Neobizantska arhitektura

Neobizantska arhitektura ili neobizantinizam bio je arhitektonski stil s kraja 19. i početka 20. vijeka, korišten kod gradnje javnih i vjerskih objekata.^[1] I on je bio samo jedan od smjerova unutar stilskog razdoblja historicizma.

Neobizantska arhitektura Neobizantinizam
Neobizantski Hram sv. Aleksandra Nevskog u Sofiji Neobizantski Hram sv. Aleksandra Nevskog u Sofiji

Bizantski preporod u arhitekturi koristio se elementima bizantske arhitekture u kombinaciji sa elementima srednjovjekovne kršćanske arhitekture Istočne Evrope, generalno rečeno stilom Bizantskog Carstva od 5. do 11. vijeka.^[1]

Taj stil karakterizira korištenje lukova, polukružnih lukova, centralne kupole, polikromne cigle i mozaika.^[1]

Historija

Taj stil je krenuo iz Carske Rusije gradnjom saborne crkve sv. Sofije (Софийский собор) u tadašnjem Carskom selu pored Sankt Peterburga - 1782. ( dovršena 1845.) Kulminacija stila bila je izgradnja Hrama Hrista Spasitelja u Moskvi, po projektu vrlo uticajnog dvorskog arhitekta Konstantina Tona, koji je miješao neoklasične elemente sa elementima tradicionalne ruske arhitekture.^[1]

Bazilika Bezgrešnog začeća u Washingtonu

Hram Svetog Save u Beogradu

U Sofiji je 1882. počela gradnja Hram sv. Aleksandra Nevskog u 1882. U Beogradu su u tom stilu arhitekti Petar i Branko Krstić između 1931-1940. podigli Crkvu sv. Marka. Nešto kasnije 1935. otpočela je gradnja Hrama Svetog Save po projektu Nestorovića i Deroka^[1] (gradnja je obustavljena zbog rata).

Neobizantinizam po ostalim zemljama

Neobizantinizam se proširio i po Austro-Ugarskoj i to ponajviše zahvaljujući Theophilu Hansenu, danskom arhitektu koji se etablirao u Beču, pa je od 1868. radio kao profesor na Bečkoj umjetničkoj akademiji. On se kao dobar poznavaoc tog stila (jedno vrijeme živio je i radio u Ateni) trudio da se njegovi studenti, specijaliziraju za neki od historijskih stilova^[2], a bizantska arhitektura mu se dopadala.

Fasada Westminsterske katedrale u Londonu

Između 1850. - 1880. u britanskom Bristolu razvio se stil poznat kao Bristolski bizantinizam koji se često koristio kod gradnje industrijskih objekata. On je bio jedna mješavina elemenata bizantske arhitekture i maurske arhitekture.^[1]

U Londonu je arhitekt John Francis Bentley u tom stilu 1890-ih projektirao katoličku Westminstersku katedralu.^[3]

Povezano

• Bizantska umjetnost