From Wikipedia, the free encyclopedia
Sokol Beg Baci[lower-alpha 1] (1837 – 1920) ka qenë një prijës i Grudës, i cili fillimisht shërbeu në regjimentin shqiptar të gardës personale të Sulltan Abdyl Hamitit II, por dezertoi dhe hyri në shërbim të Knjaz Nikollës. Shërbeu si ndërmjetës i princit malazez me krerët e Malësisë së Madhe, duke kontribuar edhe në Kryengritjen e 1911 si dhe në rreshtimin e Hotit, Grudës, dhe një pjese të Kelmendit, Kastratit, dhe Shkrelit përkrah Malit e Zi gjatë Luftërave Ballkanike dhe Rrethimit të Shkodrës (1912-13). Në vitin 1913, ai u njoh si vojvodë dhe brigadier i Shkodrës nga Knjaz Nikolla.
Sokol Beg Baci Sokol Baci Ivezaj | |
|---|---|
 | |
| Lindur më | 1837 Gruda, Ejaleti i Rumelisë, Perandoria Osmane (tani Mali i Zi) |
| Vdekur më | 1920 Shkodër, Shqipëri |
| Në aleancë me | .svg){kind=small} Perandoria Osmane (para viteve 1870–1877)Lidhja Shqiptare (1878-1884)[1] .svg){kind=small} Principata e Malit të Zi (1884–1913)Fiset shqiptare të veriut (Malisor) (1837-1920) |
| Vite shërbimi | Vitet 1870–1913 |
| Grada | Komandant (bajraktar) Gjeneral brigade (Mali i Zi)[2] |
| Në komandë | Klani Gruda Garda shqiptare Abdul Hamidit (para vitit 1876) Scutari (1913–) |
| Betejat/luftrat | Kryengritja e Malësorëve dhe Beteja e Deçiqit |
U lind në Grudë, asokohe pjesë e sanxhakut të Shkodrës, i biri i Bac Precajt të vëllazërisë Ivezaj në Grudë.[3] Vëllazëria Ivezaj pretendonte se ata ishin pasardhës të Ivezës, djalit të njëfarë Vuksan Gjelës (i shkruar gjithashtu Vuksan Gelja), i cili pretendohet se vinte nga Suma, në rrethinat Shkodrës.[6]
Si i ri, Sokoli u mor nga autoritetet osmane për t'u stërvitur dhe rritur në Stamboll. Për shkak të inteligjencës dhe aftësive të tij sportive, Sokoli u zgjodh për të ndjekur akademinë ushtarake në Universitetin e Sorbonës në Paris, Francë. Si rezultat i betejave të shumta që ai bëri për osmanët, ai u zgjodh përfundimisht, së bashku me pesë të rinj të tjerë me pozitë të lartë, për truprojën personale të Sulltanit.[7]
Në vitin 1877, gjatë luftërave serbo-turke dhe ruso-turke, me leje në shtëpi, erdhi urdhri për çarmatosjen e fiseve të Malësisë.[8] Gruda nuk pranoi të bindej dhe duke refuzuar të ishte tradhtar i popullit të tij, ai udhëhoqi klanin e tij në betejë kundër forcave osmane.[8] Ai arriti t'i presë kokën dy oficerëve të lartë osmanë, por klani u mund dhe ai u detyrua të ikte.[9] Ai u bë një i arratisur dhe i jashtëligjshëm, në mërgim në Mal të Zi, kundër të cilit kishte luftuar më parë në vitet 1870.[9] Ai u strehua te fisi i gruas së tij në Triesh, i cili u aneksua nga Principata e Malit të Zi pas luftës malazeze-osmane. Ai kishte hyrë në bashkëpunim përmes vojvoda Mašo Vrbica, ministër i Brendshëm.[10] Baci e informoi Vrbicën për angazhimin politik shqiptar dhe lëvizjen e forcave osmane në Malësi.[10] Një dokument i datës 21 shtator 1879 nga konsullata franceze në Shkodër tregon se Sokol Baci dhe krerët e tjerë të Hotit dhe Grudës i kanë dorëzuar Fuqive të Mëdha një memorandum duke kërkuar që toka e tyre të mos i jepej Malit të Zi.[11]
Princi Nikolla I i Malit të Zi e njohu, i dha një shtëpi dhe tokë dhe e punësoi në qeverinë malazeze për çështjet e Shqipërisë së Veriut. Pas vitit 1883, diplomacia e Princ Nikollës me Malësorët kalonte kryesisht përmes Bacit.[2] Një dokument malazez, i datës nëntor 1891, me një listë të udhëheqësve hercegovinas dhe shqiptarë, tregonte se Sokol Baci merrte pagesën më të madhe nga qeveria malazeze: 540 florina dhe 967 masa miell në vit për shërbimin e tij.[2] Në mesin e korrikut 1902, Baci i dha një listë princit Nikollës të prijësve të Malësisë dhe shoqëruesve të tyre, të cilëve iu dha 1190 florina me urdhër të Princit.[2] Baci financoi ndërtimin e një kishe katolike në Podgoricë në vitin 1904 (që u shkatërrua në një bombardim të majit 1944). Baci u kthye për një kohë të shkurtër në Grudë pas hyrjes së regjimit të xhonturqve në qeverinë osmane në vitin 1908, por lindën probleme dhe ai u kthye në Podgoricë.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
