Ovo je spisak sultana Osmanskog carstva (tur. Osmanlı padişahları). Ukupno ih je bilo 36. Svi vladari sem Osmana I su imali tugre, monograme sultana.

Naslovi

Osman I i Orhan I su nosili titule begova, a tek od Murata I vladari nose titulu sultana. Od tada obično vladar Osmanskog carstva se zove Sultan (سلطان), što je vrhunski vladarsko–politički naslov u islamskom svijetu poput Emira. Na turskom se inače kaže padišah (tur. padişah), perzijska riječ koja se sastoji od şah (kralj) i pad (gospodar nečega, zaštitnik).
Međutim krajem januara 1517. sultan Selim je pobio Mamelučki Sultanat i smijenio zadnjeg mamelučkog kalifa al-Mutawakila. Selim je 1516. osvojio Damask i 1517. Jeruzalem, Meku i Medinu. Od 1517. sultan osmanske dinastije je istovremeno i Kalif (خليفة), vođa ummeta, to jeste zajednice svih vjernika u Islam. Stoga osmanski sultan biva vrhovni poglavar muslimana i idealni nasljednik Muhameda. 1534. je sultan Sulejman osvojio Baghdad, Osmanlije su ga jedno vrijeme izgubili početkom 17. stoljeća, te je grad opet osvojio sultan Murat IV 1638. godine. Osmanski sultan je legitimno nosio naslov kalife puna četiri stoljeća i bio je vladar svih glavnih gradova islama.
Nakon Turske revolucije, Abdul Medžid II je bio samo kalif jer je Nacionalna skupština 1. novembra 1922. ukinula sultanat. Mustafa Kemal je ukinuo Kalifat 3. marta 1924.
U razgovoru ili u pismu gdje se netko obraća sultanu – recimo [Ibrahimu] – naslovi koje je nužno bilo naglasiti su bili:

  • Sultan [Ibrahim] Han Hazretleri, gdje hazretleri ili hadrah znači »Vaše Visočanstvo«;
  • dodatno hünkarım što vrijedi kao »moj gospodar« ili »Vaše Carsko Veličanstvo«;
  • dodatno padişah (»car«) efendim (»gospodar«);
  • dodatno sultanım (»moj sultane«).

Ali kada se dotični sultan [Ibrahim] u primjeru predstavlja, zapravo njegov zvanični i svečani naziv bi bio:

Sultan [Ibrahim] han, gospodar Uzvišene kuće Osmana, sultan svih sultana (Sultan us-Selatin), han svih hanova (Hakan), zapovjednik svih vjernika i nasljednik Proroka od gospodara svemira, čuvar Svetih Gradova od Meke, Medine i Kudsa, Car Rima (Kayser-i Rum), Car (Padişah) triju gradova od Istanbula, Edirna i Burse, i gradova Šama i Kahire, cijelog Azerbajdžana, Magreba, Barke, Kajrevana, Halepa, el-Ahse, Arapskog i perzijskog Iraka, Basre, Rake, Musula, Pahle, Dijarbakirskog Vilajeta, Kilikije, pokrajinā Erzuruma, Sivasa, Adane, Karamana, Vana, Barbarije, Habeša, Tunisa, Trablusa, Kibrisa, Rodosa, Girita i Moreje, Bijelog mora i Crnog mora, Anadolije i Rumelije, Bagdata, Kurdistana, Junanistana, Turkistana, Tataristana, Čerkezistana, krajine Kabarde, stepe Kipčaka, svih zemalja Tatara, Kefe i svih susjednih pokrajina, Bosne, grada Beograda i njezine tvrđave, pokrajine Srbistana sa svim tvrđavama i gradovima, svih Arnauta, cijelog Eflaka i cijele Bogdanije, zajedno sa svim njihovim podložnicima i granicama, i mnogih drugih zemalja i gradova.

Spisak sultana

Više informacija #, Sultan ...
# Sultan Portret Vladao od Vladao do Tughra Napomene
Ertugrul-beg
(r. 1191 – u. 1281)
Thumb 1230 1281
  • Sin Kaja Alp Oglu Sulejman Šah;
  • Vladao sve do svoje smrti.
  • Otac Osmana I i izabrani vođa Kaji klana Oguz plemena.
Osman-beg
(r. 1258 – u. 1324)
Thumb 1281 1299

Nastanak Osmanskog carstva

(27. jl 1299.20. jul 1402.)

1 Osman I
GHAZI (Ratnik)
BEY (Gospodar)
KARA (Crni)
Thumb 1299 1326
2 Orhan I
GHAZI (Ratnik)
BEY (Gospodar)
Thumb 1326 1362 Thumb
  • Sin Osmana I;
  • Vladao sve do svoje smrti.
3 Murat I
HÜDAVENDİGÂR (Bogoliki)
ŞEHÎD (Šahid)


(Sultan od 1383.)

Thumb 1362 15. jun 1389 Thumb
4 Bajazit I
YILDIRIM (Munja)
Thumb 15. jun 1389 20. jul 1402 Thumb
  • Sin Murata I;
  • Zarobljen na bojnom polju u Bici kod Angore (de facto kraj vladavine);
  • Umro u zarobljeništvu u Akšehiru 8. marta 1403.

Dinastički rat u Osmanskom carstvu

(20. jul 1402.5. jul 1413.)

Isa Čelebija
Savladar Anadolije
Thumb 1403 1405
Emir
Sulejman Čelebija

Prvi sultan Rumelije
Thumb 20. jul 1402 17. februar 1411.
Musa Čelebija
Drugi sultan Rumelije
Thumb 18. februar 1411 5. jul 1413.
Mehmed Čelebija
Sultan Anadolije
Thumb 1403–1406
(Sultan Istočne Anadolije)

1406–1413
(Sultan Anadolije)
5. jul 1413

Uspon Osmanskog carstva

(5. jul 141329. maj 1453)

5 Mehmed I
ÇELEBİ (The Affable)
KİRİŞÇİ
Thumb 5. jul 1413 26. maj 1421 Thumb
  • Sin Bajazita I;
  • Vladao sve do svoje smrti.
6 Murat II
KOCA (Veliki)
Thumb 25. jun 1421 1444 Thumb
  • Sin Mehmeda I;
  • Abdicirao svojom slobodnom voljom u korist sina Mehmeda II.
7 Mehmed II
FATİH (Osvajač)
Thumb 1444 1446 Thumb
  • Sin Murata II;
  • Prepustio presto ocu nakon što ga je zamolio da se vrati na vlast.
Murat II
KOCA (Veliki)
Thumb 1446 3. februar 1451 Thumb
  • Ponovna vladavina;
  • Primoran da se vrati na presto nakon pobune Janjičara;
  • Vladao sve do svoje smrti.

Širenje Osmanskog carstva

(29. maj 145311/12. septembar 1683)

Mehmed II
FATİH (Osvajač)
Thumb 3. februar 1451 3. maj 1481 Thumb
8 Bajazit II
VELÎ (Svetac)
Thumb 19. maj 1481 25. april 1512 Thumb
  • Sin Mehmeda II;
  • Abdicirao;
  • Umro u blizini Didimotika 26. maja 1512.
9 Selim I
YAVUZ (Jaki)
(Kalif svih Musimana od 1517.)
Thumb 25. april 1512 21. septembar 1520 Thumb
  • Sin Bajazita II;
  • Vladao sve do svoje smrti.
10 Sulejman I
MUHTEŞEM (Veličanstveni)

ili KANÛNÎ (Zakonodavac)

Thumb 30. septembar 1520 6 ili 7. septembar 1566 Thumb
  • Sin Selima I;
  • Vladao sve do svoje smrti.
11 Selim II
SARI (Žuti)
Thumb 29. septembar 1566 21. decembar 1574 Thumb
  • Sin Sulejmana I;
  • Vladao sve do svoje smrti.
12 Murat III Thumb 22. decembar 1574 16. januar 1595 Thumb
  • Sin Selima II;
  • Vladao sve do svoje smrti.
13 Mehmed III
ADLÎ (Pravedni)
Thumb 27. januar 1595 20 ili 21. decembar 1603 Thumb
  • Sin Murata III;
  • Vladao sve do svoje smrti;

Stagnacija Osmanskog carstva

(11. novembar 160628. januar 1699)

14 Ahmed I
BAKHTÎ (Batljivi)
Thumb 21. decembar 1603 22. novembar 1617 Thumb
  • Sin Mehmeda III;
  • Vladao sve do svoje smrti.
15 Mustafa I
DELİ (Ludi)
Thumb 22. novembar 1617 26. februar 1618 Thumb
16 Osman II
GENÇ (Mladi)
ŞEHÎD (Shāhīd)

Thumb 26. februar 1618 19. maj 1622 Thumb
  • Sin Ahmeda I;
  • Svrgnut prilikom pobune Janjičara 19. maja 1622;
  • Pogubljen 20. maja 1622. od strane Velikog vezira Kara Davud-paše od kompresije testisa.
Mustafa I
DELİ (Ludi)
Thumb 20. maj 1622 10. septembar 1623 Thumb
17 Murat IV
SAHİB-Î KIRAN
Osvajač Bagdada
GHAZI (Ratnik)
Thumb 10. septembar 1623 8 ili 9. februar 1640 Thumb
  • Sin Ahmeda I;
  • Vladao sve do svoje smrti.
18 Ibrahim I
DELİ (Ludi)
Osvajač Krita
ŞEHÎD (Shāhīd)
Thumb 9. februar 1640 8. avgust 1648 Thumb
  • Sin Ahmeda I;
  • Svrgnut 8. avgusta 1648. u puču koji je predvodio šejh al-Islam;
  • Zadavljen u Istanbulu 18. avgusta 1648. po nalogu velikog vezira Mevlevi Mehmed-paše.
19 Mehmed IV
AVCI (Lovac)
Thumb 8. avgust 1648 8. novembar 1687 Thumb
  • Sin Ibrahima I;
  • Svrgnut 8. novembra 1687. nakon osmanskog poraza u Drugoj mohačkoj bici;
  • Umro u Jedrenama 6. januara 1693.
20 Sulejman II
GHAZI (Ratnik)
Thumb 8. novembar 1687 22. jun 1691 Thumb
  • Sin Ibrahima I;
  • Vladao sve do svoje smrti.
21 Ahmed II
KHAN GHAZI (Princ ratnik)
Thumb 22. jun 1691 6. februar 1695 Thumb
  • Sin Ibrahima I;
  • Vladao sve do svoje smrti.
22 Mustafa II
GHAZI (Ratnik)
Thumb 6. februar 1695 22. avgust 1703 Thumb
  • Sin Mehmeda IV;
  • Svrgnut 22. avgusta 1703. zbog pobune Janjičara poznate kao Događaj iz Jedrena;
  • Umro u Istanbulu 8. januara 1704.

Slabljenje Osmanskog carstva

(28. januar 16996. januar 1792)

23 Ahmed III
Lala Sultan
GHAZI (Ratnik)
Thumb 22. avgust 1703 1 ili 2. oktobar 1730. Thumb
  • Sin Mehmeda IV;
  • Doba lala
  • Svrgnut kao posledica pobune Janjičara koju je predvodio Patrona Halil;
  • Umro 1. jula 1736.
24 Mahmud I
GHAZI (Ratnik)
KAMBUR (Grbavac)
Thumb 2. oktobar 1730 13. decembar 1754 Thumb
  • Sin Mustafe II;
  • Vladao sve do svoje smrti.
25 Osman III
SOFU (Pobožni)
Thumb 13. decembar 1754 29 ili 30. oktobar 1757 Thumb
  • Sin Mustafe II;
  • Vladao sve do svoje smrti.
26 Mustafa III
YENİLİKÇİ (Preduzimljivi)
Thumb 30. oktobar 1757 21. januar 1774 Thumb
  • Sin Ahmeda III;
  • Vladao sve do svoje smrti.
27 Abdul Hamid I
Abd ul-Hamid (Sluga Božji)
ISLAHATÇI (Reformator)
GHAZI (Ratnik)
Thumb 21. januar 1774. 6 ili 7. april 1789. Thumb
  • Sin Ahmeda III;
  • Vladao sve do svoje smrti.

Raspad Osmanskog carstva

(6. januar 1792. 30. oktobar 1918.)

28 Selim III
BESTEKÂR (The Composer)
NİZÂM-Î (Regulative - Orderly)
ŞEHÎD
Thumb 7. april 1789. 29. maj 1807. Thumb
  • Sin Mustafe III;
  • Svrgnut kao posledica pobune janjičara koju je predvodio Kabakči Mustafa protiv reformi koje je sprovdio;
  • Ubijen u Istanbulu 28. jula 1808. op nalogu sultana Mustafe IV.
29 Mustafa IV Thumb 29. maj 1807 28. jul 1808 Thumb
  • Sin Abdul Hamida I;
  • Svrgnut u pobuni janjičara koju je predvodio Alemdar Mustafa-paša;
  • Pogubljen u Istanbulu 17. novembra 1808. po naređenju sultana Mahmuda II.
30 Mahmud II
İNKILÂPÇI (Reformator)
GHAZI (Ratnik)
Thumb 28. jul 1808 1. jul 1839 Thumb
  • Sin Abdul Hamida I;
  • Rasformirao Janjičare 1826. godine;
  • Vladao sve do svoje smrti.
31 Abdul Medžid I
TANZİMÂTÇI
(Jaki reformator ili
Zagovornik reorganizacije)

GHAZI (Ratnik)
Thumb 1. jul 1839 25. jun 1861 Thumb
  • Sin Mahmuda II;
  • Proglasio hatišerif koji je pokrenuo Tanzimat period reformi i reorganizacije 3. novembra 1839. po nalogu reformiste velikog vezira Kose Mistafe Rašid-paše;
  • Vladao sve do svoje smrti.
32 Abdul Aziz I
BAHTSIZ (Baksuz)
ŞEHÎD
Thumb 25. jun 1861 30. maj 1876 Thumb
  • Sin Mahmuda II;
  • Svrgnut od strane ministara;
  • Pet dana kasnije pronađen mrtav (ubistvo ili samoubistvo).
33 Mehmed Murat V
Thumb 30. maj 1876 31. avgust 1876 Thumb
  • Sin Abdul Medžida I;
  • Svrgnut zbog njegovih napora da uvede demokratske reforme u carstvo;
  • Naređeno mu je da boravi u Čiragan palati gde je umro 29. avgusta 1904.
34 Abdul Hamid II
Ulu Sultan Abd ul-Hamid Khan

(Uzvišeni Kan)

Thumb 31. avgust 1876 27. april 1909 Thumb
  • Sin Abdul Medžida I;
  • Uspostavio prvu ustavnu vlast 23. novembra 1876. a zatim je suspendovao 13. februara 1878;
  • Uspostavio drugu ustavnu vlast od 3. jula 1908;
  • Svrgnut nakon Incidenta od 31. marta (13. april 1909);
  • Zatočen u Beglerbeg saraju gde je umro 10. februara 1918.
35 Mehmed V
REŞÂD (Rešad)
(Istinski sledbenik vere)
Thumb 27. april 1909 3. jul 1918 Thumb
  • Sin Abdul Medžida I;
  • Vladao kao marioneta Mehmed Talata, Ismail Envera, i Ahmed Džemala paša sve do svoje smrti.

Podela Osmanskog carstva

(30. oktobar 19181. novembar 1922)

36 Mehmed VI
Vahid ad-Din (Wahid ad-Din)

(Ujedinitelj vjere ili Jedinstvo vjere)

Thumb 4. jul 1918. 1. novembar 1922 Thumb
  • Sin Abdul Medžida I;
  • Sultanat ukinut;
  • Napustio Istanbul 17. novembra 1922;
  • Umro u progonstvu u Sanremu, Italiji 16. maja 1926.

Republikanski Kalifat

( 18. novembar 1922 – 3. mart 1924 )

Abdul Medžid II
HALİFE

(Poslednji osmanski kalif)

Thumb 18. novembar 1922 3. mart 1924
Zatvori

Povezano

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.