Marian Hemar

Marian Hemar (przed 1939)

Marian Hemar (urodzony jako Jan Maria Hescheles, pseud. Jan Mariański, Marian Wallenrod i in.; 1901–1972) – polski poeta, satyryk, komediopisarz i tłumacz.

• Autorzy dzielą się na dwie kategorie: od jednych nie można nic wydostać, od drugich nie można się opędzić.
  • Źródło: artykuł w zbiorze Awantury w rodzinie

• Co to jest pech? Jest to zdrobniała katastrofa.

• Cóż za szmata
  Pod pozorami literata.
  Popatrzcie na ten rzymski profil:
  Były frankofil i angliofil
  I były sanacyjny cwaniak,
  Pan-europejczyk i Pen-klubczyk,
  Przechrzta co tydzień, na wyścigi
  Co z wszystkich sobie wziął religii
  Jedną religię: Oportunizm –
  Dziś się obrzezał na komunizm.
  • Opis: o Antonim Słonimskim.

• Czy pani Marta jest grzechu warta?
  – Ta myśl uparta zabija mnie.
  Bo dla mnie Marta – zakryta karta,
  Być może warta, być może nie.
  • Źródło: Czy pani Marta jest grzechu warta?
  • Zobacz też: Marta

• Dla dyskusyjnych krętaczy,
  Dla szczwaczy, dla posługaczy -
  Polska nie jest pod żadną
  Okupacją.
  To znaczy -
  
  Dla nich rządzi w Warszawie
  Rząd normalny, legalny,
  Prawny, konstytucyjny,
  Narodowo-moralny.
  
  Dla innych, dla nas, prawda
  Inna jest. Gorzka i sroga:
  Polska na dnie nieszczęścia,
  Pod okupacją wroga,
  
  Pobita, na ziemi leży,
  Sztych szabli ma u krtani.
  Stoją nad nią bezkarni,
  Przez cały świat uznani
  
  Gwałciciele bezwstydni,
  trupojady, hyjeny,
  A ją świat zdradził. I oczy
  Odwraca od tej sceny.
  • Źródło: Dyskusja, Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza, 1969

• Dużo chaosu o nic.
  • Źródło: Drzewo genealogiczne

• Gotowiście na wszystko?
  Ha, dobrze, jam też gotów.
  Słuchajcie: światem rządzi
  Wielka zmowa idiotów.
  • Źródło: Moje wielkie odkrycie

• Henryk Sienkiewicz był pisarzem dla dzieci, które na zawsze zostają w nas i którymi my na zawsze zostajemy gdzieś w głębi naszych serc i w mrokach podświadomości. Stefan Żeromski był pisarzem dla młodzieży. Józef Mackiewicz jest pisarzem dla dorosłych, dla ludzi w wieku męskim, wieku klęski.
  • Źródło: „Tydzień Polski”, 1966

• Kiedy w Katyniu ziemia na światło wydała
  Mierzwę trupów – pobite, porzucane ciała… (…)
  Więc trzeźwi, polityczni, realni i mili
  zrobili tak, że właśnie – wiemy jak, zrobili.
  • Źródło: Racja stanu
  • Zobacz też: zbrodnia katyńska

• Kochać nie warto – lubić nie warto (…) Jedno co warto – to upić się warto!
  • Źródło: Upić się warto (1931), piosenka śpiewana przez Stefana Jaracza w kabarecie Banda

• Kto nie ma pięćdziesięciu własnych książek, jest człowiekiem niedocywilizowanym.
  • Źródło: felieton Toast w zbiorze Awantury w rodzinie

• Może w maju, może w grudniu,
  Może jutro popołudniu,
  W każdym razie dzisiaj nie.

• Największą wartością dobrego dowcipu jest jego niezależność od umysłu, w którym powstaje.

• O co wolno się modlić po przegranej bitwie?
  By znowu – nasza klęska – nie poszła na marne.
  Ale żal, zamiast pomóc, przeszkadza w modlitwie.
  • Źródło: Kiedy znów zakwitną białe bzy, Wydawn. Literackie, 1991, s. 222.

• O, Panie Marszałku,
  O, Marszałku Piłsudski.
  Stertami kwiaty kładli
  Na belwederskim dziedzińcu –
  Ziemię znosili, kopiec
  Sypali Ci na Sowińcu.
  Serce zanieśli na Rossę.
  A ciało, jak próżną zbroję
  Złożyli w krypcie Wawelu.
  • Opis: o Józefie Piłsudskim
  • Źródło: O , Panie Marszałku,, zwiazek-strzelecki.pl

• Polacy to mają przekonanie płonne, że co zabawne – błahe, co nudne – uczone
  • Źródło: Agata Szwedowicz, Hemar miałby dziś 110 lat, PAP, 5 kwietnia 2011

• Szczera to rada
  Ex abrupto:
  Kiedy cię gwałcą,
  Leż i lub to.
  • Źródło: Z przysłów murzyńskich

• Taki gęsty cień od niej pada,
  Tak tu nieprzenikniony,
  Jakby jakieś ogromne światło
  świeciło z tamtej strony.
  • Źródło: Na śmierć
  • Zobacz też: śmierć

• To już nie błąd, to już zaleta,
  Bo pan poeta! Pan poeta!
  Bo pan artysta! Bo artyście
  Wolno tym kurrrkiem być na dachu!
  
  Nie mógł, Słonimski, rzeczywiście,
  Lepszego sobie dobrać fachu
  (…)
  Do Leszka piszesz, były śmieszku.
  Znasz kawał ten o Leszku?
  

  Leż ku.

  • Opis: wiersz był odpowiedzią na apele Słonimskiego o powrót do PRL emigracyjnych poetów, m.in. Lechonia^[1].
  • Źródło: Do poety reżimu

• W dyskotece, nie widząc mnie,
  Siedziała przytulona para.
  Czytali Im dalej w LSD
  Marijuana Hemara.
  • Źródło: Moja popularność fraszka z 1969 (Im dalej w LSD to żart z tytułu tomu wierszy Im dalej w las).

• Zanim spłoniesz na stosie, o warszawska chwało,
  Zawiążą twoje usta, ręce będą pętać.
  Przyjaciele – to wszystko co nam pozostało –
  Żałować. Płakać? – płakać. Pamiętać? – pamiętać.
  • Źródło: Lata londyńskie, wyd. nakładem Pisarzy Polskich, 1946, s. 30.

• Że niezależnie od tego
  Z jakiego pochodzę miasta
  Ja w ogóle nie jestem
  Polakiem od Króla Piasta,
  
  Z krwi lechickiej, z przypadku
  Nie z metrykalnych przyczyn.
  Moja ambicja, że jestem
  Polakiem ochotniczym,(…)
  • Źródło: Trzy powody

O Marianie Hemarze

• Dla nas była Treblinka, Oświęcim, Majdanek -
  Myśmy znali to z życia, Pan – tylko ze wzmianek.
  Nie było takiej nocy, ażeby gestapo
  Nie waliło do bramy zakrwawioną łapą.
  Gdyby "żołdak» sowiecki nie przyszedł, broń Boże,
  Któżby z nas się nie dusił w gazowej komorze?
  • Autor: Jan Brzechwa, Marianowi Hemarowi – odpowiedź (1946)

• Może dlatego – mimo że Hemar był poetą, dramaturgiem, satyrykiem, oratorem, fraszkopisarzem i lirykiem – osobiście ceniłem szczególnie jego prozę, klarowność jego artykułów i esejów: ich żywotność, wszechstronność, precyzję wyrazu.
  • Autor: Józef Mackiewicz, cyt. za: Agata Szwedowicz, Hemar miałby dziś 110 lat, PAP, 5 kwietnia 2011

• Przyjedzie taki drań z Galicji, bidula, skromne to i ciche. Już po roku puszy się we własnym aucie, we własnym futrze, ma co najlepsze krawaty i co najlepsze dowcipy, ani się człowiek obejrzał, a już pierwszorzędny piosenkarz, gwiazda, ba – trzy gwiazdki kabaretu polskiego. Wyrósł na naszych oczach na Fredrę piosenki żydowskiej, mało mu, wlazł na scenę Teatru Polskiego i tam swoje dowcipy wytrząsa. Ma fantazję i pomysłowość, ma żywe poczucie sceny i aktora, a to już na naszym bezrybiu nie rak, ale cały szczupak po żydowsku, albo sandacz z jajami.
  • Autor: Antoni Słonimski, cyt. za: Agata Szwedowicz, Hemar miałby dziś 110 lat, PAP, 5 kwietnia 2011

Zobacz też

• Kabaret Dudek
• Qui Pro Quo

1. ↑ Wg Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, wydawnictwo Alfa, wyd. 1, s. 279.