Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Złamanie przewlekłe (synonimy: marszowe, stresowe, zmęczeniowe) — typ złamania, w którym przyczyną przerwania struktury kostnej nie jest pojedynczy uraz, lecz liczne mikrourazy, zazwyczaj rozciągnięte w czasie, bądź przewlekłe przeciążenie (typowy okres działania przyczyny wynosi od kilkunastu dni do kilku tygodni[1].
 Złamanie nasady V kości śródstopia |
Złamanie przewlekłe jest skutkiem zmęczenia mięśni. Pełnią one funkcję nie tylko ruchową, ale i amortyzującą. Poprzez skurcz lub rozluźnienie powodują wyhamowanie ciała, zmniejszenie amplitudy drgań i w konsekwencji rozłożenie nacisku na kość. W zmęczonym mięśniu efekt amortyzacji zanika i obciążenie naciskiem przenosi się wprost na kość. Powtarzające się naciski skutkują zmęczeniem utkania kostnego na zasadzie zmęczenia materiału.
Złamania pojawiają się w sytuacjach zwiększonego obciążenia narządu ruchu, zwłaszcza u sportowców, którzy zmienili metodykę lub zwiększyli objętość treningu. Nazwa historyczna (złamanie marszowe) pochodzi od częstego występowania tych złamań u żołnierzy piechoty, przede wszystkim niedawno wcielonych poborowych. Jednym z czynników ryzyka jest bieg po twardych nawierzchniach, w nieodpowiednim obuwiu.
Do złamania może dojść w każdej nadmiernie przeciążanej kości. Miejscami częstszego występowania złamań przewlekłych są trzony kości śródstopia oraz górna część trzonu kości piszczelowej, zwłaszcza u biegaczy. Inne lokalizacje złamań to trzon kości udowej, kości ramiennej u (miotaczy), żebro (u wioślarzy), nadgarstek i trzon kręgu L5 u gimnastyków.
Zdjęcie rentgenowskie rzadko pozwala uwidocznić mikrozłamania, co daje 70% wyników fałszywie ujemnych. Badania radiologiczne złamania przewlekłego może (ale nie musi) ujawnić dyskretną szczelinę złamania z dominującym obrazem obfitej kostniny o wrzecionowatym kształcie. Rzadziej, gdy przeciążenia lub mikrourazy były silniejsze, a do złamania doszło w krótszym czasie, szczelina bywa wyraźnie widoczna. Wczesną fazę złamania zmęczeniowego może ujawnić scyntygrafia kośćca.
Wzmocnienie aparatu mięśniowego poprawia rozkład obciążeń, co redukuje nacisk sił działających poza oś długą kości i obniża ryzyko złamania. Odpowiednia podaż wapnia zapobiega niskiej gęstości kośćca (osteopenia), która występuje zwłaszcza u kobiet. Nie udowodniono natomiast, by zbyt wysoka masa ciała (BMI) zwiększała częstość złamań zmęczeniowych.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
