ ఒలింపిక్ కమిటీ స్థాపించబడింది. 1940 లో సోవియట్ యూనియన్ ఎస్టోనియాను స్వాధీనం చేసుకునే వరకు ఎస్టోనియన్ అథ్లెట్లు ఒలంపిక్ క్రీడలలో పాల్గొన్నారు. 1980 వేసవి ఒలింపిక్సు క్రీడలలో భాగంగా ఉన్న " సెయిలింగ్ రెగట్ట " ఎస్టోనియన్ రాజధాని నగరంలో టాలిన్లో జరిగింది. 1991 లో స్వాతంత్ర్యాన్ని తిరిగి పొందిన తరువాత ఎస్టోనియా అన్ని ఒలింపిక్సు క్రీడలలో పాల్గొన్నది. ఎస్టోనియా అథ్లెటిక్స్, వెయిట్ లిఫ్టింగ్, రెజ్లింగ్, క్రాస్ కంట్రీ స్కీయింగులలో అధికమైన పతకాలను గెలుచుకుంది. తక్కువ జనసంఖ్య కలిగిన దేశంగా ఎస్టోనియా ఒలంపిక్ క్రీడలలో గొప్ప విజయం నమోదుచేసింది. 1936 సమ్మర్ ఒలంపిక్సులో 13 వ స్థానంలో, 2006 వింటర్ ఒలింపిక్సులో 12 వ స్థానంలో నిలిచింది.

ప్రముఖ ఎస్టోనియా అథ్లెటిల జాబితాలో క్రిస్టజన్ పాలుసలు, జోహన్నెస్ కోట్కాస్, వోల్దేమర్ వాలీ, జార్జి లూరిచ్ వంటి మల్లయోధులు, ఆండ్రూ వీర్పలూ, క్రిస్టినా స్మిగున్-వహి వంటి స్కీయర్లు, నికోలాయ్ నోవోస్జోలోవ్ వంటి ఫెన్సరు, ఎర్కీ నూల్ వంటి డెకాథ్లెటే క్రీడాకారుడు, కయా కనేపి, అనెట్ కొంటావేట్ వంటి టెన్నిస్ క్రీడాకారులు, జాన్ కిర్సిపు, ఎరికా సాలుమా వంటి సైక్లిస్టులు, గెర్డ్ కాంటర్, అలెగ్జాండర్ తమ్మెర్ట్ డిస్కస్ త్రోయర్సు ఉన్నారు.

కీకింగ్, సాపేక్షికంగా కొత్త క్రీడ, ఎస్టోనియాలో అడో కోస్క్ చే 1996 లో కనుగొనబడింది. కైకింగ్లో సవరించిన స్వింగ్ ఉంటుంది. ఇందులో స్వింగ రైడర్ 360 డిగ్రీల కోణంలో తిరుగుతుంది.

2012 సమ్మర్ ఒలంపిక్సులో రెజ్లర్ హేకి నబి

పాల్ కెర్స్ ఈస్టోనియా, సోవియట్ చెస్ గ్రాండ్మాస్టరుగా 1930 ల మధ్యకాలం నుండి 1960 ల మధ్య వరకు ఉన్న అగ్రశ్రేణి ఆటగాళ్లలో ఒకరు. అతను ఐదు సార్లు ప్రపంచ చెస్ ఛాంపియన్షిప్ మ్యాచ్లో అవకాశాన్ని కోల్పోయాడు.

బాస్కెట్బాల్ కూడా ఎస్టోనియాలో ఒక ముఖ్యమైన క్రీడగా ఉంది. దేశీయ అగ్రశ్రేణి బాస్కెట్బాల్ ఛాంపియన్షిప్పును కొర్వపల్లి మీస్ట్రిలిగా అంటారు. ఇటీవల ఛాంపియన్ బి.సి. కల్వ్ క్రొమొ 2016-17 సీజన్లో లీగ్ గెలుచుకున్నాడు. టార్టు విశ్వవిద్యాలయం లీగ్ రికార్డును 26 సార్లు గెలుచుకుంది. ఎస్టోనియా క్లబ్లు కూడా యూరోపియన్, ప్రాంతీయ పోటీలలో పాల్గొంటాయి. 1936 వేసవి ఒలంపిక్సులో పాల్గొన్న ఎస్టోనియా జాతీయ బాస్కెట్బాల్ జట్టు నాలుగుసార్లు యూరోబాస్కెట్లో కనిపించింది. ఈస్టోనియా జాతీయ జట్టు యూరోబాస్కెట్ 2015 లో పోటీపడింది.

ఎస్టోనియా ఫ్రీస్టైల్ స్కైయర్ కెల్లీ సిల్దేరు 2016 వింటర్ ఎక్స్ క్రీడలలో స్లోపుస్టైల్ ఈవెంట్లో బంగారు పతకాన్ని గెలుచుకున్నాడు. 13 సంవత్సరాల వయస్సులో ఆమె వింటర్ ఎక్స్ గేమ్స్ కార్యక్రమంలో ఇప్పటి వరకు అతి పిన్న వయస్కురాలైన బంగారు పతక విజేతగా నిలిచింది. ఎస్టోనియాలో వింటర్ ఎక్స్ గేమ్స్ పతకాన్ని గెలుచుకున్న మొట్టమొదటి వ్యక్తిగా గుర్తింపు పొందింది. ఆమె 2015, 2016 వింటర్ డ్యూ టూర్ మహిళల స్లోపుస్టైల్ గెలుచుకుంది.

ఆధునిక యుగపు మోటరుస్పోర్టులలో ప్రపంచ ర్యాలీ ఛాంపియన్షిప్లో ఇద్దరు ఎస్టోనియా డ్రైవర్లు అధిక ఫలితాలను సాధించారు. మార్కో మార్తిన్ 5 ర్యాలీ విజయాలు సాధించి 2004 ప్రపంచ ర్యాలీ చాంపియన్షిప్పులో 3 వ స్థానంలో నిలిచాడు, 2017 ర్యాలీ డి ఇటాలియా వద్ద నిర్వహించబడిన ఓట్ టాంక్ (క్రియాశీల డ్రైవర్) లో మొదటి సారిగా డబల్యూ,ఆర్.సి. ఈవెంట్ను గెలుచుకున్నాడు . మార్కో అస్మెర్ సర్క్యూట్ రేసింగ్లో, 2003 లో విలియమ్స్ గ్రాండ్ ప్రిక్స్ ఇంజనీరింగ్తో ఫార్ములా వన్ కార్ను పరీక్షించిన మొట్టమొదటి ఎస్టోనియా డ్రైవరుగా గుర్తింపు పొందాడు. ఇతర సిరీస్లో స్టెన్ పెంటస్, కెవిన్ కోర్జస్ (క్రియాశీల డ్రైవర్) ప్రపంచ స్థాయిలో విజయం సాధించారు.

వెలుపలి లింకులు

పాదపీఠికలు, మూలాలు

1. "Estonian Statistics Bureau". Archived from the original on 2012-11-23. Retrieved 2009-05-06.
2. "Estonia". International Monetary Fund. Retrieved 2009-04-22.
3. Human Development Index report, 2008
4. Territorial changes of the Baltic states#Actual territorial changes after World War II Soviet territorial changes against Estonia after World War II
5. Pechory under Russian control
6. "Definition of Estonia". The Free Dictionary. Retrieved 29 October 2013. /ɛˈstoʊniə, ɛˈstoʊnjə/
7. "Define Estonia". Dictionary.com. Retrieved 29 October 2013. /ɛˈstoʊniə, ɛˈstoʊnjə/
8. "United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49)". United Nations. 31 October 2013. Retrieved 31 March 2016.
9. Portal of the Republic of Estonia Archived 2011-07-21 at the Wayback Machine, మూస:Et icon
10. "Estonian Republic". Archived from the original on 21 July 2011. Retrieved 21 July 2011.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link). Official website of the Republic of Estonia (in Estonian)
11. Matthew Holehouse Estonia discovers it's actually larger after finding 800 new islands The Telegraph, 28 August 2015
12. Petri Kallio 2006: Suomalais-ugrilaisen kantakielen absoluuttisesta kronologiasta. – Virittäjä 2006. (With English summary).
13. Häkkinen, Jaakko (2009). "Kantauralin ajoitus ja paikannus: perustelut puntarissa. – Suomalais-Ugrilaisen Seuran Aikakauskirja" (PDF). p. 92. Archived from the original (PDF) on 2017-10-14. Retrieved 2017-12-26.
14. For a legal evaluation of the incorporation of the three Baltic states into the Soviet Union, see K. Marek, Identity and Continuity of States in Public International Law (1968), 383–91
15. "Estonian Economic Miracle: A Model For Developing Countries". Global Politician. Archived from the original on 28 June 2011. Retrieved 5 June 2011.
17. "Press Freedom Index 2016 – Reporters Without Borders". Reports Without Borders. Retrieved 29 May 2016.
18. "Asian countries dominate, science teaching criticised in survey". Archived from the original on 15 ఆగస్టు 2020. Retrieved 26 డిసెంబరు 2017.
19. Comparing Performance of Universal Health Care Countries, 2016 Fraser Institute
20. Estonia OECD 2016
21. "Which countries are most generous to new parents?". The Economist. Retrieved 28 October 2016..
22. "Welcome to E-stonia, the world's most digitally advanced society". Wired. Retrieved 20 October 2016.
23. Ariste, Paul (1956). Maakeel ja eesti keel. Eesti NSV Teaduste Akadeemia Toimetised 5: 117–24; Beyer, Jürgen (2007). Ist maarahvas (‚Landvolk'), die alte Selbstbezeichnung der Esten, eine Lehnübersetzung? Eine Studie zur Begriffsgeschichte des Ostseeraums. Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung 56: 566–593.
24. Germania, Tacitus, Chapter XLV
25. Cole, Jeffrey (2011). Ethnic Groups of Europe: An Encyclopedia. ABC-CLIO. p. 124. ISBN 9781598843026.
26. "Spell it "ESTHONIA" here; Geographic Board Will Not Drop the "h," but British Board Does". The New York Times. 17 April 1926. Retrieved 6 November 2009.
27. Ineta Ziemele (20 March 2002). Baltic yearbook of international law. Martinus Nijhoff Publishers. pp. 26–. ISBN 978-90-411-1736-6.
28. Laurisaar, Riho (31 July 2004). "Arheoloogid lammutavad ajalooõpikute arusaamu" (in Estonian). Eesti Päevaleht. Retrieved 1 November 2016.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
29. Subrenat, Jean-Jacques (2004). Estonia: Identity and Independence. Rodopi. p. 23. ISBN 9042008903.
30. Subrenat, Jean-Jacques (2004). Estonia: Identity and Independence. Rodopi. p. 24. ISBN 9042008903.
31. Subrenat, Jean-Jacques (2004). Estonia: Identity and Independence. Rodopi. p. 26. ISBN 9042008903.
32. Kasekamp, Andres (2010). A History of the Baltic States. Palgrave Macmillan. p. 4. ISBN 9780230364509.
33. Kasekamp, Andres (2010). A History of the Baltic States. Palgrave Macmillan. p. 5. ISBN 9780230364509.
34. Subrenat, Jean-Jacques (2004). Estonia: Identity and Independence. Rodopi. p. 28. ISBN 9042008903.
35. Jüri Selirand; Evald Tõnisson (1984). Through past millennia: archaeological discoveries in Estonia. Perioodika.
36. Frucht, Richard C. (2005). Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture. ABC-CLIO. p. 68. ISBN 9781576078006.
37. Faure, Gunter; Mensing, Teresa (2012). The Estonians; The long road to independence. Lulu.com. p. 27. ISBN 9781105530036.
38. Tvauri, Andres (2012). The Migration Period, Pre-Viking Age, and Viking Age in Estonia. pp. 33, 34, 59, 60.
39. Mäesalu, Ain (2012). "Could Kedipiv in East-Slavonic Chronicles be Keava hill fort?" (PDF). Estonian Journal of Archaeology. 1: 199. Retrieved 27 December 2016.
40. Kasekamp, Andres (2010). A History of the Baltic States. Palgrave Macmillan. p. 9. ISBN 9780230364509.
41. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 12. ISBN 9780817928537.
42. Kasekamp, Andres (2010). A History of the Baltic States. Palgrave Macmillan. pp. 9–11. ISBN 9780230364509.
43. Enn Tarvel (2007). Sigtuna hukkumine Archived 2017-10-11 at the Wayback Machine Haridus, 2007 (7–8), pp. 38–41
44. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 4. ISBN 9780817928537.
45. Raukas, Anto (2002). Eesti entsüklopeedia 11: Eesti üld (in Estonian). Eesti Entsüklopeediakirjastus. p. 227. ISBN 9985701151.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
46. Kasekamp, Andres (2010). A History of the Baltic States. Palgrave Macmillan. p. 7. ISBN 9780230364509.
47. Laurisaar, Riho (29 April 2006). "Arheoloogid lammutavad ajalooõpikute arusaamu" (in Estonian). Eesti Päevaleht. Retrieved 4 November 2016.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
48. Tyerman, Christopher (2006). God's War: A New History of the Crusades. Harvard University Press. p. 690. ISBN 9780674023871.
49. Kasekamp, Andres (2010). A History of the Baltic States. Palgrave Macmillan. p. 14. ISBN 9780230364509.
50. Raukas, Anto (2002). Eesti entsüklopeedia 11: Eesti üld (in Estonian). Eesti Entsüklopeediakirjastus. p. 278. ISBN 9985701151.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
51. Kasekamp, Andres (2010). A History of the Baltic States. Palgrave Macmillan. p. 15. ISBN 9780230364509.
52. Raukas, Anto (2002). Eesti entsüklopeedia 11: Eesti üld (in Estonian). Eesti Entsüklopeediakirjastus. p. 279. ISBN 9985701151.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
53. Plakans, Andrejs (2011). A Concise History of the Baltic States. Cambridge University Press. p. 54. ISBN 9780521833721.
54. O'Connor, Kevin (2006). Culture and Customs of the Baltic States. Greenwood Publishing Group. pp. 9–10. ISBN 9780313331251.
55. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 20. ISBN 9780817928537.
56. O'Connor, Kevin (2006). Culture and Customs of the Baltic States. Greenwood Publishing Group. p. 10. ISBN 9780313331251.
57. Pekomäe, Vello (1986). Estland genom tiderna (in Swedish). Stockholm: VÄLIS-EESTI & EMP. p. 319. ISBN 91-86116-47-9.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
58. Jokipii, Mauno (1992). Jokipii, Mauno (ed.). Baltisk kultur och historia (in Swedish). pp. 22–23. ISBN 9789134512078.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
59. Miljan, Toivo (2015). Historical Dictionary of Estonia. Rowman & Littlefield. p. 441. ISBN 9780810875135.
60. Frucht, Richard C. (2005). Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture, Volume 1. ABC-CLIO. p. 100. ISBN 9781576078006.
61. Frost, Robert I. (2014). The Northern Wars: War, State and Society in Northeastern Europe, 1558 – 1721. Routledge. p. 305. ISBN 9781317898573.
62. Raudkivi, Priit (2007). Vana-Liivimaa maapäev (in Estonian). Argo. pp. 118–119. ISBN 9949-415-84-5.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
63. Mol, Johannes A.; Militzer, Klaus; Nicholson, Helen J. (2006). The Military Orders and the Reformation: Choices, State Building, and the Weight of Tradition. Uitgeverij Verloren. pp. 5–6. ISBN 9789065509130.
64. Frucht, Richard C. (2005). Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture, Volume 1. ABC-CLIO. p. 121. ISBN 9781576078006.
65. O'Connor, Kevin (2003). The History of the Baltic States. Greenwood Publishing Group. p. 25. ISBN 9780313323553.
66. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 24. ISBN 9780817928537.
67. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 25. ISBN 9780817928537.
68. Stone, David R. (2006). A Military History of Russia: From Ivan the Terrible to the War in Chechnya. Greenwood Publishing Group. pp. 14–18. ISBN 9780275985028.
69. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. pp. 28–29. ISBN 9780817928537.
70. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 28. ISBN 9780817928537.
71. Williams, Nicola; Debra Herrmann; Cathryn Kemp (2003). Estonia, Latvia & Lithuania. University of Michigan. p. 190. ISBN 1-74059-132-1.
72. Frost, Robert I. (2014). The Northern Wars: War, State and Society in Northeastern Europe, 1558 – 1721. Routledge. p. 77. ISBN 9781317898573.
73. Raukas, Anto (2002). Eesti entsüklopeedia 11: Eesti üld (in Estonian). Eesti Entsüklopeediakirjastus. p. 283. ISBN 9985701151.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
74. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. pp. 32–33. ISBN 9780817928537.
75. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 31. ISBN 9780817928537.
76. "Eesti Mõisate Statistika".
77. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 33. ISBN 9780817928537.
78. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 34. ISBN 9780817928537.
79. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 38. ISBN 9780817928537.
80. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. p. 41. ISBN 9780817928537.
81. Raun, Toivo U. (2002). Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated. Hoover Press. pp. 47–49. ISBN 9780817928537.
82. Gellner, Ernest (1996). "Do nations have navels?" Nations and Nationalism 2.2, 365–370.
83. Raun, Toivo U. (2003). "Nineteenth- and early twentieth-century Estonian nationalism revisited". Nations and Nationalism 9.1, 129–147.
84. Ariste, Paul (1956). "Maakeel ja eesti keel". Eesti NSV Teaduste Akadeemia Toimetised 5: 117–124.
85. "Estonian Declaration of Independence, 24 February 1918 : Manifesto". Web.archive.org. Archived from the original on 10 డిసెంబరు 2007. Retrieved 23 జూలై 2017.
86. Buttar, Prit. Between Giants. ISBN 9781780961637.
87. Encyclopædia Britannica: Baltic states, World War II losses
88. World Book, Inc (2003). The World Book encyclopedia. World Book. ISBN 978-0-7166-0103-6.
89. Kevin O'Connor (2003). The history of the Baltic States. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-32355-3.
90. Moscow's Week at Time Magazine on Monday, 9 October 1939
91. David J. Smith (2002) The Baltic States: Estonia, Latvia and Lithuania, Routledge, p. 24, ISBN 0415285801.
92. Pavel Petrov, Viktor Stepakov, Dmitry Frolov (2002)"War in Petsamo, 1939–1940". ISBN 951-707-100-0. Archived from the original on 5 February 2008. Retrieved 12 July 2007.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link)
93. Eric A. Johnson and Anna Hermann The Last Flight from Tallinn Archived 17 జనవరి 2012 at the Wayback Machine. Foreign Service Journal. American Foreign Service Association. May 2007
94. "Five Years of Dates" Archived 2018-01-29 at the Wayback Machine, The Time magazine, 24 June 1940.
95. Estonia: Identity and Independence by Jean-Jacques Subrenat, David Cousins, Alexander Harding, Richard C. Waterhouse ISBN 90-420-0890-3
96. The Baltic States: Estonia, Latvia and Lithuania by David J. Smith p.19 ISBN 0-415-28580-1
97. The Baltic States: Estonia, Latvia and Lithuania by David J. Smith, Page 27, ISBN 0-415-28580-1
98. 14 June the Estonian government surrendered without offering any military resistance; The occupation authorities began ... by disarming the Estonian Army and removing the higher military command from power Ertl, Alan (2008). Toward an Understanding of Europe. Universal-Publishers. p. 394. ISBN 1-59942-983-7.
99. the Estonian armed forces were disarmed by the Soviet occupation in June 1940 Miljan, Toivo (2004). Historical Dictionary of Estonia. Scarecrow Press. p. 111. ISBN 0-8108-4904-6.
100. Baltic States: A Study of Their Origin and National Development, Their Seizure and Incorporation Into the U.S.S.R. W. S. Hein. 1972. p. 280.
101. "The President of the Republic acquainted himself with the Estonian Defence Forces". Press Service of the Office of the President. 19 December 2001. Archived from the original on 9 ఆగస్టు 2011. Retrieved 2 January 2009.
102. 51 years from the Raua Street Battle Archived 2017-10-14 at the Wayback Machine. Estonian Defence Forces (in Estonian)
103. "Riigikogu avaldus kommunistliku režiimi kuritegudest Eestis" (in Estonian). Riigikogu. Archived from the original on 3 November 2008. Retrieved 2 January 2009.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
104. Lohmus, Alo (10 నవంబరు 2007). "Kaitseväelastest said kurja saatuse sunnil korpusepoisid" (in Estonian). Archived from the original on 27 మే 2012. Retrieved 2 జనవరి 2009.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
105. Lauri Mälksoo (2003). Illegal Annexation and State Continuity: The Case of the Incorporation of the Baltic States by the USSR. Leiden – Boston: Brill. ISBN 90-411-2177-3.
106. Justice in The Baltic. Time, 19 August 1940
107. The Baltic Revolution: Estonia, Latvia, Lithuania and the Path to Independence by Anatol Lieven p424 ISBN 0-300-06078-5
108. Ilves, Toomas Hendrik. "President of the Republic at the State Dinner hosted by President T. E. Mary McAleese and Dr. Martin McAleese, Dublin, Republic of Ireland, 14 April 2008". President of Estonia. Estonian Embassy in Dublin, Ireland. Archived from the original on 23 డిసెంబరు 2015. Retrieved 2 May 2015. We will never forget John McEvoy, Estonia's honorary consul in Dublin from 1938 to 1960.
109. Diplomats Without a Country: Baltic Diplomacy, International Law, and the Cold War by James T. McHugh, James S. Pacy ISBN 0-313-31878-6
110. "Russia denies it illegally annexed the Baltic republics in 1940 – Pravda.Ru". Web.archive.org. 5 మే 2005. Archived from the original on 15 December 2007. Retrieved 2 June 2010.
111. Dave Lande Resistance! Occupied Europe and Its Defiance of Hitler, p. 188, ISBN 0-7603-0745-8
112. "Conclusions of the Commission". Estonian International Commission for Investigation of Crimes Against Humanity. 1998. Archived from the original on 29 June 2008.
113. Estonia 1940–1945, Estonian International Commission for the Investigation of Crimes Against Humanity, p.613 ISBN 9949-13-040-9
114. Resistance! Occupied Europe and Its Defiance of Hitler (Paperback) by Dave Lande on Page 200 ISBN 0-7603-0745-8
115. The Baltic States: The National Self-Determination of Estonia, Latvia and Lithuania Graham Smith p.91 ISBN 0-312-16192-1
116. Stephane Courtois; Werth, Nicolas; Panne, Jean-Louis; Paczkowski, Andrzej; Bartosek, Karel; Margolin, Jean-Louis & Kramer, Mark (1999). The Black Book of Communism: Crimes, Terror, Repression. Harvard University Press. ISBN 0-674-07608-7.
117. Heinrihs Strods; Matthew Kott (Spring 2002). "The file on operation "Priboi": A re-assessment of the mass deportations of 1949". Journal of Baltic Studies. 33 (1): 1–36. doi:10.1080/01629770100000191.
118. Valge raamat Archived 2011-05-03 at the Wayback Machine, p. 18
119. Background Note: Latvia at US Department of State
120. Valge raamat Archived 2011-05-03 at the Wayback Machine, pp. 25–30
121. Valge raamat Archived 2011-05-03 at the Wayback Machine, pp. 125, 148
122. "Tuumarelvade leviku tõkestamisega seotud probleemidest Eestis" (PDF). Archived from the original (PDF) on 10 ఆగస్టు 2011. Retrieved 2 జూన్ 2010.
123. "Estonia had a nuclear submarine fleet – The Paldiski nuclear object" (PDF). Archived from the original (PDF) on 9 August 2008. Retrieved 2 June 2010.
124. "Valge raamat" (PDF). Archived from the original (PDF) on 3 మే 2011. Retrieved 31 March 2016.
125. Historical Dictionary of Estonia, 2004, p. 332 ISBN 0-8108-4904-6
126. "Plaque unveiled in Oslo to remember Estonia's exiled government". news.err.ee. 7 October 2015. Retrieved 10 November 2017.
127. European Parliament (13 January 1983). "Resolution on the situation in Estonia, Latvia, Lithuania". Official Journal of the European Communities. C 42/78. "whereas the Soviet annexias [sic] of the three Baltic States still has not been formally recognised by most European States and the USA, Canada, the United Kingdom, Australia and the Vatican still adhere to the concept of the Baltic States".
128. Frankowski, Stanisław; Paul B. Stephan (1995). Legal reform in post-communist Europe. Martinus Nijhoff Publishers. p. 84. ISBN 0-7923-3218-0.
129. United Nations (1992). Yearbook of the United Nations 1991, Volume 45. Martinus Nijhoff Publishers. p. 97. ISBN 978-0-7923-1970-2.
130. "Seven new members join NATO". NATO. 1 April 2004. Retrieved 21 March 2014. On 29 March [2004], Bulgaria, Estonia, Latvia, Lithuania, Romania, Slovakia and Slovenia formally became members of NATO by depositing their instruments of accession with the United States Government.
131. "World Info Zone". World Info Zone. Retrieved 2 June 2010.
132. "World InfoZone – Estonia". World InfoZone. World InfoZonek, LTD. Retrieved 20 February 2007.
133. "Keskmine ohutemperatuur (°C) 1971–2000". Emhi.ee. Archived from the original on 22 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 2 June 2010.
134. "Sademed, õhuniiskus". Emhi.ee. Retrieved 2 June 2010.
135. Facts Archived 2017-02-02 at the Wayback Machine Estonian Timber
136. "European Commission – PRESS RELEASES – Press release – Land Use/Cover Area frame Survey 2012 Buildings, roads and other artificial areas cover 5% of the EU …and forests 40%". Retrieved 27 March 2015.
137. Estonian Mires Inventory Compiled by Jaanus Paal and Eerik Leibak. Estonian Fund for Nature. Tartu, 2011 Archived 10 జూలై 2014 at the Wayback Machine
138. "Hiking Route: Aegviidu-Ähijärve 672 km – Loodusega koos RMK". Loodusega Koos. Retrieved 27 March 2015.
139. History of Estonia History of Estonia
140. "President Kaljulaid: Rootsi ja Eesti on tihedalt põimunud | President". President.ee. Retrieved 23 July 2017.
141. "Estonian Economy Overview | Ministry of Foreign Affairs". Vm.ee. 16 June 2017. Archived from the original on 25 జూలై 2017. Retrieved 23 July 2017.
142. Mardiste, David (1 January 2011). "Estonia joins crisis-hit euro club". Reuters. Archived from the original on 24 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 2 January 2011.
143. Eurostat news release Archived 27 అక్టోబరు 2011 at the Wayback Machine
144. "Electricity Balance, Yearly" Archived 2017-11-28 at the Wayback Machine 8 June 2010 (Estonian)
145. ""Põlevkivi kasutamise riikliku arengukava 2008–2015" 2011. a täitmise aruanne" (PDF). Valitsus.ee. 6 September 2012. Archived from the original (PDF) on 8 మే 2013. Retrieved 16 March 2013.
146. "Energy Effectiveness, Yearly" Archived 2017-11-28 at the Wayback Machine 22 September 2010 (Estonian)
147. "DISCOVER BUSINESS AND INVESTMENT OPPORTUNITIES IN ESTONIA!". Estonian Export Directory. Archived from the original on 21 జనవరి 2012. Retrieved 2 July 2013.
148. "Ministry of Finance". fin.ee. 15 May 2008. Archived from the original on 2 నవంబరు 2013. Retrieved 2 June 2010.
149. "Eesti Statistika – Enim nõutud statistika". Stat.ee. 23 March 2010. Archived from the original on 14 నవంబరు 2017. Retrieved 5 June 2011.
150. "GDP per capita in PPS" (PDF). Eurostat. Archived from the original (PDF) on 11 July 2009. Retrieved 25 June 2009.
151. Allan Aron; Evelin Puura. "Avaleht – Eesti Statistika". Stat.ee. Retrieved 31 March 2016.
152. Kaja Koovit (1 June 2011). "bbn.ee – Half of Estonian GDP is created in Tallinn". Balticbusinessnews.com. Retrieved 5 June 2011.
153. Half of the gross domestic product of Estonia is created in Tallinn. Statistics Estonia. Stat.ee. 29 September 2008. Retrieved 23 December 2011.
154. "Real GDP per capita, growth rate and totals – Statistics Estonia". Stat.ee. Archived from the original on 14 నవంబరు 2013. Retrieved 25 November 2012.
155. "Estonia Uses the Euro, and the Economy is Booming". CNBC. 5 June 2012. Retrieved 13 June 2012.
156. "Country Rankings: World & Global Economy Rankings on Economic Freedom". Heritage.org. 13 January 2017. Archived from the original on 16 సెప్టెంబరు 2017. Retrieved 23 July 2017.
157. "Corruption Perceptions Index 2016 – Transparency International". Transparency.org. 25 January 2017. Archived from the original on 25 జనవరి 2017. Retrieved 23 July 2017.
158. "2015 International Tax Competitiveness Index". Taxfoundation.org. Archived from the original on 25 నవంబరు 2016. Retrieved 23 July 2017.
159. "Archived copy". Archived from the original on 6 February 2015. Retrieved 8 December 2013.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
160. "Digital Economy Estonia: From IT tiger to the World's Most Pre-eminent e-state". New European Economy. Retrieved 23 July 2017.
161. Jun 2015. "Estonia: a digital economy". Treasury Today. Archived from the original on 8 ఆగస్టు 2017. Retrieved 23 July 2017.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
162. "Trace Matrix". Traceminternational.org. Retrieved 23 July 2017.
163. Personal Income Tax Archived 2013-11-02 at the Wayback Machine, Ministry of Finance of the Republic of Estonia
164. Angioni, Giovanni (31 మార్చి 2009). "Estonia Gets Closer to the Euro". Estonian Free Press. Archived from the original on 10 July 2011. Retrieved 22 November 2009.
165. "Land Taxation Reform in Estonia" (PDF). Aysps.gsu.edu. Archived from the original (PDF) on 6 ఆగస్టు 2010. Retrieved 23 జూలై 2017.
166. "Homeownership rate graph". Housing Vacancies and Homeownership. US Census. Retrieved 2 June 2015.
167. "Estonia's accession to the OECD". OECD. 9 December 2010. Retrieved 22 July 2016.
168. IEA (2013), p. 20.
169. "Actions of the state in directing the use of oil shale. Does the state guarantee that oil shale reserves are used sustainably? Report of the National Audit Office to the Riigikogu". National Audit Office of Estonia. 19 November 2014. pp. 7–14, 29. Archived from the original (PDF) on 13 డిసెంబరు 2018. Retrieved 7 January 2015.
170. IEA (2013), p. 7.
171. Forest resources based on national forest inventory Statistics Estonia 2012.
172. "Uranium production at Sillamäe". Ut.ee. Archived from the original on 4 జనవరి 2015. Retrieved 2 June 2010.
173. Rofer, Cheryl K.; Tõnis Kaasik (2000). Turning a Problem into a Resource: Remediation and Waste Management at the Sillamäe Site, Estonia. Volume 28 of NATO science series: Disarmament technologies. Springer. p. 229. ISBN 978-0-7923-6187-9.
174. Anneli Reigas (1 December 2010). "Estonia's rare earth break China's market grip". Agence France-Presse. Retrieved 1 December 2010.
175. Tulevikuraport: Soome-Eesti tuumajaam võiks olla Eestis (Future Report: Finnish and Estonian joint nuclear power station could be located in Estonia) Archived 2019-02-12 at the Wayback Machine, Postimees. 25 June 2008 (in Estonian).
176. "Invest in Estonia: Overview of the Construction industry in Estonia". Archived from the original on 21 October 2007. Retrieved 2 June 2010.
177. M. Auer (2004). Estonian Environmental Reforms: A Small Nation's Outsized Accomplishments. In: Restoring Cursed Earth: Appraising Environmental Policy Reforms in Eastern Europe and Russia. Rowman & Littlefield. pp 117–144.
178. "Environment – current issues in Estonia. CIA Factbook". Umsl.edu. Archived from the original on 24 ఆగస్టు 2013. Retrieved 2 June 2010.
179. "Estonian Wind Power Association". Tuuleenergia.ee. Retrieved 2 June 2010.
180. Peipsile võib kerkida mitusada tuulikut, Postimees. 21 October 2007 (in Estonian) Archived 22 ఆగస్టు 2013 at the Wayback Machine
181. Henrik Ilves Tuule püüdmine on saanud Eesti kullapalavikuks Archived 2013-11-02 at the Wayback Machine, Eesti Päevaleht. 13 June 2008 (in Estonian)
182. "State Environment in Estonia". Enrin.grida.no. Archived from the original on 14 మే 2011. Retrieved 2 June 2010.
183. "Developing Estonian energy policy hand in hand with EU energy packages" (PDF). Archived from the original (PDF) on 3 August 2009. Retrieved 18 August 2010.
184. "Visaginas recognised with nuclear site name". World Nuclear News. 30 July 2008. Archived from the original on 5 జనవరి 2009. Retrieved 31 July 2008.
185. "Nuclear Power Plant Project in Lithuania is Feasible. Press release". Lietuvos Energija. 25 అక్టోబరు 2006. Archived from the original on 22 July 2011. Retrieved 13 July 2007.
186. "Liive: Eesti Energia ditched nuclear plant plans for shale oil". ERR. 24 November 2014. Retrieved 24 February 2015.
187. Hackers Take Down the Most Wired Country in Europe, August 2007
188. Andreas Thomann (6 September 2006). "Skype – A Baltic Success Story". credit-suisse.com. Archived from the original on 7 February 2012. Retrieved 24 February 2008.
189. "Not only Skype". The Economist. 11 July 2013. Retrieved 24 February 2015.
190. "Nord Pool". Nordpoolspot.com. Retrieved 23 July 2017.
191. "Veebruaris kaubavahetus elavnes – Eesti Statistika". stat.ee. Archived from the original on 2016-11-14. Retrieved 2018-03-09.
192. "GNI per capita in PPP dollars for Baltic states". Google WorldBank. Retrieved 27 February 2015.
193. "CIA World Factbook: Estonia". Cia.gov. Archived from the original on 7 April 2009. Retrieved 23 December 2010.
194. "European Union Structural Funds in Estonia". Struktuurifondid.ee. Archived from the original on 26 అక్టోబరు 2011. Retrieved 2 June 2010.
195. Archived copy at (Unknown) (14 November 2010).. Riigi Raha Raamat. 21 July 2011 (in Estonian)
196. "Rahvaarv rahvuse järgi, 1. jaanuar, aasta". Statistics Estonia. Archived from the original on 4 జనవరి 2018. Retrieved 6 June 2017.
197. "Ethnic minorities in Estonia: past and present". Einst.ee. 26 December 1998. Archived from the original on 7 August 2011. Retrieved 2 June 2010.
198. Baltic Germans in Estonia Archived 23 డిసెంబరు 2007 at the Wayback Machine. Estonian Institute http://www.einst.ee
199. Smith, David James (2005). The Baltic States and Their Region: New Europe Or Old?. Rodopi. p. 211. ISBN 978-90-420-1666-8.
200. CIA World Factbook Archived 2018-03-17 at the Wayback Machine Archived 2007-06-13 at the Wayback Machine. . Retrieved 7 November 2011
201. Registreeritud töötus ja kindlustushüvitised jaanuaris 2012. Estonian unemployment office (in Estonian) Archived 28 ఫిబ్రవరి 2012 at the Wayback Machine
202. "Population by the place of residence and mother tongue, statistical database: Population Census 2000". Statistics Estonia (government agency at the area of administration of the Ministry of Finance). July 2010. Retrieved 19 June 2009.
203. "Citizenship". Estonia.eu. 13 జూలై 2010. Archived from the original on 27 ఆగస్టు 2010. Retrieved 18 ఆగస్టు 2010.
204. Eesti andis mullu kodakondsuse 2124 inimesele, Postimees. 9 January 2009
205. Naturalisation in Estonia Statement by the Legal Information Centre for Human Rights (Tallinn, Estonia) ([...]the Special Rapporteur considers extremely credible the views of the representatives of the Russian-speaking minorities who expressed that the citizenship policy is discriminatory[...])
206. Eesti ühiskond Society Archived 2 సెప్టెంబరు 2011 at the Wayback Machine. (2006, PDF in Estonian/English). Retrieved 23 December 2011.
207. Kangsepp, Liis (9 October 2014). "Estonia Passes Law Recognizing Gay Partnerships". The Wall Street Journal. Retrieved 4 January 2014.
208. "Identity in an Open World". Archived from the original on 2018-08-23. Retrieved 2018-05-03.
209. "PC231: POPULATION BY RELIGIOUS AFFILIATION AND ETHNIC NATIONALITY". Statistics Estonia. 31 March 2000. Archived from the original on 19 జూలై 2018. Retrieved 9 January 2014.
210. "PC0454: AT LEAST 15-YEAR-OLD PERSONS BY RELIGION, SEX, AGE GROUP, ETHNIC NATIONALITY AND COUNTY, 31 DECEMBER 2011". Statistics Estonia. 31 December 2011. Retrieved 9 January 2014.
211. "Taarapita – the Great God of the Oeselians. Article by Urmas Sutrop" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2018-06-04. Retrieved 2018-05-03.
212. Ivković, Sanja Kutnjak; Haberfeld, M.R. (10 June 2015). Measuring Police Integrity Across the World: Studies from Established Democracies and Countries in Transition (in English). Springer. p. 131. ISBN 9781493922796. Estonia is considered Protestant when classified by its historically predominant major religion (Norris and Inglehart 2011) and thus some authors (e.g., Davie 2003) claim Estonia belongs to Western (Lutheran) Europe, while others (e.g., Norris and Inglehart 2011) see Estonia as a Protestant ex-Communist society.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
213. Ringvee, Ringo (2011-09-16). "Is Estonia really the least religious country in the world?". The Guardian. Retrieved 2014-09-14. For this situation there are several reasons, starting from the distant past (the close connection of the churches with the Swedish or German ruling classes) up to the Soviet-period atheist policy when the chain of religious traditions was broken in most families. In Estonia, religion has never played an important role on the political or ideological battlefield. The institutional religious life was dominated by foreigners until the early 20th century. The tendencies that prevailed in the late 1930s for closer relations between the state and Lutheran church [...] ended with the Soviet occupation in 1940.
214. Triin Edovald; Michelle Felton; John Haywood; Rimvydas Juskaitis; Michael Thomas Kerrigan; Simon Lund-Lack; Nicholas Middleton; Josef Miskovsky; Ihar Piatrowicz; Lisa Pickering; Dace Praulins; John Swift; Vytautas Uselis; Ilivi Zajedova (2010). World and Its Peoples: Estonia, Latvia, Lithuania, and Poland. Marshall Cavendish. p. 1066. ISBN 9780761478966. It is usually said that Estonia is a Protestant country; however, the overwhelming majority of Estonians, some 72 percent, are nonreligious. Estonia is the European Union (EU) country with the greatest percentage of people with no religious belief. This is in part, the result of Soviet actions and repression of religion. When the Soviet Union annexed Estonia in 1940, church property was confiscated, many theologians were deported to Siberia, most of the leadership of Evangelical Lutheran Church went into exile, and religious instruction was banned. Many churches were destroyed in the German occupation of Estonia, from 1941 through 1944, and in World War II (1939–1945), and religion was actively persecuted in Estonia under Soviet rule 1944 until 1989, when some measure of tolerance was introduced.
215. "Estonia – Religion". Country Studies. Retrieved 2 June 2010.
216. Constitution of Estonia#Chapter 2: Fundamental Rights, Liberties, and Duties Article 40.–42.
217. "Social Values" (PDF). Archived from the original (PDF) on 24 May 2006. Retrieved 5 June 2011.
218. "Churches in Estonia". lutheranworld.org. Archived from the original on 5 మార్చి 2016. Retrieved 16 February 2016.
219. "Discrimination in the EU in 2012" (PDF), Special Eurobarometer, 383, European Union: European Commission, p. 233, 2012, archived from the original (PDF) on 2 December 2012, retrieved 14 August 2013 The question asked was "Do you consider yourself to be...?" With a card showing: Catholic, Orthodox, Protestant, Other Christian, Jewish, Muslim, Sikh, Buddhist, Hindu, Atheist, and Non-believer/Agnostic. Space was given for Other (SPONTANEOUS) and DK. Jewish, Sikh, Buddhist, Hindu did not reach the 1% threshold.
220. ANALYSIS (10 మే 2017). "Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe" (PDF). Archived from the original (PDF) on 13 మే 2017. Retrieved 12 మే 2017.
221. USA. "Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe | Pew Research Center". Pewforum.org. Retrieved 23 July 2017.
222. Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe: 1. Religious affiliation; Pew Research Center, 10 May 2017
223. "Estonian Evangelical Lutheran Church". oikoumene.org. Archived from the original on 23 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 22 September 2015.
224. "Maavald". Maavald.ee. Retrieved 2 June 2010.
225. Ahto Kaasik. "Old Estonian Religions". Einst.ee. Archived from the original on 11 ఆగస్టు 2011. Retrieved 2 జూన్ 2010.
226. Barry, Ellen (9 November 2008). "Some Estonians return to pre-Christian animist traditions". The New York Times. Retrieved 2 May 2010.
227. "Statistical database: Population Census 2000 – Religious affiliation". Statistics Estonia. 22 October 2002. Retrieved 2 June 2010.
228. Laakso, Johanna; Sarhimaa, Anneli; Spiliopoulou Åkermark, Sia; Toivanen, Reeta. Towards Openly Multilingual Policies and Practices: Assessing Minority Language Maintenance Across Europe (1 ed.). Bristol; Buffalo: Multilingual Matters. ISBN 9781783094950.
229. "Kirch, Aksel. "Russians in contemporary Estonia – different strategies of the integration in to the nation-state."". Ies.ee. 10 February 1998. Retrieved 2 June 2010.
230. Table ML133, Eesti Statistika. Retrieved 30 April 2011
231. "Names of populated places changed with the reform of 1997". Institute of the Estonian Language. 29 September 1998. Retrieved 12 August 2012.
232. "Information about the bilingual Estonian/Swedish parish of Noarootsi". Noavv.ee. Archived from the original on 4 సెప్టెంబరు 2012. Retrieved 2 జూన్ 2010.
233. "Estonian Foreign Languages Strategy 2009 – 2015". Ministry of Education and Research. Archived from the original on 3 మార్చి 2016. Retrieved 22 August 2014.
234. "Ajaloost: Koolihariduse algusest" (in Estonian). University of Tartu. 24 March 2010. Retrieved 14 October 2013.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)^{[permanent dead link]}
235. "Haridus- ja Teadusministeerium". Hm.ee. Retrieved 23 December 2010.
236. "Koolide, huvikoolide, koolieelsete lasteasutuste kontaktandmed". Archived from the original on 17 June 2009. Retrieved 17 September 2009.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link). Estonian Education Infosystem, (in Estonian)
237. "Eelnõu algtekst (30.05.2001)". Archived from the original on 21 June 2007. Retrieved 27 March 2015.
238. "OECD Better Life Index". Retrieved 27 March 2015.
239. Eesti Üliõpilaste Seltsi maja Tartus — 100 aastat Archived 2018-09-27 at the Wayback Machine Estonian World Review, 16 October 2002
240. "National summary sheets on education systems in Europe and ongoing reforms: Estonia". Eurydice. February 2009. Archived from the original on 16 మార్చి 2017. Retrieved 19 September 2009.
241. "Implementation of Bologna Declaration in Estonia". Bologna-berlin2003.de. Archived from the original on 9 July 2009. Retrieved 2 June 2010.
242. A. Kalja; J. Pruuden; B. Tamm; E. Tyugu (1989). "Two Families of Knowledge Based CAD Environments". In Detlef Kochan (ed.). Software for manufacturing: proceedings of the 7th International IFIP/IFAC Conference on Software for Computer Integrated Manufacturing, Dresden, German Democratic Republic, 14–17 June 1988. North-Holland. pp. 125–134. ISBN 978-0-444-87342-2.
243. H. Jaakkola; A. Kalja (1997). "Estonian Information Technology Policy in Government, Industry and Research". Technology Management: Strategies and Applications. 3 (3): 299–307.
244. "Research and development expenditure (% of GDP)". World Bank. 2011. Retrieved 27 February 2014.
245. "Estonia to give genetic testing and advice to 100,000 residents". New Scientist (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2018-04-03.
246. Eesti 245 muuseumis säilitatakse 10 miljonit museaali. Postimees, 30 October 2011. (in Estonian)
247. Sir George Grove; Stanley Sadie (June 1980). The New Grove dictionary of music and musicians. Macmillan Publishers. p. 358. ISBN 978-0-333-23111-1.
248. Margus Haav Pärimusmuusika ait lööb uksed valla (Estonian Native Music Preserving Centre is opened) Archived 12 సెప్టెంబరు 2012 at Archive.today. Postimees. 27 March 2008 (in Estonian)
249. The 12th Estonian youth song and dance celebration Archived 6 జూలై 2017 at the Wayback Machine. Estonian Song and Dance Celebration Foundation
250. Bachtrack, 8 January 2015 (8 January 2015). "2014 Classical music statistics: Lis(z)tmania | by Bachtrack for classical music, opera, ballet and dance event reviews". Bachtrack.com. Retrieved 31 March 2016.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
251. "Estonian literature". Encyclopædia Britannica. Retrieved 27 March 2015.
252. George Kurman (1968). The development of written Estonian. Indiana University.
253. Tiidu the Piper. Basel: Collegium Basilea. 2014. ISBN 9781500941437.
254. Seeking the contours of a 'truly' Estonian literature Estonica.org
255. Literature and an independent Estonia Archived 2018-11-21 at the Wayback Machine Estonica.org
256. Liukkonen, Petri. "Anton Tammsaare". Books and Writers. Finland: Kuusankoski Public Library. Archived from the original on 5 October 2007.
257. Jaan Kross at google.books
258. Andrus Kivirähk. The Old Barny (novel) Archived 4 మే 2011 at the Wayback Machine Estonian Literature Centre
259. "Cinema of Estonia". Einst.ee. Archived from the original on 7 August 2011. Retrieved 2 June 2010.
260. "Press Freedom Index 2011–2012 – Reporters Without Borders". Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 27 March 2015.
261. Johnstone, Sarah (2007). Europe on a Shoestring. Lonely Planet. p. 325. ISBN 978-1-74104-591-8.
262. Maier, Michaela (2006). Campaigning in Europe. LIT Verlag Berlin-Hamburg-Münster. p. 398. ISBN 978-3-8258-9322-4.
263. "Pühade ja tähtpäevade seadus" (in Estonian). Riigi Teataja. Retrieved 19 December 2010. In effect since 26 February 2010{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
264. "Estonian Holidays in 2010". Estonian Foreign Ministry. Archived from the original on 6 January 2011. Retrieved 19 December 2010.
265. "Estonian Food Inforserver". Archived from the original on 17 December 2007. Retrieved 24 September 2007. (in Estonian)

బయటి లింకులు

Estonia గురించిన మరింత సమాచారం కొరకు వికీపీడియా సోదర ప్రాజెక్టులు అన్వేషించండి

నిఘంటువు విక్షనరీ నుండి
పాఠ్యపుస్తకాలు వికీ పుస్తకాల నుండి
ఉదాహరణలు వికికోట్ నుండి
వికీసోర్సు నుండి వికీసోర్సు నుండి
చిత్రాలు, మీడియా చిత్రాలు, మీడియా నుండి
వార్తా కథనాలు వికీ వార్తల నుండి

ప్రభుత్వం

• E-Estonia Portal in English
• Estonian E-Government in English
• Estonian Ministry of Foreign Affairs Archived 2006-08-31 at the Wayback Machine
• Chief of State and Cabinet Members Archived 2013-09-15 at the Wayback Machine Archived 2013-09-15 at the Wayback Machine

59°00′N 26°00′E