తొండము, దంతాలు కలిగిన పెద్ద క్షీరదం From Wikipedia, the free encyclopedia
ఏనుగు (ఆంగ్లం Elephant) ఒక భారీ శరీరం, తొండం కలిగిన జంతువు. ప్రస్తుతం భూమిపై సంచరించే జంతువులన్నింటిలోకి ఏనుగే పెద్దది. దీని గర్భావధి కాలం 22 నెలలు. ఏనుగు 70 సంవత్సరాల కంటే ఎక్కువగా జీవిస్తుంది. ఏనుగులు రెండు రకాలు: ఆఫ్రికా ఏనుగు, ఆసియా ఏనుగు. హిందువులు ఏనుగును వివిధరకాలుగా పూజిస్తారు. ఇవి పూర్తిగా శాకాహారులు, బాగా తెలివైనవి.
ఆఫ్రికా ఏనుగులు (ప్రజాతి Loxodonta) ఆఫ్రికా ఖండంలో 37 దేశాలలో విస్తరించి ఉన్నాయి. ఇవి ఆసియా ఏనుగులకంటే పెద్దవిగా ఉంటాయి. వీటి వెనుకభాగం పుటాకారంలో ఉంటుంది. వీటి చెవులు చాలా పెద్దవిగా ఉంటాయి. విశేషమేమిటంటె, వీటి చెవులు ఆఫ్రికా ఖండం ఆకారంలో ఉంటాయి. ఆడ, మగ ఏనుగులు రెండూ దంతాలు కలిగి ఉంటాయి. శరీరం పై వెండ్రుకలు, ఆసియా ఏనుగుల కంటే తక్కువగా ఉంటాయి.
ఆసియా ఏనుగులు (Elephas maximus) ఆఫ్రికా ఏనుగుల కంటే చిన్నవి. చెవులు చిన్నవిగా ఉంటాయి. మగ ఏనుగులకు మాత్రమే పెద్ద దంతాలుంటాయి. మొత్తం ఏనుగులలో 10 శాతం మాత్రమే ఆసియా ఏనుగులు. జన్యు వ్యత్యాసాల ఆధారంగా, ఏనుగులను మూడు ఉపజాతులుగా విభజించారు.
సుమత్రాన్ ఏనుగు అనేది ఆసియాలో గుర్తించబడిన మూడు ఉపజాతులలో ఒకటి. ఇవి ఇండోనేషియాలోని సుమత్రాన్ ద్వీపానికి చెందినవి. సాధారణంగా ఆసియా ఏనుగులు ఆఫ్రికన్ ఏనుగుల కంటే చిన్నవి. ఆడ ఏనుగులు సాధారణంగా మగవాటి కంటే చిన్నవిగా, పొట్టిగా ఉంటాయి. దంతాలు కలిగి ఉండవు. సుమత్రాన్ ఏనుగులు 2 నుంచి 3.2 మీటర్ల ఎత్తు ఉంటాయి. 4,400 నుంచి 8,800 పౌండ్ల మధ్య బరువు కలిగి ఉంటాయి. ఇండోనేసియాలో ఏనుగుల సహజ ఆవాసాలైన బోర్నియో, సుమత్రాన్ దీవుల్లో అటవీ నిర్మూలన వేగంగా జరుగుతోంది. అందువల్ల వేగంగా అంతరించిపోతోన్న జాతిగా వీటిని పరిగణిస్తున్నారు. అలాగే ఈ జాతికి చెందిన మగ ఏనుగుల దంతాలకు అధిక విలువ పలుకుతుండటంతో వేటగాళ్ల నుంచి వీటికి అధిక ముప్పు పొంచి ఉంది. వేటగాళ్ల ఉచ్చులో చిక్కుకొని సగం తొండాన్ని కోల్పోయిన ఏడాది వయస్సున్న గున్న ఏనుగు చికిత్స పొదుతూ నవంబరు 16, 2021న మృతి చెందింది. దీంతో గత తొమ్మిదేళ్లలో తూర్పు అచే జిల్లాలో వేటగాళ్లు పన్నిన వలలకు మరణించిన ఏనుగుల సంఖ్య 25కు చేరింది. ప్రస్తుతం ఇండోనేషియాలోని సుమత్రాన్ లో ఏనుగుల సంఖ్య రోజు రోజుకీ తగ్గిపోతుంది. 2014లో 1300 ఉండగా ఇప్పుడు ఏనుగులు సంఖ్య 693కి పడిపోయిందని ఇండోనేషియా అటవీ, పర్యావరణ మంత్రిత్వ శాఖ లెక్కలు చెప్తున్నాయి.[1][2]
తెలంగాణ రాష్ట్రం లోని పెద్దపల్లి జిల్లా రామగుండం ఆర్జీ-1 పరిధిలోని మేడిపల్లి ఓసీపీ-4 తవ్వకాల్లో సుమారు 5కోట్ల నుంచి 10కోట్ల సంవత్సరాల క్రితం జీవించి ఉన్న పురాతనమైన ‘స్టెగోడాన్' జంతువు శిలాజాలు లభ్యమయ్యా యి. ఈ శిలాజాలు ఈ నెల 30 బయటపడ్డాయని, ఇవి ఏనుగు జాతి కంటే ముందు తరం జంతువు స్టెగోడాన్ వేనని జువాలాజికల్ సర్వే అధికారులు నిర్ధారించారని సింగరేణి సంస్థ పేర్కొంటున్నది. స్టెగోడాన్ కు చెందిన దవడ ఎముకతోపాటు, దంతాలు సైతం లభ్యమయ్యాయి.
భారతదేశములోనే కాక పలు ఇతర దేశాలలో సైతం దేవాలయాల యందున ఏనుగులను వాడటం జరుగుతున్నది. ముఖ్యంగా దక్షణ భారత దేశ ప్రధాన దేవస్థానములవారు స్వామి యొక్క అన్ని ఉత్సవములయందున తప్పక హస్తి యొక్క సేవలను తీసుకొంటారు. ఊరేగింపులలోనూ, దేవాలయ ప్రధాన ద్వారముల వద్ద వీటిని అధికముగా వీక్షించవచ్చు.
ప్రతి సంవత్సరం ఆగస్టు 12వ తేదీని ప్రపంచ ఏనుగుల దినోత్సవం జరుపుకుంటారు.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.