Limba frantzesa

Su frantzesu (le français /lə fʁɑ̃sɛ/ o la langue française /la lɑ̃ɡ fʁɑ̃sɛz/) est una limba romanza chi benit de su latinu faeddadu. Apartenet a su grupu gallo-romanzu e est originàriu de su norte de sa Frantza atuale. Si faeddat comente prima limba in Europa (Frantza, Bèlgiu, Isvìtzera, Mònacu e Lussemburgu) e fintzas in Amèrica in Canadà (Québec, Nou-Brunswick).

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Frantzesu français
Regiones	Faeddadu in paisos vàrios de Europa, Amèrica, Àfrica e Otzeània. Susentotus est limba mama in: Frantza  Cànada  Bèlgiu  Isvìtzera  Lussemburgu  Mònaco (e àteros...)
Chistionadores
Totale	267 milliones, de chie 79,6 nadios e 187,4 istràngios
Tassonomia
Filogenesi	Limbas indo-europeas  Limbas itàlicas   Limba latina    Romanzas     Romanzas otzidentales      Frantzesu
Còdighe de classificatzione
ISO 639-1	fr
ISO 639-2	fre (B) / fra (T)
ISO 639-3	fra (EN)
Glottolog	stan1290 (EN)
Linguasphere	51-AAA-i
Estratu in limba
Decraratzione Universale de sos Deretos de s'Òmine, art. 1 Tous les êtres humains naissent libres et égaux en dignité et en droits. Ils sont doués de raison et de conscience et doivent agir les uns envers les autres dans un esprit de fraternité.

Est annotamala faeddadu in is Istados Unidos (frantzesu cajun e frantzesu acadianu), Haiti (cun su crèolu), e numerosos istados de su mundu, massimamente in Àfrica. Segundu istimaduras de s'Organisation Internationale de la Francophonie (fundadas subra projetziones demogràficas de is Natziones Unidas), durante su sèculu XXI su frantzesu s'at a fàghere sa de tres limbas cun nùmeru majore de faeddatores in su mundu, mescamente pro sa crèschida de sa populatzione de is paisos africanos francòfonos.^[1]

S'Organisation internationale de la francophonie càrculat chi ddoe fiant unos 300 millones^[2] (235 milliones usu cotidianu)^[3] de francòfonos in su mundu in s'annu 2018, de is cales unos 72 milliones faeddatores partziales.​ Est sa de chimbe limbas prus faeddadas de su mundu (sa de noe pro faeddatores nadios) e sa segunda limba in is relatziones internatzionales pro su nùmeru de paisos chi dda impreant comente limba ufitziale e/o de comunicatzione e pro su nùmeru de organizatziones internatzionales chi dda impreant a limba de traballu, comente podent èssere s'Organisation International de la Francophonie, s'Unione Europea, is Natziones Unidas, su Comitadu Olìmpicu Internatzionale, etz.

Isparghidura geogràfica

Paisos de limba mama frantzesa: Europa Frantza  Lussemburgu[4]  Mònaco  Bèlgiu Vallònia  Isvìtzera Isvìtzera romanda Itàlia Badde de Aosta Rennu Unidu Ìsulas de su Canale Amèrica Cànada Québec Nou Brunswick Haiti Dominica Saint Lucia Frantza ultramarina Martinica Guadalupa Saint-Martin Saint-Barthélemy Gujana Frantzesa Saint-Pierre e Miquelon  Istados Unidos de Amèrica Louisiana Maine New Hampshire Àfrica  Comoras  Maurìtzius  Seychelles Frantza ultramarina Mayotte Réunion Otzeània Frantza ultramarina Polinèsia Frantzesa Wallis e Futuna Noa Caledònia

Paisos in ue su frantzesu est limba de imparu obligatòria o limba amministrativa Europa  Andorra Àfrica  Algeria  Marrocu Mauritània  Tunisia Àsia  Laos Paisos in ue su frantzesu est limba de cultura primàrgia  Egitu  Israele  Romania  Istados Unidos de Amèrica  Cambògia  Vietnam Ispainadura de sa limba frantzesa in su mundu Legenda:   Regiones in ue su frantesu est limba mama   Regiones in ue su frantzesu est limba ufitziale ma non limba mama de sa majoria de sa populatzione   Regiones in ue su frantzesu est limba segunda   Regiones in ue su frantzesu est limba de minoria

Riferimentos

1. (ES) La lengua francesa en el mundo (PDF), in francophonie.org. URL consultadu su 20 freàrgiu 2022 (archiviadu dae s'url originale su 15 freàrgiu 2017).
2. (EN) French, in ethnologue.com.
3. (ES) La lengua francesa en el mundo (PDF), in francophonie.org. URL consultadu su 20 freàrgiu 2022 (archiviadu dae s'url originale su 15 freàrgiu 2017).
4. coufitziale cun su tedescu e su lussemburghesu

Àteros progetos