Ćintamani

Ćintamani (sanskryt: चिन्तामणि cintāmaṇi, klejnot umysł, klejnot życzeń^[1]) – według buddyjskich i hinduistycznych legend, klejnot spełniający każde życzenie.

Kszitigarbha trzymający ćintamani

Buddyzm

Symbol umysłu (cinta). Niekiedy ma formę liścia drzewa pipal lub jest przedstawiany otoczony płomieniami^[2]. Klejnoty te, lub wielkie perły jak twierdzą niektórzy, symbolizowały cudowną moc buddyzmu, a w zamierzchłej przeszłości należały do wielkiego smoka (w innych sutrach jest podane, że pochodziły z wiernego serca wielkiego ptaka Garudy lub z serca wielkiej ryby – makary).

Król Aśoka miał otrzymać w darze pięć takich klejnotów od lankijskiego króla. Aśoka jeden z klejnotów umieścił w stupie koło Lumbini, inny obok świętego drzewa Bodhi, trzeci w stupie stojącej w miejscu, gdzie Budda doznał oświecenia, czwarty w stupie w miejscu parinirwany Mistrza. Piąty miał dać jednej ze swych żon.

Ćintamani stanowią jeden z ważnych symboli w ikonografii buddyjskiej. Zazwyczaj przedstawiony bodhisattwa trzyma go w dłoni przed sobą. Nazwy w innych językach: język tybetański ཡིད་བཞིན་ནོརྦུ yid bzhin norbu^[3]; język chiński ruyizhu 如意珠 lub ruyibaozhu 如意寶珠; japoński nyoi-hōju lub nyoi-hōshu 如意宝珠.

Hinduizm

Pochodzi z głębin Mlecznego Oceanu. Wydobyto go podczas procesu uzyskiwania amryty, amrytamanthany^[4]. Ma mieć postać diamentu^[1].

Przypisy

1. Objaśnienia. 27. W: शिवानन्दलहरी. Siwanandalahari – Fala szczęścia Siwy. Przełożyła i objaśniła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2020, s. 85. ISBN 978-83-938477-9-2.
2. Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 1. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 196, seria: Słowniki Encyklopedyczne „Książnicy”. ISBN 83-7132-369-7.
3. http://himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/ret/pdf/ret_16.pdf str. 49.
4. Objaśnienia. 37. W: शिवानन्दलहरी. Siwanandalahari – Fala szczęścia Siwy. Przełożyła i objaśniła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2020, s. 88. ISBN 978-83-938477-9-2.

Bibliografia

• Janusz Krzyżowski „Legendy króla Asioki”. Warszawa IPCC 2005.