Gjirafa veriore (Giraffa camelopardalis), e njohur gjithashtu si gjirafë tre brirë,[1] është një nga gjirafat vendase në Afrikën e Veriut.
Në skemën aktuale taksonomike të IUCN, ekziston vetëm një lloj gjirafa me emrin G. camelopardalis dhe nëntë nënspecie, por hipotezat alternative taksonomike kanë propozuar dy deri në njëmbëdhjetë lloje.[2][3]
Gjirafat veriore kanë qenë të populluara në të gjithë Afrikën që nga shekulli i 19 -të, vendndodhja e tyre varionte nga Senegali, Mali dhe Nigeria në Afrikën Perëndimore deri në veri të Egjiptit.[4] Gjirafat e Afrikës Perëndimore dikur në periudhat e lashta jetonin në Algjeri dhe Marok gjersa zhdukja tyre erdhi si pasojë e klimës së thatë Sahariane.[5][6][4] Ajo është e izoluar në Sudanin e Jugut, Kenia, Çad dhe Niger.
Të gjitha gjirafat janë konsideruar të prekshme nga zhdukja nga IUCN.[7] Në vitin 2016, rreth 97,000 gjirafa nga të gjitha nënllojet ishin të pranishme në natyrë.[7] Tashmë gjenden rreth 5,195 gjirafa veriore.
Në skemën aktuale taksonomike të IUCN ekziston vetëm një lloj gjirafe me emrin G. camelopardalis dhe nëntë nënlloje.[8] Një studim i plotë i sekuencës së gjenomit të vitit 2021 sugjeron se është një specie e veçantë dhe është ekzistenca e tre nënspecieve të dallueshme.[9]
Gjirafa veriore në pjesën e sipërme të ballit ka 2 të dala në formën e brirëve të cilat janë struktura kockore të veshura me lëkurë. Gjirafat veriore janë më të gjata dhe më të mëdha se ato të gjirafave jugore, megjithëse gjirafat demore veriore kanë një të dalë të tretë cilindrik në qendër të kokës pak mbi sytë të cilët janë nga 3 deri në 5 inç të gjatë.[1]
Gjirafat Veriore jetojnë në savana, shkurre dhe pyje. Pas zhdukjeve lokale në vende të ndryshme, gjirafat veriore janë speciet më pak të shumta dhe më të rrezikuara. Në Afrikën Lindore, ato gjenden kryesisht në Kenia dhe Etiopinë jugperëndimore, edhe pse rrallë në Republikën Demokratike Verilindore të Kongos dhe Sudanin e Jugut. Ka rreth 2,000 në Republikën e Afrikës Qendrore, Çad dhe Kamerun të Afrikës Qendrore. Pasi u përhapën në Afrikën Perëndimore, disa qindra gjirafa veriore janë të kufizuara në Rezervën Dosso të Kouré, Niger. Ato janë të zakonshme si brenda ashtu edhe jashtë zonave të mbrojtura.
Vargjet më të hershme të gjirafave veriore ishin në Çad gjatë Pliocenit të vonë. dikur ishin të bollshme në Afrikën Veriore . Ata jetuan në Algjeri që nga fillimi i Pleistocenit gjatë periudhës Kuaternare. Ata jetuan në Marok deri në zhdukjen e tyre rreth vitit 600 pas Krishtit, pasi klima e thatë e Saharasë i bëri kushtet e pamundura për gjirafat.[5] Ata gjithashtu janë zhdukur në Libi dhe Egjipt.[6]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
