అజ్మీర్
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
అజ్మీర్ లేదా అజ్మేర్, భారతదేశం, రాజస్థాన్ రాష్ట్రంలోని అజ్మీర్ జిల్లాకు చెందిన ఒక నగరం.ఇది అజ్మీర్ జిల్లాకు ప్రధాన పరిపాలనా కేంద్రం. ఈ నగరం చుట్టూ కొండలు వ్యాపించి ఉన్నాయి. దీనికి 'అజయ్మేరు' అనే పేరూ ఉంది. దీనిని పృధ్వీరాజ్ చౌహాన్ పరిపాలించాడు. దీని జనాభా 2001 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం 5,00,000. బ్రిటిష్ కాలంలో దీని పేరు 'అజ్మేర్-మార్వార్' నవంబర్ 1, 1956 వరకూ స్వతంత్రంగా వున్న అజ్మీర్, తరువాత భారతదేశంలో కలుపబడింది.[3]
అజ్మీర్
అజయ్మేర్[1] | |
---|---|
అజ్మీర్ | |
Coordinates: 26.4499°N 74.6399°E | |
దేశం | భారతదేశం |
రాష్ట్రం | రాజస్థాన్ |
జిల్లా | అజ్మీర్ |
Founded by | అజయ్రాజ్ I లేదా II |
Named for | అజ్మీర్ |
Government | |
• Type | నగరపాలక సంస్థ |
• Body | అజ్మీర్ నగరపాలక సంస్థ |
• మేయర్ | Braj Lata Hada (బిజెపి)[2] |
విస్తీర్ణం | |
• నగరం | 55 కి.మీ2 (21 చ. మై) |
Elevation | 480 మీ (1,570 అ.) |
జనాభా (2011) | |
• నగరం | 5,42,321 |
• జనసాంద్రత | 9,900/కి.మీ2 (26,000/చ. మై.) |
• Urban | 5,51,101 |
Time zone | UTC+5:30 (భారత ప్రామాణిక కాలమానం) |
పిన్కోడ్ | 305001 to 305023 |
ఫోన్కోడ్ | 0145, +91145 |
Vehicle registration |
|
అజ్మీర్ను మొదట అజయమేరు అని పిలిచేవారు. ఈ నగరాన్ని 11వ శతాబ్దపు చాహాన్ రాజు అజయదేవ స్థాపించారు. ఏదేమైనా, దీనిని 13వ శతాబ్దంలో మమ్లుక్ రాజవంశం చేజిక్కించుకుంది. తరువాత ఇది మేవార్ రాజవంశం క్రిందకు వచ్చింది. రానా సంగ్ రాజ్పుతానాలో గణనీయమైన భాగాన్ని పాలించింది.వారిలో అజ్మీర్ ఒకరు.[3]
2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం అజ్మీర్ నగరంలో మొత్తం 109,229 కుటుంబాలు నివసిస్తున్నాయి. అజ్మీర్ మొత్తం జనాభా 542,321, అందులో 278,545 మంది పురుషులు, 263,776 మంది మహిళలు. అజ్మీర్ సగటు సెక్స్ నిష్పత్తి 947.
అజ్మీర్ నగరంలో 0-6 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లల జనాభా 60922, ఇది మొత్తం జనాభాలో 11%గా ఉంది. 0-6 సంవత్సరాల మధ్య 32296 మంది మగ పిల్లలు కాగా, 28626 మంది ఆడ పిల్లలు ఉన్నారు. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం అజ్మీర్ చైల్డ్ సెక్స్ రేషియో 886, ఇది సగటు సెక్స్ రేషియో (947) కన్నా తక్కువ.
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం అజ్మీర్ అక్షరాస్యత రేటు 86.5%గా ఉంది అజ్మీర్ జిల్లా అక్షరాస్యత 69.3%తో పోలిస్,తే అజ్మీర్ అక్షరాస్యత ఎక్కువ.అజ్మీర్ నగరంలోని పురుషుల అక్షరాస్యత రేటు 92.08%, అజ్మీర్లో స్రీల అక్షరాస్యత రేటు 80.69%గా ఉంది.[4]
ఆజ్మీర్ నగరం దేశంలో అనేక నగరాలతో భూమార్గం, రైలు మార్గంతో కలుపబడి ఉంది.
ఆజ్మీర్ సమీపంలో కిషన్ఘర్ లో విమానాశ్రయం నెలకొల్పుటకు రాజస్థాన్ ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ప్రస్తుతం ఆజ్మీర్ సమీపంలో గల విమానాశ్రయం జైపూర్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం, ఇది 132 కి.మీ దూరంలో ఉంది. ఇచటి నుండి భారతదేశంలో గల అనేక నగరాలకు విమాన వసతి ఉంది.
ఆజ్మీర్ లో ప్రముఖ రైల్వే కూడలి ఉంది. ఇది బ్రాడ్ గేజ్ రైలుమార్గాలతో కూడినది. ఇచ్చటి నుండి జైపూర్, జోధ్పూర్, ఉదయపూర్, అహ్మదాబాద్, ఇండోర్, ఢిల్లీ, జమ్మూ, ముంబాయి, హైదరాబాదు, బెంగళూరు నగరాలకు వెళ్ళుటకు రైలు వసతి ఉంది.
ఈ నగరం బంగారు చతుర్భుజ జాతీయ రహదారి 8 (ఎన్ఎచ్ 8) లో ఉంది. ఇది ఢిల్లీ, ముంబై రెండిటిని కలిపే మార్గం. ఈ నగరానికి ఢిల్లీ 400 కి.మీ, జైపూర్ 135 కి.మీ దూరంలో ఉంటుంది. ఆజ్మీర్ - జైపూర్ ఎక్స్ప్రెస్ మార్గం 6 లైన్ల హైవే. ఆజ్మీర్ నుండి ఎయిర్ కండిషన్డ్ బస్ సర్వీసులు ఉన్నాయి.
శీతోష్ణస్థితి డేటా - Ajmer | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
నెల | జన | ఫిబ్ర | మార్చి | ఏప్రి | మే | జూన్ | జూలై | ఆగ | సెప్టెం | అక్టో | నవం | డిసెం | సంవత్సరం |
సగటు అధిక °C (°F) | 22.9 (73.2) |
25.7 (78.3) |
31.3 (88.3) |
36.5 (97.7) |
39.7 (103.5) |
38.4 (101.1) |
33.6 (92.5) |
31.3 (88.3) |
32.6 (90.7) |
33.5 (92.3) |
29.2 (84.6) |
24.7 (76.5) |
31.6 (88.9) |
సగటు అల్ప °C (°F) | 7.6 (45.7) |
10.5 (50.9) |
16.0 (60.8) |
22.2 (72.0) |
26.8 (80.2) |
27.5 (81.5) |
25.6 (78.1) |
24.4 (75.9) |
23.7 (74.7) |
18.8 (65.8) |
12.3 (54.1) |
8.4 (47.1) |
18.7 (65.6) |
సగటు వర్షపాతం mm (inches) | 7.3 (0.29) |
6.0 (0.24) |
5.0 (0.20) |
4.0 (0.16) |
15.7 (0.62) |
58.1 (2.29) |
181.5 (7.15) |
157.5 (6.20) |
73.0 (2.87) |
13.1 (0.52) |
4.0 (0.16) |
3.8 (0.15) |
529 (20.85) |
Source: IMD[6] |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.