![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%2527s_Republic_of_China.svg/langrm-640px-Flag_of_the_People%2527s_Republic_of_China.svg.png&w=640&q=50)
Republica Populara da la China
From Wikipedia, the free encyclopedia
La Republica Populara da la China (chinais 中华人民共和国, Pinyin Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó [tʂʊŋ˥xwa˧˥ ʐən˧˥min˧˥ kʊŋ˥˩xɤ˧˥kwɔ˧˥]), numnada per ordinari China, è in stadi en l’Asia dal Sidost. Cun bundant 1,4 milliardas abitants (2020) è la China suenter l’India il pajais cun la segund gronda populaziun en tut il mund, e suenter la Russia ed il Canada cun la terz gronda surfatscha. Tenor la constituziun socialistica stat la Republica Populara da la China «sut la dictatura democratica dal pievel», vegn però regida da l’entschatta ennà da la Partida communistica da la China a moda autoritara fin totalitara. Fin oz vegnan reproschadas a quella violaziuns dals dretgs umans.[1]
La Republica Populara da la China è vegnida proclamada il prim d’october 1949 da Mao Zedong, suenter avair abattì en la guerra civila burgaisa la Republica da la China. Durant la fomina ch’è resultada da l’uschenumnà ‹Grond sigl enavant› proclamà da Mao (1958–1961) èn mortas tenor stimaziuns var 45 milliuns umans, durant la revoluziun culturala ch’è suandada a partir dal 1966 ulteriurs 20 milliuns. Pir suenter la mort da Mao e la fin dal maoissem en China è il pajais sa sviluppà a partir dal 1978 sin fundament d’ina politica da refurma e d’avertura precauta ad ina pussanza mundiala economica e tecnologica. La Banca mundiala attribuescha il pajais dapli il 2016 als stadis cun in nivel d’entradas sur la media. Tranter il 2000 ed il 2019 è la forza economica dal pajais creschida tut en tut mintg’onn var 8,9 %. Entaifer quest interval è la cumpart da la China al commerzi mundial sa dublegiada ed il product interiur brut è schizunt daventà sis giadas pli grond, uschia ch’il pajais è avanzà vers la fin da quest spazi da temp a la segund gronda economia publica dal mund (suenter ils Stadis Unids). Dapi che Xi Jinping è a la pussanza constateschan observaturs però regress areguard la libertad sociala ed economica ed er ideologicamain ed al plaun internaziunal sa manifestescha in cumportament pli offensiv.[2]
La Republica Populara da la China tutga tar las pussanzas atomaras uffizialas, è sco ina da las tschintg pussanzas victuras da la Segunda Guerra mundiala commember permanent dal Cussegl da segirezza da l’ONU sco er tranter auter commember da l’Organisaziun mundiala da commerzi, da la Banca mundiala, APEC, BRICS, UNESCO, Interpol, e G20.