From Wikipedia, the free encyclopedia
Mahmuti I (Turqishtja osmane: محمود اول, Aḥmed-i sālis; 2 gusht 1696 - 13 dhjetor 1754) ishte sulltani i 24-të i Perandorisë Osmane prej vitit 1730 deri më 1754. Ai ishte djali i Mustafa II dhe Saliha Sulltan. Mahmuti I ishte vëllau i Osmanit III.
Mahmuti I | |
|---|---|
 | |
| Sulltan i 24-të Perandorisë Osmane | |
| Në detyrë 20 shtator 1730 – 13 dhjetor 1754 | |
| Paraprirë nga | Ahmeti III |
| Pasuar nga | Osmani III |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | 2 gusht 1696 Edrene, Perandoria Osmane |
| Vdiq më | 13 dhjetor 1754 Stamboll, Perandoria Osmane |
| Punësimi | Sulltan (Perandor) |
Më 28 shtator 1730, Halil Patrona me një grup të vogël shokësh të tjerë të Jeniçerëve ngjalli disa nga qytetarët e Konstandinopojës të cilët i kundërshtuan reformat e Ahmetit III.[1] Duke zhdukur më shumë ushtarë, Halili udhëhoqi trazira në Pallatin Topkapı dhe kërkoi vdekjen e vizerit të madh, Nevshehirli Damat Ibrahim Pasha dhe abdikimit të Ahmet III. Ahmeti III iu bashkua kërkesave, nëse Ibrahim Pasha do të vdiste, dhe pranoi që nipi i tij, Mahmuti, të bëhej sulltan.[1]
Mahmuti I u njoh si sulltan nga të pandehurit, si dhe nga zyrtarët e gjykatës, por për disa javë pas pranimit të tij, perandoria ishte në duart e kryengritësve. Halili hipi me sulltanin e ri në Xhaminë e Ejubit ku u zhvillua ceremonia e ngjeshjes së Mahmutit I me Shpatën e Osmanit; shumë oficerë kryesorë u rrëzuan dhe pasardhësit e tyre u caktuan në diktimin e rebelëve të guximshëm të cilët kishin shërbyer në radhët e Jeniçerëve dhe të cilët u paraqitën para sulltanit të zhveshur dhe në uniformën e tij të vjetër të një ushtari të zakonshëm. Një kasap grek, i quajtur Yanaki, kishte premtuar më parë Halilit dhe i kishte dhënë hua para gjatë tre ditëve të kryengritjes. Halili tregoi mirënjohjen e tij duke detyruar Divan për të bërë Yanaki Hospodar të Moldavisë. Sidoqoftë, Yanaki nuk mori kurrë përgjegjësinë për këtë.
Më 24 nëntor 1731, Halili u mbyt me urdhër të sulltanit[1] dhe në praninë e tij, pas një Divan në të cilin Halil kishte diktuar që lufta të shpallet kundër Rusisë. Miku i tij grek, Yanaki dhe 7,000 prej atyre që e kishin mbështetur, u vranë gjithashtu. Xhelozia që zyrtarët e Jeniçerëve ndjenin ndaj Halilit dhe gatishmëria e tyre për të ndihmuar në shkatërrimin e tij, lehtësuan përpjekjet e mbështetësve të Mahmutit I në dhënien fund të rebelimit pasi ajo kishte zgjatur më shumë se një vit.
Pjesa tjetër e sundimit të Mahmutit I mbizotëronte nga luftërat në Persi, me rrënimin e dinastisë Safavid dhe ngjitjen e Nader Shahut. Mahmuti u përball gjithashtu me një luftë të dukshme në Evropë - Lufta Austro-Rusi-Turke (1735-1739).
Mahmuti I i'a besoi qeverinë vezirëve të tij dhe kaloi shumicën e kohës së tij në kompozimin e poezisë.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
