Komunistička partija Sovjetskog Saveza (KPSS; rus. Коммунисти́ческая па́ртия Сове́тского Сою́за) - vladajuća partija u Sovjetskom Savezu.
| Komunistička partija Sovjetskog Saveza
Коммунисти́ческая па́ртия Сове́тского Сою́за | |
|---|---|
 | |
| Sekretar CK KPSS | Mihail Gorbačov 1 |
| Osnovana | 14. marta 1898. |
| Prethodne stranke | RSDRP(b) |
| Država |  Sovjetski Savez |
| Ideologija | Komunizam, Revolucionarni socijalizam. |
| Politička pozicija | Krajnja levica |
| 1. Poslednji lider KPSS-a. | |
Osnovana je 14. marta 1898. godine u Minsku, pod nazivom Ruska socijal-demokratska radnička partija (RSDRP).[1]
Njena boljševička frakcija (RSDRP(b)) odigrala je ključnu ulogu u Oktobarskoj revoluciji 1917., koja je dovela do uvođenja socijalističkog poretka u Rusiji.
Od sredine 1920-ih, komunistička partija je bila jedina partija u zemlji. Bez obzira na to što nije formalno obrazovala partijske organe uprave, njen faktički pravni status kao rukovodeće sile sovjetskog društva i jednopartijskog sistema SSSR-a bio je zakonski ozvaničen u Ustavu SSSR iz 1977. godine.
Partija je raspuštena i zabranjena 1991. godine, da bi 9. jula 1992. bio organizovan plenum CK KPSS-a, a 10. oktobra 1992. XX konferencija KPSS-a. Tada je izabran organizacioni komitet XXIX kongresa KPSS-a, koji je održan 26. i 27. marta 1993. godine u Moskvi. Na tom kongresu, KPSS se transgormisao u SKP-KPSS (Savez komunističkih partija - Komunistička partija Sovjetskog Saveza).
Zvanični nazivi
- Ruska socijal-demokratska radnička partija (rus. Российская социал-демократическая рабочая партия) RSDRP - od 1898. do 1912. godine
- Ruska socijal-demokratska radnička partija (boljševika) (rus. Российская социал-демократическая рабочая партия (большевиков)) RSDRP(b) - od 1912. do 1918. godine
- Ruska komunistička partija (boljševika) (rus. Российская коммунистическая партия (большевиков)) RKP(b) - od 1918. do 1925. godine
Generalni sekretari KPSS-a od 1922. do 1991. godine
- Josif Staljin - od 3. aprila 1922. do 5. marta 1953. godine
- Nikita Hruščov - od 7. septembra 1953. do 14. oktobra 1964. godine
- Leonid Brežnjev - od 14. oktobra 1964. do 10. novembra 1982. godine
- Jurij Andropov - od 12. novembra 1982. do 9. februara 1984. godine
- Konstantin Černjenko - od 13. februara 1984. do 10. marta 1985. godine
- Mihail Gorbačov - od 11. marta 1985. do 24. avgusta 1991. godine
Republički ogranci KPSS-a
| Republika | Ogranak |
|---|---|
| Ruska SFSR | Komunistička partija Ruske SFSR (1990–1991)[3] |
| Ukrajinska SSR | Komunistička partija Ukrajine |
| Beloruska SSR | Komunistička partija Belorusije |
| Uzbečka SSR | Komunistička partija Uzbekistana |
| Kazaška SSR | Komunistička partija Kazahstana |
| Gruzijska SSR | Komunistička partija Gruzije |
| Azerbejdžanska SSR | Komunistička partija Azerbejdžana |
| Litvanska SSR | Komunistička partija Litvanije |
| Moldavska SSR | Komunistička partija Moldavije |
| Letonska SSR | Komunistička partija Letonije |
| Kirgiska SSR | Komunistička partija Kirgistana |
| Tadžička SSR | Komunistička partija Tadžikistana |
| Jermenska SSR | Komunistička partija Jermenije |
| Turkmenska SSR | Komunistička partija Turkmenistana |
| Estonska SSR | Komunistička partija Estonije |
| Turkestanska ASSR | Komunistička partija Turkestana |
| Buharska SSR (1920–1925) | Komunistička partija Buhare |
| Horezamska NSR (1920–1925) | Komunistička partija Horezma |
| Karelo-Finska SSR (1940–1956) | Komunistička partija Karelo-Finske SSR |
| Zakavkaska SFSR (1922–1936) | Tanskavkaska Regionalna Komunistička partija RKP(b)/VKP(b) |
Izvor: Spravočnik po istorii Kommunističeskoй partii i Sovetskogo Soюza 1898-1991 (Knjižica o istoriji Komunističke partije Sovjetskog Saveza)[2]
Izvori
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
