kabupatèn di Indonésia From Wikipedia, the free encyclopedia
Kabupatén Garut (Aksara Sunda: ᮊᮘᮥᮕᮒᮦᮔ᮪ ᮌᮛᮥᮒ᮪) mangrupa salah sahiji kabupatén di propinsi Jawa Kulon, Indonésia. Legana 3065.19 km² (1183.48 mi²), nu sacara géografis, aya di antara 6°57′34″ – 7°44′57″ Lintang Kidul jeung 107°24′34″ – 108°7′34″ Bujur Wétan. Wawatesanana[1],
Motto | Tata Tengtrem Kerta Raharja |
Propinsi | Jawa Barat |
Ibukota | Tarogong Kidul |
Lega Wilayah | 3.065,19 km² |
Kordinat | 7.204694066557747°S 107.88758993570616°E |
Pangeusi · Jumlah · Kapadetan | 2.604.790 (2021) [1] 849,80 [1] jiwa/km² |
Administratif · Kacamatan · Désa/kal | 42 21kalurahan, 424 désa [2] |
Dasar hukum | - |
Tanggal | 17 Maret 1813 |
Bupati | Rudy Gunawan |
{{{kapala daerah1}}} | {{{nami kapala daerah1}}} |
Kode aréa | 0262 |
DAU | Rp. - |
Ramatloka: http://www.garut.go.id |
Sacara umum, Garut mibanda iklim tropis tapi tiis, suhu hawa rata-ratana 24 °C (76 °F). Curah hujan taunan rata-rata 2,590 mm (102 inci). Wilayah ieu ngawengku wewengkon landeuh nu dikuriling ku gunung api (Gunung Karacak 1838 m, Cikuray 2821 m, Guntur 2249 m, Papandayan 2622 m) di béh kalér, nu luhurna rata-rata 700–750 m luhureun beungeut laut.
Visi jeung misi Kabupatén Garut taun 2019-2024 nyaéta:
Visi: "Garut anu bertakwa, maju jeung raharja"
Misi Kabupatén Garut nyaéta:
Ditilik dina asal-usulna Kabupatén Garut dimimitian ku ayana Kabupatén Limbangan. Limbangan baheulana ibukota Kabupatén Garut saacan dipindahkeun ka Garut. Ngaran Limbangan geus aya dina catetan sejarah mangrupa Babad Limbangan. Numutkeun ti Babad Limbangan, ngaran 'Limbangan' nyaéta usulan ti Sunan Gunung Jati keur ngaganti ngaran Galuh Pakuan. Ngaran 'Limbangan' dicandak ti kecap 'imbangan' anu hartina saimbang[3].
Sateuacanna, Kabupatén Limbangan masuk ka karajaan daérah di handapeun Karajaan Pakuan Pajajaran. Sumber lain nyebutkeun yén Limbangan geus jadi daérah otonom anu ngaranna Karajaan Kertarahayu[3]. Pakuan Pajajaran pecah jadi Karajaan Galuh anu dipingpin ku Sunan Rumenggong di Gunung Poronggol Limbangan, jeung Karajaan Sunda. Karajaan Sunda saanggeusna runtuh jeung jadi bagian ti Sumedang Larang[3]. Nepi ka 24 Maret 1706, status Limbangan dibalikkeun jadi kabupatén sanggeus sababaraha lami jadi bagian distrik Kabupatén Sumedang.[3]
Dina 2 Maret 1811, Kabupatén Balubur Limbangan direbut ku Gubernur Jéndral Herman W. Daendels (tentara kolonial Netherland Indie) antukna bupatina, Tumenggung Wangsakusumah II, turun. Kabupatén Balubur Limbangan ngawengku 6 subdistrik: Balubur, Malangbong, Wanaraja, Wanakerta, Cibeureum, jeung Papandak. Teu lila ti éta Daendels digulingkeun ku Inggris.
Kabupatén Limbangan di taun 1811 ku pamaréntahan Daendels dibubarkeun kusabab produksi kopi nurun nepi ka nol jeung bupati Limbangan nolak nanem nila[3][4]. Dina 16 Pébruari 1813, Kabupatén Limbangan anyar diadegkeun ku Gubernur Jendral Sir Thomas Stamford Bingley Raffles ti Inggris anu ibukotana di daérah Suci. Keur hiji ibukota kabupatén, Suci dianggap teu menuhan sarat ku sabab daérahna leutik[4].
Ku sabab éta, Bupati Limbangan, Adipati Adiwijaya, ngayakeun panitia keur néangan daérah anu cocok jadi ibukota kabupatén Limbangan. Awalna, daérah Cimurah anu jarakna 3 km ti wétan Suci dicalonkeun jadi ibukota kabupatén Limbangan. Pamilihan Cimurah teu jadi ku sabab sumber cai beresih teu dipanggihan. Panitia Ibukota néang deui ka 5 km ti kulon Suci, manggihan hiji daérah anu cocok dijadikeun ibukota. Daérah ieu ngabogaan taneuh anu subur jeung dikurilingan ku mata cai jeung pamandangan gunung saperti Gunung Guntur, Galunggung, Talaga Bodas, jeung Karacak[4].
Asal muasal ngaran 'Garut' dimimitian ku salah sahiji panitia kapanggih kagorés atawa 'kakarut' ku cucuk taneman. Urang Walanda anu jadi salah sahiji panitia nanyakeun naha, anu dijawab ku 'kakarut'. Ku sabab urang Walanda éta teu fasih, manéhna ngan bisa nyebut 'gagarut'. Ti saprak kajadian éta, daérah anu dipanggihan éta dingaranan Ci Garut, anu ayeuna dikenal ku Garut. Ngaran Garut ieu disatujuan ku Bupati Adipati Adiwijaya keur dijadikeun ibukota Limbangan[4].
Dina tanggal 15 Séptember 1813, dilakukeun peletakan batu kahiji dina ngawangun sarana jeung prasarana ibukota saperti pendopo lengkep jeung babancong, tempat Bupati jeung pajabat pamaréntah méré pidato, padumukan, kantor asistén résidén, masjid, jeung alun-alun. Sanggeus pangwangunan ibukota réngsé, ibukota Kabupatén Limbangan pindah ti Suci ka Garut di taun 1821. Numutkeun ti Surat Keputusan Gubernur Jenderal No. 60, per 7 Méi 1913, ngaran Kabupatén Limbangan diganti jadi Kabupatén Garut anu ibukotana aya di Garut dina tanggal 1 Juli 1913. Dina mangsa éta, Bupati Garut anu ngajabat nyaéta R.A.A Wiratanudatar ti taun 1871 nepi ka 1915. Kabupatén Garut ngawengku sababaraha distrik saperti Garut, Bayongbong, Cibatu, Tarogong, Lélés, Balubur Limbangan, Cikajang, Bungbulang, jeung Pameungpeuk, ogé tilu lembur/désa, nyaéta Désa Kota Kulon, Kota Wétan, jeung Margawati[4].
Dina mangsa awal ayana Kabupatén Garut, pangwangunan difokuskeun kana infrastruktur anu dibutuhkeun pamaréntah kolonial Walanda dina widang perkebunan, mineral, jeung obyék wisata. Aréa padumukan pangeusi Garut diwangun di sakitar alun-alun jeung manjang ka wétan sapanjang Societeit Straat[4].
Di taun 1915, jabatan Bupati anu sateuacanna dipégang ku R.A.A Wiratanudatar diganti ku ponakanna, Adipati Soeria Karta Legawa[4]. Dina masa pamaréntahanna anu dimimitian tanggal 14 Agustus 1915, dumasar ka Kaputusan Gubernur Jenderal, Kabupatén Garut disahkeun jadi daérah otonom. Wewenag Kabupatén Garut diluaskeun ka pembangunan jeung perawatan infrastruktur saperti jalan, jembatan, fasilitas pamaréntahan jeung fasilitas kaséhatan. Tata kota Garut mulai robah ku ayana fasilitas anyar saperti stasion karéta api, kantor pos, apoték, sakola, hotél, jeung toko-toko anyar[4].
Pangwangunan Kabupatén Garut teu ngan sakur di infrastruktur hungkul. Usaha-usaha pertanian jeung pariwisata jadi tumpuan Kabupatén Garut dina ngawangun daérahna. Salah sahiji tokoh anu berjasa dina pangwangunan bidang pertanian Garut nyaéta K. F. Holle, anu dijadikeun ngaran jalan di Garut, nyaéta Jalan Holle (ayeuna Jalan Mandalagiri) jeung monumén patung Holle di Alun-alun Garut[4][5]. Pangwangunan infrastruktur pariwisata dikawitan ku diwangunna hotél-hotél anyar saperti Hotel Papandayan, Hotél Villa Dolce, Hotel Belvedere, jeung Hotél Van Hengel. Sababaraha hotél anyar diwangun ogé di Cilawu, Cisurupan, Tarogong, Banyuresmi, Samarang, jeung Pameungpeuk. Kaindahan bentang alam Garut jeung pangwangunan bidang pariwisata makin ngajadikeun Garut jadi pusat pariwisata di jaman kolonial Walanda[4]. Pamaréntahan Soeria Karta Legawa réngse dina 1929, digantikeun ku Adipati Moh. Moesa Soeria Kartalegawa ti taun 1930-1942[4].
Masa penjajahan Jepang di Garut dimimitian ku peristiwa pengeboman pangkalan angkatan laut Amérika Sarikat di Pearl Harbour ku pasukan tentara Jepang tanggal 7 Désémber 1941. Serbuan tentara Jepang ka Jawa Kulon dimimitian tanggal 1 Maret 1942 di handapeun komando Staf Tentara ka-16. Daérah Bandung jeung lapangan terbang Kalijati di Subang dimeunangkeun ku Jepang. Dina 8 Maret 1942, pamaréntah Walanda nyerahkeun diri tanpa sarat ka Jepang[6].
Pasukan Jepang masuk ka Garut ti daérah Bandung nepi ka Stasiun Cibatu, Stasiun Garut, jeung ngaliwatan jalan raya Tarogong. Pamaréntah Jepang mulai ngawasaan tempat strategis saperti Hotel Papandayan, Noormaal School, jeung pertokoan anu dibogaan ku masarakat Walanda atawa Tiongkok. Pamaréntahan turunan Walanda anu dipégang ku Adipati Moesa Soeria Kartalegawa masih berlaku dumasar ti Pasal 3 Osamu Seirei[6].
Parobahan sosial jeung politik dirasakeun ku sakabéh masarakat Garut. Pamaréntah Jepang anu dianggep jurusalamet ti pamaréntah Walanda robah jadi penjajah anu kejam jeung sadis. Propaganda Jepang dikuatkeun ku nyanyikeun lagu kebangsaan Kimigayo, hormat ka Kaisar Jepang Tenno Heika ngadep Tokyo dina tata cara seikerei, larangan rahayat ngabogaan radio, jeung ngibarkeun bendéra Hinomaru. Masarakat Garut anu ngalawan kana aturan pamaréntah Jepang biasana dihukum jeung disiksa sacara brutal[6]. Parobahan sistem pamaréntahan ogé dilakukeun ku pamaréntah Jepang, salah sahijina ku ngayakeun sistem pamaréntah tingkat bawah anu dikenal ku istilah tonarigumi (ayeuna Rukun Tatangga).
Di samping éta, pamaréntah Jepang ngayakeun organisasi semi militer jeung militer keur jadi pasukan dina perang Asia Timur Raya, saperti heiho (pembantu prajurit) anu markasna di Hotel Papandayan, keibodan (pembantu polisi) jeung seinendan (barisan pamuda) anu markas na di Gedong Societeit Intra Montes[6]. Propaganda Jepang dina bidang pendidikan dilakukeun ku ngabubarkeun sakola Walanda, ngadirikeun Sakola Rakyat (kokumin gakko) jeung Sakola Menengah Pertama (syoto chugakko), jeung ngajarkeun basa Jepang, utamana aksara hiragana, katakana, jeung kanji dina pembelajaran[6].
Dina kalahna Jepang di Asia-Pasifik, Jepang ngawitan neken daérah pendudukan keur ngabantu dina raraga meunangkeun perang. Di Garut, pamaréntah Jepang ngawajibkeun rahayat ngawajibkeun nanem komoditas tani husus jeung ngumpulkeun hasil bumi ka pamaréntah. Para pangeusi Garut dipaksa masrahkeun harta banda na keur ngadukung Jepang dina perang. Masarakat dina wangsa ieu miskin jeung malarat ku tindakan kejam pamaréntah Walanda[6].
Ku ayana pajoangan rahayat jeung didukung ku kamérdékaan Republik Indonésia dina 17 Agustus 1945, masarakat Garut dibantu ku pajoang ti Yogyakarta, Semarang, jeung Blitar tiasa mukul mundur pasukan Jepang ti Garut. Di awal Novémber 1945, tentara Jepang kaluar ti Garut[6].
Hari Jadi Kabupatén Garut awalna masih diperdebatkeun ku kalangan sejarawan. Dumasar ka Tim temuan tulisan tanggal ngamimitian pangwangunan jembatan Leuwidaun, Pencari Fakta Sejarah, ti taun 1965, hari jadi Kabupatén Garut ditetapkeun di tanggal 15 Séptémber 1813[4]. Pada ahirna, numutkeun ka Perda Kabupatén Garut Nomor 30 Taun 2011 ngeunaan Hari Jadi Garut, ditetapkeun yén hari jadi Kabupatén Garut tanggal 16 Fébruari 1813, numutkeun ka palantikan R.A.A Adiwijaya salaku Bupati Limbangan anu ngadirikeun ibukota Garut[4][7].
Kabupatén Garut ngabogaan lega 3065.19 km², nu sacara géografis, aya di antara 6°57′34″ – 7°44′57″ Lintang Kidul jeung 107°24′34″ – 108°7′34″ Bujur Wétan[1][8]. Kabupatén Garut wawatesan jeung Kabupatén Tasikmalaya di wétan, Kabupatén Cianjur jeung Kabupatén Bandung di kulon, Kabupatén Sumedang di kalér, jeung Samudra Indonésia di kidul[9]. Pusat Kabupatén Garut aya di 717 méter di luhureun beungeut laut[10].
Kabupatén Garut mangrupa salah sahiji kabupatén anu nyangga Kota Bandung salaku Ibukota Jawa Kulon, anu jarakna 61,5 km ti pusat Kota Bandung. Hal ieu nyebabkeun Kabupatén Bandung boga kadudukan strategis dina ékonomi, sosial, politik, jeung budaya, hususna dina ngembangkeun wilayah Bandung Raya jeung sabudeureunna[8][11].
Kabupatén Garut dibagi jadi opat satuan morfologi, nyaéta morfologi kerucut gunung api, bukit rélief kasar, bukit rélief halus jeung pedataran[12]. Satuan morfologi kerucut gunung api aya di puncak Gunung Karacak, Cikuray, jeung Papandayan, miboga ciri has mangrupa tinggi diluhur 2.000 méter anu >40% lembah sempit, pola aliran walungan mancar ti pusat gunung, jeung disusun ku lahar, lava andésit, jeung bréksi vulkanik[12]. Satuan morfologi bukit rélief kasar aya di katinggian 500 nepi ka 1.865 méter, anu cirina mangrupa rélief kasar, berlembah sempit jeung ayana léréng terjal anu kadéngdékanna di tingkat 15-40%. Pola walungan rélief kasar digolongkeun subdendritik, sawaréhna subparalél. Batuan penyusun morfologi rélief kasar nyaéta endapan vulkanik tua anu kasusun ku bréksi vulkanik, lava andésit, tufa gelas, jeung bongkahan andésit-basal[12]. Satuan morfologi bukit rélief halus dipanggihan di bagian kalér, tengah, jeung kidul Garut, anu dicirikeun ku kadéngdékan di antara 2-15%, lembah nu teu pati miring, sungai anu gradiénna leutik nepi sedeng. Pola walungan bukit rélief halus ditandaan ku bentuk dendritik jeung subparalel. Bukit rélief halus di Garut kasusun ku endapan vulkanik muda jeung térsiér. Satuan morfologi pedataran aya di bagian dataran garut, anu ditandaan ku rélief datar nu kadéngdékanna kurang ti 2% nepi 15%, tinggina aya di 700 nepi ka 800 méter di luhureun beungeut laut. Aliran walungan dina morfologi pedataran Garut ngabentuk pola déndritik jeung sawaréh anastomatik. Batuan dina morfologi ieu disusun ku rombakan batu kolot anu diendapkeun jadi endapan alluvial jeung kipas alluvial[12].
Évolusi bentang alam Kabupatén Garut diajukeun tina dua pendekatan hipotesis ku Bemmelen (1949) jeung Hamilton (1979)[12]. Bemmelen ngusulkeun yén Kabupatén Garut dibentuk ku aktivitas vulkanik anu terjadi dina période Kuartér (sakitar 2 juta taun katukang). Sanggeus ayana pergerakan téktonik anu micu ngabentukna pegunungan di ahir période Pleistosén, terjadi déformasi régional nu digerakkeun ku sababaraha patahan saperti patahan Lémbang, Kancanaa, jeun Malabar-Tilu. Daérah dataran antar gunung Garut ngalaman panurunan ku prosés isotasi atawa penyeimbangan batuan dasar jeung pembebanan batuan sédimen volkaniklasik diluhureunna[12]. Dina téori Hamilton ngeunaan konsep lémpéng téktonik, pembentukan gunung api di Zona Bandung kakait ku ayana busur magmatis Sunda anu kabentuk jeung dikontrol ku subduksi Lémpéng Samudera Hindia anu nyusup sakitar 6-10 cm/taun di handapeun Lémpéng Kontinen Asia. Bongkahan lémpéng samudera kalelep dina mantél bumi luar anu suhuna 3000°C anu nyebabkeun pencairan balik. Ku sabab béda komposisi lémpeng jeung mantél bumi luar anu masing-masing sifatna basa jeung asam, dina proses pencairan bakal muncul asimilasi magma anu ngajadikeun magma gerak ka permukaan ngabentuk busur magmatis anu disusun tina bahan andesitis-basaltis. Busur magmatis nyebabkeun ayana gerakan téktonik internal anu jadi sebab proses pelipatan, patahan jeung pembentukan cekungan di antara gunung[12].
Kabupatén Garut dikurilingan ku opat gunung, Gunung Karacak (1.838 m), Gunung Cikuray (2.821 m), Gunung Papandayan (2.622 m), jeung Gunung Guntur (2.249 m)[10]. Ciri topografi Kabupatén Garut di bagian kalér ditandaan ku ayana dataran tinggi jeung gunung, di bagian kidul ngabogaan tingkat kadéngdékan ekstrem jeung labil. Tinggi daérah Kabupatén Garut variatif, dina daérah paling handap sajajar beungeut laut, jeung paling tinggi aya daérah gunung. Kacamatan Pakénjéng jeung Pamulihan aya di 500-1000 méter di luhureun beungeut laut, kacamatan Cikajang, Pakénjéng, Pamulihan, Cisurupan, jeung Ciséwu 100-1500 méter di luhureun beungeut laut, jeung kacamatan Cibalong, Cisompét, Ciséwu, Cikelet, jeung Bungbulang di 100 - 500 méter di luhureun beungeut laut. Daérah Kabupatén Garut paling handap aya di kacamatan Cibalong jeung Pameungpeuk anu tinggina kurang ti 100 méter di luhureun beungeut laut[10]
Bagian Garut kalér anu dikurilingan ku pagunungan vulkanik umumna ngabogaan léréng anu kadéngdékanna 30-45% di puncak, 15-30% di bagian tengah, jeung 10-15% di kaki pagunungan. Léréng gunung umumna diharuduman ku végétasi lebat ku sabab lolobana asup kana aréa konservasi alam[10].
Numutkeun ti aliran walungan anu aya, walungan di daérah Kabupatén Garut dibagi jadi dua Daérah Aliran Walungan (DAW) nyaéta Daérah Aliran Kalér jeung Kidul anu muarana masing-masing di Laut Jawa jeung Samudera Indonésia. Daérah Aliran Kidul ngabogaan karakteristik walungan anu pondok, sempit, jeung berlembah tibatan bagian kalér. Daérah Aliran Kalér asup kana DAW Cimanuk Kalér, sedengkeun bagian kidul jadi bagian tina DAW Cikaéngan jeung Cilaki. Di Kabupatén Garut aya 33 walungan jeung 101 anak walungan anu total panjangna 1.397,34 km, sapanjang 92 km mangrupa aliran ti Walungan Cimanuk anu boga 58 anak walungan[10].
Hasil interprétasi satélit Landsat di Zona Bandung nunjukkeun yén pola aliran walungan anu berkembang di antara pagunungan Garut Kalér ngabentuk karakter ngadaun anu aliran utamana aya di Walungan Cimanuk ngarah ka kalér. Aliran Walungan Cimanuk dipasok tina cabang anak walungan di sakuriling pagunungan Garut[10].
Mata cai taneuh anu aya di Kabupatén Garut aya di 12 titik. Debit mata air panggedéna aya di daérah Cibuyutan, Léwobaru, Malangbong anu ngahasilkeun cai 700 liter per detik, disusul ku Cipapar jeung Cipancar, Lélés sagedé 300 liter per detikna[13].
Numutkeun ti klasifikasi iklim Köppen, wilayah Kabupatén Garut kaasup ka daérah iklim tropis baseuh (humid tropical climate) tipe Af nepi Am. Iklim jeung cuaca di Kabupatén Garut dipengaruhan ku pola sirkulasi angin musiman, topografi regional nu bergunung di tengah Jawa Kulon, jeung élévasi topografi aréa Bandung. Curah hujan rata-rata di daérah Garut aya dina rata-rata 2.589 mm, jeung di sabudeureun pegunungan Garut aya di 3500 - 4000 mm. Ku sabab éta, iklim Garut ngabogaan bulan baseuh 9 bulan jeung bulan garing 3 bulan. Suhu bulanan daérah Garut aya di kisaran 24-27°C. Angka penguap keringatan (evapotranspirasi) Kabupatén Garut numutkeun kana Iwaco-Waseco (1991) nyaéta 1.572 mm/taun[14]. Dina sapoé, inténsitas hujan di Kabupatén Garut leuwih ti 200 mm, ngaleuwihan ambang batas serap cai hujan sakitar 150 mm. Cai hujan anu teu kaserep jadi salah sahiji risiko rawan caah di Kabupatén Garut[15].
Dina musim hujan, angin ti arah kalér ngulon mawa udara baseuh ti Laut Tiongkok Kidul jeung kulon laut Jawa. Dina musim halodo, angin kering anu suhuna relatif tinggi dibawa ti arah kidul ngétan, nyaéta ti Australia[14].
Di handap ieu béréndélan bupati Garut ti mimiti ngadegna Kabupatén Limbangan di Suci (anyar) nu lajeng robah jadi Kabupatén Garut.
No | Bupati | Awal ngajabat | Ahir ngajabat | Période | Katerangan | Wakil Bupati | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
R.A.A. Adiwijaya | [ket. 1] | |||||||
R.A.A. Kusumadinata | ||||||||
Tumenggung Jaya Diningrat | ||||||||
R.A.A. Wiratanudatar VII | ||||||||
R.A.A. Soeria Kartalegawa | [ket. 2] | |||||||
R.A.A. Muh. Musa Suria Kertalegawa | ||||||||
R. Tumenggung Endung Suriaputra | [ket. 3] | |||||||
R. Kalih Wiramihardja | ||||||||
R. Tumenggung Agus Padmanagara | [ket. 4] | |||||||
R. Tumenggung Kartahudaya | ||||||||
R. Moh. Sabri Kartasomantri | ||||||||
R. Moh. Noh Kartanegara | ||||||||
R. Gahara Widjaja Suria | [ket. 5] | |||||||
Letkol Akil Ahyar Mansyur | ||||||||
R.M. Bob Yacob Ishak | [ket. 6] | |||||||
Drs. R. Moh. Syamsudin | ||||||||
Hasan Wirahadikusumah | (1973) |
|||||||
Letkol Iman Sulaeman | (1978) |
|||||||
Letkol Kav Taufik Hidayat | (1983) |
[ket. 7] | ||||||
Momon Gandasasmita | (1988) |
|||||||
Toharudin Gani | (1993) |
|||||||
Dede Satibi | (1999) |
|||||||
Agus Supriadi | (2004) |
[ket. 8][ket. 9]</ref> | ||||||
Memo Hermawan | ||||||||
Aceng Fikri | (2009) |
[ket. 10] | ||||||
Agus Hamdani | [ket. 11] | |||||||
Rudi Gunawan | (2014) |
|||||||
(2019) |
||||||||
Kabupatén Garut ngabogaan 42 kacamatan, 12 kalurahan, jeung 421 désa. Di taun 2021, jumlah pangeusi Kabupatén Garut 2.604.790 jiwa dina kapadetan 849,80 jiwa/km². Kacamatan, kalurahan, jeung désa di Kabupatén Garut nyaéta:
Kode
Kemendagri |
Kecamatan | Kelurahan | Desa | Status | Daftar
Desa/Kelurahan |
---|---|---|---|---|---|
32.05.23 | Banjarwangi | 11 | Desa | ||
32.05.06 | Banyuresmi | 15 | Desa | ||
32.05.17 | Bayongbong | 18 | Desa | ||
32.05.38 | Balubur Limbangan | 14 | Desa |
| |
32.05.31 | Bungbulang | 13 | Desa |
| |
32.05.36 | Caringin | 6 | Desa |
| |
32.05.29 | Cibalong | 11 | Desa |
| |
32.05.12 | Cibatu | 11 | Desa | ||
32.05.40 | Cibiuk | 5 | Desa |
| |
32.05.18 | Cigedug | 5 | Desa | ||
32.05.25 | Cihurip | 4 | Desa | ||
32.05.22 | Cikajang | 12 | Desa | ||
32.05.30 | Cikelet | 11 | Desa |
| |
32.05.19 | Cilawu | 18 | Desa | ||
32.05.35 | Cisewu | 9 | Desa |
| |
32.05.28 | Cisompet | 11 | Desa |
| |
32.05.20 | Cisurupan | 17 | Desa |
| |
32.05.01 | Garut Kota | 11 | - | Kelurahan |
|
32.05.10 | Kadungora | 14 | Desa |
| |
32.05.02 | Karangpawitan | 4 | 16 | Desa | |
Kelurahan |
| ||||
32.05.16 | Karangtengah | 4 | Desa | ||
32.05.13 | Kersamanah | 6 | Desa |
| |
32.05.09 | Leles | 12 | Desa |
| |
32.05.11 | Leuwigoong | 8 | Desa |
| |
32.05.14 | Malangbong | 24 | Desa |
| |
32.05.32 | Mekarmukti | 5 | Desa |
| |
32.05.33 | Pakenjeng | 13 | Desa |
| |
32.05.27 | Pameungpeuk | 8 | Desa |
| |
32.05.34 | Pamulihan | 5 | Desa | ||
32.05.41 | Pangatikan | 8 | Desa | ||
32.05.08 | Pasirwangi | 12 | Desa |
| |
32.05.26 | Peundeuy | 6 | Desa | ||
32.05.07 | Samarang | 13 | Desa |
| |
32.05.39 | Selaawi | 7 | Desa | ||
32.05.24 | Singajaya | 9 | Desa | ||
32.05.42 | Sucinaraja | 7 | Desa |
| |
32.05.21 | Sukaresmi | 7 | Desa | ||
32.05.15 | Sukawening | 11 | Desa | ||
32.05.37 | Talegong | 7 | Desa |
| |
32.05.04 | Tarogong Kaler | 1 | 12 | Desa |
|
Kelurahan |
| ||||
32.05.05 | Tarogong Kidul | 5 | 7 | Desa |
|
Kelurahan | |||||
32.05.03 | Wanaraja | 9 | Desa |
|
Jumlah PNS Pamaréntah Kabupatén Garut taun 2022 aya 13.948 urang, kalawan 6.802 urang pagawé lalaki, jeung 7.146 urang awéwé. Lolobana PNS miboga jabatan fungsional teknis anu lobana 10.057 urang, Pajabat Pimpinan Pratama aya 37 urang, administrator 258 urang, pangawas jumlahna 1.160 urang, pajabat fungsional umum 2.436 urang. [6]
Pangatikan PNS Pamaréntah Kabupatén Garut lolobana lulusan sarjana/pascasarjana anu lobana 11.102 urang, disusul ku lulusan SMA/sadarajat 1.521 urang, lulusan D-III aya 739 urang, Diploma I 297 urang, lulusan SMP/sadarajat 128 urang, jeung lulusan SD aya 161 urang.[6]
Ditempo tina pangkat golonganna, PNS Pamaréntah Kabupatén Garut lolobana aya di pangkat/golongan III lobana 6.133 urang, PNS golongan IV aya 6.021 urang, golongan II aya 1.701 urang, jeung golongan I 93 urang.[6]
Jumlah anggota DPRD Kabupatén Garut taun 2020 aya 50 jalma, wawakil ti sababaraha partéi nyaéta:[6]
Jumlah wakil rahayat di DPRD Kabupatén Garut lolobana lalaki kalawan 42 jalma, sedengkeun awéwé aya 8 urang.[6]
Pendapatan Asli Daérah (PAD) Kabupatén Garut taun 2019 gedéna Rp486,565 miliar, ningkat tina PAD taun 2018 anu gedéna Rp421,299 miliar. Dana Perimbangan Rp2,843 triliun di taun 2019. Balanja daérah henteu langsung taun 2019 nyaéta Rp2,489 triliun.[6]
Jumlah pangeusi Kabupatén Garut taun 2020 nyaéta 2.585.610 jalma, naék jumlahna di taun 2021 2.604.790 jalma. Laju tumuwuhna pangeusi taun 2010-2020 nyaéta 0,75%, sedengkeun laju tumuwuhna pangeusi taun 2020-2021 gedéna 0,56%. Kapadetan pageusi Kabupatén Garut taun 2020 nyaéta 843,54 per km2, sedengkeun taun 2021 849,80 per km2.[6]
Jumlah pangeusi yuswa 20-24 taun jadi panglobana nyicingan Kabupatén Garut nyaéta 250.073 urang, tulus pengeusi yuswa 15-19 taun jumlahna 249.374 urang. Jumlah angkatan gawé taun 2021 nyaéta 1.200.346 urang.[6]
Jumlah Taman Kanak-Kanak (TK) di Kabupatén Garut taun ajaran 2020/2021 aya 733 sakola kalawan 3 TK negeri jeung 730 TK swasta. Jumlah guru anu ngajar di taun 2021/2022 kabéhna aya 2.360 jalma, kalawan 13 guru di sakola negeri jeung 2.347 di sakola swasta. Jumlah Sakola Dasar (SD) taun 2021/2022 aya 1.558 sakola, kalawan 1.454 sakola negeri jeung 104 SD swasta. Lobana guru SD aya 12.549 urang, kalawan 999 guru SD swasta jeung 11.550 guru SD negeri. Jumlah SMP taun 2021/2022 aya 413 sakola, kalawan 268 SMP swasta jeung 145 SMP negeri. Jumlah guru SMP aya 5.830 urang, kalawan 2.298 urang guru SMP swasta jeung 3.541 urang guru SMP negeri. Jumlah SMA di Kabupatén Garut aya 127 sakola, kalawan 95 SMA swasta jeung 32 SMA negeri. [6]
Di handap ieu mangrupa daptar SMA/SMK/MA anu aya di Kabupatén Garut
Di handap ieu daptar paguron luhur anu aya di Kabupatén Garut:
Fasilitas kaséhatan anu aya di Kabupatén Garut taun 2021 dirojong ku:[6]
Di handap ieu daptar rumah sakit anu aya di Kabupaten Garut:[20]
Jumlah tanaga kaséhatan anu kacatetdi taun 2021 nyaéta aya:[6]
Dumasar topologina, Garut dibagi jadi dua wilayah:
Di handap ieu puseur pangbalanjaan manrupa pasar di Kabupatén Garut:[21]
Panjang jalan di Kabupatén Garut taun 2017 nyaéta 385,29 km, kalawan 331,45 jalananu geus diaspal, jalan karikil 53,84 km. Jalan anu diaspal lolobana aya di Kacamatan Garut Kota[22]
Angkutan darat dirojong ku ayana angkot, terminal, jeung karéta sarta statsion. Aya terminal Guntur anu nyadiakeun rupa-rupa trayék angkot ka rupa-rupa daérah. Sedengkeun statsion anu aya di Kabupaten Garut nyaeta: [23]
Karéta api anu eureun di Statsion Garut nyaéta Karéta Api Cikurai jeung Karéta Api Garut Cibatuan.[24]
Kabupatén Garut jadi salah sahiji puseur kabudayaan Sunda. Salah sahiji buktina nyaéta ayana sababaraha situs sejarah, salah sahijina Situ Cangkuang. Situ Cangkuang awalna mangrupa daérah anu geus diwangun ti jaman karajaan Sunda nyaéta Karajaan Galuh. Di Situ Cangkuang, aya salah sahiji paninggalan tatar Sunda mangrupa Candi Cangkuang[25].
Di samping paninggalan sajarah, Kabupatén Garut katelah ku rupa-rupa seni tradisional. Salah sahiji bentuk seni tradisional anu katelah nyaéta adu domba Garut. Kagiatan adu domba Garut dimimitian di jaman pamaréntahan Suryakanta Legawa. Adu domba garut mangrupa adu katangkasan domba anu biasana diiringan ogé ku atraksi musik tradisional[26][27]. Di wewengkon Wanaraja, aya tradisi surak ibra atawa boboyongan anu lahir jeung nyimbolkeun perlawanan pajoang Indonésia ka pamaréntahan penjajah Walanda. Kasenian ieu dilakukeun ku cara ngaboyong jeung ngangkat pamaén satinggi-tinggina saacan dilempar jeung ditangkep. Ciri khas lain ti surak ibra nyaéta ayana gerakan pencak silat pamaén anu diiringan ku pembawa obor jeung musik ti kendang, dogdong, angklung, keprak, jeung pentungan bambu[27][28].
Ti mimiti aya, Kabupatén Garut katelah ku tempat wisatana. Malah geus ti jaman kolonial Walanda kénéh Garut kawentar salaku salah sahiji tujuan wisata, boh keur wisatawan lokal atawa luar, nepi ka katelah salaku "Swiss van Java".[29]. Pangwangunan infrastruktur masif ti jaman kolonial Walanda berhasil narik wisatawan ti luar nagari hususna ti Éropa[4]. Aktor saperti Charlie Chaplin kacatet geus dua kali ngunjungan Garut[30].
Aya loba tempat wisata di Garut, ti mimiti wisata basisir di Kidul nepi ka panorama pagunungan, kawah, situ, jeung curug. Sababaraha obyék wisata nu aya di Garut di antarana:
Jumlah hotél di Kabupatén Garut taun 2020 aya 167 panginepan, kalawan 2.607 kamar jeung 3.393 tempat saré. Kitu ogé taun 2021, hotél aya 167. Lolobana hotél aya di Kacamatan Tarogong Kidul anu lobana 21 unit, disusul ku Kacamatan Garut Kota 19 unit jeung Kacamatan Balubur Limbangan 14 unit. [6]
Di handap ieu sababaraha hiji hotél anu kasohor di Garut:[31]
Kasuburan taneuh teu rata kapangaruhan ku pagunungan, walungan, jeung tatar handap basisir, antukna usaha tatanén nu loyog nyaéta perkebunan kawas entéh, ogé tani (sawah & huma), sayur, peternakan, sarta ngokolakeun leuweung.[32]
Sababaraha hasil bumi Garut nu has di antarana,
Béas Garut teu pati kawentar kawas béas Cianjur atawa béas Thailand, dalah kitu lamun seug dititénan mah béas Garut téh leuwih onjoy batan nu lian.[33] Kelirna leuwih cékas, pulen mangsa diasakan, dina rasa ogé leuwih ngeunah batan nu lian, ngan waé nu daragang sok ngahaja nyamunikeun asal muasal béas Garut ku jalan diganti ku ngarana ku béas Cianjur dina karungna.[33] Tayalian Andris Wijaya nu nganjrek di Samarang, sabadana tamat nyuprih élmu di Poltek ITB taun 2011.[33]
Manéhna hayang masarakat réa mikawanoh tur mikaresep kana béas Garut, nya nyieun hiji torobosan ku jalan mungkus béas Garut tur diréka-réka sangkan nambah kataji.[33] Béas beunang ngolah manéhna bisa diasakan ku jalan diliwet dina waktu ngan 20 menit, kiwari béas liwet hasil usaha manéhna geus kasohor kalawan jadi oléh-oléh anu mandiri ti Kabupatén Garut.[33]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.