Śnieżnik europejski[25] (Chionomys syriacus) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Śnieżnik europejski
Chionomys syriacus |
(Brants, 1827) |
|
|
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ssaki |
Podgromada |
żyworodne |
Infragromada |
łożyskowce |
Rząd |
gryzonie |
Podrząd |
Supramyomorpha |
Infrarząd |
myszokształtne |
Nadrodzina |
myszowe |
Rodzina |
chomikowate |
Podrodzina |
karczowniki |
Plemię |
Arvicolini |
Rodzaj |
śnieżnik |
Gatunek |
śnieżnik europejski |
Synonimy |
- Hypudaeus syriacus Brants, 1827[1]
- Arvicola nivalis Martins, 1842[2]
- Hypudaeus alpinus Wagner, 1843[3]
- Arvicola lebruni Crespon, 1844[4]
- Hypudaeus nivicola Schinz, 1845[5]
- Arvicola leucurus Gerbe, 1852[6]
- Hypudaeus petrophilus Wagner, 1853[7]
- Microtus nivalis aquitanius G.S. Miller, 1908[8]
- Microtus ulpius G.S. Miller, 1908[9]
- Microtus pontius G.S. Miller, 1908[10]
- Microtus hermonis G.S. Miller, 1908[11]
- Microtus (Chionomys) nivalis satunini Shidlovsky, 1919[12]
- Microtus (Chionomys) nivalis trialeticus Shidlovsky, 1919[12]
- Microtus nivalis malyi Bolkay, 1925[13]
- Microtus nivalis appenninicus Dal Piaz, 1929[14]
- Microtus mirhanreini Schäfer, 1935[15]
- Microtus (Chionomys) nivalis olympius Neuhäuser, 1936[16]
- Microtus (Chionomys) nivalis abulensis Agacino, 1936[17]
- Microtus nivalis dementievi Heptner, 1939[18]
- Chionomys nivalis wagneri V. Martino & E. Martino, 1940[19]
- Microtus (Chionomys) radnensis Éhik, 1942[20]
- Microtus (Chionomys) nivalis loginovi Ognev, 1950[21]
- Microtus (Chionomys) nivalis cedrorum Spitzenberger, 1973[22]
- Chionomys nivalis spitzenbergerae Nadachowski, 1990[23]
|
|
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[24] |
|
Zasięg występowania |
|
|
|
Zamknij
Śnieżnik europejski występuje w Eurazji[26].
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1827 roku holenderski zoolog Anton Brants nadając mu nazwę Hypudaeus syriacus[1]. Miejsce typowe to góra Sanine w paśmie Mount Lebanon w północnym Libanie[27]. Powszechnie używa się nazwy Ch. nivalis[26][28][29][24], lecz badania z 2021 roku wykazały, że nazwa syriacus, wcześniej traktowana jako synonim Microtus socialis, reprezentuje ten gatunek, a jako że nie stanowi nomen oblitum, ponieważ jest używana przez kilku autorów od 1899 roku zgodnie z kodekdem ICZN jest najstarszą dostępną nazwą dla tego gatunku[27]; jednocześnie do ICZN wniesiono sprawę o wykorzystanie jej pełnomocnictwa do ochrony nazwy nivalis, uzasadniając że jej zmiana spowoduje niestabilność w nomenklaturze[30].
Ch. syriacus należy do grupy gatunkowej nivalis[26]. Status taksonomiczny formy layi z Gór Zagros w Iranie nie jest znany[26]. Podgatunki są niepewne; można je podzielić na dwie grupy: grupę nivalis ze wszystkimi podgatunkami z wyjątkiem dementievi, który tworzy własną grupę (grupa dementievi)[26]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzynaście podgatunków[26] lecz do czasu rozpatrzenia przez ICZN która nazwa jest obowiązująca nie są one tutaj wyróżniane[30].
Etymologia
- Chionomys: gr. χιων khiōn, χιονος khionos „śnieg”[31]; μυς mus, μυος muos „mysz”[32].
- syriacus: łac. Syriacus „syryjski”[33].
- nivalis: łac. nivalis „śnieżny, śnieżno-biały”, od nix, nivis „śnieg”[33].
- abulensis: Ávila, Hiszpania[17].
- appenninicus: Apeniny, Włochy[14].
- cedrorum: łac. cedrorum „cedrowy, z cedrów”, od cedrus „cedr”[22][33].
- dementievi: prof. Georgij Petrowicz Dementiew (1898-1969), rosyjski ornitolog[18][33].
- hermonis: góra Hermon, zachodnia Azja[11].
- malyi: Mályi, Węgry[34].
- mirhanreini: Mirhanrein[34].
- olympius: góra Olympus (obecnie Uludağ), Turcja[16].
- pontius: gr. ποντιος pontios „nad morzem, z morza, przywieziony drogą morską”, od ποντος pontos „morze”[33].
- trialeticus: Góry Trialeckie, Gruzja[34].
- ulpius: rzymska rodzina Ulpia, która zyskała na znaczeniu w I wieku p.n.e.[34].
Długość ciała (bez ogona) 107–143 mm, długość ogona 40–75 mm; masa ciała 29,5–62 g[28].
M.V. Shidlovsky. „Tiflis Bull. Terr. Exper. Stat.”. 5, s. 37, 1919. (ros.).
I.J. Bolkay. Preliminary Notes on a New Mole (Talpa Hercegovinensis N.sp.) from Central Hercegovina and Diagnoses of Some New Mammals from Bosnia and Hercegovina, &c. „Novitates Musei Sarajevoensis”. 1, s. 10, 1925. (ang.).
G.B. Dal Piaz. I Mammiferi fossili e viventi delle Tre Venezie. Parte sistematica n. 6. Rodencia. „Studi Trentini di Scienze Naturali”. Acta Geologica. 10 (7), s. 103–158, 1929. (wł.).
H.W. Schäfer. Studien an mitteleuropäischen Kleinsäugern, mit besonderer Berücksichtigug der Rassenbildung. „Archiv für Naturgeschichte”. 4 (4), s. 560, 1935. (niem.).
E.M. Agacino. Un nuevo Microtinae del centro de España. „Boletín de la Real Sociedad Española de Historia Natural”. 36 (3), s. 151, 1936. (hiszp.).
V.G. Heptner. A new subspecies of vole from Turkestan. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eleventh series. 4, s. 192, 1939. DOI: 10.1080/00222933908526984. (ang.).
V.E. Martino & E.V. Martino. Preliminary notes on five new mammals from Jugoslavia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eleventh series. 5, s. 496, 1940. DOI: 10.1080/00222934008527065. (ang.).
С.И. Огнев: Звери СССР и прилежащих стран. T. 7: Грызуны (продолжение). Москва–Ленинград: Издательство Академии Наук СССР, 1950, s. 448. (ros.).
B.B. Krystufek B.B., Chionomys nivalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-27] (ang.).
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
B. Kryštufek, G. Shenbrot & F. Janžekovič. Long-standing taxonomic confusion over the identity of Hypudaeus syriacus Brants, 1827, at last resolved. „Mammalia”. 85 (6), s. 603–611, 2021. DOI: 10.1515/mammalia-2021-0018. (ang.).
U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 319. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Chionomys nivalis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-27].
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Chionomys syriacus (Brants, 1827). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-02-15]. (ang.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r. poz. 1348)
Identyfikatory zewnętrzne: