Czułość i swoistość

Czułość i swoistość (testu diagnostycznego) – wartości opisujące zdolność testu do wykrycia badanej cechy (czułość) lub wykrycia jej braku (swoistość). Pojęcia czułości i swoistości stosuje się głównie w badaniach naukowych oraz diagnostyce medycznej.

Przykład wykorzystania nomogramu prawdopodobieństwa do interpretacji wyników badań przesiewowych pod kątem potencjalnego nadużywania substancji.

Czułość testu to stosunek wyników prawdziwie dodatnich do sumy prawdziwie dodatnich i fałszywie ujemnych. Czułość 100% w przypadku testu medycznego oznaczałaby, że wszystkie osoby chore lub ogólnie z konkretnymi poszukiwanymi zaburzeniami zostaną rozpoznane. Pojęcie interpretuje się jako zdolność testu do prawidłowego rozpoznania choroby tam, gdzie ona występuje^[1][2].

Swoistość testu to stosunek wyników prawdziwie ujemnych do sumy prawdziwie ujemnych i fałszywie dodatnich^[1][2]. Swoistość 100% oznaczałaby, że wszyscy ludzie zdrowi w wykonanym teście diagnostycznym zostaną oznaczeni jako zdrowi. Test o wysokiej swoistości cechuje niski błąd pierwszego rodzaju.

Zarówno czułość jak i swoistość testu są ważnymi wskaźnikami dokładności testu i osobno nie dają pełnego obrazu; tylko wspólnie dają one pojęcie o stopniu zaufania, jakim można darzyć dany test.

Tabela krzyżowa testu diagnostycznego:

		Stan (na przykład choroba)
		prawdziwy	fałszywy
Wynik testu	dodatni	prawdziwie dodatni	fałszywie dodatni	→ wartość predykcyjna dodatnia
	ujemny	fałszywie ujemny	prawdziwie ujemny	→ wartość predykcyjna ujemna
		↓ czułość	↓ swoistość

Zobacz też

• tablica pomyłek

Przypisy

1. Robert Beaglehole, Ruth Bonita, Tord Kjellstrom: Podstawy epidemiologii. Łódź: Instytut Medycyny Pracy, 1996, s. 108. ISBN 83-86052-71-6.
2. Miquel Porta: A Dictionary of Epidemiology. Oxford: International Epidemiological Association – Oxford University Press, 2008. ISBN 978-0-19-531449-6. Brak numerów stron w książce

Encyklopedie internetowe (statystyka):

• SNL: sensitivitet_-_test, spesifisitet