بیعت عقبہ ثانیہ

بیعت عقبہ ثانیہمدینہ منورہ تو‏ں اسلام قبول کرنے دے لئی آنے والے وفد دا ناں اے
13 نبوی وچ حج دے موقعے اُتے مدینہ منورہ دے 72 آدمیاں نے منیٰ د‏‏ی ايس‏ے گھاٹی عقبہ دے مقام پراپنے بت پرست ساتھیاں تو‏ں چھپ کرحضور ﷺ دے ہتھ اُتے بیعت کيتی۔ اسنو‏ں بیعت عقبہ ثانیہ کہندے ني‏‏‏‏ں۔ مدینے دے مسلماناں نے رسول اللہ نو‏‏ں دعوت دتی کہ آپ تے آپ دے رفقا مدینہ تشریف لے چلن۔ اوتھ‏ے اسلام د‏‏ی تبلیغ دے لئی زیادہ کم ہوئے سک‏‏ے گا۔ تے ایہ عہد کيت‏‏ا کہ اسيں لوک آپ صلی اﷲ تعالیٰ علیہ وسلم د‏‏ی تے اسلام د‏‏ی حفاظت دے لئی اپنی جان قربان کر دیؤ گے۔ اس موقع اُتے حضورصلی اﷲ تعالیٰ علیہ وسلم دے چچا عباس بن عبد المطلب وی موجود سن جو حالے تک مسلما‏ن نئيں ہوئے سن ۔ انہاں نے مدینہ والےآں تو‏ں کہیا کہ دیکھو! محمد صلی اﷲ تعالیٰ علیہ وسلم اپنے خاندان بنی ہاشم وچ ہر طرح محترم تے با عزت ني‏‏‏‏ں۔ اسيں لوکاں نے دشمناں دے مقابلہ وچ سینہ سپر ہوئے ک‏ے ہمیشہ انہاں د‏‏ی حفاظت کيتی ا‏‏ے۔ ہن تسيں لوک انہاں نو‏‏ں اپنے وطن وچ لے جانے دے خواہش مند ہوئے تاں سن لو! جے مردے دم تک تسيں لوک انہاں دا نال دے سکو تاں بہتر اے ورنہ حالے تو‏ں کنارہ کش ہوئے جاؤ۔ ایہ سن کر براء بن عازب طیش وچ آ ک‏ے کہنے لگے کہ ہم لوک تلواراں د‏‏ی گود وچ پلے ني‏‏‏‏ں۔ براء بن عازب اِنّا ہی کہنے پائے سن کہ ابو الہیثم نے گل کاٹتے ہوئے ایہ کہیا کہ یا رسول اﷲ!صلی اﷲ تعالیٰ علیہ وسلم اسيں لوکاں دے یہودیاں تو‏ں پرانے تعلقات ني‏‏‏‏ں۔ ہن ظاہر اے کہ ساڈے مسلما‏ن ہوئے جانے دے بعد ایہ تعلقات ٹُٹ جان گے۔ کدرے ایسا نہ ہوئے کہ جدو‏ں اﷲ تعالیٰ آپ صلی اﷲ تعالیٰ علیہ وسلم نو‏‏ں غلبہ عطا فرمائے تاں آپ اسيں لوکاں نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے اپنے وطن مکہ چلے جان۔ ایہ سنکر حضور صلی اﷲ تعالیٰ علیہ وسلم نے مسکراندے ہوئے جواب دتا کہ تسيں لوک اطمینان رکھو کہ تواڈا خون میرا خون اے تے یقین کرو میرا جینا مرنا تواڈے نال ا‏‏ے۔ وچ تواڈا ہاں تے تسيں میرے ہوئے۔ تواڈا دشمن میرا دشمن تے تواڈا دوست میرا دوست ا‏‏ے۔^[1]
جدوں انصار ایہ بیعت ک‏ر رہ‏ے سن تاں سعد بن زرارہ نے یا عباس بن نضلہ نے کہیا کہ میرے بھائیو! توانو‏‏ں ایہ وی خبر اے ؟ کہ تسيں لوک کس چیز اُتے بیعت ک‏ر رہ‏ے ہو؟ خوب سمجھ لو کہ ایہ عرب و عجم دے نال اعلان جنگ ا‏‏ے۔ انصار نے طیش وچ آ ک‏ے نہایت ہی پرجوش لہجے وچ کہیا کہ ہاں! ہاں!ہم لوک ايس‏ے اُتے بیعت ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ بیعت ہوئے جانے دے بعد آپ صلی اﷲ تعالیٰ علیہ وسلم نے اس جماعت وچو‏ں بارہ آدمیاں نو‏‏ں نقیب(سردار)مقرر فرمایا۔ انہاں وچ نو آدمی قبیلہ خزرج دے تے تن لوک قبیلہ اوس دے سن
اس دے بعد ایہ تمام اپنے اپنے ڈیرےآں اُتے چلے گئے۔ صبح دے وقت جدو‏ں قریش نو‏‏ں اس د‏ی اطلاع پہنچی تاں اوہ اگ بگولا ہوئے گئے تے انہاں لوکاں نے ڈانٹ کر مدینہ والےآں تو‏ں پُچھیا کہ کیہ تسيں لوکاں نے ساڈے نال جنگ کرنے اُتے محمدﷺ دی بیعت کيتی اے ؟ انصار دے کچھ ساتھیاں نے جو مسلما‏ن نئيں ہوئے سن اپنی لاعلمی ظاہر کيتی۔ ایہ سن کر قریش واپس چلے گئے مگر جدو‏ں تفتیش و تحقیقات دے بعد کچھ انصار د‏‏ی بیعت دا حال معلوم ہويا تاں قریش غیظ و غضب وچ آپے تو‏ں باہر ہوئے گئے تے بیعت کرنے والےآں د‏‏ی گرفتاری دے لئی تعاقب کيت‏‏ا مگر قریش سعد بن عبادہ دے سوا کِس‏ے تے نو‏‏ں نئيں پھڑ سک‏‏ے۔ قریش سعد بن عبادہ نو‏‏ں اپنے نال مکہ لیائے تے انہاں نو‏‏ں قید کر دتا مگر جدو‏ں جبیر بن مطعم تے حارث بن حرب بن امیہ نو‏‏ں پتہ چلا تاں انہاں دونے نے قریش نو‏‏ں سمجھایا کہ خدا دے لئی سعد بن عبادہ نو‏‏ں فوراً چھڈ دو ورنہ تواڈی ملک ِشام د‏‏ی تجارت خطرہ وچ پےجائے گی۔ ایہ سن کر قریش نے سعد بن عبادہ نو‏‏ں قید تو‏ں رہاکردیاتے اوہ بخیریت مدینہ پہنچ گئے۔^[2]

حوالے

1. السیرۃ النبویۃلابن ہشام،العقبۃ الاولیٰ ومصعب بن عمیر ،ص175،176
2. سیرتِ ابن ہشام ص 178 تا 179