Markgrofovija Istra

Markgrofovija Istra (njemački: Markgrafschaft Istrien, talijanski: Marchesato d’Istria, slovenski: Mejna grofovija Istra) , bila je jedna od administrativnih jedinica Austrijskog primorja, jedne od krunskih zemalja Austrijskog Carstva (kasnije Austro-Ugarske) od 1849. do 1918.^[1]

Markgrofovija Istra Markgrafschaft Istrien Marchesato d’Istria Mejna grofovija Istra Administrativna jedinica Austrijskog primorja [[Kraljevina Ilirija|←]]   1849. – 1918.   [[Država Slovenaca, Hrvata i Srba|→]]     → Zastava Grb Himna: Carevka (Gott erhalte Franz den Kaiser) Lokacija Karta Istarske markgrofovije Glavni grad Poreč Jezik/ci hrvatski, talijanski, slovenski, njemački, Religija katolici, evangelici, pravoslavci, židovi Vlada monarhija markgrof  - 1849. – 1916. Franjo Josip I  - 1916.-1918. Karlo I. Austrijski Historija  - Oktroirani ustav 4. mart 1849.  - Raspad Austro-Ugarske 1918. Površina  - 1910. 4.956 km² (1.914 mi² ) Stanovništvo  - 1910. (procjena) 403.566       Gustoća 81,4 /km²  (210,9 /mi² ) Valuta Kruna

Markgrofovija Istra imala je površinu od 4.956 km² i 403.566 stanovnika (1910.) što je iznosilo 81,4 stanovnika /km²^[1]

Politička i administrativna podjela

Margrofovija Istra bila je 'politički podložna carskom guverneru u Trstu. Autonomne poslove i pokrajinske zakone provodio je i donosio Istarski sabor koji je sazivan u Poreču. Njegov sastav bio je slijedeći:

• 3 biskupa koja su po funkciji ulazila u sabor
• 1 predstavnik Privredne komore
• 5 zastupnika zemljoposjednika
• 12 zastupnika gradova
• 14 zastupnika općina
• 7 zastupnika izabranih na izborima općim pravom glasa

Cijela markgrofovija bila je jedna administrativna jedinica, podjeljena na 54 općina i 558 naselja.^[1]

Okrug	Sudski okrug	Stanovnika	Gustoća
Koper	Koper, Buzet, Piran	89.393	108
Lošinj	Cres, Lošinj	21.260	42
Pazin	Labin, Pazin	48.518	56
Poreč	Buje, Motovun, Poreč	61.358	77
Pula	Vodnjan, Pula, Rovinj	94.983	132
Krk	Grad Krk	21.259	50
Opatija - Volosko	Podgrad, Opatija - Volosko	54.472	72

Etničke i vjerski sastav

• Hrvati: 168,184 (43.5 %)
• Talijani: 147,417 (38.1 %)
• Slovenci: 55,134 (14.3 %)
• Nijemci: 12,735 (3.3 %)

• katolici: 400.176 (99,16 %)
• evangelici: 1.493
• pravoslavci: 1.050
• židovi: 677

Historija

Istra je nakon propasti Zapadnog Rimskog carstva postala granična zemlja i teritorij sukoba, u kojoj su se smjenjivali brojni vladari od Bizanta, Franaka, Longobarda i Slavena. Krajem srednjeg vijeka ojačao je utjecaj Akvilejske patrijarhije osobito uz obalu Istre, i Goriške grofovije po unutrašnjosti Istre. Vremenom su akvilejske domene podpale pod vlast Mletačke Republike a goriške pod Habsburge.

To stanje trajalo je do Mira u Campo Formiju - 1797. kad je Austrija zaposjela dotadašnje mletačke posjede po Istri, koji su bili teritorijalno veći od onog što je dotada imala. Ali ih je za napoleonskih ratova izgubila, nakon potpisivanja Požunskog mira izgubila.^[1]

U tom trenutku austrijska Istra spala je na površinu od 2900 km² sa 82 300 stanovnika, uglavnom oko tadašnjeg administrativnog centra Kopra.^[1] Napoleon Bonaparte je Istru i Kvarnerske otoke 1909. uključio u Ilirske pokrajine. Ni to nije dugo potrajalo jer su nakon Bečkog kongresa ti teritoriji vraćeni Austrijskom Carstvu, koje 1814. od skoro čitavog područja Julije formira novu administrativnu jedinicu Governo di Trieste-Tršćanska guvernija podijeljenu u 3 distrikta, a Istra je potpadala pod Tršćanski distrikt. 1818. čitava guvernija (bez Rijeke) ulazi u sastav Kraljevine Ilrije do 1849. kada se formira Austrijsko primorje.Nakon zaposjedanja Austrija je u Puli izgradila svoju najveću ratnu luku.^[1]

Izvori

1. „Küstenland” (njemački). Deutsche Schutzgebiete. Pristupljeno 18. 03. 2016.

Vanjske veze

• Küstenland ()

‎