اتر اوڀر يورپ جو هڪ ملڪ From Wikipedia, the free encyclopedia
ایسٽونيا (Estonia;[5][6] i/ɛˈstoʊniə/) سرڪاري طور تي ايسٽونيا جي جمهوريه، يورپ ۾ بالٽڪ سمنڊ جي ڪناري تي هڪ ملڪ آهي.[7] هن جي اتر ۾ فنلينڊ جي نار کان فنلينڊ، اولهه ۾ سويڊن کان سمنڊ پار، ڏکڻ ۾ لاٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ ۽ روس جي سرحد آهي. ايسٽونيا جو علائقو، اصل زمين کان علاوا سريما ۽ ھائيوما جی وڏی ٻيٽ ۽ بالٽڪ سمنڊ جي اڀرندي ساحل تي 2,300 کان وڌيڪ ٻين ٻيٽن تي مشتمل آھي، جنھن جي ڪل ايراضي 45,335 چورس ڪلوميٽر (17,504 چورس ميل) آھي. گاديء وارو شهر، تالن ۽ تارتو ملڪ جا ٻه وڏا شهري علائقا آهن. ايسٽونيائي ٻولي ايسٽونيا جي مقامي ۽ سرڪاري ٻولي آهي؛ اها پنهنجي آبادي جي اڪثريت جي پهرين ٻولي آهي، دنيا جي ٻي سڀ کان وڌيڪ ڳالهائيندڙ فني ٻولي ۽ ٽيون سڀ کان وڌيڪ ڳالهائيندڙ يورالڪ ٻولي آهي.
ڪرسٽي ڪلجولئيڊ اسٽونيا جي صدر since 2016 |
جوري رئٽاس اسٽونيا جو وزيراعظم since 2016 |
ريپبلڪ آف اسٽونيا Eesti Vabariik (ایسٽونیائي) | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
ترانو:
| |||||
مڪانيت اسٽونيا (dark green) – نقشو Europe (green & grey) | |||||
گادي جو هنڌ | تالن 59°25′N 24°45′E | ||||
سڀ کان وڏو شهر | تارتو | ||||
دفتري ٻوليون | اسٽونين | ||||
تسلیم ٿيل مقامي ٻوليون | اسٽونين، روسي، يوڪرائيني، بيلورشين، فنش | ||||
نسلي گروھ (2017[1]) | |||||
مقامي آبادي | ایسٽونيائي | ||||
حڪومت | يونيٽريپارليامينٽري ريپبلڪ | ||||
• صدر |
ڪريسٽي ڪجوليڊ | ||||
• وزيراعظم |
جوري ريٽس | ||||
مقننه | ریجیڪوگو | ||||
آزادي | |||||
• خودمختياريءَ جو اعلان |
12 اپریل، 1917ع | ||||
• آزادي جو اعلان پوء ٽارٽو وارو معاھدو |
24 فيبروري، 1908ع 2 فيبروري، 1920ع | ||||
• سويت يونين ۽ جرمنيءَ جو قبضو |
1940ع سان1991ع | ||||
• آزاديءَ جي بحالي |
20 آگسٽ، 1991ع | ||||
• يورپي يونين ۾ شموليت |
1 مئی، 2004 | ||||
پکيڙ | |||||
• جملي |
[اوزا تبديل: invalid number] (129ھون) | ||||
• پاڻي (%) |
4.45% | ||||
آبادي | |||||
• 2018ع اندازو |
13,18,705[2] (151ھون) | ||||
• 2011ع مردم شماري |
12,94,455[3] | ||||
• گھاٽائي |
28 /km2 (72.5 /sq mi) (188ھون) | ||||
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2018ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$44.177 billion[4] | ||||
• في سيڪڙو |
$33,842[4] (43ھون) | ||||
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2018ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$30.821 billion[4] |
ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ فن لينڊ جي نار (جنھن جي ٻئي پار فن لينڊ واقع آهي)، اولھ ۾ بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ ليٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ (Lake Peipus) ۽ روس سان ملن ٿيون. بالٽڪ سمنڊ جي ٻئي پار اولھ ۾ سويڊن واقع آهي. اسٽونيا جو ملڪ اصل زميني حصي ۽ بالٽڪ سمنڊ ۾ موجود 2,222 ٻيٽن تي مشتمل آهي. ھن ملڪ جي پکيڙ 45,227 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن ۾ 2,839 چورس ڪلوميٽر ايراضي تي پاڻي آھي باقي 42,388 چورس ڪلوميٽر خشڪي آهي. اتان جا ماڻهو اڪثريت ۾ اسٽونيائي نسل جا آھن جيڪي اصل ۾ فنش Finnic نسل مان آھن. ھن ملڪ ۾ انساني آبادي 9000 ق.م. ۾ شروع ٿي. ھتان جا ماڻھو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت ۾ داخل ٿيا. ھتي اسٽونيائي قومي تشخص جي شروعات اڻويھين ۽ ويھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو. 24 فيبروري، 1918ع ۾ ھي خودمختيار ملڪ بڻيو پر ٻي جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سويت يونين، پوء نازي جرمني ۽ وري سويت يونين جي قبضي ۾ آيو 1991 ۾ آزاد ٿيو. ھي 15 ڪائونٽين يا ضلعن تي مشتمل يونيٽري پارليامينٽريي ريپبلڪ آھي جنھن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر تالين آھي.
ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ فن لينڊ جي نار ( جنھن جي ٻئي پار فن لينڊ واقع آهي)، اولھ ۾ بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ ليٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ (Lake Peipus) ۽ روس سان ملن ٿيون.[8] بالٽڪ سمنڊ جي ٻئي پار اولھ ۾ سويڊن واقع آهي. اسٽونيا جو ملڪ اصل زميني حصي ۽ بالٽڪ سمنڊ ۾ موجود 2,222 ٻيٽن تي مشتمل آهي.[9] ھن جي پکيڙ 45,227 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن ۾ 2,839 چورس ڪلوميٽر ايراضي تي پاڻي ۽ باقي 42,388 چورس ڪلوميٽر خشڪي آهي. اتان جا ماڻهو اڪثريت ۾ اسٽونيائي نسل جا آھن جيڪي اصل ۾ فنش Finn نسل مان آھن. ھن ملڪ ۾ انساني آبادي 9000 سال ق.م ۾ شروع ٿي. ھتان جا ماڻھو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت ۾ داخل ٿيا. ھتي اسٽونيائي قومي تشخص جي شروعات اڻويھين ۽ ويھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو. 24 فيبروري 1918ع ۾ ھي خودمختيار ملڪ بڻيو پر ٻي جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سويت يونين، پوء نازي جرمني ۽ وري سويت يونين جي قبضي ۾ آيو ۽ سال 1991ع ۾ آزاد ٿيو . ھي 15 ڪائونٽين يا ضلعن تي مشتمل يونيٽري پارليامينٽريي ريپبلڪ آھي.ھن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر تالن آھي.
ان جي آبادي اٽڪل 13 لک آھي. اسٽونيا ھڪ ترقي يافتہ ملڪ آھي.[10] اھو اقوام متحدہ جی انسانی ترقی جی اشاریئی م ودیک اچو آھي,[11] اسٽونيا جي شھرين کي يونيورسل ھيلٿ ڪيئر جي سھولت ميسر آهي.[12] ھتان مفت تعليم جی سھولت پڻ آهي.[13] سال 2005ع ۾ اسٽونيا پھريون ملڪ ھيو جنھن اليڪشن ۾ اليڪٽرانڪ سسٽم ذريعي انٽرنيٽ تي ووٽنگ جو استعمال ڪيو.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.