Seleukidska era

Seleukidska era je bila sistem brojanja (numerisanja) godina u Seleukidskom carstvu i drugim helenističkim zemljama. Era počinje od povratka Seleuka I Nikatora u Vavilon 311. pne., nakon četvorogodišnjeg progonstva u ptolemejskom Egiptu. Seleuk je taj događaj smatrao ustanovljenjem Seleukidskog carstva. Uvođenje nove ere se pominje u u jednoj od Vavilonskih hronika, Hronici Dijadohâ.^[1]

Seleuk I Nikator

Novčić Mitridata I od Partije iz kovnice u Seleukije na Tigru. Datum ΓΟΡ je godina 173 Seleukidske ere, što odgovara 140–139. pne.

Seleukidske godine su korišćene na dva različita načina:

• Starosedeoci carstva su koristili babilonski kalendar, u kojem nova godina pada na 1 Nisanu (mlad Mesec oko prolećne ravnodnevice, 3. april/travnja u 311. pne., što je prvi dan prve godine ove ere, po vavilonskom računanju), pa bi po ovom sistemu godina 1 Seleukidske ere približno odgovarala periodu od aprila/travnja 311. pne. do marta/ožujka 310. pne.. Konverzija: u periodu 1. januar–vavilonska nova godina (mart/april): 311 - [godina pne.] odn. 310 + [godina n.e.]; u ostatku godine: 312 - [godina pne.] odn. 311 + [godina n.e.].

• Makedonski dvor je prihvatio babilonski kalendar sa dve razlike: imena meseci su bila na makedonskom, a nova godina je počinjala u jesen (prvi dan prve godine, Dios 1 na makedonskom, bio je 3. oktobar/listopada 312. pne.^[2]). Po ovom sistemu, godina 1 seleukidske ere odgovara periodu od jeseni 312. pne. do leta 311. pne. Konverzija: 1. januar–makedonska nova godina (jesen): 312-[godina pne.] odn. 311+ [godina n.e.]; u ostatku godine: 313-[godina pne.] odn. 312+[godina n.e.].

Tako bi 2335. godina Seleukidske ere počinjala u proleće 2024. godine po "starosedelačkom" računu, odn. u jesen 2023. godine po "dvorskom".

Ove razlika u početku godine znači da se broj godine može razlikovati za jedan. Bickerman daje ovaj primer:

Npr. Juda Makavej je obnovio Hram u Jerusalimu oko 15. decembra/prosinca 164. pne., što je bilo u godini 148 seleukidske ere prema jevrejskom (i vavilonskom) računu, ali u godini 149 za dvor.^[3]

Seleukidska era je korišćena i u 6. veku naše ere, npr u natpisu Zebed u Siriji datiranom makedonski na 24. Gorpiaos, 823 (tj. 24. septembar/rujna 512. n.e.)^[4]

Jevreji su koristili ovu eru, između ostalih, od helenističkih vremena i to naročito u datiranju ugovora; zato je nazivana Minyan Sheṭarot - "Era ugovorâ". Na istoku je bila u modi do 16. veka, jedina popularna jevrejska era koja je opstala posle antike. Data je korelacija: 3830 AM ("Godina Sveta") = godina 381 Seleukidske ere = godina 1 Ere uništenja (Hrama) = godina 69/70. naše (hrišćanske) ere.^[5]

Reference

1. Babylonian Diadochi Chronicle (BCHP) 3 Arhivirano 2012-03-24 na Wayback Machine-u; obverse, line 4.
2. "Seleucus I Nicator." Encyclopædia Britannica from Encyclopædia Britannica 2007 Ultimate Reference Suite. (2008).
3. Elias J. Bickerman (1943). „Notes on Seleucid and Parthian Chronology”. Berytus 8: 73–84.
4. M. A. Kugener, "Nouvelle Note Sur L'Inscription Trilingue De Zébed", Rivista degli Studi Orientali, 1907, pp. 577-586.
5. "chronology.">"Jewish" Encyclopædia Britannica from Encyclopædia Britannica 2007 Ultimate Reference Suite. (2008).; Godina 381 seleukidske ere bi odgovarala godinama 70/71. n.e., po vavilonskom/jevrejskom računu; 3830. AM, s početkom u jesenjem Tišriju, je 69/70., pa bi navedena korelacija važila bar u periodu proleće-jesen 70. n.e., u kome se dogodilo i uništenje hrama (4. avgust/kolovoza 70. n.e.)