Zdzisław Nęcka

Zdzisław Nęcka, ps. Matejko (ur. 1944 w Krakowie) – polski malarz i fałszerz.

Zdzisław Nęcka

Matejko

Data i miejsce urodzenia	1944 Kraków
Zawód, zajęcie	malarz i fałszerz

Życiorys

Urodzony w 1945 r. w Krakowie, w rodzinie alkoholików. Przebywał kolejno pod opieką babci, ojca i macochy, a od 10 roku życia także domu dziecka w Tarnowie, z którego uciekał ze względu na przemoc. Uczęszczał do liceum plastycznego, w tym samym czasie odbył także praktyki w zakładzie złotniczym. Podczas praktyk cyzelował przedmioty dłutami i pilnikami, nauczył się granulacji i rytowania ornamentów^[1]. Po wyjściu z domu dziecka wrócił do domu ojca, ale źle traktowany, wyprowadził się po roku^[2]. Otrzymał propozycję pracy, ale wkrótce potem został skazany za chuligaństwo na pół roku pozbawienia wolności. Krótko po wyjściu na wolność spotkał także liternika prof. Krzysztofa Racinowskiego, któremu pomagał w codziennych czynnościach. W zamian za posiłki i zakupy prof. Racinowski udzielał mu lekcji przez ponad rok. Wkrótce potem zatrudnił się w drukarni w Krakowie, a także dokształcał prywatnie w zakresie chemii^[1].

W 1971 r. otworzył pracownię szyldów na Wielopolu, ale z powodu problemów podatkowych popadł w problemy finansowe. Pod wpływem okoliczności zaczął pracę przy fałszowaniu dokumentów, a potem także dolarów. W kwestii fałszowania dolarów, Nęcka studiował jakość papieru, druku, metody fałszowania i przebarwianie. W celu dodatkowego rozwijania swoich umiejętności zatrudniał się w zakładach drukarskich czy poligraficznych. W swojej karierze podrabiał pieniądze, papiery wartościowe, czeki, dokumenty i złote wyroby, tj. sygnety, pierścionki czy wisiorki^[1]. Zwykle unikał współpracy z innymi i preferował samodzielną pracę. Zawsze starał się ukrywać dochody i pozorować skromne życie^[2], pomimo tego, z powodu nieostrożności^[1] swojej lub innych osób albo donosów^[2] 17 razy^[3] był skazywany na kary pozbawienia wolności za fałszowanie dolarów, stuzłotówek, dokumentów i biżuterii. Kary odbywał w Raciborzu, Strzelcach Opolskich, Płocku, Płońsku. Po raz ostatni został skazany w 2014 r., a na wolność wyszedł w 2019 r. Łącznie w więzieniach spędził 40 lat^[1].

Autor licznych obrazów, zarówno będących imitacjami stylu znanych malarzy (np. Kossaka czy Moneta), ale także autorskich projektów^[1]. W ramach eksperymentu procesowego podrabiany obraz malował także na zlecenie organów ścigania^[2]. Swoje obrazy rozdawał artystom, osobom z przestępczego półświatka i współwięźniom. Przydomek Matejko zyskał podczas odbywania kary więzienia w zakładzie karnym przy ul. Montelupich w Krakowie, gdyż było to jedyne nazwisko malarza, jakie znali współosadzeni. Podczas odbywania tej kary stworzył dekorację malarską kaplicy więziennej^[1] – drogi krzyżowej i fresków^[3]. W 1996 r. stworzył cykl Twarze kryminału, który był wystawiany w Śródmiejskim Ośrodku Kultury w Krakowie, a w 2000 r. zwyciężył w konkursie plastycznym dla więźniów Anioł na Nowe Tysiąclecie^[1].

Poświęcona została mu książka Magdaleny Omilianowicz Fałszerz. Historia największego polskiego oszusta^[4].