Narodni parki na Poljskem

Na Poljskem je 23 narodnih parkov. Te je prej vodil poljski Odbor za nacionalne parke (poljsko Krajowy Zarząd Parków Narodowych), vendar je bila leta 2004 odgovornost zanje prenesena na ministrstvo za okolje. Večina narodnih parkov je razdeljena na strogo in delno zavarovana območja. Poleg tega so običajno obdani z zaščitnim pasom, imenovanim otulina.

Babia Góra

Beloveška pušča

Biebrza

Bieszczady

Gozd Tuchola

Drawno

Gorce

gorovje Stołowe

Kampinos

Krkonoši

Magura

Narew

Ojców

Pieniny

Polesie

Roztocze

Słowiński

Świętokrzyski

Tatre

Ujście Warty

Wielkopolska

Wigry

Wolin

Lega narodnih parkov na Polskem

Na Poljskem, kakor je bil spremenjen z Zakonom o ohranjanju narave iz leta 2004,^[1] narodni park »pokriva območje izjemne okoljske, znanstvene, družbene, kulturne in izobraževalne vrednosti s površino najmanj 1000 ha, ki ščiti celotno naravo in kakovost krajine. Narodni park je ustanovljen za ohranjanje biotske raznovrstnosti, virov, predmetov in elementov nežive narave in krajinskih vrednot, za ponovno vzpostavitev ustreznega stanja naravnih virov in sestavin ter za rekonstrukcijo popačenih naravnih habitatov, rastlin, habitatov živali in habitatov gliv.«

Območje narodnega parka je razdeljeno na različne cone z ločenimi metodami ohranjanja. Obstajajo stroga varstvena območja, pa tudi aktivna in povezana krajina.

Območja, ki mejijo na narodne parke, so bila označena kot varovalna območja. Varovalni pas lahko vključuje varovalna območja divjadi, v katerih lov ni dovoljen. Narodni parki so na voljo za obisk, vendar le na določenih območjih in po določenih poteh, cestah in stezah.

Narodni parki Poljske se financirajo iz centralnega proračuna. Upravljajo jih direktorji, kot svetovalni organ sveta parka. 30. aprila 2004 je parke nadziral Nacionalni odbor narodnih parkov. Od 1. maja 2004 je naloge prevzelo Ministrstvo za okolje - Oddelek za gozdarstvo, varstvo narave in krajine, od 19. januarja 2007 pa Samostojni oddelek za območja Natura 2000 in narodne parke. Po ustanovitvi GDOŚ in RDOŚ 15. oktobra 2008 nadzor nad parki izvaja Konservatorski oddelek Ministrstva za okolje.

Poljski narodni parki so izvajali številne raziskovalne programe in igrajo pomembno vlogo pri ekološki vzgoji družbe. Narodne parke je mogoče obiskati, saj zagotavljajo dobro razvito turistično infrastrukturo. Mnogi med njimi ponujajo posebej pripravljene poti, izobraževalne centre in naravoslovne muzeje.

	Image	Name	Izvirno ime	Sedež	Lokacija	Površina (km²)	Leto	Simbol	UNESCO status	Sosednji narodni parki
		Narodni park Babia Góra	Babia Góra masiv	Zawoja	49°35′0″N 19°32′0″E	33,92[2]	1955[3] (1933)	Laserpitium archangelica Navadni jelenovec Laserpitium archangelica	Biosferni rezervat	Zavarovana krajina Horná Orava, Slovaška
		Narodni park Beloveška pušča	Białowieża (vas) in Beloveška pušča	Białowieża	52°40′N 23°50′E	105,02[4]	1947[5] (1932)	Wisent Wisent	Svetovna dediščina, Biosferni rezervat	Narodni park Beloveška pušča, Belorusija
		Narodni park Biebrza	Biebrza (reka)	Osowiec-Twierdza blizu Goniądz	53°35′N 22°46′E	592,23	1993	Ruff Ruff	Biosferni rezervat
		Narodni park Bieszczady	gorovje Bieszczady	Ustrzyki Górne	49°06′N 22°40′E	292,01	1973	Ris Ris	Biosferni rezervat	Narodni park Poloniny, Slovaška
		Narodni park gozd Tuchola	Tuchola (mesto) in Tuchola (gozd)	Charzykowy blizu Chojnice	53°36′N 18°00′E	47.98	1996	Divji petelin Divji petelin
		Narodni park Drawno	Drawno (mesto) in Drawa (reka)	Drawno	53°07′N 16°15′E	114.41	1990	Vidra Vidra
		Narodni park Gorce	gorovje Gorce	Poręba Wielka	49°34′N 20°10′E	70,29	1981	Navadni močerad Navadni močerad
		Narodni park Stołowe	pogorje Stołowe	Kudowa-Zdrój	50°28′N 16°20′E	63,40	1993	Peščenjak Szczeliniec Wielki
		Narodni park Kampinos	Kampinos (vas) in Kampinos (gozd)	Izabelin blizu Varšave	52°19′N 20°28′E	385,44	1959	Los Los	Biosferni rezervat
		Narodni park Krkonoši	Krkonoši	Jelenia Góra	50°46′N 15°37′E	55,76	1959	Gora Campanula bohemica in Gentiana asclepiadea	Biosferni rezervat	Narodni park Krkonoši, Češka
		Narodni park Magura	Magura Wątkowska (pogorje)	Krempna	49°31′N 21°31′E	194,39	1995	Kanja Mali klinkač
		Narodni park Narew	Narew (reka)	Kurowo blizu Kobylin-Borzymy	53°04′N 22°53′E	68,1	1996	Rjavi lunj Rjavi lunj
		Narodni park Ojców	Ojców (vas)	Ojców	50°13′N 19°50′E	21,46	1956	Netopirji Netopirji
		Narodni park Pieniny	gorovje Pieniny	Krościenko nad Dunajcem	49°25′N 20°22′E	23,46	1954 (1932)	Trzy Korony Trzy Korony in reka Dunajec		Pieninský NP, Slovaška
		Narodni park Polesie	Polesie (regija)	Urszulin	51°27′N 23°09′E	97,62	1990	Žerjav Navadni žerjav	Biosferni rezervat	Narodni park Shatskyy, Ukrajina
		Narodni park Roztocze	Roztocze (pogorje)	Zwierzyniec	50°36′N 23°01′E	84,83	1974	Konik Konik
		Narodni park Słowiński	Pleme Slovinci	Smołdzino blizu Słupska	54°40′N 17°13′E	186	1967	Srebrni galeb Srebrni galeb	Biosferni rezervat
		Narodni park Świętokrzyski	Święty Krzyż (gora) in Świętokrzyskie pogorje	Bodzentyn	50°52′N 20°58′E	76,26	1950	Navadni jelen Navadni jelen
		Narodni park Tatre	Tatre (gorovje)	Zakopane	49°15′N 19°56′E	211,64	1954 (1947)	Tatra chamois rupicapra rupicapra tatrica	Biosferni rezervat	Narodni park Tatre, Slovaška
		Narodni park Ujście Warty	Sotočje rek Varta in Odra	Chyrzyno blizu Kostrzyn nad Odro	52°35′N 14°42′E	80,38	2001	Njivska gos Njivska gos
		Narodni park Wielkopolska	Velikopoljska regija	Jeziory blizu Mosina	52°17′N 16°51′E	75,84	1957	Lesna sova Lesna sova
		Narodni park Wigry	Jezero Wigry	Krzywe	54°02′N 23°06′E	150,86	1989	Evropski bober Evropski bober
		Narodni park Wolin	Otok Wolin	Misdroy	53°55′N 14°30′E	109,37	1960	Belorepec Belorepec

Krajinski pasovi

	Obala Baltskega morja		Nižinski pas		Sudeti (gorovje)
	Jezerski pas		Pas višavja		Karpati

Muzeji v narodnih parkih

• Muzej narave in gozdov Narodni park Białowieża, Palace Park, Białowieża
• Izobraževalni center Narodni park Babia Góra, Zawoja
• Prirodoslovni muzej Narodni park Bieszczady, Ustrzyki Dolne
• Prirodoslovni muzej Narodni park Kampinos, Kampinos
• Muzej znanosti v Narodni park Karkonosze, Jelenia Góra
• Muzej im. prof. Władysław Szafer|Władysława Szafera, Ojców
• Center za izobraževanje in muzej v Narodni park Polesie, Załucze Stare
• Center za izobraževanje in muzej v narodni park Roztocze, Zwierzyniec
• Muzej narave in gozdov v Słowiński National Park, Smołdzino
• Prirodoslovni muzej v Narodni park Świętokrzyski, Święty Krzyż
• Prirodoslovni muzej Narodni park Tatre, Poljska Zakopane
• Prirodoslovni muzej Wielkopolska National Park, Jeziory
• Muzej Wigler (Muzej v Narodni park Wigry), Stary Folwark
• Prirodoslovni muzej Narodni park Wolin, Misdroy
• Terenska postaja DNP "Bogdanka", Drawno
• Center za izobraževanje o okolju Karkonosze, Szklarska Poręba

Glej tudi

• Biosferni rezervati Poljske

Sklici

1. Tekst ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220)
2. Dz.U. 1997 nr 99 poz. 608
3. Dz.U. 1955 nr 4 poz. 25
4. Dz.U. 1996 nr 93 poz. 424
5. Dz.U. 1947 nr 74 poz. 469

Viri

Pravni dokumenti

Odloki poljskega sveta ministrov o ustanovitvi posameznih nacionalnih parkov (vsi v poljščini, v formatu PDF).

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 października 1954 r. w sprawie utworzenia Babiogórskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1955 nr 4 poz. 25
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 1997 r. w sprawie Babiogórskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1997 nr 99 poz. 608
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 listopada 1947 r. o utworzeniu Białowieskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1947 nr 74 poz. 469
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 1996 r. w sprawie Białowieskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1996 nr 93 poz. 424
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 1993 r. w sprawie utworzenia Biebrzańskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1993 nr 86 poz. 399
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 1973 r. w sprawie utworzenia Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Dz.U. 1973 nr 31 poz. 179
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 1996 r. w sprawie utworzenia Parku Narodowego "Bory Tucholskie", Dz.U. 1996 nr 64 poz. 305
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1990 r. w sprawie utworzenia Drawieńskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1990 nr 26 poz. 151
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 1980 r. w sprawie utworzenia Gorczańskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1980 nr 18 poz. 66
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 1993 r. w sprawie utworzenia Parku Narodowego Gór Stołowych, Dz.U. 1993 nr 88 poz. 407
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1959 r. w sprawie utworzenia Kampinoskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1959 nr 17 poz. 91
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1959 r. w sprawie utworzenia Karkonoskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1959 nr 17 poz. 90
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 listopada 1994 r. w sprawie utworzenia Magurskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1994 nr 126 poz. 618
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 1996 r. w sprawie utworzenia Narwiańskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1996 nr 77 poz. 368
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 1956 r. w sprawie utworzenia Ojcowskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1956 nr 4 poz. 22
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 października 1954 r. w sprawie utworzenia Pienińskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1955 nr 4 poz. 24
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1990 r. w sprawie utworzenia Poleskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1990 nr 27 poz. 155
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 maja 1974 r. w sprawie utworzenia Roztoczańskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1974 nr 21 poz. 120
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 września 1966 r. w sprawie utworzenia Słowińskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1966 nr 42 poz. 254
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie utworzenia Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1950 nr 14 poz. 133
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 października 1954 r. w sprawie utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1955 nr 4 poz. 23
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2001 r. w sprawie utworzenia Parku Narodowego "Ujście Warty", Dz.U. 2001 nr 67 poz. 681
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 1957 r. w sprawie utworzenia Wielkopolskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1957 nr 24 poz. 114
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 1988 r. w sprawie utworzenia Wigierskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1988 nr 25 poz. 173
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 marca 1960 r. w sprawie utworzenia Wolińskiego Parku Narodowego, Dz.U. 1960 nr 14 poz. 79

Uradne spletne strain posameznih parkov

• bgpn.pl, Babiogórski Park Narodowy
• bpn.com.pl, Białowieski Park Narodowy
• biebrza.org.pl, Biebrzański Park Narodowy
• bdpn.p, Bieszczadzki Park Narodowy
• park.borytucholskie.info, Park Narodowy Bory Tucholskie
• dpn.pl, Drawieński Park Narodowy
• gorczanskipark.pl, Gorczański Park Narodowy
• pngs.pulsar.net.pl, Park Narodowy Gór Stołowych
• kampinoski-pn.gov.pl, Kampinoski Park Narodowy
• kpnmab.pl, Karkonoski Park Narodowy
• magurskipn.pl, Magurski Park Narodowy
• npn.pl, Narwiański Park Narodowy
• opn.pan.krakow.pl, Ojcowski Park Narodowy
• pieninypn.pl, Pieniński Park Narodowy
• poleskipn.pl, Poleski Park Narodowy
• roztoczanskipn.pl, Roztoczański Park Narodowy
• slowinskipn.pl, Słowiński Park Narodowy
• swietokrzyskipn.org.pl, Świętokrzyski Park Narodowy
• tpn.pl, Tatrzański Park Narodowy
• pnujsciewarty.gov.pl, Park Narodowy Ujście Warty
• wielkopolskipn.pl, Wielkopolski Park Narodowy
• wigry.win.pl, Wigierski Park Narodowy
• wolinpn.pl, Woliński Park Narodowy

Zunanje povezave

• Polish National Parks