8. vijek pne. počeo je prvog dana 800. pne. i završio posljednjeg dana 701. pne..
| Milenijum: | 1. milenijum pne. |
|---|---|
| Vjekovi: | 9. vijek pne. • 8. vijek pne. • 7. vijek pne. |
| Decenije: | 790-e pne. 780-e pne. 770-e pne. 760-e pne. 750-e pne. 740-e pne. 730-e pne. 720-e pne. 710-e pne. 700-e pne. |
| Kategorije: | Rođenja – Smrti Nastanci – Prestanci |
8. vijek pne. se smatra periodom velikih promjena među tadašnjim civilizacijama. U Egiptu su vladare 23. i 24. dinastije zamijenili došljaci iz Nubije koji su osnovali 25. dinastiju. Neoasirsko Carstvo je doseglo vrhunac, osvojivši Kraljevstvo Izrael i susjedne zemlje.
Grci su kolonizirali oblasti Mediterana i Crnog mora. Rim je tradicionalno osnovan godine 753. pne., a Etrurska civilizacija se proširila u Italiji. 8. vijek pne. se konvencionalno smatra početkom klasične antike, s prvom Olimpijadom koja je održana 776. pne., i Homerovim epovima datiranim u taj period.
Indija Željeznog doba je ušla u kasni Vedski period. Vedski rituali se spominje u mnogim svećeničkim školama i Brahmana komentari, a najranije Upanišade označavaju početak Vedanta filozofije.
Poslednje decenije 8. veka pne. obeležava prodor Trako-Kimeraca u srednju Evropu i početak Gvozdenog doba u Srbiji, u čijoj se ranoj fazi, c. 725-625, nastavlja razvoj tradicionalnih grupa, Bosutske i Brnjičke. Prisustvo obogaćenih pojedinaca Bosutske grupe u Šumadiji i istočnoj Srbiji, ukazuje na ekonomsko i društveno raslojavanje. Uticaj Trako-Kimeraca na Brnjicu je bio vrlo mali, možda samo u vidu građenja malih tumula.[1]
- Kasni 8. vijek pne. — Naušnice, kruna i rozete, iz groba kraljice Yabay u Kalhuu (suvremeni Nimrud u Iraku) su napravljene. Danas se čuvaju u Iračkom muzeju, Baghdad. Otkrivene 1988.
- cca. 8. vijek pne. — 7. vijek pne.; Žena tka, iz Suse (suvremeni Shush u Iranu) je napravljena. Danas se čuva u pariškom Louvreu.
- 797. pne. — Ardysus I postaje kralj Lidije.
- 797. pne. — Tespije, kralj Atene, umire nakon vladavine od 27 godina i nasljeđuje ga isn Agamestor.
- 783. pne. — Shalmaneser IV nasljeđuje Adad-nirarija III kao kralj Asirije.
- 782. pne. — Osnivanje Erebunija (Էրեբունի) po naređenju kralja Argishtisa I na mjestu današnjeg Jerevana.
- 782. pne. — Smrt kralja Xuana od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou (1122. pne. — 256. pne.).
- 781. pne. — Kralj You od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou (1122. pne. — 256. pne.).
- 780. pne. — Prva historijski potvrđena pomrčina Sunca zabilježena u Kini.
- 778. pne. — Agamestor, kralj Atene, umire nakon vladavine od 17 godina i nasljeđuje ga sin Eshil.
- 776. pne. — Tradicionalni datum prve Olimpijade. Vjeruje se da historija Olimpijskih igara datira od 13. vijeka pne..
- 774. pne. — Kraj vladavine Pigmaliona od Tira.
- 773. pne. — Smrt Shoshenqa III, kralja Egipta.
- 773. pne. — Ashur-Dan III nasljeđuje svog brata Shalmanesera IV kao kralj Asirije.
- 771. pne. — Kraj Zapadne dinastije Zhou u Kini nakon što "zapadni" barbari uništavaju prijestolnicu Hao. Kralj You od Zhoua je ubijen. Krunski princ Ji Yijiu bježi i nastavlja vladati kao Kralj Ping od Zhoua.
- 770. pne. — Početak Istočne dinastije Zhou u Kini nakon što kralj Ping od Zhoua postaje prvi kralj Zhoua čija je prijestolnica Chengzhou (danasšnji Luoyang).
- Asirija osvaja Damask i Samariju.
- 15.6. 763. pne. — Pomrčina sunca na ovaj datum se koristi za utvrđivanje kronologije Drevnog Bliskog Istoka.
- 756. pne. — Osnivanje Kizika.
- 755. pne. — Ashur-nirari V nasljeđuje Ashur-Dana III kao kralj Asirije.
- 755. pne. — Eshil, kralj Atene, umire nakon vladavine od 23 godina i nasljeđuje ga Alkmeon.
- 753. pne. — Alkmeon, kralj Atene, umire nakon vladavine od 2 godine. Nasljeđuje ga Harops, arhont izabran na mandat od deset godina.
- 21.4. 753. pne. - Romul osniva Rim (prema tradiciji). Početak rimskog 'Ab urbe condita' kalendara.
- 26.2. 747. pne. — Nabonassar postaje kralj Asirije.
- 747. pne. — Meles postaje kralj Lidije.
- 745. pne. — Krunu Asirije preuzima Pul, koji se proziva Tiglath-Pileser III.
- 743. pne. — Vojvoda Zhuang od kineske države Zheng dolazi na vlast.
- 740. pne. — Tiglath-Pileser III osvaja grad Arpad u Siriji nakon dvogodišnje opsade.
- 740. pne. — Početak Ahazove vladavine u Judi.
- 739. pne. — Hiram II postaje kralj Tira.
- 738. pne. — Kralj Tiglath-Pileser III od Asirije napada Izrael, prisilivši ga da plati danak.
- 734. pne. — Naks na Siciliji osnovan kao kolonija Halkisa na Eubeji. (tradicionalni datum)
- 732. pne. — Hošea postaje posljednji kralj Izraela.
- 730. pne. — Osorkon IV nasljeđuje Sheshonqa IV kao kralj Dvadeset druge dinastije Egipta.
- 730. pne. — Piye nasljeđuje oca Kashtu kao vladar nubijskog kraljevstva Napata.
- 730. pne. — Mattan II nasljeđuje Hirama II kao kralj Tira.
- 728. pne. — Piye napada Egipat, osvaja Memfis, i svojoj vlasti podvrgava vladare Delte Nila. Osniva Dvadeset petu dinastiju Egipta.
- 727. pne. — Babilonija se osamostaljuje od Asirije.
- 724. pne. — Asirci započinju četverogodišnju opsadu Tira.
- 724. pne. — Utrka diaulos uvedena na Olimpijske igre.
- 722. pne. — Period Proljeća i Jeseni u historiji Kine započinje kada vlast kralja Pinga od Zhoua iz dinastije Zhou postaje nominalnom.
- 722. pne. — Izrael osvaja asirski kralj Sargon II.
- 720. pne. — Kraj asirske opsade Tira.
- 710-e pne. — Juda, Tir i Sidon dižu pobunu protiv Asirije.
- 719. pne. — Kralj Huan od Zhoua iz dinastije Zhou postaje vladar Kine.
- 718. pne. — Gig postaje vladar Lidije.
- 717. pne. — Asirski kralj Sargon osvaja hetitsko uporište Carchemish.
- 717. pne. — Sargon II osniva novi glavni grad Asirije u Dur-Sharrukinu.
- 716. pne. — Rimske legende ovaj datum označavaju kao vrijeme kada je završila vladavina Romula.
- 715. pne. — Početak vladavine rimskog kralja Nume Pompilija.
- 713. pne. — Numa Pompilije reformira rimski kalendar.
- 712. pne. — Numa Pompilije uvodi funkciju Pontifex Maximusa.
- 706. pne. — Spartanski doseljenici osnivaju Taras (Tarentum, suvremeni Taranto) koloniju u Južnoj Italiji.
- 705. pne. — Sennacherib nasljeđuje svog brata Shalmanesera V kao kralj Asirije.
- 704. pne. — Sennacherib premješta glavni grad Asirije u Ninivu.
- 701. pne. — Kralj Hezekija od Jude, uz podršku Egipta, diže ustanak protiv kralja Sennacheriba od Asirije. Sennacherib ruši mnoge palestinske gradove, ali ne uspjeva osvojiti Jeruzalem.
- 700. pne. — Skiti se počinju naseljavati u kimerijska područja, zamjenjujući ranije stanovništvo.
- 700. pne. — Kraj Villanovanske kulture u Sjevernoj Italiji i uspon Etrurske civilizacije.
- 700. pne. — Napisane Upanišade, sveti spis hinduizma.
- Sredina 8. vijeka pne. - Napravljena maketa hrama, pronađena u Utočištu Here u Argu. Danas se nalazi u Nacionalnom arheološkom muzeju u Ateni.
- Grci počinju kolonizirati Mediteran i Crno more.
- Tračko-kimerijski utjecaj na Centralnu Evropu.
- 760-e pne. — Argishtis I od Urartua umire.
- 760-e pne.— Amazija od Judeumire.
- 760-e pne. — Arhilaj, kralj Sparte,umire.
- 760-e pne.— Marduk-apla-usur i Eriba-Marduk, kraljevi Babilona, umireu.
- 760s-e pne. — Rivallo, legendarni kralj Brita, umire.
- Shoshonq V, faraon Dvadeset tdruge dinastije Egipta (767. pne.–730. pne.)
- Osorkon III, faraon Dvadeset tdruge dinastije Egipta (787. pne.–759. pne.)
- Takelot III, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (764. pne.–757. pne.)
- Rudamun, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (757. pne.–754. pne.)
- Iuput, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (754. pne.–715. pne.)
- Niumateped, kralj Libijaca (775. pne.–750. pne.)
- Titaru, kralj Libijaca (758. pne.–750. pne.)
- Ker, kralj Libijaca (750. pne.–745. pne.)
- Mida (kralj Frigije)
- Hezekija od Kraljevstva Jude (vladao 715. pne.–687. pne.)
- Sennacherib, kralj Asirije i osvajač Babilona (705–681. pne.)
- Homer (točni datumi nepoznati, obično se datira u sredinu i kraj 8. vijeka pne.)
- 740-e pne. — Romul i Rem
- 725. pne. — Bakenranef (također poznat kao Bocchoris) nasljeđuje svog oca Tefnakhtea kao kralj XXIV dinastije Egipta
- Ahaz, kralj Jude (735. pne.–715. pne.)
- 723. pne. — Shalmaneser V, kralj Asirije, umire.
- 723. pne. — Sargon nasljeđuje Shalmanesera V kao kralj Asirije.
- 721. pne. — Shabaka nasljeđuje svog oca Piyea kao kralj Dvadeset pete dinastije Egipta.
- 720. pne. — Shabaka ubija Bakenranefa (Bocchoris), završivši tako XXIV dinastiju Egipta
- 720. pne. — Smrt Zhou ping wanga, vladara kineske dinastije Zhou
- 715. pne. — Osorkon IV umire, okončavši XXII dinastiju Egipta.
- 713. pne. — Rođen polulegendarni Zamolxis u Daciji
| Milenijum | Vijek | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 4. pne.: | 40. pne. | 39. pne. | 38. pne. | 37. pne. | 36. pne. | 35. pne. | 34. pne. | 33. pne. | 32. pne. | 31. pne. |
| 3. pne.: | 30. pne. | 29. pne. | 28. pne. | 27. pne. | 26. pne. | 25. pne. | 24. pne. | 23. pne. | 22. pne. | 21. pne. |
| 2. pne.: | 20. pne. | 19. pne. | 18. pne. | 17. pne. | 16. pne. | 15. pne. | 14. pne. | 13. pne. | 12. pne. | 11. pne. |
| 1. pne.: | 10. pne. | 9. pne. | 8. pne. | 7. pne. | 6. pne. | 5. pne. | 4. pne. | 3. pne. | 2. pne. | 1. pne. |
| 1.: | 1. | 2. | 3. | 4. | 5. | 6. | 7. | 8. | 9. | 10. |
| 2.: | 11. | 12. | 13. | 14. | 15. | 16. | 17. | 18. | 19. | 20. |
| 3.: | 21. | 22. | 23. | 24. | 25. | 26. | 27. | 28. | 29. | 30. |
| 4.: | 31. | 32. | 33. | 34. | 35. | 36. | 37. | 38. | 39. | 40. |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
