Bezdan

Bezdan je bačko naselje na sjeverozapadu Vojvodine, pretežno naseljeno Mađarima.

Ovo je glavno značenje pojma Bezdan. Za druga značenja, v. Bezdan (razvrstavanje).

Bezdan
Katolička crkva u selu
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Zapadnobački
Opština	Sombor
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	4623
Gustina stanovništva	62 st./km²
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	98 m
Površina	84,7 km²
Bezdan Bezdan (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	25270
Pozivni broj	025
Registarska oznaka

Geografski opis

Popularno se naziva "vodeno naselje" jer je okruženo vodenim tokovima i do njega se može stići jedino preko mostova. Jedno je od većih seoskih naselja u Bačkoj. Uz Sombor i Kljajićevo među najvećima je u somborskoj opštini. Po najnovijem popisu iz 2002. godine u Bezdanu živi 5.263 stanovnika. Bezdan je multinacionalno naselje u kome živi 25 nacionalnosti. Većinu čine Mađari. Poljoprivreda je najvažnija privredna grana. Posebno se ističu pošumljene površine (više od 10% teritorija), što nije karakteristično za vojvođanska naselja.

Historija

Bezdan je staro vojvođansko naselje. Prvi put je spomenut 1305. godine pod nazivom Battyan. Godine 1341. naziv je promijenjen u Berčan. Naselje je uništeno u XIV. stoljeću pod najezdom Turaka. U XV. stoljeću spominje se kao malo ribarsko mjesto. Protjerivanjem Turaka počinje neorganizirano naseljavanje Dunavom. Prvi stanovnici bili su Poljaci, Česi, Nijemci i pripadnici nekih drugih slavenskih narodq. Godine 1762. počinje planska kolonizacija i građenje naselja, dok je 1755. godine izgrađena prva crkva. Današnja crkva je izgrađena 1846. godine i od tada se naselje razvija u pravcu istoka.

Rimokatolička crkva svetog Šimuna i Jude Tadeja

Župa je osnovana 1743. Naslovnici crkve su: Apostoli Šimun i Juda Tadej. Na mjesto stare crkve je 1846. građena današnja.

Dimenzije crkve su: dužina 50 m., širina 24,25 m., lađa je visoka iznutra 12,85 m., a toranj je visok 38 m. Ima tri zvona. Matične knjige se vode od 1743.

Na teritoriju župe su i tri kapele. Kapela Presvetoga Trojstva na bivšem starom groblju koja je podignuta 1737. i obnovljena 1832. To je najstariji rimokatolički vjerski objekt u Vojvodini. Druga je na gornjem groblju, naslovljena sv. Ani, podignuta 1881., a treća je na donjem groblju i naslovljena Grobu Isusovu, podignuta 1885.

Jezik bogoslužja je: Hrvatski, Mađarski.

Broj vjernika: ~ 5.000

Crkvene orgulje

Orgulje su izgrađene u fabrici Jožef Angster 1903.godine. Dopremljene su brodom do luke Bezdan na Dunavu, odakle su ih župljani prevezli do crkve. Orgulje su dvomanualne sa 22 registra. Predstavljaju vrijedan kulturno-povijesni spomenik. Popravljane su više puta. Prilikom poslednje popravke promjenjena je dispozicija. Dispozicija je urađena u romantičarskom stilu.

Svirale su smiještene u dva ormara. Pneumatske su trakture.

Dispozicija:

I Manual C-f3

1. Bourdon       16'
2. Principal      8'
3. Gamba          8'
4. Flut harm.     8'
5. Bourdon        8'
6. Flauta concava 4'
7. Octav          4'
8. Superoctav     2'
9. Mixtur 22/3 3 sor

II Manual

Angsterova dispozicija:
1. Salicional     8'
2. Silvestrina    8'
3. Vox celestis   8'
Dograđeno:
4. Fl.tibia       8'
5. Fl.travers     4'
6. Principal      2'
7. Quint       22/3
8. Rauschquint 22/3

Pedal C-d1

1. Subbass       16'
2. Violon        16'
3. Arpetabass     8'
4. Principalbass  8'

Manual copula
Pedal copula I manual
Pedal copula II manual
Octav copula
Tremolo II manual
Žaluzije za II manual

Veze s Baranjom

Bezdan je udaljen nekoliko kilometara od Dunava i mostom je povezan s Batinom u Baranji tako da je to prvo naselje na koje se naiđe kad se iz Batine ide za Sombor.

Da bi se razlikovao od Novog Bezdana (koga Baranjci često nazivaju samo Bezdanom), u Baranji se nerijetko za prekodunavski Bezdan kaže Bački Bezdan. Baranjski Novi Bezdan, uostalom, svoj je naziv i dobio po Bačkom Bezdanu jer su prvi stanovnici Novog Bezdana u Baranju došli baš iz Bezdana.

Poznate ličnosti

• Jožef Holpert , poznati rukometaš
• Dalibor Čutura , poznati rukometaš

Vanjske veze

Bezdan na Wikimedijinoj ostavi

• Zvanični sajt MZ Bezdan Arhivirano 2015-11-18 na Wayback Machine-u

Naseljena mesta opštine Sombor
Aleksa Šantić • Bački Breg • Bački Monoštor • Bezdan • Gakovo • Doroslovo • Kljajićevo • Kolut • Rastina • Riđica • Svetozar Miletić • Sombor • Stanišić • Stapar • Telečka • Čonoplja