Śmigacz

Śmigacz^[4] (Eupetomena macroura) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Zręczny lotnik, często przemieszcza się lotem ślizgowym.

Morfologia

Śmigacz

Eupetomena macroura[1]
(J. F. Gmelin, 1788)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	krótkonogie
Rodzina	kolibrowate
Podrodzina	kolibry
Plemię	Trochilini
Rodzaj	Eupetomena
Gatunek	śmigacz
Synonimy
Trochilus macrourus J. F. Gmelin, 1788[2] Campylopterus macrourus (J. F. Gmelin, 1788)[2]
Podgatunki
zobacz opis w tekście
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Długość ciała 15–17 cm, w tym ogon 7–9 cm i dziób 2 cm^[5]. Masa ciała: samce 8–9 g, samice 6–7 g^[5].

Długi, głęboko wcięty, ciemnoniebieski ogon. Dziób czarny, lekko zakrzywiony. Głowa, gardło oraz pierś purpurowoniebieskie, reszta ciała zielona z metalicznym połyskiem.

Zasięg, środowisko

Od regionu Gujana i północno-wschodniej Brazylii do Boliwii i południowo-wschodniej Brazylii. Zarośla i sawanny, głównie na wyżynach. Może też występować w parkach i ogrodach na terenach miejskich i podmiejskich, jeśli dostępne są kwitnące drzewa, oraz w lasach pierwotnych i na ich obrzeżach^[5]. Występuje od poziomu morza do około 1500 m n.p.m.^[5]

Rozród

Gniazdo zwykle 1–3 metry nad ziemią na cienkiej poziomej gałęzi drzewa lub krzewu, sporadycznie wyżej – do 10–15 m. Samica składa dwa białe jaja i wysiaduje je przez 15–16 dni. W momencie wyklucia pisklęta są ciemne i pokryte na grzbiecie rzadkim, ciemnoszarym puchem. Są opierzone po 22–24 dniach, pozostają jednak z samicą przez kolejne 2–3 tygodnie, a przez pierwsze noce wracają do gniazda na sen. Dojrzałość płciową osiągają w drugim roku życia^[5].

Podgatunki

Wyróżnia się pięć podgatunków E. macroura^[6][2]:

• E. m. macroura (J.F. Gmelin, 1788) – region Gujana, północna, środkowa, południowo-wschodnia Brazylia, Paragwaj i północno-wschodnia Argentyna
• E. m. simoni Hellmayr, 1929 – północno-wschodnia Brazylia
• E. m. cyanoviridis Grantsau, 1988 – południowo-wschodnia Brazylia
• E. m. hirundo Gould, 1875 – wschodnie Peru
• E. m. boliviana J.T. Zimmer, 1950 – północno-zachodnia Boliwia

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje śmigacza za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Całkowita liczebność populacji nie została oszacowana; w 1996 roku ptak opisywany był jako „dość pospolity”. Trend liczebności populacji nie jest znany^[3].

Przypisy

1. Eupetomena macroura, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. Swallow-tailed Hummingbird (Campylopterus macrourus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
3. BirdLife International, Eupetomena macroura, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-09-09] (ang.).
4. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Trochilini Vigors, 1825 (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-25].
5. N. Bouglouan: Swallow-tailed Hummingbird Eupetomena macroura. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2020-08-25]. (ang.).
6. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-25]. (ang.).

Bibliografia

• Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
• Swallow-tailed Hummingbirds. [w:] BeautyOfBirds.com [on-line]. Avianweb LLC. [dostęp 2020-08-25]. (ang.).

Encyklopedie internetowe (takson):

• SNL: svalekolibri

Identyfikatory zewnętrzne:

• GBIF: 2476667
• identyfikator iNaturalist: 6065
• ITIS: 555069
• NCBI: 153633
• CoL: 3CLYN