Koolestof

Koolestof (dt. Kohlenstoff, la. Carbonium) is n chemisk element mäd Symbol C un Atomnummer 6. Dät is n Nit-metal, dät in ferskeedene Modifikatione foarkuumen däd. Een deerfon is n faaweloosen Hoolichlaiter, een uuren n swot Hoolichmetal.

SIMS Spektrum fon do Isotope

Oainskuppe
[He]2s22p2 6 C Periodensystem . . . . . . . . . . Klik ap sun litje Blok foar n uur Element
Algemeen
Noome, Symbol, Oardnengstaal	Koolestof, C, 6
Serie	Nitmetal
Gruppe, Periode, Blok	14, 2, p
Uutsjoon	swot (Graphit) faaweloos (Diamant)
Massenandeel an ju Äidhülle	0,09 %
Atomar
Atommasse	12,0107 u
Atomradius (bereekend)	70 (67) pm
Kovalenten Radius	77 pm
Van-der-Waals-Radius	170 pm
Elektronekonfiguration	[He]2s22p2
Elektrone pro Energieniveau	2,4
Uuttreedoarbaid	4,81 eV
1. Ionisierungsenergie	1086,5 kJ/mol
2. Ionisierungsenergie	2352,6 kJ/mol
3. Ionisierungsenergie	4620,5 kJ/mol
4. Ionisierungsenergie	6222,2 kJ/mol
Physikalisk
Aggregoattoustand	fääst
Modifikationen	3
Kristallstruktuur	G: hexagonoal D: kubisk flächenzentrierd
Tichte	G: 2,25 g/cm3 D: 3,51 g/cm3
Mohshädde	G: 0,5 D: 10
Magnetismus	diamagnetisk
Smiltpunkt	D: 3820 K (D: 3550 °C)
Sjoodepunkt	G: (Subl.) D: 5100 K (4800 °C)
Molar Volumen	5,29 · 10-6 m3/mol
Ferdampengswaarmte	Sublimation: 715 kJ/mol
Smiltwaarmte	- kJ/mol
Dampdruk	1 Pa bei 2710 K
Skalgauegaid	D: 18350 m/s
Spezifiske Waarmtekapazität	G: 709 J/(kg K)[1] D: 427 J/(kg · K)
Elektriske Laitfäiegaid	G: 3 · 106 S/m D: 1 · 10-4 S/m
Waarmtelaitfäiegaid	G: 119–165 W/(m · K) D: 900–1300 W/(m · K)
Chemisk
Oxidationstoustande	2, 4
Oxide (Basizität)	CO2; CO (licht suur)
Normoalpotentioal
Elektronegativität	2,55 (Pauling-Skala)
Isotope
Isotop NH t1/2 ZM ZE MeV ZP 10C {syn.} 19,255 s ε 3,648 10B 11C {syn.} 20,39 min ε 1,982 11B 12C 98,9 % Stabil 13C 1,1 % Stabil 14C < 10-9 % 5730 a β- 0,156 14N 15C {syn.} 2,449 s β- 9,772 15N 16C {syn.} 0,747 s β- 8,012 16N
NMR-Oainskuppe
Spin γ in rad·T−1·s−1 E fL bei B = 4,7 T in MHz 12C 0 0 - - 13C 1/2 6,73 · 107 - 125,72 MHz
Sicherhaidswaiwiesengen
Gefoarstofkänteekenge
keine Gefahrensymbole
R- und S-Sätze	R: Foarloage:R-Sätze
	S: Foarloage:S-Sätze
Sowied muugelk un gebruukelk, wäide SI-Eenhaide ferwoand. Wan nit uurs fermäärkt, jäilde do anroate Doaten bie Standoardbedingengen.

Bielde:Element 6.webm

Koolestof atom

Äntdäkkenge

Koolestof wuud al in ju Foargeskichte äntdäkt un bruukt as Holtkoole, ju der moaked wuud truch organisk Materioal (maasttied Holt) heet tou moakjen in ne Suurstof-äärme Atmosphäre. Dät ängelske carbon is deeruume uk oulat fon dän Latienske Noome Carbonium foar Holtkoole, juust as die Noome fon dän Carbonium-Tiedruum, wieroun dät bilded wuude.

Uk Diamante, do der ne uur allotrope Foarm fon Koolestof sunt, sunt siet loang bekoand. Eerst siet eenige Jiertjaande kon me do synthetisk häärstaale. Fullerene, ju trääde allotrope Foarm, wuude in do tachentiger Jiere fon dät 20. Jierhunnert toufällich äntdäkt.

Anweendengen

Die Koolestof kumt maastens foar in Foarm fon Koolewoaterstoffe, foarallen ju fossile Fjuurenge Äidgas un räie Oulje. Uut räie Oulje wäd in ju petrochemiske Industrie toun Biespil Petroleum, Benzin un Kerosin destillierd un dät tjoont as Gruundloage foar fuul synthetiske Stoffe, as Plastiks.

Uur Anweendenge sunt:

• Dät Isotop ¹⁴C (äntdäkt ap n 27. Februoar 1940) wäd anwoand bie Koolestof-14-Datieringe.
• Graphit is die "striepebildjende" Deel in Bläistikken, waarbie uk noch Kloai touföiged wäd foar Fäästegaid.

• Diamante (skeene Koolestof) fiende Anweendenge in (kostboare) Sieroade un wäide uum hiere Hädde toun Biespil anwoand in Boorkoppe.
• Bie ju Häärstaalenge fnn Stäil is Koolstoffe aan fon do Stoffe do der mäd dät Iersen misked wäide.
• In Käädenreaktore wäd Graphit in Staabe anwoand um dät Käädenkleeuwengsprozes tou moderierjen, dät hat: tou behärskjen.
• Do chemiske en strukturelle Oainskuppe fon Fullerene moakje dät foar disse Koolestofkomplexe fielicht ne fuulferspreekende Rulle beskat is in ju Nanotechnologie.
• In gans fiene Toustand (aktive Koole) häd Koole ne hooge spezifiske Uurfläche un kon anwoand wäide as Adsorbtionsmiddel. Dät wäd wäil anwoand as Filtermaterioal uum Flüssigaide tou äntfaawjen un sogoar iensleeken uum Giftstoffe uut dät Moagen-Tierm-Kanoal wäch tou hoaljen ('Norit').
• Elektronik Wierstande (Graphitwierstand). Koolestof is n gjucht gouden Stroomlaiter, man as n elektrisken Stroom truch n ferhooldnismäitich gjucht tännen litjen Stoab loope mout, dan äntstoant n haageren Wierstand. Graphit häd deerbie as Foardeel, dät dät nit gau truchsmilt bie gratter Stroome.
• Koolehydroate as Ethanol, Sukkere as Sacharose, Glucose, Fructose, Stieuwelsemeel usw.
• un als dät Allerwichtichste: dät Element Koolestof is uunäntbeerelk foar aal lieuwjende Organismen, dan aal organiske Ferbiendengen änthoolde dät Element Koolestof.

Wällen

1. D. R. Lide: CRC handbook of chemistry and physics: A ready-reference book of chemical and physical data. 87. Aufl. Boca Raton Fla. : CRC Taylor & Francis, 2006 – ISBN 0-8493-0487-3