From Wikipedia, the free encyclopedia
Jonija (antgrč. Ἰωνία [Ionía]) je historijska regija na centralnoj obali zapadne Male Azije u današnjoj Turskoj[1], odnosno u području oko grada Izmira (nekadašnje Smirne). Sastojala se od najsjevernijih dijelova Jonske lige koju su činila grčka naselja. Jonija nikada nije bila jedinstvena država, a ime je dobila po plemenu Jonjana koji su u arhajskom periodu nastanili obalu i otoke Egejskog mora. Identitet Jonije počivao je na njihovoj tradiciji i služenju istočnog dijalekta grčkog jezika. Regija je najpoznatija po slavnoj „Jonskoj školi filozofije“, te po jonskom redu.
Za ostala značenja, vidi Jonija (razvrstavanje).| Jonija Ἰωνία | |
 | |
| Položaj | Zapadna Anadolija |
| Država postojala: | 7-6. vijek pne. (kao Jonska liga) |
| Jezik | Jonski grčki |
| Najveći grad | Delos |
| Perzijska satrapijka | Jauna |
| rimska provincija | Azija |
 | |
Obala Jonije sastojala se od uskog pojasa od Fokeje na sjeveru uz ušće rijeke Hermus (danas Gediza), do Mileta na jugu pokraj ušća rijeke Meander; uključivala je otoke Samos i Hios koji danas pripadaju Grčkoj. Na kopnu je graničila s Eolijom na sjeveru, Lidijom na istoku i Karijom na jugu. Jonski gradovi u antičko doba bili su poprištem čestih sukoba između Grčke i Perzijske Monarhije.
Prema grčkoj predaji, jonske gradove osnovali su kolonijalisti s druge strane Egejskog mora. Njihovo naseljavanje povezuje se s legendama o jonskom narodu iz Atike, prema kojima su koloniste vodili Nelej i Androklo, sinovi posljednjeg atenskog kralja Kodra. U skladu s time „jonska migracija“, kako su je nazivali kasniji kronolozi, datirala je 140 godina nakon Trojanskog rata, odnosno 60 godina poslije povratka Heraklida na Peloponez[2].
Teritorij Jonije još su 1200. pne. naseljavali Hetiti[1]. Nakon grčkog naseljavanja, ranu historiju činili su autonomni grčki gradovi (polisi), no na prijelazu iz 8. u 7. vijek pne. počinju sukobi s susjednom Lidijom pa jonski gradovi postupno bivaju pokoreni do sredine 6. vijeka pne., odnosno u doba vladavine lidijskog kralja Kreza. Perzijski vladar Kir Veliki kasnije pobijedio je Kreza i priključije Joniju golemoj Perzijskoj Monarhiji, pod kojim su jonski gradovi uživali status lokalne autonomije. Početkom 5. vijeka pne. jonski vladari podižu ustanak uz pomoć Atenjana koji prodiru sve do Sarda u Lidiji i pustoše grad[3], što je označilo početak Grčko-perzijskih ratova. Period perzijske dominacije prekida Aleksandar Makedonski koji priključuje Joniju svojoj državi, te nakon njegove smrti ona nastavlja biti dijelom helenističkih monarhija[1]. Sredinom 1. vijeka pne. Rimsko Carstvo osvaja Anatoliju čime Jonija dolazi pod upravu Rima odnosno kasnije Bizanta. U 15. vijeku osvajaju je Turci, pa teritorij Jonije postaje dijelom Osmanskog Carstva, odnosno moderne Turske.
Na isti način kako je termin Perzija kao egzonim za Iran u starom vijeku ušao u grčki odnosno kasnije u jezike Evrope, tako je i Jonija kao egzonim za Grčku istovremeno ušao u perzijski i druge iranske jezike, kasnije i u još jezika Azije. Uzrok ovog je činjenica da su jonski Grci bili u snažnijoj interakciji s ahemenidskim Iranom od evropskih polisa, a maloazijska Jonija dugo je vremena bila satrapijom tj. ahemenidskom pokrajinom. Egzonim Jonija tj. Junan (یونان) rabi se za Grčku u perzijskom i dan danas, a slične izvedenice postoje i u iranskom paštunskom (يونان), kurdskom (Yewnanistan) i zazačkom (Yunanıstan), zatim semitskom hebrejskom (יוון) i arapskom (اليونان), turkijskom uzbečkom (Yunoniston) i turskom (Yunanistan), čak i indonežanskom (Yunani) i srodnim jezicima.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
