Nirvana

Nirvāṇa ( ^[1] Sanskritisht: निर्वाण , nirvāṇa  [nirʋaːɳə]; Pali: निब्बान , nibbāna ; Prakrit: णिव्वाण , ṇivvāṇa ) fjalë për fjalë do të thotë "i shuar" por që thelbi i saj përkthehet si çlirim soteriologjik.^[2] Termi "nirvana" është më së shpeshti i lidhur me fetë indiane (hinduizmi, budizmi dhe xhainizmi), dhe përfaqëson gjendjen e tij përfundimtare të lirimit dhe çlirimit soteriologjik nga rilindjet në saṃsāra.^{[3][web 1][4]}

Ky artikull është rreth Ky artikull është rreth termit Pali dhe Sanskrit i cili i referohet konceptit, për konceptin fetar në budizëm shih Nirvana (Budizëm), për grupi rock amerikan shih Nirvana (grup muzikor), për përdorime të tjera shih Nirvana (kthjellim). Për përdorime të tjera, shiko Nirvana (kthjellim).

Në fetë indiane, nirvana është sinonim me moksha dhe mukti.^{[note 1]} Të gjitha fetë indiane pohojnë se ajo është një gjendje qetësie e përsosur, liria, lumturia më e lartë së bashku me atë që është çlirimi nga samsara, cikli përsëritës i lindjes, jetës dhe vdekjes^[6][7]

Megjithatë, traditat budiste dhe jo-budiste i përshkruajnë këto terma për çlirim ndryshe.^[8] Në kontekstin budist, nirvana i referohet realizimit të jo-vetvetes dhe boshllëkut, duke shënuar fundin e rilindjes duke zvarritur zjarret që mbajnë procesin e rilindjes.^[8][9][10] Në filozofinë e hinduizmit, është bashkimi ose realizimi i identitetit të Atman me Brahman, në varësi të traditës Hindu.^[11][12][13] Në jainizëm, është gjithashtu qëllimi soteriologjik, ai përfaqëson lirimin e një shpirti nga robëria karmike dhe samsara.^[14]

Origjina

Nirvāṇa është një term i gjetur në tekstet e të gjitha feve të mëdha indiane – Budizëm,^[15] Hinduizëm,^[16] Jainizëm^[17] dhe Sikizëm.^[18][19] Ajo i referohet paqes së thellë të mendjes që fitohet me moksha, çlirim nga samsara, ose çlirimi nga një gjendje vuajtjeje, pas praktikës përkatëse shpirtërore ose sādhanā.^{[note 2]}

Idea e moksha është e lidhur me kulturën Vedike, ku ajo përcolli një nocion amrtam, "pavdekshmëri",^[23][24] dhe gjithashtu një nocion i përjetshëm , 'i palindur', ose "pika e palëvizshme e kthimit të botës në kohë". Ajo ishte gjithashtu struktura e saj e përjetshme, e tërë nën "rrotat e timonit pandryshueshëm por të pandërprerë të kohës".^{[note 3]} Shpresa për jetën pas vdekjes filloi me nocione për të shkuar te botët e Etërve apo Paraardhësve dhe / ose botës së Hyjve ose Qiellit.^{[23][note 4]}

Budizmi

Hinduizmi

Jainizmi

Sikizmi

Shënime

1. Gjithashtu quhet vimoksha, vimukti. Fjalor Saka Gakkai i budizmit: "Vimoksha [解脱] (Skt; Jpn gedatsu ). Emancipimi, lirimi ose çlirimi. Fjalët e sanskritëve vimukti, mukti dhe moksha gjithashtu kanë të njëjtin kuptim. Vimoksha nënkupton lirimin nga lidhjet e dëshirave tokësore, mashtrimit, vuajtjes dhe transmigrimin. Ndërkohë që budizmi parashtron lloje dhe faza të ndryshme të emancipimit ose të ndriçimit, emancipimi suprem është nirvana,^{[5][web 2]}
2. It is sometimes referred to as bhavana, which refers to spiritual "development" or "cultivating" or "producing"^[20][21] in the sense of "calling into existence",^[22]
3. The wheel is a typical Vedic, or Indo-European, symbol, which is manifested in various symbols of the Vedic religion and of Buddhism and Hinduism. See, for examples, Dharmacakra, Chakra, Chakravartin, Kalachakra, Dukkha and Mandala.
4. See also Heaven (Christianity) and Walhalla