From Wikipedia, the free encyclopedia
Građanski rat u Laosu bio je sukob između komunističke gerilske organizacije Patet Lao i kraljevske vlade Laosa, koji je trajao od 1953. do 1975. godine. Rat jer bio samo deo hladnoratovskih nadmetanja u regionu Indokine, te su paralelno s njim trajali i Vijetnamski rat, te građanski rat u Kambodži.
Laoški građanski rat | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Segment Vijetnamskog rata, Indokineskih ratova i Hladnog rata | |||||||
Laos | |||||||
| |||||||
Sukobljene strane | |||||||
Kraljevina Laos Republika Vijetnam Tajland obavještajna podrška: SAD |
Pathet Lao Demokratska Republika Vijetnam podrška: Sovjetski Savez Kina | ||||||
Komandanti i vođe | |||||||
Souvanna Phouma Phoumi Nosavan Vang Pao Boun Oum |
Souphanouvong Kaysone Phomvihane Phoumi Vongvichit Vo Nguyen Giap | ||||||
Žrtve i gubici | |||||||
~15.000 pripadnika Kraljevske laoške vojske[1] | 3.000+ sjevernovijetnamskih trupa[2] nepoznat broj pripadnika Pathet Laoa | ||||||
20.000-70.000 mrtvih (ukupno)[3][4][5][6] |
Nakon povlačenja Francuza iz svoje bivše kolonije i potpisivanja Ženevske konvencije 1954, Laos je bio proglašen neutralnom zemljom. Međutim, severnovijetnamski borci su preko Laosa uspostavili tzv. Ho Ši Minov put preko kojeg su pomagali svoje simpatizere i borce protiv Južnog Vijetnama. Pritom su pomagali i domaće komunističke borce, pokret Patet Lao, u borbi za dolazak na vlast u Laosu.
Najistaknutije ličnosti na strani Kraljevine bili su princ Suvana Fuma i princ Bun Um, dok su se na strani Patet Laoa isticali princ Sufanuvong i Kejson Fomvihan.
Kraljevsku vladu pomagale su SAD, čiji su operativci CIA-e, opskrbljivali kraljevsku vojsku oružjem, uvežbavali njihove vojnike, kao i oko 30.000 pripadnika gerilske vojske naroda Hmong.
Ratne operacije uveliko su zavisile od godišnjeg doba: kada bi naprimer počela sušna sezona u novembru ili decembru, severnovijetnamske jedinice bi pokrenule vojne operacije.
Postojanje sukoba u Laosu uglavnom je bilo nepoznato članovima vlade SAD, jer je CIA tajila većinu dokumenata. Zbog toga se taj rat često nazivao Tajni rat u Laosu.[7] Ovaj rat je bio najveća tajna operacija SAD do početka angažovanja u Avganistanskom ratu. Laos je godinama bio podvrgnut američkom vazdušnom bombardovanju, što je primer najrazornijeg bombardovanja nekog područja u istoriji.[8][9][10]
Nakon što su se SAD povukle iz Južnog Vijetnama od 1973. godine, u regionu je uznapredovala opšta ofanziva komunista u Vijetnamu, Kambodži i Laosu. Krajem aprila 1975, Sajgon je pao u ruke severnovijetnamske vojske, par dana kasnije su Crveni Kmeri ušlu i Pnom Pen. Nakon ovih događaja, kraljevska vlada mirno je prepustila vlast Patet Laou, koji je do novembra uspostavio kontrolu nad celom zemljom.
Procenjuje se da je ukupan broj poginulih na svim stranama bio između 20.000 do 70.000 ljudi.[11][12]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.