Zarazowate (Orobanchaceae Vent.) – rodzinaroślin należących do rzędu jasnotowców (Lamiales). Do rodziny zarazowatych należy blisko 100 rodzajów roślin (we florze Polski jest 9) liczących ok. 2 tysiące gatunków. W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych wiele z nich zaliczano do rodziny trędownikowatychScrophulariaceae sensu lato. Wyodrębnione zostały jako rodzina zarazowatych w wyniku badań filogenetycznych – okazało się, że tworzą odrębny klad, w dodatku bliżej spokrewniony m.in. z jasnotowatymi (Lamiaceae) niż z trędownikowatymi. Zarazowate są rodziną kosmopolityczną – występują na całym świecie. Centra największego ich zróżnicowania to obszar śródziemnomorski, Himalaje, południowa Afryka i zachodnia część Ameryki Północnej. Rośliny tu należące są w większości pasożytami lub półpasożytami korzeniowymi innych roślin[3].
Wiele gatunków z tej rodziny traktowanych jest w uprawach jako chwasty, w tym szczególnie negatywny wpływ na plonowanie upraw słonecznika, psiankowatych, bobowatych i traw mają pasożyty z rodzajów: Striga, Alectra, Aeginetia i zarazyOrobanche[4]. Niektóre gatunki z tej rodziny używane są także jako rośliny jadalne, lecznicze i ozdobne[3].
Pokrój
Zielone i bezzieleniowe rośliny zielne, rzadko drewniejące u nasady i krzewy. Z wyjątkiem rodzajów zajmujących pozycję bazalną w rodzinie (Rehmannia, Trianeophora i Lindenbergia) wszystkie pozostałe wykształcają ssawki, poprzez które łączą się z korzeniami żywicieli[3].
Pozbawione przylistków, skrętoległe lub naprzeciwległe, zielone lub bezzieleniowe. Mają postać łusek lub u form fotosyntetyzujących wykształcają ząbkowaną, często klapowaną lub pierzasto złożoną blaszkę liściową, rzadko całobrzegą[3].
Zebrane w grona lub kłosy, obupłciowe, zwykle grzbieciste (niemal promieniste u Buchnera). U nasady kwiatów występują przysadki, często barwne. Kielich powstaje w wyniku zrośnięcia 2 do 4 działek, i zakończony jest odpowiednią liczbą ząbków. Korona kwiatu jest zrosłopłatkowa. Pręciki są cztery, często dwusilne (dwa dłuższe, dwa krótsze). Zalążnia górna powstaje z dwóch, rzadko trzech owocolistków, zwieńczona jest pojedynczą szyjką słupka zakończoną główkowatym lub dwudzielnym znamieniem[3].
W tradycyjnych systemach do końca XX wieku zarazowate były rodziną obejmującą wyłącznie bezzieleniowe pasożyty z rodzajów Orobanche, Cistanche, Conopholis, Epifagus i Hyobanche. Liczne rodzaje pasożytów fotosyntezujących włączane były do szeroko ujmowanej rodziny trędownikowatychScrophulariaceae. O połączeniu tych roślin w obrębie rodziny zarazowatych zdecydowało wspólne pochodzenie dowiedzione badaniami molekularnymi[3].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase:Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants.Richmond, Chicago:Kew Publishing, The University of Chicago Press,2017,s.582-584. ISBN978-1-84246-634-6.
_Negev.jpg)
