From Wikipedia, the free encyclopedia
Gine-Bisau (Kiingereza: Guinea-Bissau) ni nchi ndogo katika Afrika ya Magharibi.
Jamhuri ya Gine-Bisau | |
---|---|
República da Guiné-Bissau (Kireno) 𞤘𞤭𞤲𞤫 𞤄𞤭𞤧𞤢𞥄𞤱𞤮 (Kifulani) ߖߌߣߍ ߺ ߓߌߛߊߥߏ߫ (Kimandinka) | |
Kaulimbiu ya taifa: Unidade, Luta, Progresso (Kireno) "Umoja, Harakati, Maendeleo" | |
Wimbo wa taifa: Esta É a Nossa Pátria Bem Amada "Hii ni Nchi Yetu Inayopendwa Sana" | |
Mahali pa Guinea Bisau | |
Ramani ya Guinea Bisau | |
Mji mkuu na mkubwa nchini | Bisau |
Lugha rasmi | Kireno |
Iko mwambaoni kwa Bahari Atlantiki ikipakana na Senegal upande wa kaskazini na Guinea upande wa kusini.
Guinea-Bisau ni kati ya nchi ndogo sana za Afrika ikiwa na eneo la kilomita mraba 36,125; takriban 22% ni visiwa na bahari. Sehemu ya bara ni tambarare. Funguvisiwa la Bissagos lenye visiwa 77 liko karibu na pwani.
Miji mikubwa zaidi ya Guinea Bisau ni: Bisau (wakazi 492,004), Gabú (wakazi 48,670), Bafatá (wakazi 37,875), Bissorã (wakazi 29,468), Bolama (wakazi 16,216) na Cacheu (14,320).
Zamani ilikuwa koloni la Ureno kwa jina la Guinea ya Kireno.
Baada ya uhuru (1973/1974) jina la mji mkuu wake lilishika nafasi ya nchi tawala kuwa Guinea-Bisau kwa kusudi la kuitofautisha na nchi jirani ya Guinea na ile ya Guinea ya Ikweta.
Wakazi walikuwa 1,515,000 mwaka 2010, wakati walikuwa 518,000 tu mwaka 1950.
Waafrika ni 99%: makabila makubwa ni Wabalanta 30%, Wafulbe 30%, Wamanjaca 14%, Wamandinka 13%, Wapapel 7%). Wazungu na machotara ni chini ya 1%.
Pamoja na lugha asilia, 32.1% za wakazi wanasema Kireno ambacho ndicho lugha rasmi na 90.4% wanatumia Krioli maalumu ya Kireno ambayo ni kama lugha ya taifa inayounganisha makabila. Lugha nyingine za kigeni zinazotumika ni Kifaransa (7%), Kiingereza (2.9%) na Kihispania (0.5%)
Takriban 46.1% ni Waislamu (hasa Wasuni), 30.6% wafuasi wa dini asilia za Kiafrika, 18.9% Wakristo (hasa Wakatoliki).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.