From Wikipedia, the free encyclopedia
Sejid Ibrahim Reisul-Sadati (14 dhjetor 1960 - 19 maj 2024), i njohur si Ibrahim Reisi (Persisht: ابراهیم رئیسی), ishte një musliman konservator iranian dhe politikan kryesor, jurist islamik dhe president i zgjedhur i Iranit, pasi ishte zgjedhur në presidencë në zgjedhjet presidenciale iraniane 2021.[6]
Ibrahim Reisi | |
|---|---|
| ابراهیم رئیسی | |
 | |
| Presidenti i zgjedhur i Iranit | |
| Do marrë detyrën 3 gusht 2021 | |
| Lideri Suprem | Ali Hamenei |
| Zëvendës President | TBA |
| Duke pasuar | Hasan Ruhani |
| Shefi i Drejtësisë së Iranit | |
| Në detyrë 7 mars 2019 – 1 korrik 2021 | |
| Vendosur nga | Ali Hamenei |
| Zëvendësi i Parë | Gholam-Hossein Mohseni-Eje'i |
| Paraprirë nga | Sadeq Larijani |
| Pasuar nga | Gholam-Hossein Mohseni-Eje'i |
| Prokuror i Përgjithshë i Iranit | |
| Në detyrë 23 gusht 2014 – 1 prill 2016 | |
| Vendosur nga | Sadek Larixhani |
| Paraprirë nga | Gholam-Hossein Mohseni-Ezhe'i |
| Pasuar nga | Mohammad Xhafar Montazeri |
| Anëtar i Asamblesë së Ekspertëve | |
| Në detyrë 24 maj 2016 – 19 maj 2024 | |
| Njësia zgjedhore | Horasani Jugor |
| Shumica | 325,139 (80.0%)[1] |
| Në detyrë 20 shkurt 2007 – 21 maj 2016 | |
| Njësia zgjedhore | Horasani Jugor |
| Shumica | 200,906 (68.6%) |
| Zëvendës i Parë i Shefit të Drejtësisë së Iranit | |
| Në detyrë 27 korrik 2004 – 23 gusht 2014 | |
| Shefi i Drejtësisë | Mahmud Hashemi ShahrudiSadek Larixhani |
| Paraprirë nga | Mohammad-Hadi Marvi[2] |
| Pasuar nga | Gholam-Hosein Mohseni-Eje'i |
| Kryetar i Zyrës së Inspektimit të Përgjithshëm | |
| Në detyrë 22 gusht 1994 – 9 gusht 2004 | |
| Vendosur nga | Mohammad Jazdi |
| Paraprirë nga | Mostafa Mohaghegh Damad |
| Pasuar nga | Mohammad Niazi |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | Ibrahim Reisulsadati 14 dhjetor 1960 Meshhed, Shteti Perandorak i Iranit |
| Vdiq më | 19 maj 2024 (63 vjet) Bakrabad Rural District, Azerbajxhani Lindor, Iran |
| Shkaku i vdekjes | Rrëzimi i helikopterit |
| Partia politike | Shoqata e Klerit Luftëtar[3] |
| Lidhjet e tjera politike | Partia Republikane Islame (deri në vitin 1987)[3] |
| Bashkëshortja/et | Xhamileh Alamolhoda[4] |
| Fëmijët | 2[5] |
| Të afërmit | Ahmed Alamolhoda (vjehërr) |
| Shkollimi | Universiteti Shehid Motahari[3]Seminari Qom[3] |
| Nënshkrimi |  |
| Faqja në rrjet | Faqja zyrtare |
Ibrahim Reisi lindi në Meshhed tek një familje klerike shii persiane. Nga ana stërgjyshore, Reisi është midis Sejidëve Hysejn ibn Aliu dhe ai është i lidhur me Sejjidët e Ali ibn Husejn Zejn el-Abidin.[7]
Reisi ka shërbyer në disa pozicione në sistemin gjyqësor të Iranit, të tilla si Zëvendës Kryetari i Drejtësisë (2004–2014), Prokurori i Përgjithshëm (2014–2016) dhe Shefi i Drejtësisë që nga viti 2019. Ai ishte gjithashtu Prokuror dhe Zëvendës Prokuror i Teheranit në vitet 1980 dhe 1990, gjatë së cilës ai mbikëqyri ekzekutimin e mijëra disidentëve politikë dhe të burgosurve. Ai ishte Kujdestari dhe Kryetari i Astan Kuds Razavi, nga viti 2016 deri më 2019.[8] Ai është anëtar i Asamblesë së Ekspertëve nga Provinca Horasani Jugor, duke u zgjedhur për herë të parë në zgjedhjet e vitit 2006. Ai është dhëndri i prijësit të lutjes së së premtes në Meshhed dhe Imamit të Madh të Tyrbe Imam Riza, Ahmed Alamolhoda.
Raisi kandidoi për president në vitin 2017 si kandidat i Frontit Popullor konservator të Forcave të Revolucionit Islamik, duke humbur ndaj presidentit aktual të moderuar Hassan Rouhani, 57% me 38.3%. Raisi kandidoi me sukses për herë të dytë për president në 2021 me 62.9% të votave, duke pasuar Rouhani. Sipas shumë vëzhguesve, zgjedhjet presidenciale iraniane 2021 u manipuluan në favor të Raisit, i cili konsiderohej aleat i liderit suprem Ali Khamenei. E konsideruar si një linjë e ashpër në politikën iraniane, presidenca e Reisit pa ngërç në negociatat me SHBA-në mbi Planin e Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit (JCPOA) dhe protesta në shkallë të gjerë në të gjithë vendin në fund të vitit 2022, të shkaktuara nga vdekja e Mahsa Amini më 16 shtator. Gjatë mandatit të Reisit, Irani intensifikoi pasurimin e uraniumit, pengoi inspektimet ndërkombëtare dhe mbështeti Rusinë në pushtimin e Ukrainës. Irani gjithashtu nisi një sulm me raketa dhe me dron mbi Izraelin gjatë konfliktit të Gazës dhe vazhdoi të armatoste grupe përfaqësuese si Hizbullahu dhe lëvizja Huthi. Shpesh i parë si një favorit për të pasuar Khamenei si Udhëheqës Suprem, Raisi vdiq në vitin 2024 pas një përplasjeje helikopteri pranë Varzaqan.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
