Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Złota Muszla (hiszp. Concha de Oro; bask. Urrezko Maskorra) – główna nagroda przyznawana przez jury Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w San Sebastián dla najlepszego filmu w konkursie głównym.
 Irańczyk Bahman Ghobadi ze Złotą Muszlą za film Półksiężyc (2006) | |
| Nagroda za |
najlepszy film w konkursie głównym |
|---|---|
| Przyznający | |
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| Pierwsze rozdanie |
1957 |
| Strona internetowa | |
Nazwa nagrody funkcjonuje od 1957. W latach 1953–1954 nosiła przejściowo miano Wielkiej Nagrody (hiszp. Gran Premio), a w latach 1955–1956 Srebrnej Muszli.
Najwięcej filmów wyróżnionych Złotą Muszlą pochodziło z Hiszpanii (16) oraz ze Stanów Zjednoczonych (13). Na przestrzeni lat nagrodzono siedem filmów wyreżyserowanych przez kobiety – wyróżnione reżyserki to Diane Kurys, Yeşim Ustaoğlu, Mariana Rondón, Dea Kulumbegaszwili, Alina Grigore, Laura Mora Ortega i Jaione Camborda.
Jak dotychczas pięciu reżyserów uhonorowano Złotą Muszlą dwukrotnie. Do elitarnego grona podwójnych zwycięzców należą:
Polscy twórcy filmowi trzykrotnie zdobywali w San Sebastián Złotą Muszlę. Byli to: Tadeusz Chmielewski za film Ewa chce spać (1958), Andrzej Wajda za Dyrygenta (1980) i Radosław Piwowarski za Yesterday (1985).
Zestawienie państw, których filmy zdobywały Złotą Muszlę, analogiczną Wielką Nagrodę (Gran Premio, 1953–1954) lub Srebrną Muszlę (1955–1956), przedstawia się następująco (stan na październik 2024):
| Państwo | Złota Muszla |
|---|---|
 Hiszpania |
16 |
 Stany Zjednoczone |
13 |
 Włochy |
7 |
 Francja |
6 |
 Wielka Brytania |
4 |
 Iran |
3 |
 Polska |
3 |
 ZSRR |
3 |
 Argentyna |
2 |
 Chiny |
2 |
 Czechosłowacja |
2 |
 Meksyk |
2 |
 Boliwia |
1 |
 Brazylia |
1 |
 Chile |
1 |
| Czechy |
1 |
 Gruzja |
1 |
 Irlandia |
1 |
 Islandia |
1 |
 Kanada |
1 |
 Kolumbia |
1 |
 Niemcy |
1 |
 Palestyna |
1 |
 Rumunia |
1 |
 Turcja |
1 |
 Wenezuela |
1 |
Następujące filmy zdobyły główną nagrodę w konkursie głównym festiwalu[1]:
| Rok | Film | Reżyseria | Kraj pochodzenia |
|---|---|---|---|
| 1953 | Wojna boża (La guerra de Dios) | Rafael Gil | Hiszpania* |
| 1954 | Przeklęta góra (Sierra maldita) | Antonio del Amo | Hiszpania |
| 1955 | Dni miłości (Giorni d'amore) | Giuseppe De Santis | Włochy* |
| 1956 | Czerwony sygnał (Il ferroviere) | Pietro Germi | Włochy |
| 1957 | Babcia Sabella (La nonna Sabella) | Dino Risi | Włochy |
| 1958 | Ewa chce spać | Tadeusz Chmielewski | Polska* |
| 1959 | Historia zakonnicy (The Nun's Story) | Fred Zinnemann | Stany Zjednoczone* |
| 1960 | Romeo, Julia i ciemność (Romeo, Julie a tma) | Jiří Weiss | Czechosłowacja* |
| 1961 | Dwa oblicza zemsty (One-Eyed Jacks) | Marlon Brando | Stany Zjednoczone |
| 1962 | Wyspa Artura (L’isola di Arturo) | Damiano Damiani | Włochy |
| 1963 | Człowiek mafii (Mafioso) | Alberto Lattuada | Włochy |
| 1964 | Ameryka, Ameryka (America, America) | Elia Kazan | Stany Zjednoczone |
| 1965 | Złota reneta (Zlatá reneta) | Otakar Vávra | Czechosłowacja |
| Miraż (Mirage) | Edward Dmytryk | Stany Zjednoczone | |
| 1966 | Byłam tutaj szczęśliwa (I Was Happy Here) | Desmond Davis | Wielka Brytania* |
| 1967 | Dwoje na drodze (Two for the Road) | Stanley Donen | Stany Zjednoczone |
| 1968 | Kres długiego dnia (The Long Day’s Dying) | Peter Collinson | Wielka Brytania |
| 1969 | Deszczowi ludzie (The Rain People) | Francis Ford Coppola | Stany Zjednoczone |
| 1970 | Śmiertelne lato (Ondata di calore) | Nelo Risi | Włochy |
| 1971 | Kolano Klary (Le genou de Claire) | Éric Rohmer | Francja* |
| 1972 | Kryształowy dom (The Glass House) | Tom Gries | Stany Zjednoczone |
| 1973 | Duch roju (El espíritu de la colmena) | Víctor Erice | Hiszpania |
| 1974 | Badlands | Terrence Malick | Stany Zjednoczone |
| 1975 | Kłusownicy (Furtivos) | José Luis Borau | Hiszpania |
| 1976 | Tabor wędruje do nieba (Табор уходит в небо / Tabor uchodit w niebo) | Emil Loteanu | ZSRR* |
| 1977 | Niedokończony utwór na pianolę (Неоконченная пьеса для механического пианино / Nieokonczennaja pjesa dlia miechaniczeskogo pianino) | Nikita Michałkow | ZSRR |
| 1978 | Alambrista! | Robert M. Young | Stany Zjednoczone |
| 1979 | Jesienny maraton (Осенний марафон / Ossienij marafon) | Gieorgij Danelija | ZSRR |
| 1980 | Dyrygent | Andrzej Wajda | Polska |
| 1981 | Historia zwykłego szaleństwa (Storie di ordinaria follia) | Marco Ferreri | Włochy |
| 1982 | Demony w ogrodzie (Demonios en el jardín) | Manuel Gutiérrez Aragón | Hiszpania |
| 1983 | Od pierwszego wejrzenia (Coup de foudre) | Diane Kurys | Francja |
| 1984 | Rumble Fish | Francis Ford Coppola | Stany Zjednoczone |
| 1985 | Yesterday | Radosław Piwowarski | Polska |
| 1986 | Połowa nieba (La mitad del cielo) | Manuel Gutiérrez Aragón | Hiszpania |
| 1987 | Wesele w Galilei (عرس الجليل / Urs al-jalil) | Michel Khleifi | Palestyna* |
| 1988 | Na czarnym wzgórzu (On the Black Hill) | Andrew Grieve | Wielka Brytania |
| 1989 | Homer i Eddie (Homer and Eddie) | Andriej Konczałowski | Stany Zjednoczone |
| Tajemny naród (La nación clandestina) | Jorge Sanjinés | Boliwia* | |
| 1990 | Listy od Alou (Las cartas de Alou) | Montxo Armendáriz | Hiszpania |
| 1991 | Skrzydła motyla (Alas de mariposa) | Juanma Bajo Ulloa | Hiszpania |
| 1992 | Własny kawałek świata (Un lugar en el mundo) | Adolfo Aristarain | Argentyna* |
| 1993 | Początek i koniec (Principio y fin) | Arturo Ripstein | Meksyk* |
| Sara | Dariush Mehrjui | Iran* | |
| 1994 | Policzone dni (Días contados) | Imanol Uribe | Hiszpania |
| 1995 | Muzeum Margaret (Margaret's Museum) | Mort Ransen | Kanada* |
| 1996 | Bwana | Imanol Uribe | Hiszpania |
| Trojan Eddie | Gillies Mackinnon | Irlandia* | |
| 1997 | Francuska ruletka (Rien ne va plus) | Claude Chabrol | Francja |
| 1998 | Wiatrem przeminęło z... (El viento se llevó lo que) | Alejandro Agresti | Argentyna |
| 1999 | Co to za życie? (C'est quoi la vie?) | François Dupeyron | Francja |
| 2000 | Zguba mężczyzn (La perdición de los hombres) | Arturo Ripstein | Meksyk |
| 2001 | Taksówka dla trzech (Taxi para tres) | Orlando Lübbert | Chile* |
| 2002 | Poniedziałki w słońcu (Los lunes al sol) | Fernando León de Aranoa | Hiszpania |
| 2003 | Strach przed strzelaniem (Schussangst) | Dito Cincadze | Niemcy* |
| 2004 | Gdyby żółwie mogły latać (کیسەڵەکانیش دەفڕن / Lakposhtha parvaz mikonand) | Bahman Ghobadi | Iran |
| 2005 | Szczęście (Štěstí) | Bohdan Sláma | Czechy* |
| 2006 | Półksiężyc (Niwemang) | Bahman Ghobadi | Iran |
| Mój syn i ja (Mon fils à moi) | Martial Fougeron | Francja | |
| 2007 | Tysiąc lat żarliwych modlitw (A Thousand Years of Good Prayers) | Wayne Wang | Stany Zjednoczone |
| 2008 | Puszka Pandory (Pandora'nın Kutusu) | Yeşim Ustaoğlu | Turcja* |
| 2009 | Miasto życia i śmierci (南京! 南京! / Nanjing! Nanjing!) | Lu Chuan | Chiny* |
| 2010 | Chuligani (Neds) | Peter Mullan | Wielka Brytania |
| 2011 | Podwójne ślady (Los pasos dobles) | Isaki Lacuesta | Hiszpania |
| 2012 | U niej w domu (Dans la maison) | François Ozon | Francja |
| 2013 | Zła fryzura (Pelo malo) | Mariana Rondón | Wenezuela* |
| 2014 | Magical Girl | Carlos Vermut | Hiszpania |
| 2015 | Wróble (Þrestir) | Rúnar Rúnarsson | Islandia* |
| 2016 | Pani Bovary to nie ja (我不是潘金莲 / Wo bu shi Pan Jin Lian) | Feng Xiaogang | Chiny |
| 2017 | Disaster Artist (The Disaster Artist) | James Franco | Stany Zjednoczone |
| 2018 | Między morzem a oceanem (Entre dos aguas) | Isaki Lacuesta | Hiszpania |
| 2019 | Pacificado | Paxton Winters | Brazylia* |
| 2020 | Początek (დასაწყისი / Dasackisi) | Dea Kulumbegaszwili | Gruzja* |
| 2021 | Błękitny księżyc (Crai nou) | Alina Grigore | Rumunia* |
| 2022 | Królowie świata (Los reyes del mundo) | Laura Mora Ortega | Kolumbia* |
| 2023 | Róg (O corno) | Jaione Camborda | Hiszpania |
| 2024 | Samotne popołudnia (Tardes de soledad) | Albert Serra | Hiszpania |
*Pierwsza wygrana dla danej kinematografii.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
