Mesić (Vršac)

Mesić je naselje u Vojvodini odnosno Srbiji koje administrativno opštini Vršac u Južnobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 227 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 347 stanovnika).

Za ostale upotrebe, v. Mesić.

Manastir Mesić (Vršac)
Manastir Mesić
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južno-banatski
Opština	Vršac
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	227
Gustina stanovništva	15 st./km²
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	197 m
Površina	15,0 km²
Manastir Mesić (Vršac) Manastir Mesić (Vršac) (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	26343
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	VŠ

Istorija

Manastir Mesić je ženski manastir Srpske pravoslavne crkve u banatskoj eparhiji kod Vršca.

Jedan je od najznačajnijih manastira u jugoistočnom Banatu, nastao najverovatnije u XV veku, mada ga po lokalnoj legendi osniva 1225. godine Arsenije Bogdanović Hilandarac koga je lično Sv. Sava postavio za igumana manastira. Druga verzija ima najviše verovatnoće, naime po njoj je manastir Mesić osnovao Jovan Branković, poslednji iz loze Brankovića, krajem XV veka. Prvi pisani dokumenat koji pominje manastir Mesić je katastig Pećke patrijaršije iz 1660. i 1666. godine. To je vreme osnivanja prvih srpskih manastira na teritoriji južne Ugarske tokom XV i XVI veka, u vreme velikih migracija srpskog naroda u ove krajeve. Takođe, iz ovog dokumenta se saznaje da je Mesić bio rezidencija vršačkih episkopa u vreme odmah nakon velike seobe, kada je privilegijama austrijskog cara Leopolda I potvrđeno postavljanje Spiridona Štibice za vršačkog vladiku. Manastir je rušen u nekoliko navrata 1716. i 1788. od strane Turaka ali i ubrzo obnavljan, drugi put trudom vršačkog episkopa Josifa Jovanovića Šakabente, kao i u zemljotresu 1892. godine kada je najviše oštećenja u manastirskom kompleksu imala sama crkva. U crkvi posvećenoj Sv. Jovanu Preteči, nalaze se ostaci ranijih fresaka iz XVII veka (detalji u naosu), kao i freske koje su nastale u XVIII veku i koje karakteriše izvesna konzervativnost i oslanjanje na ranije srednjevekovno iskustvo i veliki otpor ka nastupajućoj baroknoj umetnosti. Crkva je, kao i većina crkava u Vojvodini, pretrpela intervenciju u vidu dodavanja baroknih zvonika, koji kasnije menja svoj prvobitni oblik nastao po planu majstora Antona Blobergera. Manastir u svojoj riznici čuva više vrednih rukopisnih i štampanih knjiga, kao i niz slika poznatih slikara kao što su Jovan Popović iz Opova ("Portret J. J. Šakabente"), Johan Tobias Kaergling, Arsenije Petrović, Pavel Đurković i drugih manje poznatih autora.

Naziv mesta

1690.:Mesić. 1911.:Meszesfalu. 1919.:Mesić. Mesićko naselje pominje se prvi put u poslednjoj deceniji 17 veka (1690-1700) 1713. imalo je 7 domova. Posle 1716. je napušteno. 1743. bili su stanovnici Mesića Srbi. Oni su bili manastirski podanici, kao i Malosredištani, i činili su prnjavor, naselje na manastirskom zemljištu. Posle 1743. naselilo je manastirsko bratstvo Rumune u blizini manastira, koji su obrađivali manastirsku zemlju. Srbi su se tada odselili u Vršac gde se i sada u Čukur-mali, ima porodica sa prezimenima ,,Mesicki“.

Godine 1782. ustupila je komora bez licitacije, po proceni, mesićko poljsko dobro manastiru za 6.791 fl. 10 kr. Tada manastir od srpskog crkvenog fonda dobio zajam od 2.000 fl. Godine 1880. podigao je zemunski trgovac Bajić kameni krst u Mesiću. 1832. popisano je 640 rumunskih stanovnika.

Po jednoj verziji, 1225 osnovano je manastir Mesić monah svetogorskog manastira Hilendara Arsenije Bogdanović.Monah Arsenije Bogdanović bio je rodom iz Srbije, a za igumana ga je Sv. Sava rukopoložio i izaslao da osnuje manastir Mesić. Na osnovu jednog zvaničnog izveštaja, pak, iz 1751. manastir Mesić su osnovali despot Jovan Branković i njegov bratarhi-episkop Maksim (Đorđe) – umro 1502. - koji je manastir Mesić obdarili sa nepokretnim imanjem. Manastirska crkva posvećena Cv. Jovanu Krstitelju, što je jedinstven slučajmešu srpskim manastirima.

1690.- 1712. stanovao je u manastiru vršački episkop. 1716. razrušili Turci manastir. Nešto posle toga došao je Mosije Stefanović, jeromonah iz Krušedola sa tri kaluđeri a i opet su podigli manastir. 1743. otišao Mojsije u Rusiju da kupi milodore. Iz Rusije je doneo sobom i crkvene knjige, slike, srebrni putir i crkvene barjake,kao i diplomu carice Jelisavete, kojom je u manastiru Mesiču odredila godišnju pomoć od 300 rubalja.

Tu diplomu uzeo je jednom vršački vladika i više je nije vratio manastiru. 1751. bila su u manastiru dva kaluđera sa igumanom Atanasijem. Oni su imali malo zemlje i živeli siromašno. U Prnjavoru je bilo samo 15 vlaških domova, koji su caru plaćali porez, ali manastiru radili smo jedan dan godišnje.

1774 predlagano je da se manastir Mesić reducira. 1776. unapređen je iguman za arhimandrita. 1777 preneta je pokretna imovina reduciranih manastira Šemljuga i Središta u manastir Mesić. 1788. pazrušili su opet Turci manastir, koji bude iznova podignut novčanom pomoću vršačkog episkopa. 1793. sazidana je sadašnja crkva. 1840-3. podignuta je sadašnja manastirska zgrada.

Kalušersko bratstvo manastira Mesića upravljalo je duhovnim životom vernih i podmirivalo verske potrebe pravoslavnog stanovništva u selu Mesiću, kao i u selima Soćici i Jablanki. 1768. bilo je u manastiru osam kalušera, 1784. devet, 1848. šest. Kada su se Rumuni (1868) odvojili od Srba, ostali su Mesić i ostali manastiri u srpskim rukama. Rumuni su tražili tri manastira za sebe među njima i Mesić, ali je srpski narodnocrkveni sabor rešio (1879) da se ni jedan srpski manastir ne ustupi Rumunima. (1904) pokrenula je sibinjska rumunska mitropolija parnicu protiv istočno-pravoslavnih srpski manastira, kojom je tražila tri manastira, ali je parnicu ( 1909) izgubila. Za vreme prevrata (1918) manastir je bio opljačkan. Istraga po toj krađi još nije završena.

Izvori

• Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
• Knjiga 1, Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-00-9
• Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Literatura

• Korišćena Literatura
• Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavjeno 1927„Napredak Pančevo,,
• Teritorija Podunavske Oblasti napisao Dr. Vladimir Margan Predsednik Obl. Odbora Smederevu 1928 g.
• Istorijiski preglad Podunavske Oblasti Banatski deo napisao:Felix Milecker bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928 g.
• A delibláti homok hőmérséklet ingadozása-u.a. (Mathem. És természtud. Ertes. 1903)
• Délmagyar. őskori régisiségi leletei; Milecker Felix Temesvár 1891.
• Der europäische Flugsand J. 1873.
• Letopis Period 1812 – 2009 g. Peščari Napisao M. Marina ^{[mrtav link]}:( Beč 2009) Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o selu Mesić nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani:
• „M.Marina““ 2009 g. Ma kakve mu bile mane i nedostaci, nedorečenosti, ali je suština i jezgro ovog rada je ostalo i ostaće netaknut. Neki delovi imaće samo svoj istorijski značaj, ali svi ostali zadržače i sačuvaće u punoj meri svoju naučnu vrednost. „M. Marina“

Vanjske veze

Portal Srbija

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija(Fallingrain)
• Satelitska mapa(Wikimapia)
• Gugl satelicka mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi(Mapquest)
• Mesić Manastir

Naseljena mesta opštine Vršac
Vatin • Veliko Središte • Vlajkovac • Vojvodinci • Vršac • Vršački Ritovi • Gudurica • Zagajica • Izbište • Jablanka • Kuštilj • Mali Žam • Malo Središte • Markovac • Mesić • Orešac • Pavliš • Parta • Potporanj • Ritiševo • Sočica • Straža • Uljma • Šušara