Kosače

Za naselje u Bosni i Hercegovini, vidite članak Kosače (Goražde).

Kosače (Hercegovići, Vukčići, Kosačići, Hranići, Vukovići) su bosanski srednjovjekovni plemićki i vlastelinski rod koji je u srednjevekovnoj Bosanskoj kraljevini bio uz Pavloviće i Hrvatiniće najznačajniji, uz vladajuće Kotromaniće. Njihov prvobitni posed se nalazio oko nastanka Drine i Foče, a kasnije se proširio na prostor Zahumlja odnosno današnje Hercegovine.^[1] Njihov pripadnik Vlatko Vuković (?-1393) je bio najbliži saradnik i vojskovođa Tvrtka I (ban 1353-1377, kralj 1377-1391), koji je predvodio bosansku vojsku u pobedi nad Turcima kod Bileće 1388. godine i komandovao levim krilo srpske vojske u Kosovskom boju iz koga se vratio i izvestio kralja o pobedi nad Turcima. Na njihovim posedima je Stefan Vukčić Kosača (1435-1466) osnovao 1448. godine vojvodstvo Svetog Save koje je po njegovoj tituli hercega kasnije prozvano Hercegovina.^[2]

Kosača
Država	Kraljevina Bosna, Vojvodstvo Svetog Save (Hercegovina)
Zvanja	vojvoda
Posed	Humska zemlja, kasnije Hercegovina
Osnivač porodice	Vuk Hranić Kosača

Vladari iz porodice Kosača

• Vuk Hranić Kosača (XIV vijek), vlasteličić
• Vlatko Vuković (-1393), vojvoda
• Sandalj Hranić Kosača (1393-1435), vojvoda^[3]
• Stefan Vukčić Kosača (1435-1466), vojvoda (herceg)
• Vlatko Hercegović (1466-1483), vojvoda (herceg)

Najmlađi sin Stefana Vukčića Kosače Stefan je prešao u islam i 1482. godine se oženio Fatimom, ćerkom sultana Bajazita II (1481-1512) sa kojom je imao potomke koji su zauzimali visoke položaje u Osmanskom carstvu, uključujući i položaj velikog vezira Bosne, tako da su Kosače de facto nastavile da upravljaju delovima nekadašnje Kraljevine Bosne i nakon osmanske okupacije svih njenih delova 1483. godine.

Povijest obitelji nakon pada Hercegovine

Vladislavov sin Petar Balša, koji je živio u Kalniku, imao je sina Matiju (u. prije 1533) te unuka Nikolu, koji se zadnji put spominje 1522. Nikola je napustio Slavoniju i preselio se na imanje svojih ujaka Jakšića u Čanadskoj županiji u Ugarskoj. Nikola je imao sinove Juru, Stipana i Pavla. Godine 1605. Dubrovčani su isplatili Vladislavovim potomcima prihode s njihovih imanja, nakon čega se više ne spominju u povijesnim izvorima.

Vlatko Hercegović se oženio 1455. nećakinjom Ulrika II. Celjskoga, a 1474. Margaretom Marsano, unukom aragonskoga kralja Alfonsa V. Velikodušnoga. Vlatkov sin Ivaniš Kosača živio je u Veneciji, gdje se spominje još 1546. godine. Imao je tri sina: Vlatko, Stipan i Feranta, a njihovi potomci spominju se izvorima do 1640.

Potomci najmlađeg sina hercega Stjepana, Ahmeda-paše Hercegovića spominju se u izvorima do kraja 16. stoljeća.

Rodoslov

1. Vuk Hranić Kosača
   1. Vlatko Vuković (živeo do oko 1392)
   2. Hrana Vuković Kosača
      1. Sandalj Hranić Kosača (?-1435), veliki vojvoda bosanski. Prvo, 1396. oženio Jelenu, zatim 1405. Katarinu, ćerku bana Vuka i banice Anke, zatim 1411. Jelenu Lazarević Balšić (?-1443), ćerku kneza Lazara Hrebeljanovića, udovicu Đorđa II Balšića.
      2. Vukac Hranić Kosača (?-1432), knez, oženio Katarinu.
         1. Stefan Vukčić Kosača (?-1446), knez, veliki vojvoda, od 1448. herceg od Svetoga Save. Prvo se, 1424. oženio Jelenom Balšić (?-1453), kćerkom Balše III Balšića, zatim 1455. Barbarom (?-1459), kćerkom hercega de Pajro, a zatim 1460. Cecilijom iz Barlete.
            1. Vladislav Hercegović (?-1487/89), sin Jelene Balšić, veliki vojvoda bosanski, herceg od svetoga Save. 1455. oženio se Anom Kantakuzinom.
               1. Balša
            2. Vlatko Hercegović (?-1489), sin Jelene Balšić, herceg od svetoga Save. Prvo se 1455. oženio nepoznatom nećakom grofa Ulriha II Celjskog, sa kojom je rastavljen 1463. godine, a 1474. se oženio Margaritom, princezom Aragonskom, kasnije preudatom za Marka Loredana.
               1. Marija Kosača, udata za Antonija Pezaroa.
               2. Jovan Kosača, oženio se Sofijom Koskijom iz Vićence.
                  1. Izabela Kosača, udata 1545. za Pompea Avogadroa.
                  2. Sava Kosača, udata 1544. za Paola Boldua.
                  3. Vlatko Kosača, oženio se Tadeom, kćerkom H. Belazija.
                     1. Jovan Kosača, oženio se Izabelom, kćerkom Pavla Zorzija.
                        1. Vlatko Kosača, oženio se nepoznatom kćeri Petra Loredanoa.
                           1. Jelisaveta Kosača, udata 1615. za Anđela Zorzija.
                  4. Ferante Kosača, oženio se 1564. Faustinom, kćerkom Sebastijana Ericoa.
            3. Katarina Kosača (?-1478), ćerka Jelene Balšić, udata 1446. za Stefana Tomaša (?-1461), kralja bosanskog.
            4. Stefan Hercegović Kosača, sin Barbarin, poturčen oko 1470. kao Ahmed-paša Hercegović. Oženio se nepoznatom kćerkom sultana Bajazita Drugog.
               1. Mustafa-beg
               2. Ali-beg
         2. Teodora Vukčić Kosača (?-1450), udata oko 1442. za Radoslava Pavlovića (?-1441), velikog vojvodu bosanskog.
      3. Vuk Hranić Kosača (?-1425), knez. Iz prvog braka imao dva sina, da bi se 1405. oženjen Jelenom Vukčić, kćerkom Vuka Vukčića.
         1. Ivan Vuković Kosača, vojvoda
         2. Sladoje Vuković Kosača, najverovatnije se poturčio kao Ferhad-beg Vuković

Povezano

• Hercegovina
• Pad Hercegovine pod otomansku vlast

Izvori

1. „Sima Ćirković: ISTORIJA SREDNJOVEKOVNE BOSANSKE DRŽAVE”. Beograd, 1964. Pristupljeno 9. 2. 2023.
2. „Svetozar Ćorović: Istorija srpskog naroda - Bosna kao stožer nove srpskohrvatske države”. INTERNET IZDANJE IZVRŠNI PRODUCENT I POKROVITELJ Tehnologije, izdavaštvo i agencija Janus Beograd, novembar 2001. Pristupljeno 9. 2. 2023.
3. „Esad Kurtović: Veliki vojvoda bosanski Sandalj Hranić Kosača”. INSTITUT ZA ISTORIJU Sarajevo, 2009. Pristupljeno 9. 11. 2023.

Literatura

• A. Ivić: Rodoslovne tablice srpskih dinastija i vlastele, Novi Sad 1928.

Spoljašnje veze

• Rodoslov Kosača (genealogy.euweb.cz) Arhivirano 2017-10-19 na Wayback Machine-u
• Povijest Hrvata - srednji vijek, grupa autora, Zagreb, 2003.