UNIS

UNIS (Udružena namjenska industrija Sarajevo) osnovan je 9. maja 1968. godine integracijom preduzeća PRETIS - Vogošća,^[1][2] Igman - Konjic, Slavko Rodić - Bugojno i Pobjeda - Goražde, dugogodišnjih proizvođača u oblasti namenjenske (vojne) industrije.

Poslovni centri UNIS-a u Sarajevu nakon završetka rata 1992-1995

Poslovne grupacije

U Holding kompaniji UNIS bilo je 88 proizvodnih preduzeća razvrstanih u sedam poslovnih grupa po delatnostima.

• Specijalna oprema namjenjena ograničenoj proizvodnji - ekonomski eksploziv i oprema, hemijski proizvodi, sportska i lovačka municija, lovački pribor i oprema, pirotehnička oprema, posuđe i specijalni alat.
• Automobili - u okviru proizvodnog programa koncerna Volkswagen, komunalna vozila, rezervni dijelove za vozila kao što su akumulatori, filteri za gorivo i ulje, pumpe, brušeni delovi, elementi kočionih sistema, frikcioni materijal, kompletna zadnja osovina, rezervni delovi za izduvne sisteme , auto stakla i gumeno-tehnički proizvodi, auto-elektro pribor, plastične komponente za auto industriju itd.^[3]
• Sirovine - hladno valjane trake, šavne i precizne cijevi, metalni namještaj, visoko i niskougljične žice, čelična užad, žičana jezgra, elastične cijevi, kompenzatori i grede, opruge, vijci, matice, zakovice, specijalne elektrode, polietilenski omot, PVC granulacija i proizvodi, boje i polira, sintetička ljepila i hemikalije.
• Bicikli - za široku ciljnu grupu kupaca, rezervni dijelovi za bicikle i sva oprema za saobraćajnu signalizaciju i ski vezovi.
• Proizvodnja mašina - mašine za obradu metala kao što su hidrokopirne i CNC strugove, specijalne mašine za brušenje, mehaničke i hidraulične prese, automatske linije za obradu i ugradnju, generatore, mašine za pakovanje, brikete i montažu, obradu i transportna oprema i sistemi, automatske linije za obradu drveta, alati za hladno i toplo kovanje, izvlačenje, sečenje, livenje, specijalne kontrole rezanja, merni alati, gasna oprema i stanice.
• Ležajevi u nekoliko modernih fabrika - visokokvalitetni kotrljajući ležajevi, mjenjači i vretena, reduktori, zupčani kotači i pneumatski uređaji. Ova grupacija razvijena je dugogodišnjom saradnjom sa SKF-om iz Švedske.
• Informacione tehnologije i telekomunikacije - telekomunikaciona oprema i sistemi, računarski sistemi, tehnike napajanja, sistemi neprekidnog napajanja, mašine za kucanje, kopir mašine, računari, kase, oprema za radna mesta i kancelarijski materijal i alati.

UNIS je imao svoje firme u SAD (UNIS - International Corp.), u Njemačkoj (Prohand GmbH - Freiburg), u Italiji (Inbos S.p.A. - Milano), u Holandiji (UNIS-Tours Holland B.V.), kao i podružnice u Bugarskoj, Sovjetskom Savezu, Njemačkoj, Čehoslovačkoj, Poljskoj, Indiji, Iraku, Velikoj Britaniji, Austriji, Egiptu, Maleziji i Francuskoj.^[4]

Finansije

Finansiranje procesa proširene proizvodnje sprovođeno je u skladu sa namjerom da se koriste veća sredstva iz sopstvenih izvora, kroz koncept samoupravnih udruženih fondova udruženih članova, povećanjem štednje i obezbeđivanjem dodatnih sredstava iz inostranstva za realizaciju nekih razvojnih programa.

Ostvarena trgovina sa inostranstvom iznosila je 569 miliona dolara 1990. godine. Od toga 321 milion dolara pripada UNIS izvozu. Učešće izvoza u proizvodnji UNIS-a u toj godini iznosilo je 36%, po čemu je UNIS dugo godina bio firma veoma visoko pozicionirana među najvećim izvoznicima u bivšoj Jugoslaviji.

Interna banka

Finansijska funkcija u sistemu UNIS je unaprijeđena nakon osnivanja Međunarodne banke UNIS kao specijalizirane organizacije za uspješno obavljanje finansijskih, bankarskih i kreditnih aktivnosti za potrebe tekuće reprodukcije, razvoja i ulaganja.

Interna banka je obavljala i kreditne aktivnosti za svoje članove, kao i poslove platnog prometa za zainteresovane članove i devizne poslove u ime osnivača u cilju veće koncentracije novca i ubrzanja njegovog protoka.

Zavisnost skupih finansijskih sredstava eliminisana je kroz finansiranje povoljnih kredita i drugih fondova i kroz koncentraciju trenutno neiskorišćenog novca članova i njihovo korišćenje u sistemu. Poboljšana je likvidnost sistema i njegovih dijelova.

Izvori

1. PRETIS, zvanična stranica
2. „Šta znači ime bh. kompanije "Pretis" i kakva je veza s čuvenim loncem?”. Nezavisne novine. Pristupljeno 8. 1. 2024.
3. SFRJ četvorotočkaši: Šta su pravili i vozili Jugosloveni? - N1 BIH - Pristupljeno 26.1.2024
4. Istorija UNIS-a

Portal Bosna i Hercegovina