Marksizam je filozofski pravac, metoda socioekonomske analize, kritika političke ekonomije i politička ideologija temeljena na spisima njemačkog filozofa Karla Marxa (po kojoj je dobio ime) i njegovog prijatelja i suradnika Friedricha Engelsa. Od svih tih spisa je najvažnija Marxova nedovršena knjiga Das Kapital.
| Ovaj članak je dio serije: Marksizam  |
| Sociologija i antropologija |
| Otuđenje |
| Buržoazija |
| Klasna svijest |
| Komunizam |
| Kulturalna hegemonija |
| Izrabljivanje |
| Ideologija |
| Proletarijat |
| Ekonomija |
| Marksistička politička ekonomija |
| Radna snaga |
| Zakon vrijednosti |
| Sredstva proizvodnje |
| Način proizvodnje |
| Proizvodne snage |
| Višak rada |
| Višak vrijednosti |
| Naknada za rad |
| Historija |
| Kapitalistička proizvodnja |
| Klasna borba |
| Diktatura proleterijata |
| Izvorna akumulacija |
| Proleterska revolucija |
| Proleterska internacionala |
| Svjetska revolucija |
| Filozofija |
| Marksistička filozofija |
| Historijski materijalizam |
| Dijalektički materijalizam |
| Socijalizam |
| Analitički marksizam |
| Autonomni pokreti |
| Feministički marksizam |
| Humanistički marksizam |
| Strukturalni marksizam |
| Zapadnjački marksizam |
| Istaknuti marksisti |
| Karl Marx |
| Friedrich Engels |
| Karl Kautsky |
| Vladimir Lenjin |
| Lav Trocki |
| Josif Staljin |
| Rosa Luxemburg |
| Mao Ce tung |
| Georg Lukács |
| Antonio Gramsci |
| Karl Korsch |
| Frankfurtska škola |
| Louis Althusser |
| Paul Lafargue |
| Kritike |
| Kritika marksizma |
Marksizam, koji se temelji na engleskoj političkoj ekonomiji, francuskom utopijskom socijalizmu i njemačkoj idealističkoj filozofiji iz prve polovice 19. vijeka, nastoji dati kritiku društva koja je istovremeno naučna i revolucionarna. Marksizam historiju tumači kroz sukob povlaštenih i potlačenih društvenih klasa, te smatra da će svi društveni problemi biti riješeni stvaranjem besklasnog društva zvanog komunizam. Kao prijelazna faza između kapitalizma - koga marksisti smatraju posljednjim stadijem klasnog društva - i komunizma bi se trebao uspostaviti socijalizam u kome bi postepeno trebalo biti ukinuto privatno vlasništvo nad sredstvima za proizvodnju.
Marksizam se danas uglavnom povezuje s revolucionarnim socijalizmom, odnosno raznim komunističkim pokretima i državama, iako su sve do 20. vijeka među marksiste spadali i umjereni socijalisti od kojih će kasnije nastati moderna socijaldemokracija.
Nakon pada Berlinskog zida i propasti komunističkih režima u Istočnoj Evropi, marksizam – temelj njihovih službenih ideologija – izgubio je dosta pobornika, ali je manji dio marksista to shvatio kao priliku za rehabilitaciju svoje filozofije, koju su, po njihovim navodima, izopačili vršitelji totalitarizma kao što su Staljin, Enver Hoxha, Mao i Pol Pot.
Klasični marksizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Klasični marksizam.
Karl Marx i Friedrich Engels
Karl Marx je boraveći uglavnom u emigraciji i u oskudnim (ne)prilikama ,a uz finansijsku,političku i stručnu pomoć fabrikanta Fridriha Engelsa(Friedrich Engels), počeo da pise glavna dela savremenog socijalističkog(komunističkog) pokreta: Manifest komunističke partije, Klasne borbe u Francuskoj, Osnovi kritike političke ekonomije, Kapital i druga dela. Od pretežno usmerenih dela najpoznatija su: Kritika Hegelove filozofije državnog prava, Ekonomsko-filozofski pukopisi i Teze o Fojerbahu.
Rani utjecaji
- Za više detalja o ovoj temi, v. Utjecaji na Karla Marxa.
Glavne ideje
Klasa
Zapadni marksizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Zapadni marksizam.
Škole zapadne marksističke misli
Strukturni marksizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Strukturni marksizam.
Neomarksizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Neomarksizam.
Frankfurtska škola
- Za više detalja o ovoj temi, v. Frankfurtska škola.
Kulturni marksizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Kulturni marksizam.
Analitički marksizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Analitički marksizam.
Marksistički humanizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Marksistički humanizam.
Ključni zapadni marksisti
Georg Lukács
Karl Korsch
Antonio Gramsci
Louis Althusser
Herbert Marcuse
Postmarksizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Postmarksizam.
Marksistički feminizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Marksistički feminizam.
Marksizam u političkoj praksi
| Segment serije o politici |
| Socijalizam |
 |
| Struje |
|
Kršćanski socijalizam |
| Utjecaji |
|
Anarhizam |
| Ideje |
|
Klasna borba |
| Glavna pitanja |
|
Historija socijalizma |
| Ljudi i organizacije |
|
Popis socijalista |
| Politički portal · |
Historija
Socijaldemokracija
Socijalizam
Komunizam
- Za više detalja, v. Komunizam i Komunistička država.
Marksizam-lenjinizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Lenjinizam.
Trockizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Trockizam.
Maoizam
- Za više detalja o ovoj temi, v. Maoizam.
Ostali
Osporavanja marksističke prirode pojedinih pokreta
Kritike
- Za više detalja o ovoj temi, v. Kritike marksizma.
Povezano
- Marksistička teorija rata
- Marksistička teorija međunarodnih odnosa
Izvori
Eksterni linkovi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
